Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/p/r/i/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/p/r/i/Primatice.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Primatice - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Primatice</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:282px;"><a href="../../../../articles/f/r/a/Image%7EFrancesco_Primaticcio_003.jpg_746d.html" class="image" title="L'Enlèvement d'Hélène, 1530-1539"><img alt="L'Enlèvement d'Hélène, 1530-1539" src="../../../../images/shared/thumb/1/1a/Francesco_Primaticcio_003.jpg/280px-Francesco_Primaticcio_003.jpg" width="280" height="227" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/f/r/a/Image%7EFrancesco_Primaticcio_003.jpg_746d.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i>L'Enlèvement d'<a href="../../../../articles/h/%C3%A9/l/H%C3%A9l%C3%A8ne_%28mythologie%29.html" title="Hélène (mythologie)">Hélène</a></i>, <a href="../../../../articles/1/5/3/1530.html" title="1530">1530</a>-<a href="../../../../articles/1/5/3/1539.html" title="1539">1539</a></div>
</div>
</div>
<p><b>Francesco Primaticcio</b>, dit <b>Le Primatice</b> (<a href="../../../../articles/b/o/l/Bologne.html" title="Bologne">Bologne</a>, <a href="../../../../articles/1/5/0/1504.html" title="1504">1504</a> - <a href="../../../../articles/p/a/r/Paris.html" title="Paris">Paris</a>, <a href="../../../../articles/1/5/7/1570.html" title="1570">1570</a>) est un <a href="../../../../articles/p/e/i/Peinture.html" title="Peinture">peintre</a>, <a href="../../../../articles/a/r/c/Architecte.html" title="Architecte">architecte</a> et <a href="../../../../articles/s/c/u/Sculpteur.html" class="mw-redirect" title="Sculpteur">sculpteur</a> <a href="../../../../articles/i/t/a/Italie.html" title="Italie">italien</a>. Il est l'élève de <a href="../../../../articles/g/i/u/Giulio_Romano_b798.html" title="Giulio Romano">Giulio Romano</a>, avant de venir en <a href="../../../../articles/f/r/a/France.html" title="France">France</a> travailler au service de <a href="../../../../articles/f/r/a/Fran%C3%A7ois_Ier_de_France_9bac.html" title="François Ier de France">François I<sup class="exposant">er</sup></a> en <a href="../../../../articles/1/5/3/1532.html" title="1532">1532</a> où il est un des maîtres de la première <a href="../../../../articles/%C3%A9/c/o/%C3%89cole_de_Fontainebleau_64b5.html" title="École de Fontainebleau">École de Fontainebleau</a>. Créateur génial aux multiples talents, Primatice consacre l'essentiel de sa vie à servir par son œuvre la France et ses rois, de François I<sup class="exposant">er</sup> à <a href="../../../../articles/c/h/a/Charles_IX_de_France_e71b.html" title="Charles IX de France">Charles IX</a> (dynastie des <a href="../../../../articles/m/a/i/Maison_cap%C3%A9tienne_de_Valois_4f08.html" title="Maison capétienne de Valois">Valois</a>).</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Biographie"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Biographie</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#.C5.92uvres_et_expositions"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Œuvres et expositions</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Biographie" id="Biographie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Primatice.html" title="Modifier la section&#160;: Biographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Biographie</span></h2>
<p>Primatice part à 22 ans pour <a href="../../../../articles/m/a/n/Mantoue.html" title="Mantoue">Mantoue</a>, la cité de Frédéric II de Gonzague. Il y devient l’assistant de Giulio Romano, l’un des plus puissants héritiers de <a href="../../../../articles/r/a/p/Rapha%C3%ABl_%28peintre%29.html" title="Raphaël (peintre)">Raphaël</a>. En <a href="../../../../articles/1/5/3/1532.html" title="1532">1532</a>, Primatice arrive comme substitut de Guilio Romano auprès de François I<sup class="exposant">er</sup>, à qui il présente les modèles de son maître pour la Tenture de Scipion l’Africain. Le roi de France envoie alors Primatice à <a href="../../../../articles/b/r/u/Bruxelles.html" title="Bruxelles">Bruxelles</a> superviser la transcription de ces petits patrons à l’échelle définitive. La destinée du peintre bolognais est dès lors liée à celle des derniers Valois.</p>
<p>Il retrouve à la cour de France un autre italien, <a href="../../../../articles/r/o/s/Rosso_Fiorentino_83d6.html" title="Rosso Fiorentino">Rosso Fiorentino</a>, arrivé en <a href="../../../../articles/1/5/3/1530.html" title="1530">1530</a> sur la recommandation de l’Arétin. Fontainebleau est alors un centre artistique en pleine effervescence. Sous la direction du Florentin, une vaste équipe d’artistes œuvre à la décoration de la galerie François I<sup class="exposant">er</sup>, tandis que Primatice est en charge de celle des appartements royaux. La mort soudaine de Rosso en <a href="../../../../articles/1/5/4/1540.html" title="1540">1540</a> laisse le champ libre pour trente ans à Primatice.</p>
<p>Primatice est un des maîtres incontestés de l’École de Fontainebleau, le premier à mettre en scène la Cour. Il imagine fêtes et mascarades, multiplie les décors intérieurs (la Galerie Basse, l’Appartement des Bains, la chambre de la <a href="../../../../articles/a/n/n/Anne_de_Pisseleu_b7a2.html" title="Anne de Pisseleu">duchesse d'Étampes</a>, le cabinet du roi, etc.) mais aussi dans le jardin du <a href="../../../../articles/c/h/%C3%A2/Ch%C3%A2teau_de_Fontainebleau_4611.html" title="Château de Fontainebleau">château de Fontainebleau</a> (pavillon de <a href="../../../../articles/p/o/m/Pomone.html" title="Pomone">Pomone</a>, fontaine d'<a href="../../../../articles/h/e/r/Hercule_%28mythologie%29.html" class="mw-redirect" title="Hercule (mythologie)">Hercule</a>, grotte des Pins).</p>
<p>Le chantier de la galerie d’<a href="../../../../articles/u/l/y/Ulysse.html" title="Ulysse">Ulysse</a> s’ouvre dans les <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_1540.html" title="Années 1540">années 1540</a> et se poursuit au-delà de la mort de son concepteur, en <a href="../../../../articles/1/5/7/1570.html" title="1570">1570</a>. Au cours de séjours réguliers en Italie, il fait venir des œuvres antiques ou leurs moulages et importe les dernières inventions du maniérisme italien. Sous le règne d’<a href="../../../../articles/h/e/n/Henri_II_de_France_89e5.html" title="Henri II de France">Henri II</a>, les réalisations se multiplient dans le domaine de la sculpture funéraire (tombeau des Guise, urne du cœur de François I<sup class="exposant">er</sup>…)&#160;; à Fontainebleau, il dirige Nicolò dell’Abate, dans la décoration de la Salle de Bal. Nommé <a href="../../../../articles/s/u/r/Surintendant_des_b%C3%A2timents.html" class="mw-redirect" title="Surintendant des bâtiments">surintendant des bâtiments</a>, il consacre principalement ses dernières années au monument funéraire d’Henri II et à la rotonde des Valois à <a href="../../../../articles/s/a/i/Saint-Denis_%28Seine-Saint-Denis%29_2c41.html" title="Saint-Denis (Seine-Saint-Denis)">Saint-Denis</a>.</p>
<p>Peintre du roi, à la fois dessinateur, sculpteur, architecte, Primatice fait évoluer l’art en introduisant en France le raffinement et le maniérisme italien, l'héroïsme épique (en référence permanente à la mythologie, dieux et héros) créant ainsi un style personnel, un style primaticien, dont l'influence va gagner toute l'<a href="../../../../articles/e/u/r/Europe.html" title="Europe">Europe</a>.</p>
<p><a name=".C5.92uvres_et_expositions"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Primatice.html" title="Modifier la section&#160;: Œuvres et expositions">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Œuvres et expositions</span></h2>
<p>En 2004, l'exposition du <a href="../../../../articles/m/u/s/Mus%C3%A9e_du_Louvre_70e3.html" title="Musée du Louvre">musée du Louvre</a> consacrée au Primatice a reçu le soutien financier de la société <a href="../../../../articles/m/o/r/Morgan_Stanley_e95b.html" title="Morgan Stanley">Morgan Stanley</a><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p><a name="R.C3.A9f.C3.A9rences" id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Primatice.html" title="Modifier la section&#160;: Références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> Nathalie Bensahe, «Sans les fonds privés, que des expos commerciales», dans <i><a href="../../../../articles/l/i/b/Lib%C3%A9ration_%28journal%29.html" title="Libération (journal)">Libération</a></i> du 19/08/2006, <small>[<a href="http://www.liberation.fr/actualite/economie/199368.FR.php" class="external text" title="http://www.liberation.fr/actualite/economie/199368.FR.php" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small></li>
</ol>
</div>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/p/r/i/Primatice.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h2>
<div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#f9f9f9;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;">
<table cellpadding="2" cellspacing="0" style="background-color:transparent">
<tr valign="middle">
<td style="line-height:50px;vertical-align:middle;position:relative" align="center" valign="middle">
<div style="position: relative;"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Accueil" title="commons:Accueil"><img alt="commons:Accueil" src="../../../../images/shared/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png" width="50" height="67" border="0" /></a></div>
</td>
<td valign="middle">
<p><span class="plainlinks"><a href="../../../../articles/w/i/k/Wikimedia_Commons_7b57.html" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> propose des documents multimédia libres sur <b><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Francesco_Primaticcio?uselang=fr" class="external text" title="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Francesco_Primaticcio?uselang=fr" rel="nofollow">Le Primatice</a></b>.</span></p>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<ul>
<li><a href="http://www.chateaudefontainebleau.net" class="external text" title="http://www.chateaudefontainebleau.net" rel="nofollow">Château de Fontainebleau</a>.</li>
<li><a href="http://iliadeodyssee.texte.free.fr/aagravur/thulden/accueilthulden/accueilthulden.html" class="external text" title="http://iliadeodyssee.texte.free.fr/aagravur/thulden/accueilthulden/accueilthulden.html" rel="nofollow">Gravures de Van Thulden reprenant les fresques de la Galerie Ulysse du château de Fontainebleau (galerie ayant été détruite en 1738).</a>.</li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/d/a/v/Image%7EDavid_face.png_d3c3.html" class="image" title="Icône du portail de l’histoire de l’art"><img alt="Icône du portail de l’histoire de l’art" src="../../../../images/shared/thumb/8/83/David_face.png/27px-David_face.png" width="27" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/h/i/s/Portail%7EHistoire_de_l%27art_929d.html" title="Portail:Histoire de l'art">Portail de l’histoire de l’art</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/e/c/h/Image%7EEchmiadzin-hripsime.jpg_9fb5.html" class="image" title="Icône du portail de l’architecture et de l’urbanisme"><img alt="Icône du portail de l’architecture et de l’urbanisme" src="../../../../images/shared/thumb/8/86/Echmiadzin-hripsime.jpg/32px-Echmiadzin-hripsime.jpg" width="32" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/a/r/c/Portail%7EArchitecture_et_Urbanisme_dad6.html" title="Portail:Architecture et Urbanisme">Portail de l’architecture et de l’urbanisme</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/f/l/a/Image%7EFlag_of_Italy.svg_0ea8.html" class="image" title="Icône du portail de l’Italie"><img alt="Icône du portail de l’Italie" src="../../../../images/shared/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/36px-Flag_of_Italy.svg.png" width="36" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/i/t/a/Portail%7EItalie_332e.html" title="Portail:Italie">Portail de l’Italie</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 303/1000000
Post-expand include size: 5561/2048000 bytes
Template argument size: 899/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/e/i/Cat%C3%A9gorie%7EPeintre_italien_ec5c.html" title="Catégorie:Peintre italien">Peintre italien</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/n/a/i/Cat%C3%A9gorie%7ENaissance_en_1504_ade5.html" title="Catégorie:Naissance en 1504">Naissance en 1504</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/d/%C3%A9/c/Cat%C3%A9gorie%7ED%C3%A9c%C3%A8s_en_1570_305e.html" title="Catégorie:Décès en 1570">Décès en 1570</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégorie cachée&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/o/r/Cat%C3%A9gorie%7EPortail%7EItalie_Articles_li%C3%A9s_3812.html" title="Catégorie:Portail:Italie/Articles liés">Portail:Italie/Articles liés</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/p/r/i/Primatice.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/p/r/i/Discuter%7EPrimatice_ffe2.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Primatice">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../br/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Brezhoneg</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ca/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Català</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/f/r/a/Francesco_Primaticcio_f020.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%BF/%D1%80/%D0%B8/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D1%87%D0%BE%2C_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE_810f.html">Русский</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 6 juin 2008 à 14:33 par Utilisateur <a href="../../../../articles/s/i/l/Utilisateur%7ESilvonenBot_8239.html" title="Utilisateur:SilvonenBot">SilvonenBot</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/g/i/l/Utilisateur%7EGillesC_4b5f.html" title="Utilisateur:GillesC">GillesC</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/e/s/c/Utilisateur%7EEscarbot_177b.html" title="Utilisateur:Escarbot">Escarbot</a>, <a href="../../../../articles/d/a/v/Utilisateur%7EDavid_Berardan_beca.html" title="Utilisateur:David Berardan">David Berardan</a>, <a href="../../../../articles/l/o/u/Utilisateur%7ELouis-garden_07d1.html" title="Utilisateur:Louis-garden">Louis-garden</a>, <a href="../../../../articles/%C3%A9/p/i/Utilisateur%7E%C3%89pim%C3%A9th%C3%A9e_85c1.html" title="Utilisateur:Épiméthée">Épiméthée</a>, <a href="../../../../articles/m/i/g/Utilisateur%7EMig_885f.html" title="Utilisateur:Mig">Mig</a>, <a href="../../../../articles/j/p/m/Utilisateur%7EJpm2112_1537.html" title="Utilisateur:Jpm2112">Jpm2112</a>, <a href="../../../../articles/n/i/c/Utilisateur%7ENicoV_cb3c.html" title="Utilisateur:NicoV">NicoV</a>, <a href="../../../../articles/j/o/s/Utilisateur%7EJospe_915a.html" title="Utilisateur:Jospe">Jospe</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/u/r/b/Utilisateur%7EUrban_6e23.html" title="Utilisateur:Urban">Urban</a>, <a href="../../../../articles/l/i/q/Utilisateur%7ELiquid-aim-bot_78e0.html" title="Utilisateur:Liquid-aim-bot">Liquid-aim-bot</a>, <a href="../../../../articles/b/o/b/Utilisateur%7EBob08_5a46.html" title="Utilisateur:Bob08">Bob08</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/z/u/b/Utilisateur%7EZubro_13e7.html" title="Utilisateur:Zubro">Zubro</a>, <a href="../../../../articles/b/i/b/Utilisateur%7EBibi_Saint-Pol_2aaa.html" title="Utilisateur:Bibi Saint-Pol">Bibi Saint-Pol</a>, <a href="../../../../articles/j/e/r/Utilisateur%7EJerome66_56af.html" title="Utilisateur:Jerome66">Jerome66</a>, <a href="../../../../articles/j/a/s/Utilisateur%7EJastrow_4522.html" title="Utilisateur:Jastrow">Jastrow</a>, <a href="../../../../articles/l/i/l/Utilisateur%7ELila_connat_a198.html" title="Utilisateur:Lila connat">Lila connat</a>, <a href="../../../../articles/a/l/p/Utilisateur%7EAlphaBot_27bc.html" title="Utilisateur:AlphaBot">AlphaBot</a> et <a href="../../../../articles/c/-/r/Utilisateur%7EC-R_1a62.html" title="Utilisateur:C-R">C-R</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX