Server : Apache System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64 User : hednacluml ( 122243) PHP Version : 8.3.9 Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl Directory : /home/hednacluml/encyclo/articles/o/n/é/ |
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> <!-- headlinks removed --> <link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/> <title>Onésicrite - Wikipédia</title> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style> <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" /> <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script> <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]--> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css"; @import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css"; @import "../../../../raw/gen.css"; /*]]>*/</style> </head> <body class="ns-0"> <div id="globalWrapper"> <div id="column-content"> <div id="content"> <a name="top" id="contentTop"></a> <h1 class="firstHeading">Onésicrite</h1> <div id="bodyContent"> <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3> <div id="contentSub"></div> <!-- start content --> <div class="thumb tright"> <div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="../../../../articles/t/h/a/Image%7EThalestris%2C_Queen_of_the_Amazons%2C_visits_Alexander_%281696%29.jpg_1bc8.html" class="image" title="Alexandre le Grand reçoit la visite de la reine des Amazones, l'une des légendes nées d'Onésicrite."><img alt="Alexandre le Grand reçoit la visite de la reine des Amazones, l'une des légendes nées d'Onésicrite." src="../../../../images/shared/thumb/3/3d/Thalestris,_Queen_of_the_Amazons,_visits_Alexander_(1696).jpg/250px-Thalestris,_Queen_of_the_Amazons,_visits_Alexander_(1696).jpg" width="250" height="203" border="0" class="thumbimage" /></a> <div class="thumbcaption"> <div class="magnify"><a href="../../../../articles/t/h/a/Image%7EThalestris%2C_Queen_of_the_Amazons%2C_visits_Alexander_%281696%29.jpg_1bc8.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div> <a href="../../../../articles/a/l/e/Alexandre_le_Grand_eebd.html" title="Alexandre le Grand">Alexandre le Grand</a> reçoit la visite de la reine des Amazones, l'une des légendes nées d'Onésicrite.</div> </div> </div> <p><b>Onésicrite</b> est un historien et un philosophe <a href="../../../../articles/c/y/n/Cynique.html" class="mw-redirect" title="Cynique">cynique</a> de la fin <a href="../../../../articles/v/e/_/Ve_si%C3%A8cle_av._J.-C._30a6.html" title="Ve siècle av. J.-C."><span class="romain" title="Nombre écrit en chiffres romains">V</span><sup class="exposant">e</sup> siècle <span style="white-space:nowrap">av. J.-C.</span></a> Disciple de <a href="../../../../articles/d/i/o/Diog%C3%A8ne_de_Sinope_2876.html" title="Diogène de Sinope">Diogène</a> et contemporain des conquêtes d'<a href="../../../../articles/a/l/e/Alexandre_le_Grand_eebd.html" title="Alexandre le Grand">Alexandre le Grand</a>, il est l'auteur de l'<i>Alexandropédie</i> (l'éducation d'Alexandre) où il fait l'éloge d'un roi civilisateur.</p> <table id="toc" class="toc" summary="Sommaire"> <tr> <td> <div id="toctitle"> <h2>Sommaire</h2> </div> <ul> <li class="toclevel-1"><a href="#Biographie"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Biographie</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#L.27Alexandrop.C3.A9die"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">L'Alexandropédie</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#Notes"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Notes</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a> <ul> <li class="toclevel-2"><a href="#Article_connexe"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Article connexe</span></a></li> <li class="toclevel-2"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li> </ul> </li> </ul> </td> </tr> </table> <script type="text/javascript"> //<![CDATA[ if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } //]]> </script> <p><a name="Biographie" id="Biographie"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html" title="Modifier la section : Biographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Biographie</span></h2> <p>Né à <a href="../../../../articles/%C3%A9/g/i/%C3%89gine.html" title="Égine">Égine</a> ou à <a href="../../../../articles/a/s/t/Astypal%C3%A9e.html" title="Astypalée">Astypalée</a>, il est l'un des quelques grecs (non macédoniens), avec <a href="../../../../articles/e/u/m/Eum%C3%A8ne_de_Cardia_0012.html" title="Eumène de Cardia">Eumène de Cardia</a>, <a href="../../../../articles/n/%C3%A9/a/N%C3%A9arque.html" title="Néarque">Néarque</a> et Médéios de Larissa, à avoir obtenu de hautes fonctions honorifiques, même s'il ne porte semble-t-il pas le titre de Compagnon (<i>hétère</i>).</p> <p>À la fois courtisan, navigateur, historien et philosophe, il est déjà assez âgé quand il prend part, d'abord comme interprète, à l'expédition d'Alexandre. Il est surtout connu pour avoir été le premier pilote de la flotte de Néarque chargée d'ouvrir une route maritime entre l'<a href="../../../../articles/i/n/d/Indus.html" title="Indus">Indus</a> et l'<a href="../../../../articles/e/u/p/Euphrate.html" title="Euphrate">Euphrate</a> en <a href="../../../../articles/-/3/2/-325.html" title="-325">325 av. J.-C.</a> À <a href="../../../../articles/s/u/s/Suse_%28Elam%29_9efa.html" class="mw-redirect" title="Suse (Elam)">Suse</a>, il reçoit d'Alexandre en récompense de ses mérites une couronne d'or, tout comme <a href="../../../../articles/h/%C3%A9/p/H%C3%A9phaistion.html" class="mw-redirect" title="Héphaistion">Héphaistion</a>, <a href="../../../../articles/l/%C3%A9/o/L%C3%A9onnatos.html" title="Léonnatos">Léonnatos</a> ou Néarque.</p> <p><a name="L.27Alexandrop.C3.A9die" id="L.27Alexandrop.C3.A9die"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html" title="Modifier la section : L'Alexandropédie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">L'<i>Alexandropédie</i></span></h2> <p>Les sept livres de l'<i>Education d'Alexandre</i> ont été composés après la mort d'Alexandre et sans doute publiés dans les années <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_-320.html" title="Années -320">320</a>-<a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_-310.html" title="Années -310">310</a>. Onésicrite raconte les événements des années <a href="../../../../articles/-/3/3/-334.html" title="-334">334</a> à <a href="../../../../articles/-/3/2/-323.html" title="-323">323</a> ; mais il ne se contente pas d'exposer les exploits du Conquérant, il s'intéresse aussi à décrire les mœurs et la géographie des contrées conquises tout en livrant un part de mythe et de merveilleux.</p> <p>On doit à l'<i>Alexandropédie</i> des témoignages importants sur le périple en Inde, notamment au sujet des <a href="../../../../articles/g/y/m/Gymnosophiste.html" title="Gymnosophiste">gymnosophistes</a>. <a href="../../../../articles/s/t/r/Strabon.html" title="Strabon">Strabon</a> raconte en effet qu'Onésicrite a demandé à un <a href="../../../../articles/b/r/a/Brahmane.html" title="Brahmane">brahmane</a> de lui enseigner sa doctrine ascétique. Il décrit aussi les peuples de Mousicanos et de Cathaïe (<a href="../../../../articles/p/a/n/Panj%C3%A2b_%28Pakistan%29_e868.html" class="mw-redirect" title="Panjâb (Pakistan)">Penjab</a> actuel) dont les coutumes s'avèrent être de nature eugénistes<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p> <p>Onésicrite est par l'intermédiaire de <a href="../../../../articles/c/l/i/Clitarque_d%27Alexandrie_f5d0.html" title="Clitarque d'Alexandrie">Clitarque</a> à l'origine du mythe de la rencontre entre Alexandre et la reine des <a href="../../../../articles/a/m/a/Amazones.html" title="Amazones">Amazones</a>. Clitarque aurait en effet consulté <i>l'Alexandropédie</i> dans la dernière phase de la rédaction de son <i>Histoire d'Alexandre</i>, confortant une version mythique et panégyrique de la conquête. Strabon voit en lui « le fantaisiste en chef d’Alexandre ». Diogène Laërce le compare à <a href="../../../../articles/x/%C3%A9/n/X%C3%A9nophon.html" title="Xénophon">Xénophon</a>, tout en le jugeant inférieur<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pour autant la part historique de l'<i>Alexandropédie</i> ne serait être dévaluée.</p> <p><a name="Notes" id="Notes"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html" title="Modifier la section : Notes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes</span></h2> <div style="font-size: 85%"> <ol class="references"> <li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> <a href="../../../../articles/s/t/r/Strabon.html" title="Strabon">Strabon</a>, <i>Géographie</i>, XV, 1, 64-65.</li> <li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> <a href="../../../../articles/d/i/o/Diog%C3%A8ne_La%C3%ABrce_9046.html" title="Diogène Laërce">Diogène Laërce</a>, <i><a href="../../../../articles/v/i/e/Vies%2C_doctrines_et_sentences_des_philosophes_illustres.html" title="Vies, doctrines et sentences des philosophes illustres">Vies, doctrines et sentences des philosophes illustres</a></i> <small>[<a href="../../../../articles/v/i/e/R%C3%A9f%C3%A9rence%7EVies%2C_doctrines_et_sentences_des_philosophes_illustres_%28Diog%C3%A8ne_La%C3%ABrce%29_b3ba.html" title="Référence:Vies, doctrines et sentences des philosophes illustres (Diogène Laërce)">détail des éditions</a>]</small> <small>[<a href="http://ugo.bratelli.free.fr/index.php#Laerce" class="external text" title="http://ugo.bratelli.free.fr/index.php#Laerce" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small>, VI.</li> </ol> </div> <p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html" title="Modifier la section : Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h2> <ul> <li>Paul Pédech, <i>Historiens compagnons d'Alexandre : Callisthène, Onésicrite, Néarque, Ptolémée, Aristobule</i>, Collection d'Études Anciennes, 1984.</li> </ul> <p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html" title="Modifier la section : Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2> <p><a name="Article_connexe" id="Article_connexe"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html" title="Modifier la section : Article connexe">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Article connexe</span></h3> <ul> <li><a href="../../../../articles/m/o/n/Mondes_imaginaires_de_la_Gr%C3%A8ce_ancienne_872c.html" title="Mondes imaginaires de la Grèce ancienne">Mondes imaginaires de la Grèce ancienne</a></li> </ul> <p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html" title="Modifier la section : Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h3> <ul> <li><a href="http://www.ulg.ac.be/cipl/DRenard/2onesicr.htm" class="external text" title="http://www.ulg.ac.be/cipl/DRenard/2onesicr.htm" rel="nofollow">Analyse des descriptions d'Onésicrite</a></li> </ul> <hr /> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/s/o/c/Image%7ESocrates_Louvre.jpg_5754.html" class="image" title="Icône du portail de la philosophie antique"><img alt="Icône du portail de la philosophie antique" src="../../../../images/shared/thumb/a/a4/Socrates_Louvre.jpg/18px-Socrates_Louvre.jpg" width="18" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/p/h/i/Portail%7EPhilosophie_antique_8505.html" title="Portail:Philosophie antique">Portail de la philosophie antique</a></span></span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/a/u/g/Image%7EAuguste_Rodin_-_Penseur_50px.png_1ff3.html" class="image" title="Icône du portail de la philosophie"><img alt="Icône du portail de la philosophie" src="../../../../images/shared/thumb/6/63/Auguste_Rodin_-_Penseur_50px.png/17px-Auguste_Rodin_-_Penseur_50px.png" width="17" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/p/h/i/Portail%7EPhilosophie_fc0b.html" title="Portail:Philosophie">Portail de la philosophie</a></span></span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/d/i/s/Image%7EDiscobolus_icon.png_9e04.html" class="image" title="Icône du portail de la Grèce antique"><img alt="Icône du portail de la Grèce antique" src="../../../../images/shared/thumb/9/93/Discobolus_icon.png/16px-Discobolus_icon.png" width="16" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/h/e/l/Portail%7EHellenopedia_088b.html" title="Portail:Hellenopedia">Portail de la Grèce antique</a></span></span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Preprocessor node count: 301/1000000 Post-expand include size: 4928/2048000 bytes Template argument size: 659/2048000 bytes Expensive parser function count: 0/500 --> <div class="printfooter"> </div> <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/h/i/s/Cat%C3%A9gorie%7EHistorien_de_la_Gr%C3%A8ce_antique_dda6.html" title="Catégorie:Historien de la Grèce antique">Historien de la Grèce antique</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/h/i/Cat%C3%A9gorie%7EPhilosophe_de_la_Gr%C3%A8ce_antique_a64f.html" title="Catégorie:Philosophe de la Grèce antique">Philosophe de la Grèce antique</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/%C3%A9/p/o/Cat%C3%A9gorie%7E%C3%89poque_hell%C3%A9nistique_2f59.html" title="Catégorie:Époque hellénistique">Époque hellénistique</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/l/e/Cat%C3%A9gorie%7EAlexandre_le_Grand_477d.html" title="Catégorie:Alexandre le Grand">Alexandre le Grand</a></span></div></div></div> <!-- end content --> <div class="visualClear"></div> </div> </div> </div> <div id="column-one"> <div id="p-cactions" class="portlet"> <h5>Views</h5> <ul> <li id="ca-nstab-main" class="selected" ><a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9sicrite.html">Article</a></li><li id="ca-talk" class="new" ><a href="../../../../articles/o/n/%C3%A9/Discuter%7EOn%C3%A9sicrite_8b04.html">Discussion</a></li><li id="ca-current" ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/On%C3%A9sicrite">Version actuelle</a></li> </ul> </div> <div class="portlet" id="p-logo"> <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);" href="../../../../index.html" title="Accueil"></a> </div> <script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script> <div class='portlet' id='p-navigation'> <h5>Navigation</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li> <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li> <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li> <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li> <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li> </ul> </div> </div> <div class='portlet' id='p-Contribuer'> <h5>Contribuer</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li> <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li> <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li> <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li> <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-search" class="portlet"> <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5> <div id="searchBody" class="pBody"> <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div> <input id="searchInput" name="search" type="text" accesskey="C" value="" /> <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton" value="Aller" /> </div></form> </div> </div> <div id="p-lang" class="portlet"> <h5>Autres langues</h5> <div class="pBody"> <ul> <li> <a href="../../../../../de/articles/o/n/e/Onesikritos.html">Deutsch</a> </li> <li> <a href="../../../../../el/articles/%CE%BF/%CE%BD/%CE%B7/%CE%9F%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%82.html">Ελληνικά</a> </li> <li> <a href="../../../../../en/articles/o/n/e/Onesicritus.html">English</a> </li> <li> <a href="../../../../../fi/articles/o/n/e/Onesikritos.html">Suomi</a> </li> <li> <a href="../../../../../hu/articles/o/n/%C3%A9/On%C3%A9szikritosz.html">Magyar</a> </li> <li> <a href="../../../../../sh/articles/o/n/e/Onesikrit.html">Srpskohrvatski / Српскохрватски</a> </li> <li> <a href="../../../../../sk/articles/o/n/e/Onesikritos.html">Slovenčina</a> </li> <li> <a href="../../../../../sr/articles/%D0%BE/%D0%BD/%D0%B5/%D0%9E%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8%D0%BA%D1%80%D0%B8%D1%82.html">Српски / Srpski</a> </li> </ul> </div> </div> </div><!-- end of the left (by default at least) column --> <div class="visualClear"></div> <div id="footer"> <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div> <div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div> <ul id="f-list"> <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 2 avril 2008 à 14:01 par Utilisateur <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/p/i/p/Utilisateur%7EPipepBot_2d31.html" title="Utilisateur:PipepBot">PipepBot</a>, <a href="../../../../articles/p/i/x/Utilisateur%7EPixelBot_d78c.html" title="Utilisateur:PixelBot">PixelBot</a>, <a href="../../../../articles/p/o/l/Utilisateur%7EPolmars_7b89.html" title="Utilisateur:Polmars">Polmars</a>, <a href="../../../../articles/g/e/r/Utilisateur%7EGerakibot_2f7b.html" title="Utilisateur:Gerakibot">Gerakibot</a>, <a href="../../../../articles/a/p/o/Utilisateur%7EApollonid%C3%A8s_d499.html" title="Utilisateur:Apollonidès">Apollonidès</a>, <a href="../../../../articles/s/a/s/Utilisateur%7ESashatoBot_387e.html" title="Utilisateur:SashatoBot">SashatoBot</a>, <a href="../../../../articles/b/o/b/Utilisateur%7EBob08_5a46.html" title="Utilisateur:Bob08">Bob08</a>, <a href="../../../../articles/e/d/u/Utilisateur%7EEDUCA33E_3425.html" title="Utilisateur:EDUCA33E">EDUCA33E</a>, <a href="../../../../articles/b/i/b/Utilisateur%7EBibi_Saint-Pol_2aaa.html" title="Utilisateur:Bibi Saint-Pol">Bibi Saint-Pol</a>, <a href="../../../../articles/l/e/a/Utilisateur%7ELeag_bdb3.html" title="Utilisateur:Leag">Leag</a>, <a href="../../../../articles/z/y/x/Utilisateur%7EZyxwvut-Bot_ee10.html" title="Utilisateur:Zyxwvut-Bot">Zyxwvut-Bot</a> et <a href="../../../../articles/e/r/a/Utilisateur%7EErasmus_dad3.html" title="Utilisateur:Erasmus">Erasmus</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li> <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/> Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li> <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li> </ul> </div> </div> </body> </html>