Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/m/e/t/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/m/e/t/Metazoa_(classification_phylogénétique).html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Metazoa (classification phylogénétique) - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Metazoa (classification phylogénétique)</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <table width="100%" align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border: 1px solid #; background-color: #">
<tr>
<td valign="top" width="70%">
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Introduction"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Introduction</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Arbre_phylog.C3.A9n.C3.A9tique"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Arbre phylogénétique</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Arbre_simplifi.C3.A9"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Arbre simplifié</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Arbre_r.C3.A9sum.C3.A9"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Arbre résumé</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Arbre_d.C3.A9velopp.C3.A9"><span class="tocnumber">2.3</span> <span class="toctext">Arbre développé</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#D.C3.A9bat_scientifique_relatif_.C3.A0_la_phylog.C3.A9nie_des_Metazoa"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Débat scientifique relatif à la phylogénie des Metazoa</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Classification_selon_Cavalier-Smith_1998"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Classification selon Cavalier-Smith 1998</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Classification_propos.C3.A9e_par_Adl_et_al._2005"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Classification proposée par Adl et al. 2005</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#En_savoir_plus"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">En savoir plus</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Sources_bibliographiques_de_r.C3.A9f.C3.A9rence"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">Sources bibliographiques de référence</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Autres_sources_bibliographiques"><span class="tocnumber">4.2</span> <span class="toctext">Autres sources bibliographiques</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Sources_internet"><span class="tocnumber">4.3</span> <span class="toctext">Sources internet</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-3"><a href="#Vendobionta"><span class="tocnumber">4.3.1</span> <span class="toctext">Vendobionta</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Liens_internes"><span class="tocnumber">4.4</span> <span class="toctext">Liens internes</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script> <a name="Introduction" id="Introduction"></a>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Introduction">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Introduction</span></h2>
<p>Cette page a pour objet de présenter un <a href="../../../../articles/a/r/b/Arbre_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Arbre phylogénétique">arbre phylogénétique</a> des <a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa.html" title="Metazoa">Metazoa</a> (ou <a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa.html" title="Metazoa">métazoaires</a>), c’est-à-dire un arbre mettant en lumière les relations évolutives complexes (relations groupes ancestraux - groupes descendants) existantes entre les différents organismes vivants, ou <a href="../../../../articles/t/a/x/Taxon.html" title="Taxon">taxa</a>, constituant ce groupe. Du fait de ses méthodes nouvelles basées sur la biologie moléculaire, la <a href="../../../../articles/p/h/y/Phylog%C3%A9nie.html" title="Phylogénie">phylogénie</a>, science récente à l'origine de la <a href="../../../../articles/c/l/a/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Classification phylogénétique">classification phylogénétique</a> du vivant, est en plein essor et parfois en contradiction avec l'ancienne <a href="../../../../articles/c/l/a/Classification_classique.html" title="Classification classique">classification classique</a>, majoritairement basée, elle, sur des critères morphologiques et physiologiques. Aussi, certains points particuliers font parfois encore l'objet de débats au sein de la communauté scientifique. L'objectif, s'il y a lieu, est également de présenter ces derniers ici.<br />
Cet arbre présente aussi bien les organismes encore existants aujourd'hui que les groupes éteints (incluant les groupes fossiles).</p>
<a name="Arbre_phylog.C3.A9n.C3.A9tique" id="Arbre_phylog.C3.A9n.C3.A9tique"></a>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Arbre phylogénétique">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Arbre phylogénétique</span></h2>
<p>Le symbole <b>▲</b> renvoie à la partie de l'arbre phylogénétique de l'évolution immédiatement supérieure. Le signe <b>►</b> renvoie à la classification phylogénétique du groupe considéré.</p>
<a name="Arbre_simplifi.C3.A9" id="Arbre_simplifi.C3.A9"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Arbre simplifié">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Arbre simplifié</span></h3>
<pre>
<a href="../../../../articles/e/u/k/Eukaryota_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Eukaryota (classification phylogénétique)">▲</a>
└─o <b><a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa.html" title="Metazoa">METAZOA</a></b>
  ├─o Silicea
  └─o
    ├─o <a href="../../../../articles/c/a/l/Calcarea.html" title="Calcarea">Calcarea</a>
    └─o <a href="../../../../articles/e/u/m/Eumetazoa.html" title="Eumetazoa">Eumetazoa</a>
      ├─o <a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria.html" title="Cnidaria">Cnidaria</a>
      └─o <b><a href="../../../../articles/b/i/l/Bilateria.html" title="Bilateria">Bilateria</a></b>
        ├─o <b><a href="../../../../articles/p/r/o/Protostomia.html" title="Protostomia">Protostomia</a></b>
        │ ├─? <a href="../../../../articles/c/h/a/Chaetognatha.html" title="Chaetognatha">Chaetognatha</a>
        │ └─o
        │   ├─o <b><a href="../../../../articles/l/o/p/Lophotrochozoa.html" title="Lophotrochozoa">Lophotrochozoa</a></b>
        │   │ ├─o <a href="../../../../articles/e/c/t/Ectoprocta.html" title="Ectoprocta">Ectoprocta</a>
        │   │ └─o
        │   │   ├─o <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyzoa.html" title="Platyzoa">Platyzoa</a>
        │   │   │ ├─o Gnathifera
        │   │   │ └─o <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyhelminthes.html" title="Platyhelminthes">Platyhelminthes</a>
        │   │   ├─o <a href="../../../../articles/p/h/o/Phoronozoa.html" title="Phoronozoa">Phoronozoa</a>
        │   │   └─o <a href="../../../../articles/e/u/t/Eutrochozoa.html" title="Eutrochozoa">Eutrochozoa</a>
        │   │     ├─o <a href="../../../../articles/n/e/m/Nemertea.html" title="Nemertea">Nemertea</a>
        │   │     ├─o <a href="../../../../articles/a/n/n/Annelida.html" title="Annelida">Annelida</a>
        │   │     └─o <a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca.html" title="Mollusca">Mollusca</a>
        │   └─o <b><a href="../../../../articles/e/c/d/Ecdysozoa.html" title="Ecdysozoa">Ecdysozoa</a></b>
        │     ├─o <a href="../../../../articles/s/c/a/Scalidophora.html" title="Scalidophora">Scalidophora</a>
        │     └─o
        │       ├─o <a href="../../../../articles/p/a/n/Panarthropoda.html" title="Panarthropoda">Panarthropoda</a>
        │       │ ├─o <a href="../../../../articles/o/n/y/Onychophora.html" title="Onychophora">Onychophora</a>
        │       │ └─o
        │       │   ├─o <a href="../../../../articles/t/a/r/Tardigrades.html" class="mw-redirect" title="Tardigrades">Tardigrades</a>
        │       │   └─o <a href="../../../../articles/a/r/t/Arthropoda.html" class="mw-redirect" title="Arthropoda">Arthropoda</a>
        │       └─o <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematozoa.html" class="mw-redirect" title="Nematozoa">Nematozoa</a> ou <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoida.html" class="mw-redirect" title="Nematoida">Nematoida</a>
        │         ├─o <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematomorpha.html" title="Nematomorpha">Nematomorpha</a>
        │         └─o <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoda.html" title="Nematoda">Nematoda</a>
        └─o <b><a href="../../../../articles/d/e/u/Deuterostomia.html" title="Deuterostomia">Deuterostomia</a></b>
          ├─o Xenambulacraria
          │ ├─o <a href="../../../../articles/h/e/m/Hemichordata.html" title="Hemichordata">Hemichordata</a>
          │ └─o <a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata.html" title="Echinodermata">Echinodermata</a>
          └─o <a href="../../../../articles/c/h/o/Chordata.html" class="mw-redirect" title="Chordata">Chordata</a>
            ├─o <a href="../../../../articles/u/r/o/Urochordata.html" title="Urochordata">Urochordata</a> ou <a href="../../../../articles/t/u/n/Tunicata.html" class="mw-redirect" title="Tunicata">Tunicata</a>
            └─o Myomerozoa
              ├─o <a href="../../../../articles/c/e/p/Cephalochordata.html" title="Cephalochordata">Cephalochordata</a>
              └─o <a href="../../../../articles/c/r/a/Craniata.html" title="Craniata">Craniata</a>
                ├─o Hyperotreti
                └─o <a href="../../../../articles/v/e/r/Vertebrata.html" class="mw-redirect" title="Vertebrata">Vertebrata</a>
</pre>
<a name="Arbre_r.C3.A9sum.C3.A9" id="Arbre_r.C3.A9sum.C3.A9"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Arbre résumé">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Arbre résumé</span></h3>
<pre>
<a href="../../../../articles/e/u/k/Eukaryota_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Eukaryota (classification phylogénétique)">▲</a>
└─o
  ├─? <a href="../../../../articles/v/e/n/Vendobionta.html" class="mw-redirect" title="Vendobionta">Vendobionta</a> (éteint)
  │
  └─o <b><a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa.html" title="Metazoa">Metazoa</a></b>
    │
    ├─o Silicea
    │ │
    │ ├─o <b><a href="../../../../articles/d/e/m/Demospongia.html" class="mw-redirect" title="Demospongia">Demospongia</a></b> <a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Porifera (classification phylogénétique)">►</a>
    │ │
    │ └─o <b><a href="../../../../articles/h/e/x/Hexactinellida.html" title="Hexactinellida">Hexactinellida</a></b> <a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Porifera (classification phylogénétique)">►</a>
    └─o
      ├─o <b><a href="../../../../articles/c/a/l/Calcarea.html" title="Calcarea">Calcarea</a></b> <a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Porifera (classification phylogénétique)">►</a>
      │
      └─o <a href="../../../../articles/e/u/m/Eumetazoa.html" title="Eumetazoa">Eumetazoa</a>
        │
        ├─? <a href="../../../../articles/c/t/e/Ctenophora.html" title="Ctenophora">Ctenophora</a> <a href="../../../../articles/c/t/e/Ctenophora_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Ctenophora (classification phylogénétique)">►</a>
        └─o
          ├─o <b><a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria.html" title="Cnidaria">Cnidaria</a></b> <a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Cnidaria (classification phylogénétique)">►</a>
          │
          ├─? <a href="../../../../articles/m/y/x/Myxozoa.html" title="Myxozoa">Myxozoa</a> <a href="../../../../articles/m/y/x/Myxozoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Myxozoa (classification phylogénétique)">►</a>
          │
          └─o <a href="../../../../articles/b/i/l/Bilateria.html" title="Bilateria">Bilateria</a>
            │
            ├─o <b>Acoela</b> <a href="../../../../articles/a/c/o/Acoela_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Acoela (classification phylogénétique)">►</a>
            │
            └─o Nephrozoa
              ├─o <a href="../../../../articles/p/r/o/Protostomia.html" title="Protostomia">Protostomia</a>
              │ ├─? <a href="../../../../articles/c/h/a/Chaetognatha.html" title="Chaetognatha">Chaetognatha</a>
              │ └─o
              │   ├─o <a href="../../../../articles/l/o/p/Lophotrochozoa.html" title="Lophotrochozoa">Lophotrochozoa</a>
              │   │ │
              │   │ ├─o <b><a href="../../../../articles/e/c/t/Ectoprocta.html" title="Ectoprocta">Ectoprocta</a></b> <a href="../../../../articles/e/c/t/Ectoprocta_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Ectoprocta (classification phylogénétique)">►</a>
              │   │ └─o
              │   │   ├─o Rhombozoa
              │   │   ├─o <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyzoa.html" title="Platyzoa">Platyzoa</a>
              │   │   │ ├─o Gnathifera
              │   │   │ │ ├─o Micrognathozoa
              │   │   │ │ ├─o Gnathostomulida
              │   │   │ │ │
              │   │   │ │ └─o <a href="../../../../articles/s/y/n/Syndermata.html" title="Syndermata">Syndermata</a> <a href="../../../../articles/r/o/t/Rotifera_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Rotifera (classification phylogénétique)">►</a>
              │   │   │ ├─o
              │   │   │ │ ├─o <a href="../../../../articles/e/n/t/Entoprocta.html" title="Entoprocta">Entoprocta</a>
              │   │   │ │ └─o
              │   │   │ │   ├─o Cycliophora
              │   │   │ │   └─o Myzostomida
              │   │   │ └─o
              │   │   │   ├─? <b><a href="../../../../articles/g/a/s/Gastrotricha.html" title="Gastrotricha">Gastrotricha</a></b>
              │   │   │   │
              │   │   │   └─o <b><a href="../../../../articles/p/l/a/Plathelminthes.html" class="mw-redirect" title="Plathelminthes">Plathelminthes</a></b> <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyhelminthes_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Platyhelminthes (classification phylogénétique)">►</a>
              │   │   │
              │   │   ├─o <a href="../../../../articles/p/h/o/Phoronozoa.html" title="Phoronozoa">Phoronozoa</a>
              │   │   │ ├─o <a href="../../../../articles/p/h/o/Phoronida.html" title="Phoronida">Phoronida</a>
              │   │   │ │
              │   │   │ └─o <b><a href="../../../../articles/b/r/a/Brachiopoda.html" title="Brachiopoda">Brachiopoda</a></b> <a href="../../../../articles/b/r/a/Brachiopoda_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Brachiopoda (classification phylogénétique)">►</a>
              │   │   │
              │   │   └─o <a href="../../../../articles/e/u/t/Eutrochozoa.html" title="Eutrochozoa">Eutrochozoa</a>
              │   │     │
              │   │     ├─o <b><a href="../../../../articles/n/e/m/Nemertea.html" title="Nemertea">Nemertea</a></b> <a href="../../../../articles/n/e/m/Nemertea_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Nemertea (classification phylogénétique)">►</a>
              │   │     │
              │   │     ├─o <b><a href="../../../../articles/a/n/n/Annelida.html" title="Annelida">Annelida</a></b> <a href="../../../../articles/a/n/n/Annelida_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Annelida (classification phylogénétique)">►</a>
              │   │     │
              │   │     └─o <b><a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca.html" title="Mollusca">Mollusca</a></b> <a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Mollusca (classification phylogénétique)">►</a>
              │   │
              │   └─o <a href="../../../../articles/e/c/d/Ecdysozoa.html" title="Ecdysozoa">Ecdysozoa</a>
              │     ├─o <a href="../../../../articles/s/c/a/Scalidophora.html" title="Scalidophora">Scalidophora</a>
              │     │ ├─o <a href="../../../../articles/p/r/i/Priapulida.html" title="Priapulida">Priapulida</a>
              │     │ └─o
              │     │   ├─o <a href="../../../../articles/l/o/r/Loricifera.html" title="Loricifera">Loricifera</a>
              │     │   └─o <a href="../../../../articles/k/i/n/Kinorhyncha.html" title="Kinorhyncha">Kinorhyncha</a>
              │     └─o
              │       ├─o <a href="../../../../articles/p/a/n/Panarthropoda.html" title="Panarthropoda">Panarthropoda</a>
              │       │ │
              │       │ ├─o <b><a href="../../../../articles/o/n/y/Onychophora.html" title="Onychophora">Onychophora</a></b> <a href="../../../../articles/o/n/y/Onychophora_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Onychophora (classification phylogénétique)">►</a>
              │       │ └─o
              │       │   ├─o <b><a href="../../../../articles/t/a/r/Tardigrades.html" class="mw-redirect" title="Tardigrades">Tardigrades</a></b> <a href="../../../../articles/t/a/r/Tardigrada_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Tardigrada (classification phylogénétique)">►</a>
              │       │   │
              │       │   └─o <b><a href="../../../../articles/a/r/t/Arthropoda.html" class="mw-redirect" title="Arthropoda">Arthropoda</a></b> <a href="../../../../articles/a/r/t/Arthropoda_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Arthropoda (classification phylogénétique)">►</a>
              │       │
              │       └─o <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematozoa.html" class="mw-redirect" title="Nematozoa">Nematozoa</a> ou <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoida.html" class="mw-redirect" title="Nematoida">Nematoida</a>
              │         │
              │         ├─o <a href="../../../../articles/n/%C3%A9/m/N%C3%A9matomorphes.html" class="mw-redirect" title="Nématomorphes">Nematomorpha</a>
              │         │
              │         └─o <b><a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoda.html" title="Nematoda">Nematoda</a></b> <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoda_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Nematoda (classification phylogénétique)">►</a>
              │
              └─o <b><a href="../../../../articles/d/e/u/Deuterostomia.html" title="Deuterostomia">Deuterostomia</a></b>
                │
                ├─o Xenambulacraria
                │ ├─o Xenoturbellida
                │ └─o <a href="../../../../articles/a/m/b/Ambulacraria.html" title="Ambulacraria">Ambulacraria</a>
                │   │
                │   ├─o <b><a href="../../../../articles/h/e/m/Hemichordata.html" title="Hemichordata">Hemichordata</a></b> <a href="../../../../articles/h/e/m/Hemichordata_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Hemichordata (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │
                │   └─o <b><a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata.html" title="Echinodermata">Echinodermata</a></b> <a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Echinodermata (classification phylogénétique)">►</a>
                │
                └─o <b><a href="../../../../articles/c/h/o/Chordata.html" class="mw-redirect" title="Chordata">CHORDATA</a></b> <a href="../../../../articles/c/h/o/Chordata_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Chordata (classification phylogénétique)">►</a>
</pre>
<a name="Arbre_d.C3.A9velopp.C3.A9" id="Arbre_d.C3.A9velopp.C3.A9"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Arbre développé">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Arbre développé</span></h3>
<div style="margin-right:.5em;" align="left">
<div class="NavFrame" style="clear:both; margin-bottom:1em; width:99%; border-style:solid; -moz-border-radius:0; border-color:#AAAAAA; background-color:#FFFFFF;" title="[ Dérouler ]">
<div class="NavHead" align="center" style="height:1.6em; background-color:#EFEFEF; color:black;">Arbre développé</div>
<div class="NavContent" style="margin:0px; background:white; display:block;" align="left">
<pre>
<a href="../../../../articles/e/u/k/Eukaryota_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Eukaryota (classification phylogénétique)">▲</a>
└─o
  ├─? <a href="../../../../articles/v/e/n/Vendobionta.html" class="mw-redirect" title="Vendobionta">Vendobionta</a> (éteint)
  │ ├─o Erniettamorpha (éteint)
  │ │ ├─o Pteridiniidae (éteint)
  │ │ └─o Erniettidae (éteint)
  │ └─o Rangeomorpha (éteint)
  │   ├─o Rangeidae (éteint)
  │   └─o Charniidae (éteint)
  │
  └─o <b><a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa.html" title="Metazoa">Metazoa</a></b>
    │
    ├─o <b>SILICEA</b> <a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Porifera (classification phylogénétique)">►</a>
    └─o
      ├─o <b><a href="../../../../articles/c/a/l/Calcarea.html" title="Calcarea">CALCAREA</a></b> <a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Porifera (classification phylogénétique)">►</a>
      │
      └─o <a href="../../../../articles/e/p/i/Epitheliozoa.html" title="Epitheliozoa">Epitheliozoa</a>
        ├─o Homoscleromorpha ou Plakinidae
        ├─? Chancelloriida (éteint)
        └─o <a href="../../../../articles/e/u/m/Eumetazoa.html" title="Eumetazoa">Eumetazoa</a>
          ├─? <a href="../../../../articles/p/l/a/Placozoa.html" title="Placozoa">Placozoa</a>
          │
          ├─o <b><a href="../../../../articles/c/t/e/Ctenophora.html" title="Ctenophora">Ctenophora</a></b> <a href="../../../../articles/c/t/e/Ctenophora_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Ctenophora (classification phylogénétique)">►</a>
          └─o
            ├─o <a href="../../../../articles/t/r/i/Trilobozoa.html" title="Trilobozoa">Trilobozoa</a> (éteint)
            │ ├─o Tribrachididae (éteint)
            │ └─o
            │   ├─o Trilobozida (éteint)
            │   └─o Anabaritida (éteint)
            │     ├─o Angustiochreidae (éteint)
            │     └─o Anabaritidae (éteint)
            │
            ├─o <b><a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria.html" title="Cnidaria">CNIDARIA</a></b> <a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Cnidaria (classification phylogénétique)">►</a>
            │
            ├─o <a href="../../../../articles/m/y/x/Myxozoa.html" title="Myxozoa">Myxozoa</a> <a href="../../../../articles/m/y/x/Myxozoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Myxozoa (classification phylogénétique)">►</a>
            │
            └─o <a href="../../../../articles/b/i/l/Bilateria.html" title="Bilateria">Bilateria</a>
              │
              ├─o Orthonectida ou Plasmodigenea
              │ ├─o Rhopaluridae
              │ └─o Pelmatosphaeridae
              ├─o Acoelomorpha
              │ ├─o Nemertodermatida
              │ │ ├─o Nemertodermatidae
              │ │ └─o Ascopariidae
              │ │
              │ └─o <b>Acoela</b> <a href="../../../../articles/a/c/o/Acoela_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Acoela (classification phylogénétique)">►</a>
              │
              └─o Nephrozoa
                ├─o <a href="../../../../articles/p/r/o/Protostomia.html" title="Protostomia">Protostomia</a>
                │ │  
                │ ├─?
                │ │ ├─o Protoconodonta (éteint)
                │ │ └─o <a href="../../../../articles/c/h/a/Chaetognatha.html" title="Chaetognatha">Chaetognatha</a>
                │ │   ├─o <i>Paucijaculum</i> (éteint)
                │ │   ├─o <i>Onesia</i> (éteint)
                │ │   └─o Sagittoidea
                │ │     ├─o Aphragmophora
                │ │     │ ├─o Bathybelidae
                │ │     │ ├─o Pterokrohniidae
                │ │     │ ├─o Pterosagittidae
                │ │     │ └─o Sagittidae
                │ │     ├─o Monophragmophora ou Heterokrohniidae
                │ │     └─o Biphragmophora
                │ │       ├─o Bathyspadellidae
                │ │       ├─o Spadellidae
                │ │       ├─o Krohnittellidae
                │ │       ├─o Krohnittidae
                │ │       └─o Eukrohniidae
                │ └─o
                │   ├─o <a href="../../../../articles/l/o/p/Lophotrochozoa.html" title="Lophotrochozoa">Lophotrochozoa</a> ou <a href="../../../../articles/s/p/i/Spiralia.html" title="Spiralia">Spiralia</a>
                │   │ │
                │   │ ├─o <b><a href="../../../../articles/e/c/t/Ectoprocta.html" title="Ectoprocta">ECTOPROCTA</a></b> <a href="../../../../articles/e/c/t/Ectoprocta_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Ectoprocta (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │ └─o
                │   │   ├─o Rhombozoa
                │   │   │ ├─o Heterocyemida ou Conocyemidae
                │   │   │ └─o Dicyemida
                │   │   │   ├─o Dicyemidae
                │   │   │   └─o Kantharellidae
                │   │   ├─o <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyzoa.html" title="Platyzoa">Platyzoa</a>
                │   │   │ ├─o Gnathifera
                │   │   │ │ ├─o Micrognathozoa
                │   │   │ │ ├─o Gnathostomulida
                │   │   │ │ │ ├─o Filospermoidea
                │   │   │ │ │ │ ├─o Haplognathiidae
                │   │   │ │ │ │ └─o Pterognathiidae
                │   │   │ │ │ └─o Bursovaginoidea
                │   │   │ │ │   ├─o Paucidentulidae
                │   │   │ │ │   ├─o Conophoralia ou Austrognathiidae
                │   │   │ │ │   └─o Scleroperalia
                │   │   │ │ │     ├─o Agnathiellidae
                │   │   │ │ │     ├─o Clausognathiidae
                │   │   │ │ │     ├─o Gnathostomariidae
                │   │   │ │ │     ├─o Rastrognathiidae
                │   │   │ │ │     ├─o Problognathiidae
                │   │   │ │ │     ├─o Onychognathiidae
                │   │   │ │ │     ├─o Mesognathariidae
                │   │   │ │ │     └─o Gnathostomulidae
                │   │   │ │ │
                │   │   │ │ └─o <a href="../../../../articles/s/y/n/Syndermata.html" title="Syndermata">Syndermata</a> <a href="../../../../articles/r/o/t/Rotifera_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Rotifera (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │   │ │ 
                │   │   │ ├─o
                │   │   │ │ ├─o <a href="../../../../articles/e/n/t/Entoprocta.html" title="Entoprocta">Entoprocta</a>
                │   │   │ │ │ ├─o Loxosomatidae
                │   │   │ │ │ └─o Coloniales
                │   │   │ │ │   ├─o Loxokalypodidae
                │   │   │ │ │   └─o Stolonata
                │   │   │ │ │     ├─o Pedicellinidae
                │   │   │ │ │     └─o Barentsiidae
                │   │   │ │ └─o
                │   │   │ │   ├─o Cycliophora ou Symbiidae
                │   │   │ │   └─o Myzostomida
                │   │   │ │     ├─o Myzostomidae
                │   │   │ │     ├─o Cystimyzostomidae
                │   │   │ │     ├─o Pulvinomyzostomidae
                │   │   │ │     ├─o Asteriomyzostomidae
                │   │   │ │     ├─o Mesomyzostomidae
                │   │   │ │     ├─o Protomyzostomidae
                │   │   │ │     └─o Stelechopidae
                │   │   │ └─o
                │   │   │   ├─? <b><a href="../../../../articles/g/a/s/Gastrotriches.html" class="mw-redirect" title="Gastrotriches">Gastrotricha</a></b>
                │   │   │   │ ├─o Macrodasyida
                │   │   │   │ │ ├─o Dactylopodolidae
                │   │   │   │ │ ├─o Lepidodasyidae
                │   │   │   │ │ ├─o Macrodasyidae
                │   │   │   │ │ ├─o Planodasyidae
                │   │   │   │ │ ├─o Thaumastodermatidae
                │   │   │   │ │ └─o Turbanellidae
                │   │   │   │ └─o Chaetonotida
                │   │   │   │   ├─o Multitubulatina ou Neodasyidae
                │   │   │   │   └─o Paucitubulatina
                │   │   │   │     ├─o Chaetonotidae
                │   │   │   │     ├─o Dasydytidae
                │   │   │   │     ├─o Dichaeturidae
                │   │   │   │     ├─o Neogosseidae
                │   │   │   │     ├─o Proichthydidae
                │   │   │   │     └─o Xenotrichulidae
                │   │   │   │
                │   │   │   └─o <b><a href="../../../../articles/p/l/a/Plathelminthes.html" class="mw-redirect" title="Plathelminthes">PLATYHELMINTHES</a></b> <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyhelminthes_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Platyhelminthes (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │   │
                │   │   ├─o <a href="../../../../articles/p/h/o/Phoronozoaires.html" class="mw-redirect" title="Phoronozoaires">Phoronozoa</a> ou <a href="../../../../articles/l/o/p/Lophophorata.html" title="Lophophorata">Lophophorata</a>
                │   │   │ ├─o <a href="../../../../articles/p/h/o/Phoronida.html" title="Phoronida">Phoronida</a>
                │   │   │ └─o
                │   │   │   ├─? Tommotiida (éteint)
                │   │   │   │ ├─o Mitrosagophora (éteint)
                │   │   │   │ ├─o Coleolida (éteint)
                │   │   │   │ ├─o Hyolithelminthes (éteint)
                │   │   │   │ ├─o Paiutiida (éteint)
                │   │   │   │ ├─o Sabelliditida (éteint)
                │   │   │   │ └─o Volborthellida (éteint)
                │   │   │   │
                │   │   │   └─o <b><a href="../../../../articles/b/r/a/Brachiopoda.html" title="Brachiopoda">Brachiopoda</a></b> <a href="../../../../articles/b/r/a/Brachiopoda_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Brachiopoda (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │   └─o
                │   │     ├─o Siphogonuchitida (éteint)
                │   │     └─o
                │   │       ├─? Halwaxiida ou Sachitida (éteint)
                │   │       │ ├─o Halkieriidae (éteint)
                │   │       │ ├─o <i>Orthrozanclus</i> (éteint)
                │   │       │ └─o Wiwaxiidae (éteint)
                │   │       │
                │   │       └─o <a href="../../../../articles/e/u/t/Eutrochozoa.html" title="Eutrochozoa">Eutrochozoa</a>
                │   │         │
                │   │         ├─o <b><a href="../../../../articles/n/e/m/Nemertea.html" title="Nemertea">Nemertea</a></b> <a href="../../../../articles/n/e/m/Nemertea_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Nemertea (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │         │
                │   │         ├─o Annelidamorpha
                │   │         │ ├─? <i>Canadia</i> (éteint)
                │   │         │ │
                │   │         │ └─o <b><a href="../../../../articles/a/n/n/Annelida.html" title="Annelida">ANNELIDA</a></b> <a href="../../../../articles/a/n/n/Annelida_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Annelida (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │         │
                │   │         └─o Molluscamorpha
                │   │           ├─o Tullimonsterida (éteint)
                │   │           │
                │   │           └─o <b><a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca.html" title="Mollusca">MOLLUSCA</a></b> <a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Mollusca (classification phylogénétique)">►</a>
                │   │
                │   └─o <a href="../../../../articles/e/c/d/Ecdysozoa.html" title="Ecdysozoa">Ecdysozoa</a>
                │     ├─o <a href="../../../../articles/s/c/a/Scalidophora.html" title="Scalidophora">Scalidophora</a>
                │     │ ├─o
                │     │ │ ├─o <i><a href="../../../../articles/a/n/c/Ancalagon.html" class="mw-redirect" title="Ancalagon">Ancalagon</a></i> (éteint)
                │     │ │ └─o <i>Fieldia</i> (éteint)
                │     │ └─o
                │     │   ├─o <i>Markuelia</i> (éteint)
                │     │   ├─o Palaeoscolecida (éteint)
                │     │   └─o
                │     │     ├─o <a href="../../../../articles/p/r/i/Priapulida.html" title="Priapulida">Priapulida</a>
                │     │     │ ├─o Tubiluchidae
                │     │     │ └─o
                │     │     │   ├─o Maccabeidae
                │     │     │   └─o Priapulidae
                │     │     └─o
                │     │       ├─o <a href="../../../../articles/l/o/r/Loricifera.html" title="Loricifera">Loricifera</a>
                │     │       └─o <a href="../../../../articles/k/i/n/Kinorhyncha.html" title="Kinorhyncha">Kinorhyncha</a>
                │     │         ├─o Homalorhagida
                │     │         │ ├─o Pycnophyidae
                │     │         │ └─o Neocentrophyidae
                │     │         └─o Cyclorhagida
                │     │           ├─o Cateriidae
                │     │           ├─o Semnoderidae
                │     │           └─o Cyclorhagae
                │     │             ├─o Echinoderidae
                │     │             └─o Centroderidae
                │     ├─o Cribricyathea (éteint)
                │     │ ├─o Conoidocyathida (éteint)
                │     │ ├─o Cribricyathida (éteint)
                │     │ └─o Vologdinophyllida (éteint)
                │     ├─o Thylacocephala (éteint)
                │     │ ├─o Concavicarida (éteint)
                │     │ └─o Conchyliocarida (éteint)
                │     ├─o Machaeridia (éteint)
                │     │ ├─o Hercollepadida (éteint)
                │     │ └─o Turrilepadida (éteint)
                │     └─o
                │       ├─o Arthropodomorpha
                │       │ ├─o Sprigginida (éteint)
                │       │ └─o <a href="../../../../articles/p/a/n/Panarthropoda.html" title="Panarthropoda">Panarthropoda</a>
                │       │   │
                │       │   ├─o Lobopoda ou <b><a href="../../../../articles/o/n/y/Onychophora.html" title="Onychophora">Onychophora</a></b> <i>s.l.</i> <a href="../../../../articles/o/n/y/Onychophora_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Onychophora (classification phylogénétique)">►</a>
                │       │   └─o
                │       │     ├─o <b><a href="../../../../articles/t/a/r/Tardigrades.html" class="mw-redirect" title="Tardigrades">TARDIGRADA</a></b> <a href="../../../../articles/t/a/r/Tardigrada_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Tardigrada (classification phylogénétique)">►</a>
                │       │     └─o
                │       │       ├─o Dinocaria ou Radiodonta (éteint)
                │       │       │ ├─? <i>Kerygmachela</i> (éteint)
                │       │       │ └─o
                │       │       │   ├─o Opabinida (éteint)
                │       │       │   └─o Anomalocarida (éteint)
                │       │       │
                │       │       └─o <b><a href="../../../../articles/a/r/t/Arthropoda.html" class="mw-redirect" title="Arthropoda">ARTHROPODA</a></b> <a href="../../../../articles/a/r/t/Arthropoda_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Arthropoda (classification phylogénétique)">►</a>
                │       │
                │       └─o <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematozoa.html" class="mw-redirect" title="Nematozoa">Nematozoa</a> ou <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoida.html" class="mw-redirect" title="Nematoida">Nematoida</a>
                │         │
                │         ├─o <a href="../../../../articles/n/%C3%A9/m/N%C3%A9matomorphes.html" class="mw-redirect" title="Nématomorphes">Nematomorpha</a>
                │         │ ├─o Nectonematidae
                │         │ └─o Chordioida
                │         │   ├─o Gordiidae
                │         │   └─o Chordodea
                │         │     ├─o Chordodidae
                │         │     ├─o Parachordodidae
                │         │     ├─o Chordodiolinidae
                │         │     └─o Paragordiidae
                │         │
                │         └─o <b><a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoda.html" title="Nematoda">NEMATODA</a></b> <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoda_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Nematoda (classification phylogénétique)">►</a>
                │
                └─o <b><a href="../../../../articles/d/e/u/Deuterostomia.html" title="Deuterostomia">Deuterostomia</a></b>
                  │
                  ├─o Vetulicolia (éteint)
                  │ ├─o Yunnanozoa (éteint)
                  │ └─o Vetulicolida (éteint)
                  │   ├─o <i>Banffia</i> (éteint)
                  │   └─o
                  │     ├─o Didazoonidae (éteint)
                  │     └─o Vetulicolidae (éteint)
                  └─o
                    ├─o Xenambulacraria
                    │ ├─o Xenoturbellida
                    │ └─o <a href="../../../../articles/a/m/b/Ambulacraria.html" title="Ambulacraria">Ambulacraria</a>
                    │   │
                    │   ├─o  <b><a href="../../../../articles/h/e/m/Hemichordata.html" title="Hemichordata">Hemichordata</a></b> <a href="../../../../articles/h/e/m/Hemichordata_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Hemichordata (classification phylogénétique)">►</a>
                    │   │
                    │   └─o Echinodermomorpha
                    │     ├─o
                    │     │ ├─o Dinomischida (éteint)
                    │     │ └─o
                    │     │   ├─o Eldoniida (éteint)
                    │     │   └─o
                    │     │     ├─o Rotadiscida (éteint)
                    │     │     └─o Paropsonemida (éteint)
                    │     └─o
                    │       ├─o Cambroclaves (éteint)
                    │       └─o
                    │         ├─o Heterostelea (éteint)
                    │         ├─? Vetulocystidae (éteint)
                    │         └─o
                    │           ├─? <i>Arkarua</i> (éteint)
                    │           ├─o Stylophora (éteint)
                    │           │ ├─o <i>Ceratocystis</i> (éteint)
                    │           │ └─o
                    │           │   ├─o Mitrata (éteint)
                    │           │   │ ├─o <i>Lobocarpus</i> (éteint)
                    │           │   │ └─o
                    │           │   │   ├─o Peltocystidae (éteint)
                    │           │   │   └─o
                    │           │   │     ├─o Lagynocystidae (éteint)
                    │           │   │     └─o Mitrocystidae (éteint)
                    │           │   │       ├─o <i>Aspidocarpus</i> (éteint)
                    │           │   │       └─o
                    │           │   │         ├─o <i>Mitrocystites</i> (éteint)
                    │           │   │         └─o
                    │           │   │           ├─o <i>Mitrocystella</i> (éteint)
                    │           │   │           └─o
                    │           │   │             ├─o <i>Eumitrocystella</i> (éteint)
                    │           │   │             └─o
                    │           │   │               ├─o <i>Kierocystis</i> (éteint)
                    │           │   │               └─o Anomalocystidae (éteint)
                    │           │   └─o Cornuta (éteint)
                    │           │     ├─o <i>Protocystites</i> (éteint)
                    │           │     └─o
                    │           │       ├─o <i>Nevadaecystis</i> (éteint)
                    │           │       └─o Cothurnocystidae (éteint)
                    │           │         ├─o Cothurnocystinae (éteint)
                    │           │         └─o
                    │           │           ├─o
                    │           │           │ ├─o Phyllocystinae (éteint)
                    │           │           │ └─o Chauvelicystinae (éteint)
                    │           │           └─o
                    │           │             ├─o <i>Arauricystis</i> (éteint)
                    │           │             └─o
                    │           │               ├─o Scotiaecystinae (éteint)
                    │           │               └─o
                    │           │                 ├─o <i>Galliaecystis</i> (éteint)
                    │           │                 └─o
                    │           │                   ├─o <i>Hanusia</i> (éteint)
                    │           │                   └─o Amygdalothecinae (éteint)
                    │           └─o
                    │             ├─o Soluta ou Homoiostelea (éteint)
                    │             └─o
                    │               ├─o Cincta ou Homostelea (éteint)
                    │               └─o
                    │                 ├─o Ctenocystoidea (éteint)
                    │                 └─o
                    │                   ├─o Helicoplacoidea (éteint)
                    │                   │ ├─o Polyplacida (éteint)
                    │                   │ └─o Helicoplacida (éteint)
                    │                   │   ├─o Helicoplacidae (éteint)
                    │                   │   └─o Westgardellidae (éteint)
                    │                   │
                    │                   └─o <b><a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata.html" title="Echinodermata">ECHINODERMATA</a></b> <a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Echinodermata (classification phylogénétique)">►</a>
                    │
                    └─o <b><a href="../../../../articles/c/h/o/Chordata.html" class="mw-redirect" title="Chordata">CHORDATA</a></b> <a href="../../../../articles/c/h/o/Chordata_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Chordata (classification phylogénétique)">►</a>
</pre></div>
<div class="NavEnd">&#160;</div>
</div>
</div>
<a name="D.C3.A9bat_scientifique_relatif_.C3.A0_la_phylog.C3.A9nie_des_Metazoa" id="D.C3.A9bat_scientifique_relatif_.C3.A0_la_phylog.C3.A9nie_des_Metazoa"></a>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Débat scientifique relatif à la phylogénie des Metazoa">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Débat scientifique relatif à la phylogénie des Metazoa</span></h2>
<a name="Classification_selon_Cavalier-Smith_1998" id="Classification_selon_Cavalier-Smith_1998"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Classification selon Cavalier-Smith 1998">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Classification selon Cavalier-Smith 1998</span></h3>
<p>Cette classification n'est pas à proprement parler phylogénétique. Basée sur les nouvelles phylogénies, elle maintient néanmoins des taxons paraphylétiques, notamment à la base des lignées évolutives, par commodité. Elle maintient également les niveaux traditionnels de classification (règnes, phyla, classes, etc.).</p>
<div style="margin-right:.5em;" align="left">
<div class="NavFrame" style="clear:both; margin-bottom:1em; width:99%; border-style:solid; -moz-border-radius:0; border-color:#AAAAAA; background-color:#FFFFFF;" title="[ Dérouler ]">
<div class="NavHead" align="center" style="height:1.6em; background-color:#EFEFEF; color:black;">Classification selon Cavalier-Smith 1998</div>
<div class="NavContent" style="margin:0px; background:white; display:block;" align="left">
<pre>
<a href="../../../../articles/e/u/k/Eukaryota_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html#Classification_selon_Cavalier-Smith_1998" title="Eukaryota (classification phylogénétique)">▲</a>
└─o règne des <a href="../../../../articles/a/n/i/Animalia.html" class="mw-redirect" title="Animalia">Animalia</a>
  ├─o sous-règne des <a href="../../../../articles/r/a/d/Radiata.html" title="Radiata">Radiata</a> <i>(paraphylétique)</i>
  │ ├─o infra-règne des Spongiaria <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ └─o embranchement des <a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera.html" title="Porifera">Porifera</a>
  │ │   ├─o sous-embranchement des Hyalospongiae
  │ │   ├─o sous-embranchement des Calcispongiae
  │ │   └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/a/r/c/Archaeocyatha.html" title="Archaeocyatha">Archaeocyatha</a> (éteint)
  │ ├─o infra-règne des <a href="../../../../articles/c/o/e/Coelenterata.html" class="mw-redirect" title="Coelenterata">Coelenterata</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ ├─o embranchement des <a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria.html" title="Cnidaria">Cnidaria</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/a/n/t/Anthozoa.html" title="Anthozoa">Anthozoa</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/m/e/d/Medusozoa.html" title="Medusozoa">Medusozoa</a>
  │ │ └─o embranchement des <a href="../../../../articles/c/t/e/Ctenophora.html" title="Ctenophora">Ctenophora</a>
  │ └─o infra-règne des <a href="../../../../articles/p/l/a/Placozoa.html" title="Placozoa">Placozoa</a>
  │   └─o embranchement des <a href="../../../../articles/p/l/a/Placozoa.html" title="Placozoa">Placozoa</a>
  ├─o sous-règne des <a href="../../../../articles/m/y/x/Myxozoa.html" title="Myxozoa">Myxozoa</a>
  │ └─o embranchement des Myxosporidia
  ├─o sous-règne des <a href="../../../../articles/b/i/l/Bilateria.html" title="Bilateria">Bilateria</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ ├─o branche des <a href="../../../../articles/p/r/o/Protostomia.html" title="Protostomia">Protostomia</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ ├─o infra-règne des Lophozoa <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ ├─o super-embranchement des <a href="../../../../articles/p/o/l/Polyzoa.html" class="mw-redirect" title="Polyzoa">Polyzoa</a>
  │ │ │ │ ├─o embranchement des <a href="../../../../articles/b/r/y/Bryozoa.html" title="Bryozoa">Bryozoa</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ │ │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/g/y/m/Gymnolaemata.html" title="Gymnolaemata">Gymnolaemata</a>
  │ │ │ │ │ └─o sous-embranchement des Lophopoda
  │ │ │ │ └─o embranchement des Kamptozoa
  │ │ │ │   ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/e/n/t/Entoprocta.html" title="Entoprocta">Entoprocta</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ │   └─o sous-embranchement des Cycliophora
  │ │ │ ├─o super-embranchement des Conchozoa
  │ │ │ │ ├─o embranchement des <a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca.html" title="Mollusca">Mollusca</a>
  │ │ │ │ │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Bivalvia">Bivalvia</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ │ │ └─o sous-embranchement des Glossophora
  │ │ │ │ │   ├─o infra-embranchement des Univalvia
  │ │ │ │ │   ├─o infra-embranchement des Spiculata
  │ │ │ │ │   └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/c/e/p/Cephalopoda.html" title="Cephalopoda">Cephalopoda</a>
  │ │ │ │ └─o embranchement des <a href="../../../../articles/b/r/a/Brachiozoa.html" class="mw-redirect" title="Brachiozoa">Brachiozoa</a>
  │ │ │ │   ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/b/r/a/Brachiopoda.html" title="Brachiopoda">Brachiopoda</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ │   └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/p/h/o/Phoronida.html" title="Phoronida">Phoronida</a>
  │ │ │ ├─o super-embranchement des <a href="../../../../articles/s/i/p/Sipuncula.html" title="Sipuncula">Sipuncula</a>
  │ │ │ │ └─o embranchement des <a href="../../../../articles/s/i/p/Sipuncula.html" title="Sipuncula">Sipuncula</a>
  │ │ │ └─o super-embranchement des Vermizoa
  │ │ │   ├─o embranchement des <a href="../../../../articles/a/n/n/Annelida.html" title="Annelida">Annelida</a>
  │ │ │   │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/p/o/l/Polychaeta.html" title="Polychaeta">Polychaeta</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │   │ │ ├─o infra-embranchement des Operculata
  │ │ │   │ │ └─o infra-embranchement des Pharyngata
  │ │ │   │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/c/l/i/Clitellata.html" title="Clitellata">Clitellata</a>
  │ │ │   │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/e/c/h/Echiura.html" title="Echiura">Echiura</a>
  │ │ │   │ └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/p/o/g/Pogonophora.html" class="mw-redirect" title="Pogonophora">Pogonophora</a>
  │ │ │   └─o embranchement des Nemertina
  │ │ ├─o infra-règne des Chaetognathi
  │ │ │ └─o embranchement des <a href="../../../../articles/c/h/a/Chaetognatha.html" title="Chaetognatha">Chaetognatha</a>
  │ │ ├─o infra-règne des <a href="../../../../articles/e/c/d/Ecdysozoa.html" title="Ecdysozoa">Ecdysozoa</a>
  │ │ │ ├─o super-embranchement des Haemopoda
  │ │ │ │ ├─o embranchement des <a href="../../../../articles/a/r/t/Arthropoda.html" class="mw-redirect" title="Arthropoda">Arthropoda</a>
  │ │ │ │ │ ├─o sous-embranchement des Cheliceromorpha
  │ │ │ │ │ │ ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/p/y/c/Pycnogonida.html" title="Pycnogonida">Pycnogonida</a>
  │ │ │ │ │ │ └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/c/h/e/Chelicerata.html" title="Chelicerata">Chelicerata</a>
  │ │ │ │ │ ├─o sous-embranchement des Trilobitomorpha
  │ │ │ │ │ └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/m/a/n/Mandibulata.html" title="Mandibulata">Mandibulata</a>
  │ │ │ │ │   ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/c/r/u/Crustacea.html" class="mw-redirect" title="Crustacea">Crustacea</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │ │ │ │   ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/m/y/r/Myriapoda.html" title="Myriapoda">Myriapoda</a>
  │ │ │ │ │   └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/i/n/s/Insecta.html" class="mw-redirect" title="Insecta">Insecta</a>
  │ │ │ │ └─o embranchement des Lobopoda
  │ │ │ │   ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/o/n/y/Onychophora.html" title="Onychophora">Onychophora</a>
  │ │ │ │   └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/t/a/r/Tardigrada.html" title="Tardigrada">Tardigrada</a>
  │ │ │ └─o super-embranchement des Nemathelminthes
  │ │ │   └─o embranchement des Nemathelminthes
  │ │ │     ├─o sous-embranchement des Scalidorhyncha
  │ │ │     │ ├─o infra-embranchement des Priapozoa
  │ │ │     │ │ ├─o classe des <a href="../../../../articles/p/r/i/Priapula.html" class="mw-redirect" title="Priapula">Priapula</a>
  │ │ │     │ │ └─o classe des <a href="../../../../articles/l/o/r/Loricifera.html" title="Loricifera">Loricifera</a>
  │ │ │     │ └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/k/i/n/Kinorhyncha.html" title="Kinorhyncha">Kinorhyncha</a>
  │ │ │     └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoida.html" class="mw-redirect" title="Nematoida">Nematoida</a>
  │ │ │       ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematoda.html" title="Nematoda">Nematoda</a>
  │ │ │       └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/n/e/m/Nematomorpha.html" title="Nematomorpha">Nematomorpha</a>
  │ │ └─o infra-règne des <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyzoa.html" title="Platyzoa">Platyzoa</a>
  │ │   ├─o embranchement des Acanthognatha
  │ │   │ ├─o sous-embranchement des Trochata
  │ │   │ │ ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/r/o/t/Rotifera.html" title="Rotifera">Rotifera</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │   │ │ └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/a/c/a/Acanthocephala.html" title="Acanthocephala">Acanthocephala</a>
  │ │   │ └─o sous-embranchement des Monokonta
  │ │   │   ├─o classe des <a href="../../../../articles/g/a/s/Gastrotricha.html" title="Gastrotricha">Gastrotricha</a>
  │ │   │   └─o classe des Gnathostomulida
  │ │   └─o embranchement des <a href="../../../../articles/p/l/a/Platyhelminthes.html" title="Platyhelminthes">Platyhelminthes</a>
  │ │     ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/t/u/r/Turbellaria.html" title="Turbellaria">Turbellaria</a> <i>(paraphylétique)</i>
  │ │     │ ├─o infra-embranchement des Mucorhabda <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ │     │ └─o infra-embranchement des Rhabditophora
  │ │     └─o sous-embranchement des Neodermata
  │ │       ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/t/r/e/Trematoda.html" title="Trematoda">Trematoda</a>
  │ │       └─o infra-embranchement des Cercomeromorpha
  │ └─o branche des <a href="../../../../articles/d/e/u/Deuterostomia.html" title="Deuterostomia">Deuterostomia</a>
  │   ├─o infra-règne des Coelomopora
  │   │ ├─o embranchement des <a href="../../../../articles/h/e/m/Hemichordata.html" title="Hemichordata">Hemichordata</a>
  │   │ │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/p/t/e/Pterobranchia.html" class="mw-redirect" title="Pterobranchia">Pterobranchia</a>
  │   │ │ └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/e/n/t/Enteropneusta.html" title="Enteropneusta">Enteropneusta</a>
  │   │ └─o embranchement des <a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata.html" title="Echinodermata">Echinodermata</a>
  │   │   ├─o sous-embranchement des Homalozoa <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │   │   ├─o sous-embranchement des Pelmatozoa
  │   │   │ ├─o infra-embranchement des Blastozoa
  │   │   │ └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/c/r/i/Crinozoa.html" title="Crinozoa">Crinozoa</a>
  │   │   └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/e/l/e/Eleutherozoa.html" title="Eleutherozoa">Eleutherozoa</a>
  │   │     ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/a/s/t/Asterozoa.html" title="Asterozoa">Asterozoa</a>
  │   │     └─o infra-embranchement des Echinozoa
  │   └─o infra-règne des Chordonia
  │     ├─o embranchement des Urochorda
  │     │ ├─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/t/u/n/Tunicata.html" class="mw-redirect" title="Tunicata">Tunicata</a>
  │     │ │ ├─o infra-embranchement des Ascidiae
  │     │ │ └─o infra-embranchement des Thaliae
  │     │ └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/a/p/p/Appendicularia.html" title="Appendicularia">Appendicularia</a>
  │     └─o embranchement des <a href="../../../../articles/c/h/o/Chordata.html" class="mw-redirect" title="Chordata">Chordata</a>
  │       ├─o sous-embranchement des Acraniata <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │       │ ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/c/e/p/Cephalochordata.html" title="Cephalochordata">Cephalochordata</a>
  │       │ └─o infra-embranchement des Conodonta
  │       └─o sous-embranchement des <a href="../../../../articles/v/e/r/Vertebrata.html" class="mw-redirect" title="Vertebrata">Vertebrata</a>
  │         ├─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/a/g/n/Agnatha.html" class="mw-redirect" title="Agnatha">Agnatha</a> <i>(paraphylétique)</i>
  │         └─o infra-embranchement des <a href="../../../../articles/g/n/a/Gnathostomata.html" title="Gnathostomata">Gnathostomata</a>
  └─o sous-règne des <a href="../../../../articles/m/e/s/Mesozoa.html" title="Mesozoa">Mesozoa</a>
    └─o embranchement des <a href="../../../../articles/m/e/s/Mesozoa.html" title="Mesozoa">Mesozoa</a>
</pre></div>
<div class="NavEnd">&#160;</div>
</div>
</div>
<a name="Classification_propos.C3.A9e_par_Adl_et_al._2005" id="Classification_propos.C3.A9e_par_Adl_et_al._2005"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Classification proposée par Adl et al. 2005">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Classification proposée par Adl <i>et al.</i> 2005</span></h3>
<p>Ce comité a proposé une nouvelle classification, remplaçant celle des anciens <a href="../../../../articles/p/r/o/Protistes.html" class="mw-redirect" title="Protistes">Protistes</a> et tenant compte des phylogénies moléculaires récentes. Elle regroupe les Eucaryotes en six groupes réputés monophylétiques. Voici ce qui concerne les Métazoaires.</p>
<div style="margin-right:.5em;" align="left">
<div class="NavFrame" style="clear:both; margin-bottom:1em; width:99%; border-style:solid; -moz-border-radius:0; border-color:#AAAAAA; background-color:#FFFFFF;" title="[ Dérouler ]">
<div class="NavHead" align="center" style="height:1.6em; background-color:#EFEFEF; color:black;">Classification proposée par Adl <i>et al.</i> 2005</div>
<div class="NavContent" style="margin:0px; background:white; display:block;" align="left">
<pre>
<a href="../../../../articles/e/u/k/Eukaryota_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html#Classification_propos.C3.A9e_par_Adl_et_al._2005" title="Eukaryota (classification phylogénétique)">▲</a>
└─o <a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa.html" title="Metazoa">Metazoa</a>
  ├─o <a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera.html" title="Porifera">Porifera</a> <i>(peut-être paraphylétique)</i>
  │ ├─o Silicispongia
  │ │ ├─o <a href="../../../../articles/h/e/x/Hexactinellida.html" title="Hexactinellida">Hexactinellida</a>
  │ │ ├─o <a href="../../../../articles/d/e/m/Demospongiae.html" title="Demospongiae">Demospongiae</a>
  │ │ └─o Homoscleromorpha
  │ └─o Calcispongia
  │   ├─o <a href="../../../../articles/c/a/l/Calcinea.html" title="Calcinea">Calcinea</a>
  │   └─o <a href="../../../../articles/c/a/l/Calcaronea.html" title="Calcaronea">Calcaronea</a>
  ├─o <i>Trichoplax</i>
  ├─o <a href="../../../../articles/m/e/s/Mesozoa.html" title="Mesozoa">Mesozoa</a> <i>(paraphylétique)</i>
  │ ├─o Orthonectida
  │ └─o Rhombozoa
  └─o <a href="../../../../articles/a/n/i/Animalia.html" class="mw-redirect" title="Animalia">Animalia</a>
</pre></div>
<div class="NavEnd">&#160;</div>
</div>
</div>
<a name="En_savoir_plus" id="En_savoir_plus"></a>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: En savoir plus">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">En savoir plus</span></h2>
<a name="Sources_bibliographiques_de_r.C3.A9f.C3.A9rence" id="Sources_bibliographiques_de_r.C3.A9f.C3.A9rence"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Sources bibliographiques de référence">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Sources bibliographiques de référence</span></h3>
<ul>
<li>Gonzalo Giribet, Casey W. Dunn, Gregory D. Edgecombe et Greg W. Rouse, «&#160;<a href="http://www.mapress.com/zootaxa/2007f/zt01668p079.pdf" class="external text" title="http://www.mapress.com/zootaxa/2007f/zt01668p079.pdf" rel="nofollow">A modern look at the Animal Tree of Life</a>&#160;», <i>in</i> Z.-Q. Zhang et W.A. Shear (éd.) (2007) «&#160;Linnaeus Tercentenary: Progress in Invertebrate Taxonomy&#160;», <i>Zootaxa</i>, 1668, pp. 61-79</li>
<li>Bertrand Lefebvre (2005) «&#160;<a href="http://app.pan.pl/acta50/app50-477.pdf" class="external text" title="http://app.pan.pl/acta50/app50-477.pdf" rel="nofollow">Stylophoran supertrees revisited</a>&#160;» <i>Acta Palaeontologica Polonica</i> 50 (3), pp. 477–486</li>
<li>Guy M. Narbonne (2005) «&#160;<a href="http://geol.queensu.ca/people/narbonne/NarbonneAREPS2005Final.pdf" class="external text" title="http://geol.queensu.ca/people/narbonne/NarbonneAREPS2005Final.pdf" rel="nofollow">The Ediacara Biota: Neoproterozoic Origin of Animals and Their Ecosystems</a>&#160;», <i>Annu. Rev. Earth Planet. Sci.</i> 33, pp. 421–442</li>
<li>Sina M. Adl <i>et al.</i> (2005) «&#160;<a href="http://www.blackwell-synergy.com/doi/pdf/10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x" class="external text" title="http://www.blackwell-synergy.com/doi/pdf/10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x" rel="nofollow">The New Higher Level Classification of Eukaryotes</a>&#160;», <i>J. Eukaryot. Microbiol.</i>, 52 (5), p. 399–4513</li>
<li>Kenneth M. Halanych (2004) «&#160;<a href="http://www-fourier.ujf-grenoble.fr/~dpiau/cdem/130124b.pdf" class="external text" title="http://www-fourier.ujf-grenoble.fr/~dpiau/cdem/130124b.pdf" rel="nofollow">The New View of Animal Phylogeny</a>&#160;», <i>Annu. Rev. Ecol. Evol. Syst.</i> 35, pp. 229–256</li>
<li>Jan Zrzavý (2001) «&#160;<a href="http://www.paru.cas.cz/folia/pdf/2-01/Zrz.pdf" class="external text" title="http://www.paru.cas.cz/folia/pdf/2-01/Zrz.pdf" rel="nofollow">The interrelationships of metazoan parasites: a review of phylum- and higher-level hypotheses from recent morphological and molecular phylogenetic analyses</a>&#160;», <i>Folia parasitologica</i>, 48, pp. 81-103</li>
<li>Thomas Cavalier-Smith (1998) «&#160;A revised six-kingdom system of life&#160;», <i>Biological reviews</i> 73, p. 203-266</li>
</ul>
<a name="Autres_sources_bibliographiques" id="Autres_sources_bibliographiques"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Autres sources bibliographiques">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Autres sources bibliographiques</span></h3>
<ul>
<li>J. E. Blair, S. B. Hedges, 2005. «&#160;Molecular Phylogeny and Divergence Times of Deuterostome Animals&#160;», <i>Mol. Biol. Evol.</i> 22, 2275-2284.</li>
<li>J. L. Boore, J. L. Staton, 2002. «&#160;The Mitochondrial Genome of the Sipunculid <i>Phascolopsis gouldii</i> Supports Its Association with Annelida Rather than Mollusca&#160;», <i>Mol. Biol. Evol.</i> 19, 127-137.</li>
<li>K. Halanych, J. Bacheller, A. Aguinaldo, S. Liva, D. Hillis, J. Lake, 1995. «&#160;Evidence from 18S ribosomal DNA that the lophophorates are protostome animals&#160;», <i>Science</i> 267, 1641-1643.</li>
<li>K. G. Helfenbein, J. L. Boore, 2004. «&#160;The Mitochondrial Genome of Phoronis architecta - Comparisons Demonstrate that Phoronids Are Lophotrochozoan Protostomes&#160;», <i>Mol. Biol. Evol.</i> 21, 153-157.</li>
<li>R. A. Jenner, 2003. «&#160;Unleashing the Force of Cladistics&#160;? Metazoan Phylogenetics and Hypothesis Testing&#160;», <i>Integr. Comp. Biol.</i> 43, 207-218.</li>
<li>J. W. Valentine, 1997. «&#160;Cleavage patterns and the topology of the metazoan tree of life&#160;», <i>PNAS</i> 94, 8001-8005.</li>
</ul>
<a name="Sources_internet" id="Sources_internet"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Sources internet">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Sources internet</span></h3>
<a name="Vendobionta" id="Vendobionta"></a>
<h4><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Vendobionta">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Vendobionta</span></h4>
<ul>
<li><a href="http://geol.queensu.ca/people/narbonne/recent_pubs1.html" class="external text" title="http://geol.queensu.ca/people/narbonne/recent_pubs1.html" rel="nofollow">The Origin and Early Evolution of Animals</a></li>
<li><a href="http://www.peripatus.gen.nz/paleontology/Ediacara.html" class="external text" title="http://www.peripatus.gen.nz/paleontology/Ediacara.html" rel="nofollow">The Ediacaran Assemblage</a></li>
</ul>
<a name="Liens_internes" id="Liens_internes"></a>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Modifier la section&#160;: Liens internes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens internes</span></h3>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa.html" title="Metazoa">Metazoa</a> -- <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/t/M%C3%A9tazoaire.html" class="mw-redirect" title="Métazoaire">Métazoaire</a></li>
<li><a href="../../../../articles/e/u/k/Eukaryota_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html" title="Eukaryota (classification phylogénétique)">Eukaryota (classification phylogénétique)</a></li>
<li><a href="../../../../articles/a/r/b/Arbre_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Arbre phylogénétique">Arbre phylogénétique</a></li>
<li><a href="../../../../articles/p/h/o/Photo-guide_taxinomique_du_monde_animal.html" title="Photo-guide taxinomique du monde animal">Photo-guide taxinomique du monde animal</a></li>
<li>Répertoire général des ressources en zoologie</li>
</ul>
</td>
<td valign="top" width="3%"></td>
<td valign="top" width="25%">
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/s/p/o/Image%7ESpongeColorCorrect.jpg_9bbd.html" class="image" title="Demospongia"><img alt="Demospongia" src="../../../../images/shared/thumb/6/62/SpongeColorCorrect.jpg/300px-SpongeColorCorrect.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/s/p/o/Image%7ESpongeColorCorrect.jpg_9bbd.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/d/e/m/Demospongia.html" class="mw-redirect" title="Demospongia">Demospongia</a></div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/e/l/1/Image%7EEL18p-R%C3%A9union.jpg_6927.html" class="image" title="Acropora sp. (Cnidaria, Zoantharia) (Île de la Réunion)"><img alt="Acropora sp. (Cnidaria, Zoantharia) (Île de la Réunion)" src="../../../../images/shared/thumb/c/c2/EL18p-Réunion.jpg/300px-EL18p-Réunion.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/e/l/1/Image%7EEL18p-R%C3%A9union.jpg_6927.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i><a href="../../../../articles/a/c/r/Acropora.html" title="Acropora">Acropora</a> <a href="../../../../articles/s/p/2E/Sp..html" class="mw-redirect" title="Sp.">sp.</a></i> (<a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria.html" title="Cnidaria">Cnidaria</a>, <a href="../../../../articles/z/o/a/Zoantharia.html" title="Zoantharia">Zoantharia</a>) (<a href="../../../../articles/%C3%AE/l/e/%C3%8Ele_de_la_R%C3%A9union_6432.html" class="mw-redirect" title="Île de la Réunion">Île de la Réunion</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/c/h/r/Image%7EChrysaora_jelly.jpg_9ad4.html" class="image" title="Chrysaora sp. (Cnidaria, Scyphozoa)"><img alt="Chrysaora sp. (Cnidaria, Scyphozoa)" src="../../../../images/shared/thumb/8/84/Chrysaora_jelly.jpg/300px-Chrysaora_jelly.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/c/h/r/Image%7EChrysaora_jelly.jpg_9ad4.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i><a href="../../../../articles/c/h/r/Chrysaora.html" title="Chrysaora">Chrysaora</a> <a href="../../../../articles/s/p/2E/Sp..html" class="mw-redirect" title="Sp.">sp.</a></i> (<a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria.html" title="Cnidaria">Cnidaria</a>, <a href="../../../../articles/s/c/y/Scyphozoa.html" title="Scyphozoa">Scyphozoa</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/r/e/d/Image%7ERed-knobbed.starfish.arp.jpg_5cd3.html" class="image" title="Protoreaster linckii (Echinodermata, Asteroidea)"><img alt="Protoreaster linckii (Echinodermata, Asteroidea)" src="../../../../images/shared/thumb/c/c8/Red-knobbed.starfish.arp.jpg/300px-Red-knobbed.starfish.arp.jpg" width="300" height="214" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/r/e/d/Image%7ERed-knobbed.starfish.arp.jpg_5cd3.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i>Protoreaster linckii</i> (<a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata.html" title="Echinodermata">Echinodermata</a>, <a href="../../../../articles/a/s/t/Asteroidea.html" class="mw-redirect" title="Asteroidea">Asteroidea</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/b/a/s/Image%7EBasking_Shark.jpg_f003.html" class="image" title="Requin pèlerin (Cetorhinus maximus, Chondrichthyes, Cetorhinidae)"><img alt="Requin pèlerin (Cetorhinus maximus, Chondrichthyes, Cetorhinidae)" src="../../../../images/shared/thumb/0/0a/Basking_Shark.jpg/300px-Basking_Shark.jpg" width="300" height="228" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/a/s/Image%7EBasking_Shark.jpg_f003.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/r/e/q/Requin_p%C3%A8lerin.html" title="Requin pèlerin">Requin pèlerin</a> (<i><a href="../../../../articles/c/e/t/Cetorhinus_maximus.html" class="mw-redirect" title="Cetorhinus maximus">Cetorhinus maximus</a></i>, <a href="../../../../articles/c/h/o/Chondrichthyes.html" title="Chondrichthyes">Chondrichthyes</a>, <a href="../../../../articles/c/e/t/Cetorhinidae.html" class="mw-redirect" title="Cetorhinidae">Cetorhinidae</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/c/t/e/Image%7ECtenochaetus_hawaiiensis_-_Hawaii-Borstenzahndoktorfisch.jpg_4ac3.html" class="image" title="Chirurgien (Ctenochaetus hawaiiensis, Osteichthyes, Actinopterygii, Acanthuridae), à Hawaii"><img alt="Chirurgien (Ctenochaetus hawaiiensis, Osteichthyes, Actinopterygii, Acanthuridae), à Hawaii" src="../../../../images/shared/thumb/b/ba/Ctenochaetus_hawaiiensis_-_Hawaii-Borstenzahndoktorfisch.jpg/300px-Ctenochaetus_hawaiiensis_-_Hawaii-Borstenzahndoktorfisch.jpg" width="300" height="211" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/c/t/e/Image%7ECtenochaetus_hawaiiensis_-_Hawaii-Borstenzahndoktorfisch.jpg_4ac3.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/a/c/a/Acanthuridae.html" title="Acanthuridae">Chirurgien</a> (<i><a href="../../../../articles/c/t/e/Ctenochaetus_hawaiiensis.html" title="Ctenochaetus hawaiiensis">Ctenochaetus hawaiiensis</a></i>, <a href="../../../../articles/o/s/t/Osteichthyes.html" title="Osteichthyes">Osteichthyes</a>, <a href="../../../../articles/a/c/t/Actinopterygii.html" title="Actinopterygii">Actinopterygii</a>, <a href="../../../../articles/a/c/a/Acanthuridae.html" title="Acanthuridae">Acanthuridae</a>), à <a href="../../../../articles/h/a/w/Hawaii.html" title="Hawaii">Hawaii</a></div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/c/o/r/Image%7ECorystes_cassivelaunus.jpg_cefe.html" class="image" title="(Corystes cassivelaunus, Crustacea, Malacostraca, Decapoda)"><img alt="(Corystes cassivelaunus, Crustacea, Malacostraca, Decapoda)" src="../../../../images/shared/thumb/f/fd/Corystes_cassivelaunus.jpg/300px-Corystes_cassivelaunus.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/c/o/r/Image%7ECorystes_cassivelaunus.jpg_cefe.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
(<i>Corystes cassivelaunus</i>, <a href="../../../../articles/c/r/u/Crustacea.html" class="mw-redirect" title="Crustacea">Crustacea</a>, <a href="../../../../articles/m/a/l/Malacostraca.html" title="Malacostraca">Malacostraca</a>, <a href="../../../../articles/d/e/c/Decapoda.html" title="Decapoda">Decapoda</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/l/u/c/Image%7ELucanus_cervus_ed.JPG_563a.html" class="image" title="Lucane (Lucanus cervus, Insecta, Coleoptera, Lucanidae)"><img alt="Lucane (Lucanus cervus, Insecta, Coleoptera, Lucanidae)" src="../../../../images/shared/thumb/9/9d/Lucanus_cervus_ed.JPG/300px-Lucanus_cervus_ed.JPG" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/l/u/c/Image%7ELucanus_cervus_ed.JPG_563a.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Lucane (<i><a href="../../../../articles/l/u/c/Lucanus_cervus.html" class="mw-redirect" title="Lucanus cervus">Lucanus cervus</a></i>, <a href="../../../../articles/i/n/s/Insecta.html" class="mw-redirect" title="Insecta">Insecta</a>, <a href="../../../../articles/c/o/l/Coleoptera.html" title="Coleoptera">Coleoptera</a>, <a href="../../../../articles/l/u/c/Lucanidae.html" title="Lucanidae">Lucanidae</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/w/h/i/Image%7EWhite_lipped_tree_frog_cairns_jan_8_2006.jpg_cb2d.html" class="image" title="Litoria infrafrenata (Amphibia, Hylidae)"><img alt="Litoria infrafrenata (Amphibia, Hylidae)" src="../../../../images/shared/thumb/9/95/White_lipped_tree_frog_cairns_jan_8_2006.jpg/300px-White_lipped_tree_frog_cairns_jan_8_2006.jpg" width="300" height="292" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/w/h/i/Image%7EWhite_lipped_tree_frog_cairns_jan_8_2006.jpg_cb2d.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i><a href="../../../../articles/l/i/t/Litoria_infrafrenata.html" title="Litoria infrafrenata">Litoria infrafrenata</a></i> (<a href="../../../../articles/a/m/p/Amphibia.html" title="Amphibia">Amphibia</a>, <a href="../../../../articles/h/y/l/Hylidae.html" title="Hylidae">Hylidae</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/i/g/u/Image%7EIguana_Costa_Rica.jpg_2202.html" class="image" title="Iguana iguana (Lepidosauria, Iguanidae)"><img alt="Iguana iguana (Lepidosauria, Iguanidae)" src="../../../../images/shared/thumb/2/26/Iguana_Costa_Rica.jpg/300px-Iguana_Costa_Rica.jpg" width="300" height="239" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/i/g/u/Image%7EIguana_Costa_Rica.jpg_2202.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i><a href="../../../../articles/i/g/u/Iguana_iguana.html" title="Iguana iguana">Iguana iguana</a></i> (<a href="../../../../articles/l/e/p/Lepidosauria.html" title="Lepidosauria">Lepidosauria</a>, <a href="../../../../articles/i/g/u/Iguanidae.html" title="Iguanidae">Iguanidae</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/e/l/v/Image%7EELVelo.jpg_35c7.html" class="image" title="Velociraptor (Dinosauria, Theropoda)"><img alt="Velociraptor (Dinosauria, Theropoda)" src="../../../../images/local/thumb/c/cc/ELVelo.jpg/300px-ELVelo.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/e/l/v/Image%7EELVelo.jpg_35c7.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i><a href="../../../../articles/v/e/l/Velociraptor.html" title="Velociraptor">Velociraptor</a></i> (<a href="../../../../articles/d/i/n/Dinosauria.html" class="mw-redirect" title="Dinosauria">Dinosauria</a>, <a href="../../../../articles/t/h/e/Theropoda.html" title="Theropoda">Theropoda</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/b/l/a/Image%7EBlackWoods.jpg_968c.html" class="image" title="Pic noir (Dryocopus martius, Aves, Picidae) au nid"><img alt="Pic noir (Dryocopus martius, Aves, Picidae) au nid" src="../../../../images/shared/thumb/d/d1/BlackWoods.jpg/300px-BlackWoods.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/l/a/Image%7EBlackWoods.jpg_968c.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/p/i/c/Pic_noir.html" title="Pic noir">Pic noir</a> (<i><a href="../../../../articles/d/r/y/Dryocopus_martius.html" class="mw-redirect" title="Dryocopus martius">Dryocopus martius</a></i>, <a href="../../../../articles/a/v/e/Aves.html" class="mw-redirect" title="Aves">Aves</a>, <a href="../../../../articles/p/i/c/Picidae.html" title="Picidae">Picidae</a>) au <a href="../../../../articles/n/i/d/Nid.html" title="Nid">nid</a></div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/p/a/p/Image%7EPapilio_machaon_caterpillar.jpg_a784.html" class="image" title="Chenille du papillon machaon (Papilio machaon, Insecta, Papilionidae)"><img alt="Chenille du papillon machaon (Papilio machaon, Insecta, Papilionidae)" src="../../../../images/shared/thumb/7/77/Papilio_machaon_caterpillar.jpg/300px-Papilio_machaon_caterpillar.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/p/a/p/Image%7EPapilio_machaon_caterpillar.jpg_a784.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/c/h/e/Chenille.html" title="Chenille">Chenille</a> du papillon machaon (<i><a href="../../../../articles/p/a/p/Papilio_machaon.html" class="mw-redirect" title="Papilio machaon">Papilio machaon</a></i>, <a href="../../../../articles/i/n/s/Insecta.html" class="mw-redirect" title="Insecta">Insecta</a>, <a href="../../../../articles/p/a/p/Papilionidae.html" title="Papilionidae">Papilionidae</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/c/a/n/Image%7ECanis_lupus_lupus_prague_zoo.jpg_0395.html" class="image" title="Loup (Canis lupus lupus, Mammalia, Canidae)"><img alt="Loup (Canis lupus lupus, Mammalia, Canidae)" src="../../../../images/shared/thumb/e/e4/Canis_lupus_lupus_prague_zoo.jpg/300px-Canis_lupus_lupus_prague_zoo.jpg" width="300" height="333" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/c/a/n/Image%7ECanis_lupus_lupus_prague_zoo.jpg_0395.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/l/o/u/Loup.html" title="Loup">Loup</a> (<i><a href="../../../../articles/c/a/n/Canis_lupus_lupus.html" class="mw-redirect" title="Canis lupus lupus">Canis lupus lupus</a></i>, <a href="../../../../articles/m/a/m/Mammalia.html" class="mw-redirect" title="Mammalia">Mammalia</a>, <a href="../../../../articles/c/a/n/Canidae.html" title="Canidae">Canidae</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/h/y/p/Image%7EHypselodoris_bullocki.JPG_793c.html" class="image" title="Hypselodoris bullocki (Gastropoda, Chromodorididae)"><img alt="Hypselodoris bullocki (Gastropoda, Chromodorididae)" src="../../../../images/shared/thumb/a/a6/Hypselodoris_bullocki.JPG/300px-Hypselodoris_bullocki.JPG" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/h/y/p/Image%7EHypselodoris_bullocki.JPG_793c.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i>Hypselodoris bullocki</i> (<a href="../../../../articles/g/a/s/Gastropoda.html" title="Gastropoda">Gastropoda</a>, <a href="../../../../articles/c/h/r/Chromodorididae.html" title="Chromodorididae">Chromodorididae</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/b/r/a/Image%7EBranchiostoma_lanceolatum.png_dbae.html" class="image" title="Branchiostoma lanceolatum (Cephalochordata)"><img alt="Branchiostoma lanceolatum (Cephalochordata)" src="../../../../images/shared/thumb/a/a0/Branchiostoma_lanceolatum.png/300px-Branchiostoma_lanceolatum.png" width="300" height="238" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/r/a/Image%7EBranchiostoma_lanceolatum.png_dbae.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i><a href="../../../../articles/b/r/a/Branchiostoma_lanceolatum.html" title="Branchiostoma lanceolatum">Branchiostoma lanceolatum</a></i> (<a href="../../../../articles/c/e/p/Cephalochordata.html" title="Cephalochordata">Cephalochordata</a>)</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/c/_/w/Image%7EC_wegeneri.JPG_15ab.html" class="image" title="Corynosoma wegeneri (Acanthocephala)"><img alt="Corynosoma wegeneri (Acanthocephala)" src="../../../../images/shared/thumb/4/42/C_wegeneri.JPG/300px-C_wegeneri.JPG" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/c/_/w/Image%7EC_wegeneri.JPG_15ab.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i>Corynosoma wegeneri</i> (<a href="../../../../articles/a/c/a/Acanthocephala.html" title="Acanthocephala">Acanthocephala</a>)</div>
</div>
</div>
</td>
</tr>
</table>
<p><br /></p>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/i/c/o/Image%7EIcone_OEV2.jpg_c318.html" class="image" title="Icône du portail de l’origine et de l’évolution du vivant"><img alt="Icône du portail de l’origine et de l’évolution du vivant" src="../../../../images/local/thumb/e/e2/Icone_OEV2.jpg/48px-Icone_OEV2.jpg" width="48" height="23" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/o/r/i/Portail%7EOrigine_et_%C3%A9volution_du_vivant_0a96.html" title="Portail:Origine et évolution du vivant">Portail de l’origine et de l’évolution du vivant</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/s/y/m/Image%7ESymbole-faune.png_4a37.html" class="image" title="Icône du portail de la zoologie"><img alt="Icône du portail de la zoologie" src="../../../../images/shared/thumb/7/75/Symbole-faune.png/27px-Symbole-faune.png" width="27" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/z/o/o/Portail%7EZoologie_d7b1.html" title="Portail:Zoologie">Portail de la zoologie</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 351/1000000
Post-expand include size: 4143/2048000 bytes
Template argument size: 445/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/m/e/t/Cat%C3%A9gorie%7EMetazoa_69a4.html" title="Catégorie:Metazoa">Metazoa</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/m/e/t/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/m/e/t/Discuter%7EMetazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29_738c.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Metazoa_%28classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique%29">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 13 juin 2008 à 16:11 par Utilisateur <a href="../../../../articles/g/i/l/Utilisateur%7EGillesC_4b5f.html" title="Utilisateur:GillesC">GillesC</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/d/a/v/Utilisateur%7EDavid.mitrani_5dc9.html" title="Utilisateur:David.mitrani">David.mitrani</a>, <a href="../../../../articles/e/n/_/Utilisateur%7EEn_rouge_0cb8.html" title="Utilisateur:En rouge">En rouge</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, P.B, <a href="../../../../articles/c/o/m/Utilisateur%7ECommonsDelinker_8698.html" title="Utilisateur:CommonsDelinker">CommonsDelinker</a>, <a href="../../../../articles/e/l/a/Utilisateur%7EElapied_3e46.html" title="Utilisateur:Elapied">Elapied</a>, <a href="../../../../articles/z/x/8/Utilisateur%7EZX81-bot_0db4.html" title="Utilisateur:ZX81-bot">ZX81-bot</a>, <a href="../../../../articles/s/y/m/Utilisateur%7ESymac_5bb3.html" title="Utilisateur:Symac">Symac</a>, <a href="../../../../articles/c/h/i/Utilisateur%7EChicobot_8e22.html" title="Utilisateur:Chicobot">Chicobot</a>, <a href="../../../../articles/e/d/u/Utilisateur%7EEDUCA33E_3425.html" title="Utilisateur:EDUCA33E">EDUCA33E</a>, <a href="../../../../articles/v/e/r/Utilisateur%7EVerdy_p_492e.html" title="Utilisateur:Verdy p">Verdy p</a> et <a href="../../../../articles/l/i/q/Utilisateur%7ELiquid-aim-bot_78e0.html" title="Utilisateur:Liquid-aim-bot">Liquid-aim-bot</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX