Server : Apache System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64 User : hednacluml ( 122243) PHP Version : 8.3.9 Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl Directory : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/e/s/ |
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> <!-- headlinks removed --> <link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/> <title>Bessie Smith - Wikipédia</title> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style> <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" /> <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script> <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]--> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css"; @import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css"; @import "../../../../raw/gen.css"; /*]]>*/</style> </head> <body class="ns-0"> <div id="globalWrapper"> <div id="column-content"> <div id="content"> <a name="top" id="contentTop"></a> <h1 class="firstHeading">Bessie Smith</h1> <div id="bodyContent"> <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3> <div id="contentSub"></div> <!-- start content --> <table class="infobox_v2" cellspacing="7" border="0"> <tr> <td colspan="2" class="entete musique" style="background-color:rgb(122,178,221);">Bessie Smith</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"> <div class="center"> <div class="floatnone"><span><a href="../../../../articles/b/e/s/Image%7EBessiesmith.jpg_fa31.html" class="image" title="Bessiesmith.jpg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/9/99/Bessiesmith.jpg/200px-Bessiesmith.jpg" width="200" height="255" border="0" /></a></span></div> </div> </td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"> <div style="line-height:12px;font-size: 85%;">Bessie Smith photographiée par <a href="../../../../articles/c/a/r/Carl_van_Vechten_a664.html" title="Carl van Vechten">Carl van Vechten</a></div> </td> </tr> <tr> <td colspan="2"> <hr /></td> </tr> <tr> <th scope="row">Naissance</th> <td><a href="../../../../articles/1/5/_/15_avril.html" title="15 avril">15 avril</a> <a href="../../../../articles/1/8/9/1894.html" title="1894">1894</a> à <a href="../../../../articles/c/h/a/Chattanooga.html" title="Chattanooga">Chattanooga</a> dans le <a href="../../../../articles/t/e/n/Tennessee.html" title="Tennessee">Tennessee</a><br /></td> </tr> <tr> <th scope="row">Pays d’origine</th> <td><a href="../../../../articles/f/l/a/Image%7EFlag_of_the_United_States.svg_d767.html" class="image" title="États-Unis"><img alt="États-Unis" src="../../../../images/shared/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/20px-Flag_of_the_United_States.svg.png" width="20" height="11" border="0" class="thumbborder" /></a> <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tats-Unis_08e2.html" title="États-Unis">États-Unis</a></td> </tr> <tr> <th scope="row">Profession(s)</th> <td>Musicien, chanteuse</td> </tr> <tr> <th scope="row">Genre(s)</th> <td><a href="../../../../articles/b/l/u/Blues.html" title="Blues">Blues</a></td> </tr> </table> <p><b>Bessie Smith</b> (<a href="../../../../articles/1/5/_/15_avril.html" title="15 avril">15 avril</a> <a href="../../../../articles/1/8/9/1894.html" title="1894">1894</a> à <a href="../../../../articles/c/h/a/Chattanooga.html" title="Chattanooga">Chattanooga</a> dans le <a href="../../../../articles/t/e/n/Tennessee.html" title="Tennessee">Tennessee</a> - <a href="../../../../articles/2/6/_/26_septembre.html" title="26 septembre">26 septembre</a> <a href="../../../../articles/1/9/3/1937.html" title="1937">1937</a>) est une <a href="../../../../articles/c/h/a/Chanteuse.html" class="mw-redirect" title="Chanteuse">chanteuse</a> <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tats-Unis_08e2.html" title="États-Unis">américaine</a> et une des artistes d'enregistrement les plus réputées des <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_1920.html" title="Années 1920">années 1920</a>. Elle fut surnommée l'<a href="../../../../articles/j/a/z/Jazz_Royalty_e822.html" title="Jazz Royalty"><i>Imperatrice du Blues</i></a>.</p> <table id="toc" class="toc" summary="Sommaire"> <tr> <td> <div id="toctitle"> <h2>Sommaire</h2> </div> <ul> <li class="toclevel-1"><a href="#Biographie"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Biographie</span></a></li> <li class="toclevel-1"><a href="#Discographie_et_distinctions"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Discographie et distinctions</span></a> <ul> <li class="toclevel-2"><a href="#Discographie"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Discographie</span></a></li> <li class="toclevel-2"><a href="#Grammy_Hall_of_Fame"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Grammy Hall of Fame</span></a></li> <li class="toclevel-2"><a href="#Initiations"><span class="tocnumber">2.3</span> <span class="toctext">Initiations</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a> <ul> <li class="toclevel-2"><a href="#R.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Références</span></a></li> <li class="toclevel-2"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li> <li class="toclevel-2"><a href="#Lien_externe"><span class="tocnumber">3.3</span> <span class="toctext">Lien externe</span></a></li> </ul> </li> </ul> </td> </tr> </table> <script type="text/javascript"> //<![CDATA[ if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } //]]> </script> <p><a name="Biographie" id="Biographie"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Biographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Biographie</span></h2> <p>Élevée dans une pauvreté extrême, elle commence très tôt à gagner sa vie en chantant dans les rues de <a href="../../../../articles/c/h/a/Chattanooga.html" title="Chattanooga">Chattanooga</a> avec son frère Andrew. Devenue une jeune femme, elle rejoint le spectacle ambulant de William et <a href="../../../../articles/m/a/_/Ma_Rainey_85ca.html" title="Ma Rainey">Gertrude Rainey</a>, connus sous le nom de « Ma and Pa » (maman et papa).</p> <p>En <a href="../../../../articles/1/9/2/1923.html" title="1923">1923</a>, Smith fait ses débuts d'enregistrement chez <a href="../../../../articles/c/o/l/Columbia_Records_0f17.html" title="Columbia Records">Columbia Records</a> avec sa première chanson, « Downhearted Blues » (le Blues abattu). Elle enregistrera finalement 123 chansons pour Columbia pendant le cours de sa carrière musicale. Smith était aussi une des artistes afro-américaines parmi les mieux payées des années 1920, en gagnant quelque $2000 par semaine. Pourtant, sa carrière subit un ralentissement avec le commencement de la <a href="../../../../articles/g/r/a/Grande_D%C3%A9pression_8550.html" title="Grande Dépression">Grande Dépression</a> des <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_1930.html" title="Années 1930">années 1930</a>.</p> <div class="thumb tleft"> <div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="../../../../articles/b/e/s/Image%7EBessieSmith.jpg_03cd.html" class="image" title="Bessie Smith photographiée par Carl van Vechten"><img alt="Bessie Smith photographiée par Carl van Vechten" src="../../../../images/shared/thumb/7/79/BessieSmith.jpg/200px-BessieSmith.jpg" width="200" height="256" border="0" class="thumbimage" /></a> <div class="thumbcaption"> <div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/e/s/Image%7EBessieSmith.jpg_03cd.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div> Bessie Smith photographiée par <a href="../../../../articles/c/a/r/Carl_van_Vechten_a664.html" title="Carl van Vechten">Carl van Vechten</a></div> </div> </div> <p>Le soir du 26 septembre 1937, Smith est tuée dans un accident d'automobile en traversant <a href="../../../../articles/c/l/a/Clarksdale.html" title="Clarksdale">Clarksdale</a> dans le <a href="../../../../articles/m/i/s/Mississippi_%28%C3%89tat%29_ddfb.html" title="Mississippi (État)">Mississippi</a> avec son ami <a href="../../../../articles/r/i/c/Richard_Morgan_3c62.html" title="Richard Morgan">Richard Morgan</a> (oncle du musicien de jazz <a href="../../../../articles/l/i/o/Lionel_Hampton_a38e.html" title="Lionel Hampton">Lionel Hampton</a>).</p> <p>Pendant les décennies qui suivirent sa mort, des rumeurs ont couru selon lesquelles elle serait morte à cause d'un manque de soins au sein d'un système médical <a href="../../../../articles/r/a/c/Racisme.html" title="Racisme">raciste</a>. Cela a plus tard été prouvé ne pas être le cas. En 1937, un patient noir dans le sud des États-Unis aurait été admis directement à un <a href="../../../../articles/h/%C3%B4/p/H%C3%B4pital.html" title="Hôpital">hôpital</a> afro-américain.</p> <p>Smith a eu une influence musicale importante sur des chanteuses comme <a href="../../../../articles/b/i/l/Billie_Holiday_4796.html" title="Billie Holiday">Billie Holiday</a>, <a href="../../../../articles/s/a/r/Sarah_Vaughan_ac88.html" title="Sarah Vaughan">Sarah Vaughan</a>, <a href="../../../../articles/d/i/n/Dinah_Washington_ffcb.html" title="Dinah Washington">Dinah Washington</a>, <a href="../../../../articles/n/i/n/Nina_Simone_5158.html" title="Nina Simone">Nina Simone</a>, <a href="../../../../articles/j/a/n/Janis_Joplin_70f1.html" title="Janis Joplin">Janis Joplin</a> et <a href="../../../../articles/n/o/r/Norah_Jones_7d2a.html" title="Norah Jones">Norah Jones</a>. Sa <a href="../../../../articles/v/o/i/Voix_%28instrument%29.html" title="Voix (instrument)">voix</a> puissante et son style de chant sont une contribution importante à l'histoire de la <a href="../../../../articles/m/u/s/Musique_populaire.html" title="Musique populaire">musique populaire</a>.</p> <p><a name="Discographie_et_distinctions" id="Discographie_et_distinctions"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Discographie et distinctions">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Discographie et distinctions</span></h2> <p><a name="Discographie" id="Discographie"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Discographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Discographie</span></h3> <p>Bessie Smith enregistra près de 200 chansons au cour de sa carrière.</p> <ul> <li>Duos: avec C. Williams: Down Hearted Blues/Gulf Coast Blues (1923); avec F. Henderson: Bleeding Hearted Blues (1923); avec Irving Johns: Jail House Blues (1923); Sam Jones Blues (1923); avec F. Henderson: Any Woman’s Blues (1923); Squeeze Me (1926).</li> <li>Comme chanteuse principale: Pinchbacks – Take ’em Away (1924); Weeping Willow Blues (1924); The St. Louis Blues/Cold in Hand Blues (1925); Cake Walkin’ Babies (from Home) (1925); Careless Love Blues (1925); J. C. Holmes Blues (1925); Baby Doll (1926); Back Water Blues (1927); After you’ve gone (1927); Alexander’s Ragtime Band (1927); Trombone Cholly (1927); Mean Old Bed Bug Blues/A good man is hard to find (1927); Dyin’ by the Hour/Foolish Man Blues (1927); Empty Bed Blues (1928); Nobody knows you when you’re down and out (1929); Long Old Road/Shipwreck Blues (1931); Gimme a pigfoot (1933).</li> </ul> <p><a name="Grammy_Hall_of_Fame" id="Grammy_Hall_of_Fame"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Grammy Hall of Fame">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Grammy Hall of Fame</span></h3> <table class="wikitable"> <tr> <td colspan="5" align="center"><b>Bessie Smith: Grammy Hall of Fame Award</b><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr> <tr> <th>Année d'enregistrement</th> <th>Titre</th> <th>Genre</th> <th>Label</th> <th>Année</th> </tr> <tr align="center"> <td>1923</td> <td>"Downhearted Blues"</td> <td>Blues (Single)</td> <td>Columbia</td> <td>2006</td> </tr> <tr align="center"> <td>1925</td> <td>"St. Louis Blues"</td> <td>Jazz (Single)</td> <td>Columbia</td> <td>1993</td> </tr> <tr align="center"> <td>1928</td> <td>"Empty Bed Blues"</td> <td>Blues (Single)</td> <td>Columbia</td> <td>1983</td> </tr> </table> <p><a name="Initiations" id="Initiations"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Initiations">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Initiations</span></h3> <table class="wikitable"> <tr> <th>Année</th> <th>Categorie</th> <th>Notes</th> </tr> <tr align="center"> <td>1989</td> <td>Grammy Lifetime Achievement Award</td> </tr> <tr align="center"> <td>1989</td> <td>Rock and Roll Hall of Fame</td> <td></td> </tr> <tr align="center"> <td>1981</td> <td>Big Band and Jazz Hall of Fame</td> </tr> <tr align="center"> <td>1980</td> <td><a href="../../../../articles/b/l/u/Blues_Hall_of_Fame_084d.html" title="Blues Hall of Fame">Blues Hall of Fame</a></td> </tr> </table> <p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p> <h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2> <p><a name="R.C3.A9f.C3.A9rences" id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Références</span></h3> <div style="font-size: 85%"> <ol class="references"> <li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> <a href="http://www.grammy.com/Recording_Academy/Awards/Hall_Of_Fame/" class="external text" title="http://www.grammy.com/Recording_Academy/Awards/Hall_Of_Fame/" rel="nofollow">Grammy Hall of Fame Award Database</a></li> </ol> </div> <p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h3> <ul> <li><a href="../../../../articles/a/n/g/Angela_Davis_0739.html" title="Angela Davis">Angela Davis</a> : <i>Blues Legacies and <a href="../../../../articles/b/l/a/Black_Feminism_9d5a.html" class="mw-redirect" title="Black Feminism">Black Feminism</a></i></li> <li>John Hammond: <i>Did Bessie Smith Bleed to Death While Waiting for Medical Attention? Down Beat - Jazz, Blues & Beyond 66:7 (July 1999) p. 99.</i></li> <li>Paul Oliver: <i>Smith, Bessie (Empress of the Blues)</i>, Grove Muic Online ed. L. Macy.</li> </ul> <p><a name="Lien_externe" id="Lien_externe"></a></p> <h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html" title="Modifier la section : Lien externe">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Lien externe</span></h3> <div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#f9f9f9;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;"> <table cellpadding="2" cellspacing="0" style="background-color:transparent"> <tr valign="middle"> <td style="line-height:50px;vertical-align:middle;position:relative" align="center" valign="middle"> <div style="position: relative;"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Accueil" title="commons:Accueil"><img alt="commons:Accueil" src="../../../../images/shared/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png" width="50" height="67" border="0" /></a></div> </td> <td valign="middle"> <p><span class="plainlinks"><a href="../../../../articles/w/i/k/Wikimedia_Commons_7b57.html" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> propose des documents multimédia libres sur <b><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Bessie_Smith?uselang=fr" class="external text" title="http://commons.wikimedia.org/wiki/Bessie_Smith?uselang=fr" rel="nofollow">Bessie Smith.</a></b></span></p> </td> </tr> </table> </div> <ul> <li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue : français">(fr)</span> <a href="http://www.jazzmagazine.com/Vies/Etudes/bessiesmith/besmith1.htm" class="external text" title="http://www.jazzmagazine.com/Vies/Etudes/bessiesmith/besmith1.htm" rel="nofollow">Biographie</a> par <a href="../../../../articles/f/r/a/Frank_T%C3%A9not_3a3f.html" title="Frank Ténot">Frank Ténot</a>.</li> </ul> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/m/u/s/Image%7EMusical_notes.svg_538c.html" class="image" title="Icône du portail de la musique"><img alt="Icône du portail de la musique" src="../../../../images/shared/thumb/a/ac/Musical_notes.svg/32px-Musical_notes.svg.png" width="32" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/m/u/s/Portail%7EMusique_f57e.html" title="Portail:Musique">Portail de la musique</a></span></span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/l/e/a/Image%7ELeadbelly.jpg_5b9c.html" class="image" title="Icône du portail du blues"><img alt="Icône du portail du blues" src="../../../../images/shared/thumb/0/0d/Leadbelly.jpg/25px-Leadbelly.jpg" width="25" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/b/l/u/Portail%7EBlues_bbd7.html" title="Portail:Blues">Portail du blues</a></span></span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Preprocessor node count: 406/1000000 Post-expand include size: 5758/2048000 bytes Template argument size: 1200/2048000 bytes Expensive parser function count: 0/500 --> <div class="printfooter"> </div> <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/c/h/a/Cat%C3%A9gorie%7EChanteuse_am%C3%A9ricaine_4117.html" title="Catégorie:Chanteuse américaine">Chanteuse américaine</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/c/h/a/Cat%C3%A9gorie%7EChanteuse_de_blues_9e7a.html" title="Catégorie:Chanteuse de blues">Chanteuse de blues</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/n/a/i/Cat%C3%A9gorie%7ENaissance_en_1894_9164.html" title="Catégorie:Naissance en 1894">Naissance en 1894</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/d/%C3%A9/c/Cat%C3%A9gorie%7ED%C3%A9c%C3%A8s_en_1937_20a5.html" title="Catégorie:Décès en 1937">Décès en 1937</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégorie cachée : <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/o/r/Cat%C3%A9gorie%7EPortail%7EMusique_Articles_li%C3%A9s_8f6c.html" title="Catégorie:Portail:Musique/Articles liés">Portail:Musique/Articles liés</a></span></div></div></div> <!-- end content --> <div class="visualClear"></div> </div> </div> </div> <div id="column-one"> <div id="p-cactions" class="portlet"> <h5>Views</h5> <ul> <li id="ca-nstab-main" class="selected" ><a href="../../../../articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Article</a></li><li id="ca-talk" ><a href="../../../../articles/b/e/s/Discuter%7EBessie_Smith_a14f.html">Discussion</a></li><li id="ca-current" ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bessie_Smith">Version actuelle</a></li> </ul> </div> <div class="portlet" id="p-logo"> <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);" href="../../../../index.html" title="Accueil"></a> </div> <script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script> <div class='portlet' id='p-navigation'> <h5>Navigation</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li> <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li> <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li> <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li> <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li> </ul> </div> </div> <div class='portlet' id='p-Contribuer'> <h5>Contribuer</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li> <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li> <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li> <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li> <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-search" class="portlet"> <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5> <div id="searchBody" class="pBody"> <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div> <input id="searchInput" name="search" type="text" accesskey="C" value="" /> <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton" value="Aller" /> </div></form> </div> </div> <div id="p-lang" class="portlet"> <h5>Autres langues</h5> <div class="pBody"> <ul> <li> <a href="../../../../../cy/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Cymraeg</a> </li> <li> <a href="../../../../../de/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Deutsch</a> </li> <li> <a href="../../../../../en/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">English</a> </li> <li> <a href="../../../../../es/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Español</a> </li> <li> <a href="../../../../../fi/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Suomi</a> </li> <li> <a href="../../../../../gl/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Galego</a> </li> <li> <a href="../../../../../hr/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Hrvatski</a> </li> <li> <a href="../../../../../io/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Ido</a> </li> <li> <a href="../../../../../it/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Italiano</a> </li> <li> <a href="../../../../../ja/articles/%E3%83%99/%E3%83%83/%E3%82%B7/%E3%83%99%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%83%9F%E3%82%B9.html">日本語</a> </li> <li> <a href="../../../../../nl/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Nederlands</a> </li> <li> <a href="../../../../../no/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Norsk (bokmål)</a> </li> <li> <a href="../../../../../oc/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Occitan</a> </li> <li> <a href="../../../../../pl/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Polski</a> </li> <li> <a href="../../../../../pt/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Português</a> </li> <li> <a href="../../../../../sv/articles/b/e/s/Bessie_Smith_146d.html">Svenska</a> </li> </ul> </div> </div> </div><!-- end of the left (by default at least) column --> <div class="visualClear"></div> <div id="footer"> <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div> <div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div> <ul id="f-list"> <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 1 juin 2008 à 10:31 par Utilisateur <a href="../../../../articles/i/n/i/Utilisateur%7EInisheer_5d71.html" title="Utilisateur:Inisheer">Inisheer</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/s/k/e/Utilisateur%7ESkellington_c651.html" title="Utilisateur:Skellington">Skellington</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/r/o/m/Utilisateur%7ERomanc19s_7e10.html" title="Utilisateur:Romanc19s">Romanc19s</a>, Ggigu084, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/a/h/b/Utilisateur%7EAhbon__55dd.html" title="Utilisateur:Ahbon?">Ahbon?</a>, <a href="../../../../articles/p/t/b/Utilisateur%7EPtbotgourou_53d0.html" title="Utilisateur:Ptbotgourou">Ptbotgourou</a>, <a href="../../../../articles/l/e/_/Utilisateur%7ELe_Pied-bot_aba6.html" title="Utilisateur:Le Pied-bot">Le Pied-bot</a>, <a href="../../../../articles/v/o/l/Utilisateur%7EVolkovBot_0e6c.html" title="Utilisateur:VolkovBot">VolkovBot</a>, <a href="../../../../articles/p/h/i/Utilisateur%7EPHIFOU62_8db0.html" title="Utilisateur:PHIFOU62">PHIFOU62</a>, <a href="../../../../articles/a/r/s/Utilisateur%7EArs%C3%A9niureDeGallium_49b1.html" title="Utilisateur:ArséniureDeGallium">ArséniureDeGallium</a>, <a href="../../../../articles/e/r/a/Utilisateur%7EErabot_61a5.html" title="Utilisateur:Erabot">Erabot</a>, <a href="../../../../articles/o/l/m/Utilisateur%7EOlmec_d12e.html" title="Utilisateur:Olmec">Olmec</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBotMultichill_5179.html" title="Utilisateur:BotMultichill">BotMultichill</a>, <a href="../../../../articles/a/m/a/Utilisateur%7EAmaraBot_b9f9.html" title="Utilisateur:AmaraBot">AmaraBot</a>, <a href="../../../../articles/m/u/t/Utilisateur%7EMutatis_mutandis_fc64.html" title="Utilisateur:Mutatis mutandis">Mutatis mutandis</a>, <a href="../../../../articles/m/a/t/Utilisateur%7EMattisan_d1e4.html" title="Utilisateur:Mattisan">Mattisan</a>, <a href="../../../../articles/c/y/l/Utilisateur%7ECylian_88ab.html" title="Utilisateur:Cylian">Cylian</a>, <a href="../../../../articles/s/a/l/Utilisateur%7ESalecabot_7e09.html" title="Utilisateur:Salecabot">Salecabot</a>, <a href="../../../../articles/m/a/x/Utilisateur%7EMaximini1010_b2da.html" title="Utilisateur:Maximini1010">Maximini1010</a>, <a href="../../../../articles/m/u/_/Utilisateur%7EMu_fdae.html" title="Utilisateur:Mu">Mu</a>, <a href="../../../../articles/y/u/r/Utilisateur%7EYurikBot_0f63.html" title="Utilisateur:YurikBot">YurikBot</a>, <a href="../../../../articles/l/i/q/Utilisateur%7ELiquid-aim-bot_78e0.html" title="Utilisateur:Liquid-aim-bot">Liquid-aim-bot</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/m/a/n/Utilisateur%7EManu_bcn_3f6e.html" title="Utilisateur:Manu bcn">Manu bcn</a>, <a href="../../../../articles/s/e/r/Utilisateur%7ESerged_a380.html" title="Utilisateur:Serged">Serged</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/g/e/n/Utilisateur%7EGene.arboit_710a.html" title="Utilisateur:Gene.arboit">Gene.arboit</a>, <a href="../../../../articles/b/a/p/Utilisateur%7EBap_35e7.html" title="Utilisateur:Bap">Bap</a>, <a href="../../../../articles/d/u/l/Utilisateur%7EDuloup_b6ec.html" title="Utilisateur:Duloup">Duloup</a>, <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a>, <a href="../../../../articles/j/o/j/Utilisateur%7EJojolastiko_a333.html" title="Utilisateur:Jojolastiko">Jojolastiko</a>, <a href="../../../../articles/d/a/v/Utilisateur%7EDavid_Berardan_beca.html" title="Utilisateur:David Berardan">David Berardan</a>, <a href="../../../../articles/a/n/t/Utilisateur%7EAntoine_dehk_3024.html" title="Utilisateur:Antoine dehk">Antoine dehk</a> et <a href="../../../../articles/k/o/r/Utilisateur%7EKorg_74f4.html" title="Utilisateur:Korg">Korg</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li> <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/> Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li> <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li> </ul> </div> </div> </body> </html>