Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/l/a/i/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/l//a/i/Laiton.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Laiton - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Laiton</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="homonymie">Pour les articles <a href="../../../../articles/h/o/m/Homophonie_%28linguistique%29.html" title="Homophonie (linguistique)">homophones</a>, voir <a href="../../../../articles/l/e/t/Letton.html" title="Letton">letton</a>. <a href="../../../../articles/c/r/y/Image%7ECrystal_multimedia.png_28ab.html" class="image" title="Crystal multimedia.png"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/3/34/Crystal_multimedia.png/20px-Crystal_multimedia.png" width="20" height="20" border="0" /></a></div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="../../../../articles/v/i/l/Image%7EVilledieu-Cloches16.JPG_9e3b.html" class="image" title="Gabarits en laiton utilisés pour la fabrication de cloches"><img alt="Gabarits en laiton utilisés pour la fabrication de cloches" src="../../../../images/shared/thumb/8/8a/Villedieu-Cloches16.JPG/200px-Villedieu-Cloches16.JPG" width="200" height="267" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/v/i/l/Image%7EVilledieu-Cloches16.JPG_9e3b.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/g/a/b/Gabarit.html" title="Gabarit">Gabarits</a> en laiton utilisés pour la fabrication de <a href="../../../../articles/c/l/o/Cloche.html" title="Cloche">cloches</a></div>
</div>
</div>
<p>Le <b>laiton</b> est un <a href="../../../../articles/a/l/l/Alliage.html" title="Alliage">alliage</a> de <a href="../../../../articles/c/u/i/Cuivre.html" title="Cuivre">cuivre</a> et de <a href="../../../../articles/z/i/n/Zinc.html" title="Zinc">zinc</a>, aux proportions variables. Il contient souvent également d'autres métaux tels que le <a href="../../../../articles/p/l/o/Plomb.html" title="Plomb">plomb</a>, l'<a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tain.html" title="Étain">étain</a>, le <a href="../../../../articles/n/i/c/Nickel.html" title="Nickel">nickel</a>, le <a href="../../../../articles/c/h/r/Chrome.html" title="Chrome">chrome</a> et le <a href="../../../../articles/m/a/g/Magn%C3%A9sium.html" title="Magnésium">magnésium</a>. Le nickel est utilisé dans les pièces de monnaie ou pour le plaquage du laiton, en raison de sa résistance à l'<a href="../../../../articles/o/x/y/Oxydation.html" class="mw-redirect" title="Oxydation">oxydation</a> et à la <a href="../../../../articles/c/o/r/Corrosion.html" title="Corrosion">corrosion</a>. La corrosion fait apparaître à la surface du laiton une couche appelée <a href="../../../../articles/v/e/r/Vert-de-gris.html" title="Vert-de-gris">vert-de-gris</a>.</p>
<p>Le laiton est connu depuis la préhistoire, les Grecs le connaissaient aussi dans l'Antiquité.</p>
<p>Il ne faut pas confondre le laiton avec le <a href="../../../../articles/b/r/o/Bronze.html" title="Bronze">bronze</a>, qui est un alliage de cuivre et d'étain, ni avec le <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/g/R%C3%A9gule.html" title="Régule">régule</a>, alliage d'étain ou de plomb et d'<a href="../../../../articles/a/n/t/Antimoine.html" title="Antimoine">antimoine</a>.</p>
<p>Le laiton est très facile à usiner mais relativement fragile. On l'utilise depuis longtemps pour la fabrication d'instruments de précision, d'éléments décoratifs pour le mobilier, d'instruments de musique, de robinetterie, de serrurerie, etc. Le laiton est le plus utilisé des alliages de cuivre. C'est l'un des principaux métaux utilisés par l'industrie du <a href="../../../../articles/d/%C3%A9/c/D%C3%A9colletage.html" title="Décolletage">décolletage</a> (fabrication de petites pièces tournées en très grandes séries).</p>
<p>Le laiton est le métal utilisé en papeterie pour l'impression des filigranes, des vergeures et pontuseaux<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p>Les laminés de laiton (plaques) sont utilisés en décoration pour la gravure et le guillochage (vernies, elle deviennent les plaques sur les portes des médecins par exemple).</p>
<p>Les laitons servent aussi de base à la fabrication des <a href="../../../../articles/a/l/l/Alliage_%C3%A0_m%C3%A9moire_de_forme.html" title="Alliage à mémoire de forme">alliages à mémoire de forme</a>.</p>
<p>La <a href="../../../../articles/m/a/s/Masse_volumique.html" title="Masse volumique">masse volumique</a> du laiton est de 8&#160;400 kg·m<sup>-3</sup>, sa <a href="../../../../articles/c/o/n/Conductivit%C3%A9_thermique.html" title="Conductivité thermique">conductivité thermique</a> est d'environ 121 W·m<sup>-1</sup>·K<sup>-1</sup>.</p>
<p>Il existe trois catégories de laiton&#160;:</p>
<ul>
<li>les laitons simples (binaires)&#160;: ils ne contiennent que du cuivre et du zinc. L'ajout de zinc abaisse la température du <a href="../../../../articles/t/e/m/Temp%C3%A9rature_de_fusion.html" title="Température de fusion">point de fusion</a> de l'alliage ainsi que sa <a href="../../../../articles/c/o/n/Conductivit%C3%A9_%C3%A9lectrique.html" title="Conductivité électrique">conductivité électrique</a>, mais en augmente la <a href="../../../../articles/d/u/r/Duret%C3%A9_%28mat%C3%A9riau%29.html" title="Dureté (matériau)">dureté</a> et la résistance mécanique.</li>
</ul>
<ul>
<li>les laitons au plomb (environ 60&#160;% de cuivre, 40&#160;% de zinc, 1&#160;% à 3&#160;% de plomb)&#160;: le plomb améliore l'usinabilité en se disséminant en fins globules qui permettent une meilleure fragmentation des copeaux.</li>
</ul>
<ul>
<li>les laitons spéciaux&#160;: ils ont pour but d'augmenter les propriétés mécaniques par l'addition d'éléments d'alliage (étain, <a href="../../../../articles/a/l/u/Aluminium.html" title="Aluminium">aluminium</a>, <a href="../../../../articles/a/r/s/Arsenic.html" title="Arsenic">arsenic</a>, magnésium, nickel, <a href="../../../../articles/f/e/r/Fer.html" title="Fer">fer</a>, <a href="../../../../articles/s/i/l/Silicium.html" title="Silicium">silicium</a>…).</li>
</ul>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/l/a/i/Laiton.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> IRIGOIN J., La datation par les filigranes du papier dans Codologica 5&#160;: Les matériaux du livre, Leyden, 1980</li>
</ol>
</div>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/l/a/i/Laiton.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h2>
<ul>
<li>Jacques Toussaint (dir.), <i>Art du laiton, dinanderie</i>, Sociéte archéologique de Namur, 2005, 392 p.</li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/n/u/v/Image%7ENuvola_apps_edu_science.svg_fac0.html" class="image" title="Icône du portail de la chimie"><img alt="Icône du portail de la chimie" src="../../../../images/shared/thumb/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg/24px-Nuvola_apps_edu_science.svg.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/c/h/i/Portail%7EChimie_daa8.html" title="Portail:Chimie">Portail de la chimie</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 153/1000000
Post-expand include size: 1472/2048000 bytes
Template argument size: 112/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/l/l/Cat%C3%A9gorie%7EAlliage_3ccd.html" title="Catégorie:Alliage">Alliage</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/c/o/m/Cat%C3%A9gorie%7ECompos%C3%A9_du_cuivre_e8ad.html" title="Catégorie:Composé du cuivre">Composé du cuivre</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégorie cachée&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/o/r/Cat%C3%A9gorie%7EPortail%7EChimie_Articles_li%C3%A9s_f37d.html" title="Catégorie:Portail:Chimie/Articles liés">Portail:Chimie/Articles liés</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/l/a/i/Laiton.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/l/a/i/Discuter%7ELaiton_d468.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Laiton">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../be/articles/%D0%BB/%D0%B0/%D1%82/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%8C.html">Беларуская</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bg/articles/%D0%BC/%D0%B5/%D1%81/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%B3.html">Български</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bn/articles/%E0%A6%AA/%E0%A6%BF/%E0%A6%A4/%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%B2.html">বাংলা</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bs/articles/m/e/s/Mesing.html">Bosanski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ca/articles/l/l/a/Llaut%C3%B3.html">Català</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cs/articles/m/o/s/Mosaz.html">Česky</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cv/articles/%D0%B9/%C4%95/%D1%81/%D0%99%C4%95%D1%81.html">Чăвашла</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../da/articles/m/e/s/Messing.html">Dansk</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/m/e/s/Messing.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../el/articles/%CE%BF/%CF%81/%CE%B5/%CE%9F%CF%81%CE%B5%CE%AF%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%BF%CF%82.html">Ελληνικά</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/b/r/a/Brass.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../eo/articles/l/a/t/Latuno.html">Esperanto</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/l/a/t/Lat%C3%B3n.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../et/articles/m/e/s/Messing.html">Eesti</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../eu/articles/l/e/t/Letoi.html">Euskara</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fa/articles/%D8%A8/%D8%B1/%D9%86/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AC_%28%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%A7%DA%98%29.html">فارسی</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/m/e/s/Messinki.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../he/articles/%D7%A4/%D7%9C/%D7%99/%D7%A4%D7%9C%D7%99%D7%96.html">עברית</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hi/articles/%E0%A4%AA/%E0%A5%80/%E0%A4%A4/%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A4%E0%A4%B2.html">हिन्दी</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hr/articles/m/j/e/Mjed.html">Hrvatski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../id/articles/k/u/n/Kuningan_%28logam%29.html">Bahasa Indonesia</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../is/articles/l/%C3%A1/t/L%C3%A1t%C3%BAn.html">Íslenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/o/t/t/Ottone_%28metallo%29.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E9%BB%84/%E9%8A%85/_/%E9%BB%84%E9%8A%85.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../jbo/articles/l/a/s/lastu_b736.html">Lojban</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ka/articles/%E1%83%97/%E1%83%98/%E1%83%97/%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.html">ქართული</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ko/articles/%ED%99%A9/%EB%8F%99/_/%ED%99%A9%EB%8F%99.html">한국어</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ksh/articles/m/e/s/Messing.html">Ripoarisch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lb/articles/m/e/s/Messeng.html">Lëtzebuergesch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/m/e/s/Messing_%28metaallegering%29.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nn/articles/m/a/s/Massing.html">‪Norsk (nynorsk)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../no/articles/m/e/s/Messing.html">‪Norsk (bokmål)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/m/o/s/Mosi%C4%85dz.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/l/a/t/Lat%C3%A3o.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ro/articles/a/l/a/Alam%C4%83.html">Română</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%BB/%D0%B0/%D1%82/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%8C.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sco/articles/b/r/e/Bress.html">Scots</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../simple/articles/b/r/a/Brass.html">Simple English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sk/articles/m/o/s/Mosadz.html">Slovenčina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sl/articles/m/e/d/Med_%28kemija%29.html">Slovenščina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sr/articles/%D0%BC/%D0%B5/%D1%81/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%B3.html">Српски / Srpski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/m/%C3%A4/s/M%C3%A4ssing.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ta/articles/%E0%AE%AA/%E0%AE%BF/%E0%AE%A4/%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B3%E0%AF%88.html">தமிழ்</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../te/articles/%E0%B0%87/%E0%B0%A4/%E0%B1%8D/%E0%B0%87%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%A1%E0%B0%BF.html">తెలుగు</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../th/articles/%E0%B8%97/%E0%B8%AD/%E0%B8%87/%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87.html">ไทย</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../tr/articles/p/i/r/Pirin%C3%A7_%28ala%C5%9F%C4%B1m%29.html">Türkçe</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../uk/articles/%D0%BB/%D0%B0/%D1%82/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%8C.html">Українська</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../zh/articles/%E9%BB%83/%E9%8A%85/_/%E9%BB%83%E9%8A%85.html">中文</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 16 juin 2008 à 11:05 par Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/a/l/e/Utilisateur%7EAlexbot_53c6.html" title="Utilisateur:Alexbot">Alexbot</a>, <a href="../../../../articles/j/i/-/Utilisateur%7EJi-Elle_3132.html" title="Utilisateur:Ji-Elle">Ji-Elle</a>, <a href="../../../../articles/e/s/c/Utilisateur%7EEscarbot_177b.html" title="Utilisateur:Escarbot">Escarbot</a>, <a href="../../../../articles/a/l/e/Utilisateur%7EAlecs.bot_6f7d.html" title="Utilisateur:Alecs.bot">Alecs.bot</a>, <a href="../../../../articles/t/x/i/Utilisateur%7ETXiKiBoT_cfd6.html" title="Utilisateur:TXiKiBoT">TXiKiBoT</a>, <a href="../../../../articles/v/o/l/Utilisateur%7EVolkovBot_0e6c.html" title="Utilisateur:VolkovBot">VolkovBot</a>, <a href="../../../../articles/d/a/r/Utilisateur%7EDarkicebot_fabc.html" title="Utilisateur:Darkicebot">Darkicebot</a>, <a href="../../../../articles/o/k/b/Utilisateur%7EOKBot_56a4.html" title="Utilisateur:OKBot">OKBot</a>, <a href="../../../../articles/d/r/a/Utilisateur%7EDragonBot_98be.html" title="Utilisateur:DragonBot">DragonBot</a>, <a href="../../../../articles/s/i/e/Utilisateur%7ESieBot_a9a8.html" title="Utilisateur:SieBot">SieBot</a>, <a href="../../../../articles/r/e/i/Utilisateur%7ERei-bot_2ad1.html" title="Utilisateur:Rei-bot">Rei-bot</a>, <a href="../../../../articles/k/i/r/Utilisateur%7EKirikou_914f.html" title="Utilisateur:Kirikou">Kirikou</a>, <a href="../../../../articles/s/a/s/Utilisateur%7ESashatoBot_387e.html" title="Utilisateur:SashatoBot">SashatoBot</a>, <a href="../../../../articles/p/i/p/Utilisateur%7EPipepBot_2d31.html" title="Utilisateur:PipepBot">PipepBot</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/p/a/l/Utilisateur%7EPalpalpalpal_2811.html" title="Utilisateur:Palpalpalpal">Palpalpalpal</a>, Frwcarobronze, <a href="../../../../articles/j/a/n/Utilisateur%7EJAnDbot_ea65.html" title="Utilisateur:JAnDbot">JAnDbot</a>, <a href="../../../../articles/c/a/k/Utilisateur%7ECaknuck_3d47.html" title="Utilisateur:Caknuck">Caknuck</a>, <a href="../../../../articles/l/a/m/Utilisateur%7ELaMasse_f5eb.html" title="Utilisateur:LaMasse">LaMasse</a>, <a href="../../../../articles/r/o/m/Utilisateur%7ERomary_98d3.html" title="Utilisateur:Romary">Romary</a>, <a href="../../../../articles/v/i/n/Utilisateur%7EVincnet_5010.html" title="Utilisateur:Vincnet">Vincnet</a>, <a href="../../../../articles/t/w/o/Utilisateur%7ETwoWings_ad6b.html" title="Utilisateur:TwoWings">TwoWings</a>, <a href="../../../../articles/a/l/e/Utilisateur%7EAlexandref_833d.html" title="Utilisateur:Alexandref">Alexandref</a>, <a href="../../../../articles/m/e/o/Utilisateur%7EMeodudlye_5644.html" title="Utilisateur:Meodudlye">Meodudlye</a>, <a href="../../../../articles/e/s/c/Utilisateur%7EEscaladix_d8c0.html" title="Utilisateur:Escaladix">Escaladix</a>, <a href="../../../../articles/s/e/b/Utilisateur%7ESebjarod_ed78.html" title="Utilisateur:Sebjarod">Sebjarod</a>, <a href="../../../../articles/a/l/t/Utilisateur%7EAltor_90d4.html" title="Utilisateur:Altor">Altor</a>, <a href="../../../../articles/t/a/g/Utilisateur%7ETaguelmoust_31b9.html" title="Utilisateur:Taguelmoust">Taguelmoust</a>, <a href="../../../../articles/c/h/a/Utilisateur%7EChanner_ab5d.html" title="Utilisateur:Channer">Channer</a>, <a href="../../../../articles/e/s/k/Utilisateur%7EEskimbot_5ab8.html" title="Utilisateur:Eskimbot">Eskimbot</a>, <a href="../../../../articles/c/h/o/Utilisateur%7EChobot_0dd0.html" title="Utilisateur:Chobot">Chobot</a>, <a href="../../../../articles/v/a/r/Utilisateur%7EVargenau_72c1.html" title="Utilisateur:Vargenau">Vargenau</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, <a href="../../../../articles/g/o/r/Utilisateur%7EGordjazzz_fd81.html" title="Utilisateur:Gordjazzz">Gordjazzz</a>, <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a>, <a href="../../../../articles/m/i/d/Utilisateur%7EMidom_ad57.html" title="Utilisateur:Midom">Midom</a>, <a href="../../../../articles/j/-/n/Utilisateur%7EJ-nam2_0e60.html" title="Utilisateur:J-nam2">J-nam2</a>, <a href="../../../../articles/p/e/m/Utilisateur%7EPemelet_d97a.html" title="Utilisateur:Pemelet">Pemelet</a>, <a href="../../../../articles/m/e/l/Utilisateur%7EMelusin_f162.html" title="Utilisateur:Melusin">Melusin</a>, <a href="../../../../articles/j/e/a/Utilisateur%7EJean-Jacques_MILAN_35fa.html" title="Utilisateur:Jean-Jacques MILAN">Jean-Jacques MILAN</a>, <a href="../../../../articles/o/r/t/Utilisateur%7EOrthogaffe_792d.html" title="Utilisateur:Orthogaffe">Orthogaffe</a>, <a href="../../../../articles/c/d/a/Utilisateur%7ECdang_59c5.html" title="Utilisateur:Cdang">Cdang</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a> et <a href="../../../../articles/y/o/u/Utilisateur%7EYoussefsan_fe3f.html" title="Utilisateur:Youssefsan">Youssefsan</a>.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX