Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/t/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/t/Bituitos.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bituitos - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bituitos</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <p><b>Bituitos</b> est un roi des <a href="../../../../articles/a/r/v/Arvernes.html" title="Arvernes">Arvernes</a> du <a href="../../../../articles/i/i/e/IIe_si%C3%A8cle_av._J.-C._2a62.html" title="IIe siècle av. J.-C."><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">II</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle <span style="white-space:nowrap">av. J.-C.</span></a> Il a succédé sur le trône à son père <a href="../../../../articles/l/u/e/Luernios.html" title="Luernios">Luernios</a>. Il fut vaincu par les Romains en <a href="../../../../articles/-/1/2/-121.html" title="-121">-121</a>. On peut aussi trouver son nom sous les formes de <b>Betultich</b>, <i>Betultus</i> ou <b>Bituit</b>. La racine de son nom <i>bitu</i> aurait le sens de «&#160;monde&#160;».</p>
<p>L'état fragmentaire de nos sources, et leur caractère parfois difficilement conciliable, sinon contradictoire, rend le récit de la confrontation de Bituitos aux Romains en partie incertain.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#L.27irruption_de_la_puissance_romaine_en_Gaule"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">L'irruption de la puissance romaine en Gaule</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Les_d.C3.A9faites_gauloises_de_121_avant_J.-C."><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Les défaites gauloises de 121 avant J.-C.</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#La_capture"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">La capture</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#La_fin_de_l.27h.C3.A9g.C3.A9monie_arverne"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">La fin de l'hégémonie arverne</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Sources"><span class="tocnumber">6.1</span> <span class="toctext">Sources</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Travaux_contemporains"><span class="tocnumber">6.2</span> <span class="toctext">Travaux contemporains</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="L.27irruption_de_la_puissance_romaine_en_Gaule" id="L.27irruption_de_la_puissance_romaine_en_Gaule"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: L'irruption de la puissance romaine en Gaule">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">L'irruption de la puissance romaine en Gaule</span></h2>
<p>En <a href="../../../../articles/-/1/2/-125.html" title="-125">-125</a>, appelés à l'aide par leurs alliés Marseillais contre les <a href="../../../../articles/s/a/l/Salyens.html" title="Salyens">Salyens</a>, les Romains commencent des campagnes militaires en Gaule du Sud. Assez rapidement la zone de belligérance s’étend par contiguité, engageant des peuples puissants comme les <a href="../../../../articles/v/o/c/Voconces.html" title="Voconces">Voconces</a> puis les <a href="../../../../articles/a/l/l/Allobroges.html" title="Allobroges">Allobroges</a> et leurs alliés <a href="../../../../articles/a/r/v/Arvernes.html" title="Arvernes">Arvernes</a>, qui se trouvaient en position hégémonique en <a href="../../../../articles/g/a/u/Gaule.html" title="Gaule">Gaule</a>.</p>
<p>En <a href="../../../../articles/-/1/2/-122.html" title="-122">122 av. J.-C.</a> le consul <a href="../../../../articles/g/n/a/Gnaeus_Domitius_Ahenobarbus_%28consul_-122%29_998f.html" class="mw-redirect" title="Gnaeus Domitius Ahenobarbus (consul -122)">Gnaeus Domitius Ahenobarbus</a> pénètre en <a href="../../../../articles/g/a/u/Gaule.html" title="Gaule">Gaule</a> avec son armée. Les chefs Salyens se réfugient chez les Allobroges. Bituitos envoie alors une ambassade à Domitius Ahenobarbus, afin d’obtenir une paix. <a href="../../../../articles/a/p/p/Appien.html" title="Appien">Appien</a> nous a gardé la description de cette ambassade fastueuse avec chiens de garde et <a href="../../../../articles/b/a/r/Barde_%28druidisme%29.html" title="Barde (druidisme)">bardes</a>, même s’il identifie de manière erronée Bituitos au roi des Allobroges<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Domitius Ahenobarbus refuse cependant de traiter. Par ailleurs les Arvernes se portent contre les <a href="../../../../articles/%C3%A9/d/u/%C3%89duens.html" title="Éduens">Éduens</a>, alliés des Romains.</p>
<p><a name="Les_d.C3.A9faites_gauloises_de_121_avant_J.-C." id="Les_d.C3.A9faites_gauloises_de_121_avant_J.-C."></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: Les défaites gauloises de 121 avant J.-C.">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Les défaites gauloises de 121 avant J.-C.</span></h2>
<p>Une seconde armée, commandée par <a href="../../../../articles/f/a/b/Fabius_Maximus_Allobrogicus_64b5.html" class="mw-redirect" title="Fabius Maximus Allobrogicus">Fabius Maximus</a> rejoint celle de Domitius. Les <a href="../../../../articles/p/e/u/Peuples_gaulois.html" title="Peuples gaulois">Gaulois</a> sont battus par les Romains en <a href="../../../../articles/-/1/2/-121.html" title="-121">121 av. J.-.C</a>. Les Allobroges d’abord sur la <a href="../../../../articles/s/o/r/Sorgue_%28Vaucluse%29_512b.html" title="Sorgue (Vaucluse)">Sorgue</a> par Domitius, puis Bituitos et ses troupes dans une bataille dont la localisation serait à proximité du confluent <a href="../../../../articles/r/h/%C3%B4/Rh%C3%B4ne.html" title="Rhône">Rhône</a>-<a href="../../../../articles/i/s/%C3%A8/Is%C3%A8re_%28rivi%C3%A8re%29.html" title="Isère (rivière)">Isère</a>. Bituitos et ses alliés avaient alors rassemblé deux cent mille hommes dont de nombreux archers <a href="../../../../articles/r/u/t/Rut%C3%A8nes.html" title="Rutènes">Rutènes</a> selon <a href="../../../../articles/s/t/r/Strabon.html" title="Strabon">Strabon</a>. Les Gaulois marchent alors contre le consul <a href="../../../../articles/f/a/b/Fabius_Maximus_Allobrogicus_64b5.html" class="mw-redirect" title="Fabius Maximus Allobrogicus">Quintus Fabius Maximus</a> qui était à la tête de trente mille hommes et d’éléphants. Ils lui livrent la <a href="../../../../articles/b/a/t/Bataille_du_confluent.html" title="Bataille du confluent">bataille du confluent</a>, et sont vaincus. Les deux chefs romains érigent ensuite des trophées sur les lieux de leur victoire, coutume qui n’est pas alors familière aux Romains<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p><a name="La_capture" id="La_capture"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: La capture">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">La capture</span></h2>
<p>Après la défaite Bituitos tente de négocier. À cette fin il conseille aux Allobroges de se rendre à Fabius et envisage de faire de même. Ce faisant, il irrite Domitius qui est encore en Gaule et voit sa victoire déniée au profit de son collègue. Selon Valère Maxime, prétextant une entrevue, Domitius rencontre Bituitos et le fait prisonnier. Selon le résumé de <a href="../../../../articles/t/i/t/Tite-Live_4bf4.html" title="Tite-Live">Tite-Live</a> c'est après s'être rendu en ambassade au sénat qu'il aurait été capturé. Le roi arverne est alors emmené en <a href="../../../../articles/t/r/i/Triomphe_romain.html" title="Triomphe romain">triomphe</a> à <a href="../../../../articles/r/o/m/Rome.html" title="Rome">Rome</a>. Il aurait été, selon <a href="../../../../articles/f/l/o/Florus.html" title="Florus">Florus</a>, l’élément le plus spectaculaire du triomphe avec ses armes bariolées, son char d’argent dans son équipement de combat. Le <a href="../../../../articles/s/%C3%A9/n/S%C3%A9nat_romain.html" title="Sénat romain">Sénat</a> ne voulant pas approuver l’acte de traîtrise de Domitius, mais craignant par ailleurs Bituitos, il fut décidé, selon <a href="../../../../articles/v/a/l/Val%C3%A8re_Maxime_327d.html" title="Valère Maxime">Valère Maxime</a>, qu'il ne retournerait pas dans son pays mais resterait en détention libre dans la ville d'<a href="../../../../articles/a/l/b/Albe.html" class="mw-redirect" title="Albe">Albe</a> avec son fils Congentiatos. La raison d'état l'emportait sur la <i>fides</i> (bonne foi) romaine.</p>
<p><a name="La_fin_de_l.27h.C3.A9g.C3.A9monie_arverne" id="La_fin_de_l.27h.C3.A9g.C3.A9monie_arverne"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: La fin de l'hégémonie arverne">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">La fin de l'hégémonie arverne</span></h2>
<p>Cette défaite des Arvernes induit le caractère définitif de la présence romaine en Gaule du sud, future province de <a href="../../../../articles/g/a/u/Gaule_narbonnaise.html" title="Gaule narbonnaise">Gaule narbonnaise</a>. Les Allobroges entrèrent dans la domination romaine, la puissance Arverne fut brisée et la monarchie ne tarda pas à être remplacée par une assemblée de magistrats, une partie du pays des Ruthènes se trouva comprise, sous le nom de Ruthènes provinciaux, dans la <i>Provincia romana</i>, qui s'étendit jusqu'au <a href="../../../../articles/t/a/r/Tarn_%28d%C3%A9partement%29.html" class="mw-redirect" title="Tarn (département)">Tarn</a>.</p>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> Appien, <i>Keltiké</i>, 12</li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> Strabon, Géographie, IV, 1, 11</li>
</ol>
</div>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h2>
<p><a name="Sources" id="Sources"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: Sources">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Sources</span></h3>
<dl>
<dt>Wikisource&#160;</dt>
<dd><a href="http://fr.wikisource.org/wiki/La_Guerre_des_Gaules_-_1" class="external text" title="http://fr.wikisource.org/wiki/La_Guerre_des_Gaules_-_1" rel="nofollow">Jules César, <i>Commentaires sur la Guerre des Gaules</i>, Livre I</a>.</dd>
</dl>
<ul>
<li><i>Fastes Capitolins</i>, (année 634 de Rome)</li>
<li><a href="../../../../articles/t/i/t/Tite-Live_4bf4.html" title="Tite-Live">Tite-Live</a>, <i>Epitome</i>, 61</li>
<li><a href="../../../../articles/s/t/r/Strabon.html" title="Strabon">Strabon</a>, <i>Géographie</i> <small>[<a href="../../../../articles/g/%C3%A9/o/R%C3%A9f%C3%A9rence%7EG%C3%A9ographie_%28Strabon%29_aab4.html" title="Référence:Géographie (Strabon)">détail des éditions</a>]</small> <small>[<a href="http://www.mediterranees.net/geographie/strabon/sommaire.html" class="external text" title="http://www.mediterranees.net/geographie/strabon/sommaire.html" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small>, IV, 1, 11 et IV, 2, 3</li>
<li><a href="../../../../articles/v/a/l/Val%C3%A8re_Maxime_327d.html" title="Valère Maxime">Valère Maxime</a>, IX, 6, 3</li>
<li><a href="../../../../articles/f/l/o/Florus.html" title="Florus">Florus</a>, I, 37 (III, 2)</li>
<li><a href="../../../../articles/a/p/p/Appien.html" title="Appien">Appien</a>, <i>Celtique</i>, 11</li>
<li><a href="../../../../articles/a/t/h/Ath%C3%A9n%C3%A9e.html" title="Athénée">Athénée</a>, <i>Deipnosophistes</i> <small>[<a href="../../../../articles/l/e/s/R%C3%A9f%C3%A9rence%7ELes_Deipnosophistes_%28Ath%C3%A9n%C3%A9e%29_ca5f.html" title="Référence:Les Deipnosophistes (Athénée)">détail des éditions</a>]</small> <small>[<a href="http://remacle.org/bloodwolf/erudits/athenee/index.htm" class="external text" title="http://remacle.org/bloodwolf/erudits/athenee/index.htm" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small>, IV, 2, 2</li>
<li><a href="../../../../articles/o/r/o/Orose.html" class="mw-redirect" title="Orose">Orose</a>, V, 14</li>
</ul>
<p><a name="Travaux_contemporains" id="Travaux_contemporains"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html" title="Modifier la section&#160;: Travaux contemporains">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Travaux contemporains</span></h3>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/v/e/n/Venceslas_Kruta_73c2.html" title="Venceslas Kruta">Venceslas Kruta</a>, <i>Les Celtes, Histoire et dictionnaire</i>, <a href="../../../../articles/%C3%A9/d/i/%C3%89ditions_Robert_Laffont_ded1.html" title="Éditions Robert Laffont">Robert Laffont</a>, coll. «&#160;Bouquins&#160;», Paris, 2000, <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_2702862616_3e8a.html" class="internal">ISBN 2-7028-6261-6</a>)</small></li>
<li><a href="../../../../articles/c/h/r/Christian-J._Guyonvarc%27h_e32b.html" class="mw-redirect" title="Christian-J. Guyonvarc'h">Christian-J. Guyonvarc'h</a> et <a href="../../../../articles/f/r/a/Fran%C3%A7oise_Le_Roux_13dd.html" title="Françoise Le Roux">Françoise Le Roux</a>, <i>Les Druides</i>, Éditions <a href="../../../../articles/o/u/e/Ouest-France_e482.html" title="Ouest-France">Ouest-France</a>, Rennes, 1986, <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_2858829209_0c94.html" class="internal">ISBN 2-85882-920-9</a>)</small></li>
<li><a href="../../../../articles/a/l/b/Albert_Grenier_bc65.html" title="Albert Grenier">Albert Grenier</a>, <i>Les Gaulois</i>, <a href="../../../../articles/p/e/t/Petite_biblioth%C3%A8que_Payot_e05e.html" title="Petite bibliothèque Payot">Petite bibliothèque Payot</a>, Paris, 1994, <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_2228888389_f50a.html" class="internal">ISBN 2-228-88838-9</a>)</small></li>
<li>Stephan Fichtl, <i>Les peuples gaulois, IIIe-Ier siècles av. J.-C.</i>, Éditions Errance, Paris, 2004, <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_2877722902_ba2c.html" class="internal">ISBN 2-87772-290-2</a>)</small></li>
<li>Danièle et Yves Roman, <i>Histoire de la Gaule</i>, Fayard, Paris, 1997.</li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/l/i/n/Image%7ELindisfarne_StJohn_Knot2_3.svg_ddcc.html" class="image" title="Icône du portail du monde celtique"><img alt="Icône du portail du monde celtique" src="../../../../images/shared/thumb/1/15/Lindisfarne_StJohn_Knot2_3.svg/28px-Lindisfarne_StJohn_Knot2_3.svg.png" width="28" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/m/o/n/Portail%7EMonde_celtique_589f.html" title="Portail:Monde celtique">Portail du monde celtique</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 250/1000000
Post-expand include size: 2793/2048000 bytes
Template argument size: 522/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/e/r/Cat%C3%A9gorie%7EPersonnalit%C3%A9_gauloise_9404.html" title="Catégorie:Personnalité gauloise">Personnalité gauloise</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/d/v/Cat%C3%A9gorie%7EAdversaire_de_la_Rome_antique_c27a.html" title="Catégorie:Adversaire de la Rome antique">Adversaire de la Rome antique</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/i/t/Bituitos.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/i/t/Discuter%7EBituitos_c3aa.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bituitos">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 4 juin 2008 à 20:48 par Utilisateur <a href="../../../../articles/o/l/l/Utilisateur%7EOllamh_5bf0.html" title="Utilisateur:Ollamh">Ollamh</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/w/i/k/Utilisateur%7EWikiCleanerBot_c797.html" title="Utilisateur:WikiCleanerBot">WikiCleanerBot</a>, <a href="../../../../articles/r/o/u/Utilisateur%7ERoucas_6635.html" title="Utilisateur:Roucas">Roucas</a>, <a href="../../../../articles/e/s/c/Utilisateur%7EEscarbot_177b.html" title="Utilisateur:Escarbot">Escarbot</a>, <a href="../../../../articles/m/m/b/Utilisateur%7EMMBot_510c.html" title="Utilisateur:MMBot">MMBot</a>, <a href="../../../../articles/b/i/b/Utilisateur%7EBibi_Saint-Pol_2aaa.html" title="Utilisateur:Bibi Saint-Pol">Bibi Saint-Pol</a>, <a href="../../../../articles/c/h/i/Utilisateur%7EChicobot_8e22.html" title="Utilisateur:Chicobot">Chicobot</a>, <a href="../../../../articles/p/o/l/Utilisateur%7EPolmars_7b89.html" title="Utilisateur:Polmars">Polmars</a>, <a href="../../../../articles/i/r/a/Utilisateur%7EIranon_d259.html" title="Utilisateur:Iranon">Iranon</a>, <a href="../../../../articles/u/r/s/Utilisateur%7EUrsus_ee6a.html" title="Utilisateur:Ursus">Ursus</a>, <a href="../../../../articles/b/o/u/Utilisateur%7EBouette_f89a.html" title="Utilisateur:Bouette">Bouette</a> et <a href="../../../../articles/l/u/s/Utilisateur%7ELuscianusbeneditus_00dd.html" title="Utilisateur:Luscianusbeneditus">Luscianusbeneditus</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX