Server : Apache System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64 User : hednacluml ( 122243) PHP Version : 8.3.9 Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl Directory : /home/hednacluml/encyclo/articles/p/r/i/ |
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> <!-- headlinks removed --> <link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/> <title>Principauté d'Orange - Wikipédia</title> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style> <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" /> <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script> <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]--> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css"; @import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css"; @import "../../../../raw/gen.css"; /*]]>*/</style> </head> <body class="ns-0"> <div id="globalWrapper"> <div id="column-content"> <div id="content"> <a name="top" id="contentTop"></a> <h1 class="firstHeading">Principauté d'Orange</h1> <div id="bodyContent"> <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3> <div id="contentSub"></div> <!-- start content --> <div class="homonymie">Pour les articles <a href="../../../../articles/h/o/m/Aide%7EHomonymie_2a52.html" title="Aide:Homonymie">homonymes</a>, voir <a href="../../../../articles/o/r/a/Orange.html" title="Orange">Orange</a>. <a href="../../../../articles/d/i/s/Image%7EDisambig.svg_8f13.html" class="image" title="Disambig.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/7/72/Disambig.svg/20px-Disambig.svg.png" width="20" height="16" border="0" /></a></div> <div class="floatright"><span><a href="../../../../articles/a/r/m/Image%7EArmoirie_Principaut%C3%A9_d%27Orange.png_f684.html" class="image" title="Armoirie Principauté d'Orange.png"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/1/1c/Armoirie_Principauté_d'Orange.png/201px-Armoirie_Principauté_d'Orange.png" width="201" height="223" border="0" /></a></span></div> <p>La <b>principauté d'Orange</b> était une principauté souveraine enclavée dans la <a href="../../../../articles/p/r/o/Provence.html" title="Provence">Provence</a> ayant sa capitale à <a href="../../../../articles/o/r/a/Orange_%28Vaucluse%29_90d1.html" title="Orange (Vaucluse)">Orange</a> dans le <a href="../../../../articles/v/a/u/Vaucluse.html" title="Vaucluse">Vaucluse</a> (<a href="../../../../articles/f/r/a/France.html" title="France">France</a>).</p> <p>Le titre de <i>prince d'Orange</i> est actuellement porté par le prince <a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume-Alexandre_des_Pays-Bas_1c64.html" class="mw-redirect" title="Guillaume-Alexandre des Pays-Bas">Guillaume-Alexandre des Pays-Bas</a> de la <a href="../../../../articles/m/a/i/Maison_d%27Orange-Nassau_2368.html" title="Maison d'Orange-Nassau">maison d'Orange-Nassau</a>.</p> <table id="toc" class="toc" summary="Sommaire"> <tr> <td> <div id="toctitle"> <h2>Sommaire</h2> </div> <ul> <li class="toclevel-1"><a href="#Histoire"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Histoire</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#Revendication_du_titre_de_prince_d.27Orange"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Revendication du titre de prince d'Orange</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#Liste_des_princes_d.27Orange"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Liste des princes d'Orange</span></a> <ul> <li class="toclevel-2"><a href="#Maison_des_Baux"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Maison des Baux</span></a></li> <li class="toclevel-2"><a href="#Maison_de_Ch.C3.A2lon"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Maison de Châlon</span></a></li> <li class="toclevel-2"><a href="#Maison_d.27Orange-Nassau"><span class="tocnumber">3.3</span> <span class="toctext">Maison d'Orange-Nassau</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1"><a href="#Litt.C3.A9rature"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Littérature</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#Liens"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Liens</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Références</span></a></li> </ul> </td> </tr> </table> <script type="text/javascript"> //<![CDATA[ if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } //]]> </script> <p><a name="Histoire" id="Histoire"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Histoire">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Histoire</span></h2> <p>Le <a href="../../../../articles/c/o/m/Comt%C3%A9_d%27Orange_49e4.html" title="Comté d'Orange">comté d'Orange</a>, devenu principauté d'<a href="../../../../articles/o/r/a/Orange_%28Vaucluse%29_90d1.html" title="Orange (Vaucluse)">Orange</a> en 1181, était un <a href="../../../../articles/f/i/e/Fief.html" title="Fief">fief</a> du <a href="../../../../articles/s/a/i/Saint_Empire_romain_germanique_800d.html" class="mw-redirect" title="Saint Empire romain germanique">Saint Empire romain germanique</a>, car elle faisait partie du <a href="../../../../articles/r/o/y/Royaume_de_Bourgogne_5d5f.html" title="Royaume de Bourgogne">royaume de Bourgogne</a>. Elle bénéficiait donc des droits féodaux et de la souveraineté propre aux terres d'Empire.</p> <p>Cette principauté est passée en <a href="../../../../articles/1/1/7/1173.html" title="1173">1173</a> à la maison des <a href="../../../../articles/l/e/s/Les_Baux_169c.html" class="mw-redirect" title="Les Baux">Baux</a>, puis en <a href="../../../../articles/1/3/8/1388.html" title="1388">1388</a> à la <a href="../../../../articles/c/o/m/Comt%C3%A9_de_Ch%C3%A2lon_e7b2.html" class="mw-redirect" title="Comté de Châlon">maison de Châlon</a>, et en <a href="../../../../articles/1/5/4/1544.html" title="1544">1544</a> à la <a href="../../../../articles/m/a/i/Maison_de_Nassau_ec6f.html" title="Maison de Nassau">maison de Nassau</a>.</p> <p>Le dernier descendant de la maison de Châlon, <a href="../../../../articles/r/e/n/Ren%C3%A9_de_Ch%C3%A2lon_fb7c.html" class="mw-redirect" title="René de Châlon">René de Châlon</a>, marié à Anne de Lorraine (fille du duc <a href="../../../../articles/a/n/t/Antoine_de_Lorraine_3ce3.html" title="Antoine de Lorraine">Antoine de Lorraine</a>), laissa la principauté à son cousin <a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_Ier_d%27Orange-Nassau_e612.html" title="Guillaume Ier d'Orange-Nassau">Guillaume I<sup class="exposant">er</sup> d'Orange-Nassau, dit le Taciturne</a>, qui n'était pas un descendant des princes originels.</p> <p><a href="../../../../articles/l/o/u/Louis_XIV_de_France_ebee.html" title="Louis XIV de France">Louis XIV</a> occupe plusieurs fois le territoire de la principauté dans le cadre des guerres menées contre le <a href="../../../../articles/s/t/a/Stadhouder.html" class="mw-redirect" title="Stadhouder">stadhouder</a> <a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_III_d%27Angleterre_458c.html" title="Guillaume III d'Angleterre">Guillaume III d'Orange</a> (qui devient plus tard le roi Guillaume III d’<a href="../../../../articles/a/n/g/Angleterre.html" title="Angleterre">Angleterre</a> et d’<a href="../../../../articles/%C3%A9/c/o/%C3%89cosse.html" title="Écosse">Écosse</a>) : en <a href="../../../../articles/1/6/7/1673.html" title="1673">1673</a>, <a href="../../../../articles/1/6/7/1679.html" title="1679">1679</a>, <a href="../../../../articles/1/6/9/1690.html" title="1690">1690</a> et <a href="../../../../articles/1/6/9/1697.html" title="1697">1697</a>. Une dernière occupation, à partir de <a href="../../../../articles/1/7/0/1702.html" title="1702">1702</a><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> mène à la reconnaissance définitive de l’acquisition au <a href="../../../../articles/t/r/a/Trait%C3%A9_d%27Utrecht_8b19.html" class="mw-redirect" title="Traité d'Utrecht">traité d'Utrecht</a> en <a href="../../../../articles/1/7/1/1713.html" title="1713">1713</a>.</p> <p><a name="Revendication_du_titre_de_prince_d.27Orange" id="Revendication_du_titre_de_prince_d.27Orange"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Revendication du titre de prince d'Orange">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Revendication du titre de <i>prince d'Orange</i></span></h2> <ul> <li><b>Maison d'Orange-Nassau</b></li> </ul> <p>Cependant, Guillaume III désigna dans son testament un autre héritier, <a href="../../../../articles/j/e/a/Jean_Guillaume_Friso_d%27Orange_66d7.html" title="Jean Guillaume Friso d'Orange">Jean Guillaume Friso de Nassau</a>, descendant de lignée mâle du frère du Taciturne et par les femmes du Taciturne lui-même. Celui-ci fut désigné héritier des princes d'Orange aux <a href="../../../../articles/p/a/y/Pays-Bas_da2f.html" title="Pays-Bas">Pays-Bas</a>, et plusieurs de ses descendants furent <a href="../../../../articles/s/t/a/Stadhouder.html" class="mw-redirect" title="Stadhouder">stadhouders</a>. Cette prétention se fondait sur la loi salique et sur le testament de Guillaume III. La France ne leur permit jamais d'obtenir quoi que ce soit de la principauté elle-même, mais ils en portèrent le titre. C'est ainsi que ce titre fit partie de la titulature des derniers stadhouders des <a href="../../../../articles/p/r/o/Provinces-Unies_b657.html" title="Provinces-Unies">Provinces-Unies</a>, et de la famille royale néerlandaise actuelle, la <a href="../../../../articles/m/a/i/Maison_d%27Orange-Nassau_2368.html" title="Maison d'Orange-Nassau">maison d'Orange-Nassau</a>.</p> <ul> <li><b>Maison de Mailly-Nesles</b></li> </ul> <p>Après l'annexion par la <a href="../../../../articles/f/r/a/France.html" title="France">France</a> en <a href="../../../../articles/1/6/7/1673.html" title="1673">1673</a>, <a href="../../../../articles/l/o/u/Louis_XIV_868b.html" class="mw-redirect" title="Louis XIV">Louis XIV</a> autorisa en <a href="../../../../articles/1/7/0/1706.html" title="1706">1706</a> <a href="../../../../articles/l/o/u/Louis_de_Mailly_84ba.html" title="Louis de Mailly">Louis de Mailly-Nesle</a>, marquis de <a href="../../../../articles/n/e/s/Nesles.html" title="Nesles">Nesles</a> (<a href="../../../../articles/1/6/8/1689.html" title="1689">1689</a>-<a href="../../../../articles/1/7/6/1764.html" title="1764">1764</a>), héritier de la <a href="../../../../articles/c/o/m/Comt%C3%A9_de_Ch%C3%A2lon_e7b2.html" class="mw-redirect" title="Comté de Châlon">maison de Châlon</a>, à se qualifier <i>prince d'Orange</i>. Cette famille porte encore le titre prétendu aujourd'hui.</p> <ul> <li><b>Maison de Bourbon-Conti</b></li> </ul> <p>Cependant, <a href="../../../../articles/l/o/u/Louis_XIV_868b.html" class="mw-redirect" title="Louis XIV">Louis XIV</a> réunit Orange à la Couronne et donna cette principauté en <a href="../../../../articles/1/7/1/1712.html" title="1712">1712</a> à <a href="../../../../articles/l/o/u/Louis_Armand_II_de_Bourbon-Conti_6a80.html" title="Louis Armand II de Bourbon-Conti">Louis Armand II de Bourbon-Conti</a>.</p> <p>D'autres familles et descendants qui n´ont jamais possédé la principauté d´Orange ont prétendu porter le titre de Prince d´Orange.</p> <p><a name="Liste_des_princes_d.27Orange" id="Liste_des_princes_d.27Orange"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Liste des princes d'Orange">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liste des princes d'Orange</span></h2> <p><a name="Maison_des_Baux" id="Maison_des_Baux"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Maison des Baux">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Maison des Baux</span></h3> <ul> <li>Bertrand Ier des Baux (1171-1181)</li> <li>Guillaume Ier des Baux (1182-1218)</li> <li>Raymond Ier des Baux (1218-1282)</li> <li>Bertrand IV des Baux (1281-1314)</li> <li>Raymond IV des Baux (1314-1340)</li> <li>Raymond V des Baux (1340-1393)</li> </ul> <p><a name="Maison_de_Ch.C3.A2lon" id="Maison_de_Ch.C3.A2lon"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Maison de Châlon">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Maison de Châlon</span></h3> <ul> <li><a href="../../../../articles/m/a/r/Marie_d%27Orange_395f.html" class="mw-redirect" title="Marie d'Orange">Marie des Baux</a> (1393-1417), avec son mari <a href="../../../../articles/j/e/a/Jean_III_de_Ch%C3%A2lon_1532.html" class="mw-redirect" title="Jean III de Châlon">Jean III de Châlon</a> (1393-1418)</li> <li><a href="../../../../articles/l/o/u/Louis_II_le_bon_c461.html" class="mw-redirect" title="Louis II le bon">Louis II le bon</a> (1418-1463)</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_VII_de_Ch%C3%A2lon_c8f8.html" title="Guillaume VII de Châlon">Guillaume VII de Châlon</a> (1463-1475)</li> <li><a href="../../../../articles/j/e/a/Jean_IV_de_Chalon-Arlay_1915.html" title="Jean IV de Chalon-Arlay">Jean IV de Chalon-Arlay</a> (1475-1502)</li> <li><a href="../../../../articles/p/h/i/Philibert_de_Ch%C3%A2lon_2b57.html" title="Philibert de Châlon">Philibert de Châlon</a> (1502 - 1530)</li> <li><a href="../../../../articles/r/e/n/Ren%C3%A9_de_Chalon_bbaf.html" title="René de Chalon">René de Chalon</a> (1530-1544), neveu du précédent</li> </ul> <p><a name="Maison_d.27Orange-Nassau" id="Maison_d.27Orange-Nassau"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Maison d'Orange-Nassau">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Maison d'Orange-Nassau</span></h3> <ul> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_Ier_d%27Orange-Nassau_e612.html" title="Guillaume Ier d'Orange-Nassau">Guillaume Ier d'Orange-Nassau</a> (<a href="../../../../articles/1/5/4/1544.html" title="1544">1544</a>-<a href="../../../../articles/1/5/8/1584.html" title="1584">1584</a>), dit Guillaume le Taciturne, cousin du précédent, premier stadthouder des <a href="../../../../articles/p/r/o/Provinces-Unies_b657.html" title="Provinces-Unies">Provinces-Unies</a>. À l'origine comte d'un petit comté allemand faisant partie du <a href="../../../../articles/d/u/c/Duch%C3%A9_de_Nassau_69df.html" title="Duché de Nassau">duché de Nassau</a>, et héritier de son père de quelques fiefs en <a href="../../../../articles/h/o/l/Hollande.html" title="Hollande">Hollande</a>, il agrandit ses possessions aux Pays-Bas (seigneurie de <a href="../../../../articles/b/r/%C3%A9/Br%C3%A9da.html" class="mw-redirect" title="Bréda">Bréda</a> entre autres) par l'héritage de son cousin René, prince d'Orange alors qu'il n'avait que 11 ans.</li> <li><a href="../../../../articles/p/h/i/Philippe-Guillaume_d%27Orange_ef6a.html" title="Philippe-Guillaume d'Orange">Philippe-Guillaume d'Orange</a>, fils du précédent</li> <li><a href="../../../../articles/m/a/u/Maurice_d%27Orange-Nassau_03a0.html" class="mw-redirect" title="Maurice d'Orange-Nassau">Maurice d'Orange-Nassau</a>, frère du précédent</li> <li><a href="../../../../articles/f/r/%C3%A9/Fr%C3%A9d%C3%A9ric-Henri_d%27Orange-Nassau_5e92.html" title="Frédéric-Henri d'Orange-Nassau">Frédéric-Henri d'Orange-Nassau</a>, frère du précédent. Le titre de <i>prince d'Orange</i> devint alors pratiquement synonyme de celui de stadthouder des Pays-Bas.</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_II_d%27Orange-Nassau_6bf5.html" title="Guillaume II d'Orange-Nassau">Guillaume II d'Orange-Nassau</a>, fils du précédent</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_III_d%27Orange-Nassau_cf22.html" class="mw-redirect" title="Guillaume III d'Orange-Nassau">Guillaume III d'Orange-Nassau</a>, fils du précédent.</li> <li><a href="../../../../articles/j/e/a/Jean_Guillaume_Friso_d%27Orange_66d7.html" title="Jean Guillaume Friso d'Orange">Jean Guillaume Friso de Nassau</a>, descendant par lignée mâle d'un frère du taciturne.</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_IV_d%27Orange-Nassau_155e.html" title="Guillaume IV d'Orange-Nassau">Guillaume IV d'Orange-Nassau</a> (1711-1751), fils du précédent</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_V_d%27Orange-Nassau_3dd9.html" title="Guillaume V d'Orange-Nassau">Guillaume V d'Orange-Nassau</a> (1748-1806), fils du précédent</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_Ier_des_Pays-Bas_edb9.html" title="Guillaume Ier des Pays-Bas">Guillaume Ier des Pays-Bas</a> (1772-1843). À la suite de l'établissement du royaume des Pays-bas, le titre de <i>prince d'Orange</i> devint par la loi le titre porté par l'héritier du trône, tandis que son fils ou sa fille porte le titre de <i>prince(sse) héréditaire d'Orange</i>.</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_II_des_Pays-Bas_4839.html" title="Guillaume II des Pays-Bas">Guillaume II des Pays-Bas</a> (1792-1849)</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume_III_des_Pays-Bas_ace7.html" title="Guillaume III des Pays-Bas">Guillaume III des Pays-Bas</a> (1817-1890)</li> <li>Guillaume des Pays-Bas (1849-1879), fils ainé de Guillaume III</li> <li>Alexandre des Pays-Bas (1879-1884), second fils de Guillaume III</li> <li><a href="../../../../articles/g/u/i/Guillaume-Alexandre_des_Pays-Bas_1c64.html" class="mw-redirect" title="Guillaume-Alexandre des Pays-Bas">Guillaume-Alexandre des Pays-Bas</a> (1967), fils ainé de la reine <a href="../../../../articles/b/%C3%A9/a/B%C3%A9atrix_des_Pays-Bas_626f.html" class="mw-redirect" title="Béatrix des Pays-Bas">Béatrix des Pays-Bas</a></li> </ul> <p><a name="Litt.C3.A9rature" id="Litt.C3.A9rature"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Littérature">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Littérature</span></h2> <p>Dans le roman catalan du XV<sup class="exposant">e</sup> siècle <i><a href="../../../../articles/c/u/r/Curial_et_Guelfe_aa84.html" title="Curial et Guelfe">Curial et Guelfe</a></i> (<i>Curial i Güelfa</i>), la principauté d'Orange, et donc le titre, est octroyé au héros, Curial, par le roi de France. <a href="http://www.lekti-ecriture.com/editeurs/CURIAL-ET-GUELFE.html" class="external autonumber" title="http://www.lekti-ecriture.com/editeurs/CURIAL-ET-GUELFE.html" rel="nofollow">[1]</a></p> <p><a name="Liens" id="Liens"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Liens">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens</span></h2> <ul> <li><a href="http://www.amis-orange.fr/" class="external text" title="http://www.amis-orange.fr/" rel="nofollow">Orange : Association des Amis d'Orange</a></li> </ul> <p><a name="R.C3.A9f.C3.A9rences" id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html" title="Modifier la section : Références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Références</span></h2> <div style="font-size: 85%"> <ol class="references"> <li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> Jacques Cru, <i>Histoire des Gorges du Verdon jusqu’à la Révolution</i>, co-édition <a href="../../../../articles/%C3%A9/d/i/%C3%89disud.html" title="Édisud">Édisud</a> et <a href="../../../../articles/p/a/r/Parc_naturel_r%C3%A9gional_du_Verdon_e608.html" title="Parc naturel régional du Verdon">Parc naturel régional du Verdon</a>, 2001, ISBN : 2-7449-0139-3, p 241</li> </ol> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/f/l/a/Image%7EFlag_of_Occitania_%28with_star%29.svg_4301.html" class="image" title="Icône du portail de l’Occitanie"><img alt="Icône du portail de l’Occitanie" src="../../../../images/shared/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_(with_star).svg/36px-Flag_of_Occitania_(with_star).svg.png" width="36" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/o/c/c/Portail%7EOccitanie_9e31.html" title="Portail:Occitanie">Portail de l’Occitanie</a></span></span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/b/l/a/Image%7EBlason_d%C3%A9partement_fr_Vaucluse.svg_ee1f.html" class="image" title="Icône du portail du Vaucluse"><img alt="Icône du portail du Vaucluse" src="../../../../images/shared/thumb/9/9c/Blason_département_fr_Vaucluse.svg/22px-Blason_département_fr_Vaucluse.svg.png" width="22" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/v/a/u/Portail%7EVaucluse_6967.html" title="Portail:Vaucluse">Portail du Vaucluse</a></span></span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Preprocessor node count: 204/1000000 Post-expand include size: 2543/2048000 bytes Template argument size: 256/2048000 bytes Expensive parser function count: 0/500 --> <div class="printfooter"> </div> <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/m/a/i/Cat%C3%A9gorie%7EMaison_d%27Orange-Nassau_d21a.html" title="Catégorie:Maison d'Orange-Nassau">Maison d'Orange-Nassau</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/h/i/s/Cat%C3%A9gorie%7EHistoire_occitane_da1b.html" title="Catégorie:Histoire occitane">Histoire occitane</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/h/i/s/Cat%C3%A9gorie%7EHistoire_d%27Orange_6d88.html" title="Catégorie:Histoire d'Orange">Histoire d'Orange</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/g/%C3%A9/o/Cat%C3%A9gorie%7EG%C3%A9ographie_occitane_996e.html" title="Catégorie:Géographie occitane">Géographie occitane</a></span></div></div></div> <!-- end content --> <div class="visualClear"></div> </div> </div> </div> <div id="column-one"> <div id="p-cactions" class="portlet"> <h5>Views</h5> <ul> <li id="ca-nstab-main" class="selected" ><a href="../../../../articles/p/r/i/Principaut%C3%A9_d%27Orange_5cb0.html">Article</a></li><li id="ca-talk" ><a href="../../../../articles/p/r/i/Discuter%7EPrincipaut%C3%A9_d%27Orange_6a3e.html">Discussion</a></li><li id="ca-current" ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Principaut%C3%A9_d%27Orange">Version actuelle</a></li> </ul> </div> <div class="portlet" id="p-logo"> <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);" href="../../../../index.html" title="Accueil"></a> </div> <script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script> <div class='portlet' id='p-navigation'> <h5>Navigation</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li> <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li> <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li> <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li> <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li> </ul> </div> </div> <div class='portlet' id='p-Contribuer'> <h5>Contribuer</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li> <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li> <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li> <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li> <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-search" class="portlet"> <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5> <div id="searchBody" class="pBody"> <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div> <input id="searchInput" name="search" type="text" accesskey="C" value="" /> <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton" value="Aller" /> </div></form> </div> </div> <div id="p-lang" class="portlet"> <h5>Autres langues</h5> <div class="pBody"> <ul> <li> <a href="../../../../../nl/articles/o/r/a/Oranje_%28land%29.html">Nederlands</a> </li> <li> <a href="../../../../../de/articles/f/%C3%BC/r/F%C3%BCrstentum_Orange_19e4.html">Deutsch</a> </li> <li> <a href="../../../../../en/articles/p/r/i/Principality_of_Orange_47c4.html">English</a> </li> <li> <a href="../../../../../pl/articles/o/r/a/Orania.html">Polski</a> </li> </ul> </div> </div> </div><!-- end of the left (by default at least) column --> <div class="visualClear"></div> <div id="footer"> <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div> <div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div> <ul id="f-list"> <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 21 avril 2008 à 01:03 par Utilisateur <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/j/a/y/Utilisateur%7EJay_Zuchry_db36.html" title="Utilisateur:Jay Zuchry">Jay Zuchry</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/m/a/b/Utilisateur%7EMababole_b3c3.html" title="Utilisateur:Mababole">Mababole</a>, <a href="../../../../articles/v/e/r/Utilisateur%7EVerbex_9355.html" title="Utilisateur:Verbex">Verbex</a>, <a href="../../../../articles/%C3%A9/p/i/Utilisateur%7E%C3%89pim%C3%A9th%C3%A9e_85c1.html" title="Utilisateur:Épiméthée">Épiméthée</a>, <a href="../../../../articles/g/a/t/Utilisateur%7EGatien_Couturier_4c34.html" title="Utilisateur:Gatien Couturier">Gatien Couturier</a>, <a href="../../../../articles/j/m/r/Utilisateur%7EJmrosier_77e8.html" title="Utilisateur:Jmrosier">Jmrosier</a>, <a href="../../../../articles/d/o/u/Utilisateur%7EDoudoman_4bac.html" title="Utilisateur:Doudoman">Doudoman</a>, <a href="../../../../articles/k/a/r/Utilisateur%7EKarel_Anthonissen_99fa.html" title="Utilisateur:Karel Anthonissen">Karel Anthonissen</a>, <a href="../../../../articles/o/c/r/Utilisateur%7EOcre_dff9.html" title="Utilisateur:Ocre">Ocre</a>, Guillaume d'orange, <a href="../../../../articles/r/h/i/Utilisateur%7ERhizome_5756.html" title="Utilisateur:Rhizome">Rhizome</a>, <a href="../../../../articles/k/i/l/Utilisateur%7EKilom691_4b28.html" title="Utilisateur:Kilom691">Kilom691</a>, <a href="../../../../articles/r/a/o/Utilisateur%7ERaoul75_3133.html" title="Utilisateur:Raoul75">Raoul75</a>, <a href="../../../../articles/r/i/g/Utilisateur%7ERigadoun_450c.html" title="Utilisateur:Rigadoun">Rigadoun</a>, <a href="../../../../articles/a/r/n/Utilisateur%7EArnaud_25_3d5b.html" title="Utilisateur:Arnaud 25">Arnaud 25</a>, <a href="../../../../articles/d/i/d/Utilisateur%7EDiddou_6083.html" title="Utilisateur:Diddou">Diddou</a>, <a href="../../../../articles/b/a/r/Utilisateur%7EBaronnet_f445.html" title="Utilisateur:Baronnet">Baronnet</a>, <a href="../../../../articles/d/o/m/Utilisateur%7EDom_20f6.html" title="Utilisateur:Dom">Dom</a>, <a href="../../../../articles/g/i/h/Utilisateur%7EGihem_d393.html" title="Utilisateur:Gihem">Gihem</a>, <a href="../../../../articles/o/l/l/Utilisateur%7EOllamh_5bf0.html" title="Utilisateur:Ollamh">Ollamh</a>, <a href="../../../../articles/e/d/u/Utilisateur%7EEDUCA33E_3425.html" title="Utilisateur:EDUCA33E">EDUCA33E</a>, <a href="../../../../articles/a/b/r/Utilisateur%7EAbrahami_9aba.html" title="Utilisateur:Abrahami">Abrahami</a>, <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a> et <a href="../../../../articles/e/y/o/Utilisateur%7EEyOne_a7d0.html" title="Utilisateur:EyOne">EyOne</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li> <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/> Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li> <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li> </ul> </div> </div> </body> </html>