Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/m/e/m/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/m/e/m/Memento_(film).html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Memento (film) - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Memento (film)</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <p><i><b>Memento</b></i> est un <a href="../../../../articles/t/h/r/Thriller_%28cin%C3%A9ma%29.html" class="mw-redirect" title="Thriller (cinéma)">thriller</a> <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tats-Unis_08e2.html" title="États-Unis">américain</a>, réalisé par <a href="../../../../articles/c/h/r/Christopher_Nolan_5b68.html" title="Christopher Nolan">Christopher Nolan</a>, sorti en <a href="../../../../articles/2/0/0/2000.html" title="2000">2000</a>.</p>
<p>La particularité de <i>Memento</i> («&#160;je me souviens&#160;» en latin) est que les scènes en <a href="../../../../articles/n/o/i/Noir_et_blanc.html" title="Noir et blanc">noir et blanc</a> sont montées en ordre chronologique alors que les scènes couleurs sont montées dans un <a href="../../../../articles/n/a/r/Narration_non_lin%C3%A9aire.html" title="Narration non linéaire">ordre antichronologique</a>. Ce traitement est particulièrement adapté au thème principal du film&#160;: la mémoire.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Synopsis"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Synopsis</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9sum.C3.A9"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Résumé</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Sammy_Jankis"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Sammy Jankis</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#D.C3.A9nouement"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Dénouement</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Fiche_technique"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Fiche technique</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Distribution"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Distribution</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Autour_du_film"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Autour du film</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Chronologie"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Chronologie</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Citation"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Citation</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Synopsis" id="Synopsis"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Synopsis">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Synopsis</span></h2>
<p>Leonard Shelby, un homme ayant des troubles de <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/m/M%C3%A9moire_%28psychologie%29.html" title="Mémoire (psychologie)">mémoire</a> suite à un <a href="../../../../articles/t/r/a/Traumatisme_cr%C3%A2nien.html" title="Traumatisme crânien">traumatisme crânien</a>, part à la recherche du meurtrier de sa femme. Grâce à l'aide de Teddy, un policier, et de Nathalie, une serveuse, il retrouve sa trace...</p>
<p><a name="R.C3.A9sum.C3.A9" id="R.C3.A9sum.C3.A9"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Résumé">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Résumé</span></h2>
<dl>
<dd>
<div class="spoiler"><i><b>Ce qui suit dévoile des moments clés de l’intrigue</b></i>.</div>
</dd>
</dl>
<p>Lors d'un cambriolage où sa femme et lui sont agressés, Leonard perd sa capacité d'encodage suite à un choc à la tête. Il oublie toute nouvelle information au bout de quelques minutes. Il n'a donc aucun nouveau souvenir depuis l'agression. Pour se rappeler les choses élémentaires (où il habite, qui sont les personnes qu'il rencontre), il les photographie à l'aide d'un <a href="../../../../articles/a/p/p/Appareil_photographique_instantan%C3%A9.html" title="Appareil photographique instantané">appareil photographique instantané</a> et écrit sur les <a href="../../../../articles/p/o/l/Polaro%C3%AFd.html" class="mw-redirect" title="Polaroïd">polaroïds</a> le nom du motel où il habite, la plaque d'immatriculation de sa voiture, le nom et prénom des personnes qu'il rencontre et leurs caractéristiques, etc. Suivant cette méthode de noter toute information utile ou importante, il se fait tatouer ou se tatoue lui-même les informations primordiales.</p>
<p>Le dernier souvenir de Leonard est celui de sa femme mourante. Son seul objectif est de trouver l'assassin de celle-ci, un certain John G, et de le tuer.</p>
<p><a name="Sammy_Jankis" id="Sammy_Jankis"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Sammy Jankis">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Sammy Jankis</span></h3>
<p>En même temps que l'histoire principale, Shelby relate une histoire qu'il a vécue avant son incident. Il était inspecteur pour débusquer les arnaques à l'assurance. Son premier cas délicat concernait Sammy Jankis, un homme qui, après un accident de voiture, a également perdu sa capacité d'encodage. Il ne se souvient donc pas de ce qu'il a fait deux minutes avant, tout comme le héros<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il touche de l'argent de l'assurance qui le couvrait contre un handicap physique, mais Leonard, qui rend régulièrement visite a Sammy, a des doutes, car il a l'impression que Jankis le reconnait.</p>
<p>Shelby soupçonne alors une simulation, dont le but serait de toucher l'argent de l'assurance. Il demande donc une expertise, dont la conclusion est que les troubles de la mémoire de Sammy sont d'ordre psychologiques, ce qui n'est pas pris en charge par l'assurance.</p>
<p>Quelques jours plus tard, la femme de Sammy, désespérée, rend visite à Leonard pour lui demander son avis personnel sur l'état de son mari. Leonard lui répond que son handicap n'est pas d'origine physique. Il omet cependant de lui dire clairement qu'il ne croit pas que Sammy simule pour autant (Leonard a compris que Jankis faisait semblant de reconnaître les gens simplement pour ne pas les décevoir). La femme de Sammy étant <a href="../../../../articles/d/i/a/Diab%C3%A9tique.html" class="mw-redirect" title="Diabétique">diabétique</a>, ce dernier doit lui faire régulièrement des piqûres d'<a href="../../../../articles/i/n/s/Insuline.html" title="Insuline">insuline</a>. Afin de tester si son mari simule, et étant convaincue que son mari l'aimait sincèrement et ne lui ferait jamais de mal, elle décide de le mettre à l'épreuve. Elle lui demande alors sa piqûre toutes les 20 minutes (en reculant sa montre et l'horloge d'autant à chaque fois). Sammy lui fait sa piqûre chaque fois qu'elle le lui demande. La femme meurt donc suite à cette «&#160;overdose&#160;».</p>
<p><a name="D.C3.A9nouement" id="D.C3.A9nouement"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Dénouement">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Dénouement</span></h3>
<p>À la fin du film, on découvre que Teddy a déjà aidé Leonard à retrouver "l'assassin" de sa femme et qu'il a tué ce dernier un an auparavant. Puisque Shelby ne s'en rappelle plus, le policier le manipule depuis ce temps en le faisant assassiner des criminels et des dealers, des John ou James G., pour son profit.</p>
<p>Leonard apprend de Teddy que sa femme a survécu au cambriolage et que Sammy Jankins n'était pas marié, qu'il était un simulateur et que c'était sa femme qui était diabétique<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>... Depuis la mort du vrai John G., Shelby brouille lui-même les pistes afin de créer un puzzle insoluble, afin de garder sa seule raison de rester en vie&#160;: trouver et tuer John G.</p>
<p>Par vengeance ou refus d'accepter la réalité, Leonard s'arrange, avec ses polaroïds et des notes personnelles, pour se convaincre que l'assassin de sa femme est Teddy, de son vrai nom John Edward Gammell. Il tue ce dernier à la fin de l'histoire, qui correspond à la première scène du film.</p>
<p><a name="Fiche_technique" id="Fiche_technique"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Fiche technique">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Fiche technique</span></h2>
<ul>
<li>Titre français&#160;: <i>Memento</i></li>
<li>Titre original&#160;: <i>Memento</i></li>
</ul>
<ul>
<li>Réalisation&#160;: <a href="../../../../articles/c/h/r/Christopher_Nolan_5b68.html" title="Christopher Nolan">Christopher Nolan</a></li>
<li>Scénario&#160;: <a href="../../../../articles/c/h/r/Christopher_Nolan_5b68.html" title="Christopher Nolan">Christopher Nolan</a> et <a href="../../../../articles/j/o/n/Jonathan_Nolan_7453.html" title="Jonathan Nolan">Jonathan Nolan</a></li>
<li>Producteurs&#160;: Jennifer Todd, Suzanne Todd</li>
</ul>
<ul>
<li>Date de sortie&#160;:
<ul>
<li><a href="../../../../articles/f/r/a/France.html" title="France">France</a>&#160;: <a href="../../../../articles/1/1/_/11_octobre.html" title="11 octobre">11 octobre</a> <a href="../../../../articles/2/0/0/2000.html" title="2000">2000</a></li>
</ul>
</li>
<li>Genre&#160;: <a href="../../../../articles/t/h/r/Thriller_%28cin%C3%A9ma%29.html" class="mw-redirect" title="Thriller (cinéma)">thriller</a></li>
<li>Pays&#160;: <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tats-Unis_08e2.html" title="États-Unis">États-Unis</a></li>
<li>Durée&#160;: 109 minutes</li>
</ul>
<p><a name="Distribution" id="Distribution"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Distribution">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Distribution</span></h2>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/g/u/y/Guy_Pearce_a944.html" title="Guy Pearce">Guy Pearce</a> <small>( VF&#160;: Jean-Michel Fête)</small> &#160;: Leonard Shelby</li>
<li><a href="../../../../articles/c/a/r/Carrie-Anne_Moss_320f.html" title="Carrie-Anne Moss">Carrie-Anne Moss</a>&#160;: Natalie</li>
<li><a href="../../../../articles/j/o/e/Joe_Pantoliano_54f2.html" title="Joe Pantoliano">Joe Pantoliano</a>&#160;: Teddy</li>
<li>Mark Boone Jr.&#160;: Burke</li>
<li>Russ Fega&#160;: Walter</li>
<li><a href="../../../../articles/j/o/r/Jorja_Fox_ab81.html" title="Jorja Fox">Jorja Fox</a>&#160;: Catharine Shelby</li>
<li><a href="../../../../articles/s/t/e/Stephen_Tobolowsky_c60d.html" title="Stephen Tobolowsky">Stephen Tobolowsky</a>&#160;: Sammy Jankis</li>
<li><a href="../../../../articles/h/a/r/Harriet_Sansom_Harris_23c3.html" title="Harriet Sansom Harris">Harriet Sansom Harris</a>&#160;: Mrs Jankis</li>
<li><a href="../../../../articles/t/h/o/Thomas_Lennon_14ee.html" title="Thomas Lennon">Thomas Lennon</a>&#160;: le docteur</li>
<li><a href="../../../../articles/c/a/l/Callum_Keith_Rennie_e2bd.html" title="Callum Keith Rennie">Callum Keith Rennie</a>&#160;: Dodd</li>
<li>Kimberly Campbell&#160;: Blonde</li>
<li>Marianne Muellerleile&#160;: la tatoueuse</li>
<li>Larry Holden Jimmy Grantz</li>
</ul>
<p><a name="Autour_du_film" id="Autour_du_film"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Autour du film">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Autour du film</span></h2>
<p><a name="Chronologie" id="Chronologie"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Chronologie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Chronologie</span></h3>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:182px;"><a href="../../../../articles/m/e/m/Image%7EMemento_structure.svg_b3ad.html" class="image" title="Structure du film."><img alt="Structure du film." src="../../../../images/shared/thumb/c/c7/Memento_structure.svg/180px-Memento_structure.svg.png" width="180" height="255" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/m/e/m/Image%7EMemento_structure.svg_b3ad.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Structure du film.</div>
</div>
</div>
<p>Le montage est réalisé comme suit&#160;: Le film s'ouvre avec la fin de l'histoire, la dernière scène, puis le film progresse, de la scène Z à la scène Y, puis de la scène Y à X et ainsi de suite, la fin d'une scène recouvrant à chaque fois le début de la scène précédente (<i>précédente</i> dans l'ordre du film, mais en réalité <i>suivante</i> par ordre chronologique). Une narration parallèle est introduite sous forme de courtes scènes tournées en noir et blanc (suivant cette fois un déroulement chronologique normal, de A à B etc.) intercalées au montage antichronologique. Ainsi, les scènes couleurs antichronologiques s'emboîtent aux scènes noir et blanc chronologiques. Les deux narrations se raccordent à la fin du film, qui correspond au milieu de l'histoire. Le passage du noir et blanc à la couleur se fait lors du développement d'une photo polaroïd.</p>
<p>Toutes les scènes en couleur correspondent à la durée maximale de rétention mémorielle de Leonard. Ainsi, à chaque nouvelle scène couleur, Leonard ne se rappelle plus les événements qui ont précédés. Puisque les scènes couleurs sont en ordre antichronologiques, le spectateur, tout comme Leonard, ne connaît pas non plus les événements qui ont précédés.</p>
<p><a name="Citation" id="Citation"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Citation">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Citation</span></h3>
<ul>
<li>«&#160;Les souvenirs sont malléables, ce sont des interprétations, rien de plus. Ils ne font pas le poids face à la réalité.&#160;» (Leonard Shelby)</li>
<li>«&#160;C'est le monde à l'envers quoi. Vous, vous pouvez éventuellement savoir ce que vous allez faire, mais jamais ce que vous venez de faire.&#160;» (Burt)</li>
</ul>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> D'ailleurs, le tatouage le plus visible de Leonard, situé sur sa main gauche à la jonction du pouce et de l'index, est <i>Remember Sammy Jankis</i> (Souviens-toi de Sammy Jankis). Ce tatouage aide Shelby à comprendre son état après chaque oubli.</li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> Les scènes de cette séquence nous font fortement soupçonner que c'est la femme de Leonard qui est morte d'une "overdose" d'insuline.</li>
</ol>
</div>
<p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html" title="Modifier la section&#160;: Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2>
<ul>
<li><a href="http://french.imdb.com/title/tt0209144/combined" class="external text" title="http://french.imdb.com/title/tt0209144/combined" rel="nofollow">Fiche IMDb</a></li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/a/p/p/Image%7EApplications-multimedia.svg_97e8.html" class="image" title="Icône du portail du cinéma"><img alt="Icône du portail du cinéma" src="../../../../images/shared/thumb/a/a0/Applications-multimedia.svg/24px-Applications-multimedia.svg.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/c/i/n/Portail%7ECin%C3%A9ma_71e7.html" title="Portail:Cinéma">Portail du cinéma</a></span></span></li>
</ul>
<p><span id="ADQ-interwiki-hr" style="display:none;" class="AdQ"></span></p>
<p><span class="BA" id="BA-interwiki-en" style="display:none;"></span></p>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 128/1000000
Post-expand include size: 1100/2048000 bytes
Template argument size: 84/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/f/i/l/Cat%C3%A9gorie%7EFilm_am%C3%A9ricain_2114.html" title="Catégorie:Film américain">Film américain</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/t/i/t/Cat%C3%A9gorie%7ETitre_de_film_en_M_05cb.html" title="Catégorie:Titre de film en M">Titre de film en M</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/f/i/l/Cat%C3%A9gorie%7EFilm_sorti_en_2000_1614.html" title="Catégorie:Film sorti en 2000">Film sorti en 2000</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégorie cachée&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/o/r/Cat%C3%A9gorie%7EPortail%7ECin%C3%A9ma_Articles_li%C3%A9s_a41f.html" title="Catégorie:Portail:Cinéma/Articles liés">Portail:Cinéma/Articles liés</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/m/e/m/Discuter%7EMemento_%28film%29_bc9e.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Memento_%28film%29">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ar/articles/%D8%AA/%D8%B0/%D9%83/%D8%AA%D8%B0%D9%83%D8%A7%D8%B1.html">العربية</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cs/articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html">Česky</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/m/e/m/Memento_%28Film%29_7cc6.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/m/e/m/Memento_%28film%29.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/m/e/m/Memento.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/m/e/m/Memento.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../he/articles/%D7%9E/%D7%9E/%D7%A0/%D7%9E%D7%9E%D7%A0%D7%98%D7%95.html">עברית</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hr/articles/m/e/m/Memento_%282000%29.html">Hrvatski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/m/e/m/Memento.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E3%83%A1/%E3%83%A1/%E3%83%B3/%E3%83%A1%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%88.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/m/e/m/Memento.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../no/articles/m/e/m/Memento.html">‪Norsk (bokmål)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/m/e/m/Memento.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/m/e/m/Memento.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%BF/%D0%BE/%D0%BC/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B8_%28%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BC%29.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sl/articles/m/e/m/Memento.html">Slovenščina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/m/e/m/Memento.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../tr/articles/m/e/m/Memento.html">Türkçe</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 9 juin 2008 à 16:52 par Utilisateur <a href="../../../../articles/m/r/o/Utilisateur%7EMro_51aa.html" title="Utilisateur:Mro">Mro</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/k/h/a/Utilisateur%7EKhayman_8e31.html" title="Utilisateur:Khayman">Khayman</a>, <a href="../../../../articles/p/o/p/Utilisateur%7EPopo_le_Chien_142c.html" title="Utilisateur:Popo le Chien">Popo le Chien</a>, <a href="../../../../articles/1/6/40/Utilisateur%7E16%40r.html" title="Utilisateur:16@r">16@r</a>, <a href="../../../../articles/l/e/c/Utilisateur%7ELechat_8167.html" title="Utilisateur:Lechat">Lechat</a>, <a href="../../../../articles/j/a/n/Utilisateur%7EJAnDbot_ea65.html" title="Utilisateur:JAnDbot">JAnDbot</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, Mementobis, <a href="../../../../articles/z/o/r/Utilisateur%7EZorrobot_585e.html" title="Utilisateur:Zorrobot">Zorrobot</a>, Portboy, <a href="../../../../articles/e/r/a/Utilisateur%7EErabot_61a5.html" title="Utilisateur:Erabot">Erabot</a>, <a href="../../../../articles/a/l/n/Utilisateur%7EAlnoktaBOT_68ba.html" title="Utilisateur:AlnoktaBOT">AlnoktaBOT</a>, <a href="../../../../articles/a/n/a/Utilisateur%7EAnalphabot_18d0.html" title="Utilisateur:Analphabot">Analphabot</a>, <a href="../../../../articles/a/l/l/Utilisateur%7EAlleborgoBot_c888.html" title="Utilisateur:AlleborgoBot">AlleborgoBot</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, Teel, <a href="../../../../articles/m/y/b/Utilisateur%7EMyBot_d788.html" title="Utilisateur:MyBot">MyBot</a>, <a href="../../../../articles/2E/a/n/Utilisateur%7E.anacondabot.html" title="Utilisateur:.anacondabot">.anacondabot</a>, <a href="../../../../articles/b/e/n/Utilisateur%7EBen%27bot_67ae.html" title="Utilisateur:Ben'bot">Ben'bot</a>, <a href="../../../../articles/l/i/s/Utilisateur%7ELisara%C3%ABl_1c62.html" title="Utilisateur:Lisaraël">Lisaraël</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBot-Schafter_7d23.html" title="Utilisateur:Bot-Schafter">Bot-Schafter</a>, <a href="../../../../articles/b/i/b/Utilisateur%7EBibi_Saint-Pol_2aaa.html" title="Utilisateur:Bibi Saint-Pol">Bibi Saint-Pol</a>, <a href="../../../../articles/m/a/r/Utilisateur%7EMarsupilami_0508.html" title="Utilisateur:Marsupilami">Marsupilami</a>, <a href="../../../../articles/z/y/x/Utilisateur%7EZyxwvut-Bot_ee10.html" title="Utilisateur:Zyxwvut-Bot">Zyxwvut-Bot</a>, <a href="../../../../articles/p/a/t/Utilisateur%7EPatapiou_e056.html" title="Utilisateur:Patapiou">Patapiou</a>, <a href="../../../../articles/t/i/b/Utilisateur%7ETibauk_5d6f.html" title="Utilisateur:Tibauk">Tibauk</a>, <a href="../../../../articles/y/u/r/Utilisateur%7EYurikBot_0f63.html" title="Utilisateur:YurikBot">YurikBot</a>, <a href="../../../../articles/s/a/m/Utilisateur%7ESamsamsam_0e18.html" title="Utilisateur:Samsamsam">Samsamsam</a>, <a href="../../../../articles/e/m/m/Utilisateur%7EEmmanuel_b5be.html" title="Utilisateur:Emmanuel">Emmanuel</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/b/b/u/Utilisateur%7EBbullot_8fb0.html" title="Utilisateur:Bbullot">Bbullot</a>, <a href="../../../../articles/x/r/e/Utilisateur%7EXremis_caeb.html" title="Utilisateur:Xremis">Xremis</a>, <a href="../../../../articles/f/o/u/Utilisateur%7EFourvin_0d43.html" title="Utilisateur:Fourvin">Fourvin</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, Kurtosis, <a href="../../../../articles/n/a/t/Utilisateur%7ENataraja_6089.html" title="Utilisateur:Nataraja">Nataraja</a>, <a href="../../../../articles/l/m/a/Utilisateur%7ELmaltier_4140.html" title="Utilisateur:Lmaltier">Lmaltier</a>, <a href="../../../../articles/s/a/n/Utilisateur%7ESanao_f541.html" title="Utilisateur:Sanao">Sanao</a>, <a href="../../../../articles/l/u/l/Utilisateur%7ELulu41_b079.html" title="Utilisateur:Lulu41">Lulu41</a>, <a href="../../../../articles/h/a/s/Utilisateur%7EHasharBot_01f0.html" title="Utilisateur:HasharBot">HasharBot</a>, <a href="../../../../articles/z/e/r/Utilisateur%7EZeroJanvier_07c8.html" title="Utilisateur:ZeroJanvier">ZeroJanvier</a>, <a href="../../../../articles/f/o/r/Utilisateur%7EForrest_bf18.html" title="Utilisateur:Forrest">Forrest</a>, <a href="../../../../articles/o/r/t/Utilisateur%7EOrthogaffe_792d.html" title="Utilisateur:Orthogaffe">Orthogaffe</a>, <a href="../../../../articles/d/a/v/Utilisateur%7EDavid_Legrand_3cc2.html" title="Utilisateur:David Legrand">David Legrand</a>, <a href="../../../../articles/c/%C3%A9/r/Utilisateur%7EC%C3%A9r%C3%A9ales_Killer_da40.html" title="Utilisateur:Céréales Killer">Céréales Killer</a> et <a href="../../../../articles/h/o/w/Utilisateur%7EHoward_Drake_6f46.html" title="Utilisateur:Howard Drake">Howard Drake</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX