Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/o/u/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/////o/u/Bouleau.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bouleau - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bouleau</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="plainlinks bandeau-niveau-modere bandeau">
<table style="background-color:transparent">
<tr>
<td class="bandeau-icone">
<div style="width:45px; text-align:center"><a href="../../../../articles/c/o/n/Image%7EConstruction.svg_e572.html" class="image" title="Construction.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/1/17/Construction.svg/35px-Construction.svg.png" width="35" height="35" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div class="bandeau-titre"><strong>Cette page est en cours de réécriture ou de restructuration importante.</strong></div>
<div class="bandeau-texte">Vous êtes invité à en <a href="../../../../articles/b/o/u/Discuter%7EBouleau_9fbc.html" title="Discuter:Bouleau">discuter en page de discussion</a> et à participer à son amélioration en apportant des modifications.<br />
Consultez <span class="plainlinks"><a href="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" class="external text" title="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" rel="nofollow">l’historique des modifications</a> pour voir les modifications récentes.</span></div>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<p><br /></p>
<div class="homonymie">Pour les articles <a href="../../../../articles/h/o/m/Homophonie_%28linguistique%29.html" title="Homophonie (linguistique)">homophones</a>, voir <a href="../../../../articles/b/o/u/Boulot.html" title="Boulot">Boulot</a>. <a href="../../../../articles/c/r/y/Image%7ECrystal_multimedia.png_28ab.html" class="image" title="Crystal multimedia.png"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/3/34/Crystal_multimedia.png/20px-Crystal_multimedia.png" width="20" height="20" border="0" /></a></div>
<table align="right" rules="all" cellpadding="3" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; background-color:#CCFFCC;">
<tr>
<th colspan="2" style="background:#66CC66;" align="center"><span style="position: relative; float: right;"><map name="ImageMap_2" id="ImageMap_2">
<area href="../../../../articles/l/e/c/Wikip%C3%A9dia%7ELecture_d%27une_taxobox_20a2.html" shape="rect" coords="0,0,17,17" alt="Wikipédia:Lecture d'une taxobox" title="Wikipédia:Lecture d'une taxobox" /></map></span>
<div style="position: relative;"><span style="position: relative; float: right;"><img alt="Comment lire une taxobox" src="../../../../images/shared/thumb/b/b4/Gtk-dialog-info.svg/20px-Gtk-dialog-info.svg.png" width="20" height="20" border="0" usemap="#ImageMap_2" /></span></div>
<font color="white" size="4"><b>Bouleau</b></font></th>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center" style="padding:0px;background:#90EE90;"><a href="../../../../articles/i/l/l/Image%7EIllustration_Betula_pendula0.jpg_ad53.html" class="image" title="Betula pendula"><img alt="Betula pendula" src="../../../../images/shared/thumb/7/78/Illustration_Betula_pendula0.jpg/250px-Illustration_Betula_pendula0.jpg" width="250" height="428" border="0" /></a></td>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" align="center" style="padding:1px;"><small><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betula_pendula.html" class="mw-redirect" title="Betula pendula">Betula pendula</a></i></small></th>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" style="background:#90EE90;"><a href="../../../../articles/c/l/a/Classification_classique.html" title="Classification classique">Classification classique</a></th>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/r/%C3%A8/g/R%C3%A8gne_%28biologie%29.html" title="Règne (biologie)">Règne</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/p/l/a/Plante.html" title="Plante">Plantae</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/s/o/u/Sous-r%C3%A8gne.html" title="Sous-règne">Sous-règne</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/t/r/a/Tracheobionta.html" title="Tracheobionta">Tracheobionta</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/d/i/v/Division_%28biologie%29.html" title="Division (biologie)">Division</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/m/a/g/Magnoliophyta.html" title="Magnoliophyta">Magnoliophyta</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/c/l/a/Classe_%28biologie%29.html" title="Classe (biologie)">Classe</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/m/a/g/Magnoliopsida.html" class="mw-redirect" title="Magnoliopsida">Magnoliopsida</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/s/o/u/Sous-classe_%28biologie%29.html" title="Sous-classe (biologie)">Sous-classe</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/h/a/m/Hamamelidae.html" class="mw-redirect" title="Hamamelidae">Hamamelidae</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/o/r/d/Ordre_%28biologie%29.html" title="Ordre (biologie)">Ordre</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/f/a/g/Fagales.html" title="Fagales">Fagales</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/f/a/m/Famille_%28biologie%29.html" title="Famille (biologie)">Famille</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betulaceae.html" title="Betulaceae">Betulaceae</a></i></td>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="lightgreen" colspan="2"><a href="../../../../articles/g/e/n/Genre_%28biologie%29.html" title="Genre (biologie)">Genre</a></th>
</tr>
<tr>
<th colspan="2"><i>Betula</i><br />
<font color="black" size="1"><a href="../../../../articles/c/a/r/Carl_von_Linn%C3%A9_8014.html" title="Carl von Linné">L.</a>, <a href="../../../../articles/1/7/5/1753.html" title="1753">1753</a></font></th>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="#90EE90" colspan="2"><a href="../../../../articles/c/l/a/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Classification phylogénétique">Classification phylogénétique</a></th>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/o/r/d/Ordre_%28biologie%29.html" title="Ordre (biologie)">Ordre</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/f/a/g/Fagales.html" title="Fagales">Fagales</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/f/a/m/Famille_%28biologie%29.html" title="Famille (biologie)">Famille</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betulaceae.html" title="Betulaceae">Betulaceae</a></i></td>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="lightgreen" colspan="2">Taxons de rang inférieur</th>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<ul>
<li>Voir texte</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center" style="padding:0px;"><a href="../../../../articles/b/e/t/Image%7EBetula_verrucosa_a1.jpg_2436.html" class="image" title="Aspect de l'écorce de Betula pendula à la base du tronc"><img alt="Aspect de l'écorce de Betula pendula à la base du tronc" src="../../../../images/shared/thumb/c/c0/Betula_verrucosa_a1.jpg/250px-Betula_verrucosa_a1.jpg" width="250" height="188" border="0" /></a>
<p><small>Aspect de l'écorce de <i>Betula pendula</i> à la base du tronc</small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center" style="padding:0px;"><a href="../../../../articles/b/e/t/Image%7EBetula_pubes.jpg_b517.html" class="image" title="Betula pubescens dans une tourbière"><img alt="Betula pubescens dans une tourbière" src="../../../../images/shared/thumb/d/de/Betula_pubes.jpg/250px-Betula_pubes.jpg" width="250" height="231" border="0" /></a>
<p><small><i>Betula pubescens</i> dans une tourbière</small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td align="center" colspan="2" style="background:#eeeeee; padding:0 0 0 0;">
<p><small><a href="../../../../articles/w/i/k/Image%7EWikispecies-logo.svg_e815.html" class="image" title="Wikispecies-logo.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/20px-Wikispecies-logo.svg.png" width="20" height="23" border="0" /></a> Retrouvez <a href="http://species.wikimedia.org/wiki/Betula" class="extiw" title="wikispecies:Betula">ce taxon</a> sur <a href="http://species.wikimedia.org/wiki/Accueil" class="extiw" title="wikispecies:Accueil">Wikispecies</a></small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td align="center" colspan="2" style="background:#eeeeee; padding:0px 0px 0px 0px;">
<table style="background:#eeeeee;">
<tr>
<td><a href="../../../../articles/c/o/m/Image%7ECommons-logo.svg_62a0.html" class="image" title="Commons-logo.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" width="20" height="27" border="0" /></a></td>
<td><small><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Betula" class="extiw" title="commons:Category:Betula">D'autres documents multimédia</a><br />
sont disponibles sur <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Accueil" class="extiw" title="commons:Accueil">Commons</a></small></td>
</tr>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center" bgcolor="#EEEEEE" style="padding:3px 0px 0px 0px;"><small>Parcourez la <a href="../../../../articles/b/i/o/Portail%7EBiologie_4ad4.html" title="Portail:Biologie">biologie</a> sur Wikipédia&#160;:</small>
<table border="0" cellspacing="3" cellpadding="1" style="background:#EEEEEE;width:200px; vertical-align:middle">
<tr>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/b/i/o/Portail%7EBiologie_4ad4.html" title="Portail:Biologie"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/5/56/AlphaHelixSection_(blue).svg/20px-AlphaHelixSection_(blue).svg.png" width="20" height="6" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/z/o/o/Portail%7EZoologie_d7b1.html" title="Portail:Zoologie"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/7/75/Symbole-faune.png/20px-Symbole-faune.png" width="20" height="18" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/m/i/c/Portail%7EMicrobiologie_23c7.html" title="Portail:Microbiologie"><img alt="" src="../../../../images/local/thumb/e/ec/Salmobandeau.jpg/20px-Salmobandeau.jpg" width="20" height="17" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/c/o/n/Portail%7EConservation_de_la_nature_c970.html" title="Portail:Conservation de la nature"><img alt="" src="../../../../images/local/thumb/5/51/PCN-icone.png/20px-PCN-icone.png" width="20" height="19" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/b/o/t/Portail%7EBotanique_0e2b.html" title="Portail:Botanique"><img alt="" src="../../../../images/local/thumb/8/8b/Icone_botanique01.png/20px-Icone_botanique01.png" width="20" height="19" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/a/g/r/Portail%7EAgrop%C3%A9dia_a210.html" title="Portail:Agropédia"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/4/4c/P_agriculture.png/20px-P_agriculture.png" width="20" height="12" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/p/l/a/Portail%7EPlantes_utiles_f990.html" title="Portail:Plantes utiles"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/a/ab/Patates.jpg/20px-Patates.jpg" width="20" height="13" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/h/o/r/Portail%7EHortip%C3%A9dia_a081.html" title="Portail:Hortipédia"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/c/c3/Extracted_pink_rose.png/20px-Extracted_pink_rose.png" width="20" height="17" border="0" /></a></div>
</td>
</tr>
</table>
</td>
</tr>
</table>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:277px;"><a href="../../../../articles/1/8/8/Image%7E1885-1889_Birkenhain.jpg_c12d.html" class="image" title="(par le peintre anglais Adrian Scott Stokes"><img alt="(par le peintre anglais Adrian Scott Stokes" src="../../../../images/shared/thumb/6/6b/1885-1889_Birkenhain.jpg/275px-1885-1889_Birkenhain.jpg" width="275" height="160" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/1/8/8/Image%7E1885-1889_Birkenhain.jpg_c12d.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
(par le peintre anglais Adrian Scott Stokes</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:277px;"><a href="../../../../articles/a/d/r/Image%7EAdrian_Stokes_Autumn_in_the_Mountains.jpg_0fb5.html" class="image" title="(par Isaak-Ilitsch Lewitan, né en 1861, mort en 1900"><img alt="(par Isaak-Ilitsch Lewitan, né en 1861, mort en 1900" src="../../../../images/shared/thumb/1/19/Adrian_Stokes_Autumn_in_the_Mountains.jpg/275px-Adrian_Stokes_Autumn_in_the_Mountains.jpg" width="275" height="206" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/a/d/r/Image%7EAdrian_Stokes_Autumn_in_the_Mountains.jpg_0fb5.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
(par Isaak-Ilitsch Lewitan, né en 1861, mort en 1900</div>
</div>
</div>
<p>Les <b>bouleaux</b> font partie de la famille des <a href="../../../../articles/b/%C3%A9/t/B%C3%A9tulac%C3%A9e.html" class="mw-redirect" title="Bétulacée">Bétulacées</a>. La plupart des espèces sont des <a href="../../../../articles/a/r/b/Arbre.html" title="Arbre">arbres</a>&#160;; quelques-unes, comme <i>Betula nana</i>, sont des <a href="../../../../articles/c/h/a/Chamaephyte.html" title="Chamaephyte">chaméphytes</a>.</p>
<p>Les bouleaux poussent en général sur les terres pauvres et souvent siliceuses, jusqu'à 2000&#160;m d'altitude, ainsi que dans les régions arctiques. Les bouleaux sont des <a href="../../../../articles/p/l/a/Plantes_pionni%C3%A8res.html" class="mw-redirect" title="Plantes pionnières">plantes pionnières</a> qui constituent souvent la première formation arborée lors de la reconquête ou de la colonisation de landes par la forêt. Ils apprécient les sols plutôt acides et humides. Les bouleaux forment des futaies appelées <i><a href="../../../../articles/b/o/u/Boulaie.html" title="Boulaie">boulaies</a></i> ou <i><a href="../../../../articles/b/o/u/Boulini%C3%A8re.html" class="mw-redirect" title="Boulinière">boulinières</a></i>.</p>
<p>Il existe quatre espèces de bouleaux en <a href="../../../../articles/e/u/r/Europe.html" title="Europe">Europe</a>, dont deux arbres largement répandus&#160;: <i>Betula pendula</i>, le bouleau verruqueux, et <i>Betula pubescens</i>, le bouleau pubescent, et deux arbrisseaux des régions arctiques&#160;: <i>Betula nana</i>, le bouleau nain, et <i>Betula humilis</i>. De nombreuses autres espèces se rencontrent en <a href="../../../../articles/a/s/i/Asie.html" title="Asie">Asie</a> et en <a href="../../../../articles/a/m/%C3%A9/Am%C3%A9rique_du_Nord_bf0b.html" title="Amérique du Nord">Amérique du Nord</a>.</p>
<p>En climat tempéré, les bouleaux meurent assez rapidement (15-30 ans), mais plus au nord (<a href="../../../../articles/s/u/%C3%A8/Su%C3%A8de.html" title="Suède">Suède</a>, <a href="../../../../articles/f/i/n/Finlande.html" title="Finlande">Finlande</a>, <a href="../../../../articles/s/i/b/Sib%C3%A9rie.html" title="Sibérie">Sibérie</a>…) ils peuvent vivre jusqu’à 100 ans et plus.</p>
<p>Cet arbre caduc majestueux de la famille des betulaceae fleurit d'avril à mai. Ses fruits sont des cônes allongés de 10 cm de longueur, dressés puis pendants pour le mâle et de 3 cm dressés pour la femelle. Cet arbre à l'écorce blanche écaillée peut atteindre 20 à 30 m de hauteur et jusqu'à 60 cm de diamètre à la base. Sa durée de vie est estimée à 100 ans. Sa sève riche en composés actifs ainsi que son écorce, recèle de nombreuses propriétés.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Liste_des_esp.C3.A8ces_.7FUNIQ4ef5b7c321bc4e44-nowiki-0000038B-QINU.7F1.7FUNIQ4ef5b7c321bc4e44-nowiki-0000038C-QINU.7F"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Liste des espèces <sup>[1]</sup></span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Esp.C3.A8ces_de_l.27Ancien_Monde"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Espèces de l'Ancien Monde</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Esp.C3.A8ces_du_Nouveau_Monde"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Espèces du Nouveau Monde</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Les_esp.C3.A8ces_europ.C3.A9ennes"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Les espèces européennes</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Hybrides"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Hybrides</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Quelques_esp.C3.A8ces_d.E2.80.99autres_r.C3.A9gions"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Quelques espèces d’autres régions</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9partition_g.C3.A9ographique"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Répartition géographique</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Utilisation"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Utilisation</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Symbolique"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Symbolique</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Vertus_m.C3.A9dicinales"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Vertus médicinales</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Sources"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">Sources</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Liste_des_esp.C3.A8ces_.7FUNIQ4ef5b7c321bc4e44-nowiki-0000038B-QINU.7F1.7FUNIQ4ef5b7c321bc4e44-nowiki-0000038C-QINU.7F" id="Liste_des_esp.C3.A8ces_.7FUNIQ4ef5b7c321bc4e44-nowiki-0000038B-QINU.7F1.7FUNIQ4ef5b7c321bc4e44-nowiki-0000038C-QINU.7F"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Liste des espèces [1]">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liste des espèces <sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></span></h2>
<p><a name="Esp.C3.A8ces_de_l.27Ancien_Monde" id="Esp.C3.A8ces_de_l.27Ancien_Monde"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Espèces de l'Ancien Monde">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Espèces de l'Ancien Monde</span></h3>
<ul>
<li><i>Betula albosinensis</i> Burkill – Centre et ouest de la Chine</li>
<li><i>Betula alnoides</i> Buch.-Ham. ex D. Don – Himalaya</li>
<li><i>Betula apoiensis</i> Nakai – Japon</li>
<li><i>Betula chinensis</i> Maxim. – Chine</li>
<li><i>Betula corylifolia</i> Regel &amp; Maxim. – Japon</li>
<li><i>Betula costata</i> Trautv. – Nord-est de l’Asie</li>
<li><i>Betula cylindrostachya</i> Lindl. ex Wall. – Asie centrale</li>
<li><i>Betula davurica</i> Pall. – Nord-est de l’Asie et Japon</li>
<li><i>Betula divaricata</i> Ledeb. – Nord de l’Asie</li>
<li><i>Betula ermanii</i> Cham. – Nord-est de l’Asie et Japon</li>
<li><i>Betula forrestii</i> (W. W. Sm.) Hand.-Mazz. – Asie centrale</li>
<li><i>Betula fruticosa</i> Pall. – Nord de l’Asie</li>
<li><i>Betula globispica</i> Shirai – Japon</li>
<li><i>Betula gmelinii</i> Bunge – Nord de l’Asie</li>
<li><i>Betula grossa</i> Siebold &amp; Zucc. –Japon</li>
<li><i>Betula humilis</i> Schrank – Régions arctiques du nord-est de l’Europe et d’Asie</li>
<li><i>Betula insignis</i> Franch. – Chine</li>
<li><i>Betula kirghisorum</i> Sav.-Rycz. – Caucase</li>
<li><i>Betula lanata</i> (Regel) Vassilcz. – Sibérie</li>
<li><i>Betula litwinowii</i> Doluch. – Caucase et Asie mineure</li>
<li><i>Betula luminifera</i> H. J. P. Winkl. – Oust de la Chine</li>
<li><i>Betula maximowicziana</i> Regel – Japon</li>
<li><i>Betula medwediewii</i> Regel – Trancaucasie</li>
<li><i>Betula nana</i> L. – Régions arctiques de l’Ancien Monde, jusqu’au nord-ouest du Canada</li>
<li><i>Betula ovalifolia</i> Rupr. – Asie centrale et orientale</li>
<li><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betula_pendula.html" class="mw-redirect" title="Betula pendula">Betula pendula</a></i> Roth – Ancien monde</li>
<li><i>Betula platyphylla</i> Sukaczev – Sibérie</li>
<li><i>Betula potaninii</i> Batalin – Chine</li>
<li><i>Betula procurva</i> Litv. – Turkestan</li>
<li><i>Betula pubescens</i> Ehrh. – Nord de l’Ancien Monde, Groenland, jusqu’au nord-est du continent américain</li>
<li><i>Betula raddeana</i> Trautv. – Daghestan</li>
<li><i>Betula saposhnikovii</i> Sukaczev – Turkestan</li>
<li><i>Betula schmidtii</i> Regel – Mandchourie</li>
<li><i>Betula schugnanica</i> (B. Fedtsch.) Litv. – Tajikistan</li>
<li><i>Betula tianschanica</i> Rupr. – Asie centrale</li>
<li><i>Betula tristis</i> Wormsk. ex Link – Kamchatka</li>
<li><i>Betula turkestanica</i> Litv. – Turkestan</li>
<li><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betula_utilis.html" title="Betula utilis">Betula utilis</a></i> D. Don – Himalaya</li>
</ul>
<p><a name="Esp.C3.A8ces_du_Nouveau_Monde" id="Esp.C3.A8ces_du_Nouveau_Monde"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Espèces du Nouveau Monde">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Espèces du Nouveau Monde</span></h3>
<ul>
<li><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betula_alleghaniensis.html" class="mw-redirect" title="Betula alleghaniensis">Betula alleghaniensis</a></i> Britton – Est du Canada et des États-Unis</li>
<li><i>Betula glandulosa</i> Michx. – Amérique du Nord</li>
<li><i>Betula kenaica</i> W. H. Evans – Alaska</li>
<li><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betula_lenta.html" class="mw-redirect" title="Betula lenta">Betula lenta</a></i> L. – Est du Canada et des États-Unis</li>
<li><i>Betula michauxii</i> Spach – Amérique du Nord</li>
<li><i>Betula murrayana</i> B.V. Barnes &amp; Dancik – Nord-est des États-Unis</li>
<li><i>Betula neoalaskana</i> Sarg. – Alaska et nord du Canada</li>
<li><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betula_nigra.html" class="mw-redirect" title="Betula nigra">Betula nigra</a></i> L. – Est des États-Unis</li>
<li><i>Betula occidentalis</i> Hook. – Ouest du continent américain</li>
<li><i><a href="../../../../articles/b/e/t/Betula_papyrifera.html" class="mw-redirect" title="Betula papyrifera">Betula papyrifera</a></i> Marshall – Nord du continent américain</li>
<li><i>Betula populifolia</i> Marshall – Nord du continent américain</li>
<li><i>Betula pumila</i> L. – Amérique du Nord</li>
<li><i>Betula uber</i> (Ashe) Fernald – Endémique de Virginie</li>
</ul>
<p><a name="Les_esp.C3.A8ces_europ.C3.A9ennes" id="Les_esp.C3.A8ces_europ.C3.A9ennes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Les espèces européennes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Les espèces européennes</span></h2>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="../../../../articles/b/e/t/Image%7EBetula_nana_upernavik_kujalleq_2007-07-25_1.jpg_fc1d.html" class="image" title="Betula nana, une espèce caractéristique de la toundra et des montagnes du nord de l'Europe"><img alt="Betula nana, une espèce caractéristique de la toundra et des montagnes du nord de l'Europe" src="../../../../images/shared/thumb/4/4c/Betula_nana_upernavik_kujalleq_2007-07-25_1.jpg/250px-Betula_nana_upernavik_kujalleq_2007-07-25_1.jpg" width="250" height="333" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/e/t/Image%7EBetula_nana_upernavik_kujalleq_2007-07-25_1.jpg_fc1d.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<i>Betula nana</i>, une espèce caractéristique de la <a href="../../../../articles/t/o/u/Toundra.html" title="Toundra">toundra</a> et des montagnes du nord de l'Europe</div>
</div>
</div>
<ul>
<li><b><a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau_verruqueux.html" title="Bouleau verruqueux">Bouleau verruqueux</a></b> (<i>Betula pendula</i> Roth., syn. <i>B. verrucosa</i> Ehrh.) – Presque toute l’Europe, mais rare dans le sud&#160;; arbre à croissance rapide (12&#160;m en 20 ans) pouvant atteindre 25&#160;m de hauteur&#160;; rameaux retombants glabres, pourvus de verrues résinifères&#160;; feuilles triangulaires doublement dentées, glabres. Le bouleau verruqueux a une écorce blanche, lisse et brillante avec quelques taches noires, souvent accompagnées de crevasses. Espèce pionnière sur sol riche ou calcaire, parfois très sec (dunes).
<ul>
<li>Var. <i>lapponica</i> Lindq. se rencontre dans les régions arctiques.</li>
</ul>
</li>
<li><b>Bouleau pubescent</b> (<i>Betula pubescens</i> Ehrh., syn. <i>B. alba</i> L.) – Presque toute l’Europe, mais rare dans la région méditerranéenne et dans le sud-est&#160;; plus hygrophile, il pousse dans les forêts humides et dans les <a href="../../../../articles/t/o/u/Tourbi%C3%A8re.html" title="Tourbière">tourbières</a>. C'est un arbre au port élancé à croissance plus lente (10&#160;m en 20 ans). Sa hauteur en général est de 10 à 15&#160;m, parfois 20&#160;m. Rameaux lisses et pubescents&#160;; feuilles en losange, pubescentes à leur face inférieure. Le bouleau pubescent a une écorce d’un blanc plus mat, parfois rosée, avec souvent des bandes ou des lignes horizontales grisâtres, mais sans taches noires ni crevasses.
<ul>
<li>subsp. <i>pubescens</i> – Surtout en plaine jusqu’à environ 70° N. en Finlande et en Russie.</li>
<li>subsp. <i>carpatica</i> (Willd.) Asch. &amp; Graebn. – Europe arctique et montagne d’Europe moyenne, des Pyrénées aux Carpates.</li>
<li>subsp. <i>celtiberica</i> (Rothm. &amp; Vasc.) Rivas Mart. – Sous-espèce endémique des montagnes du nord et du centre de l’Espagne et du nord du Portugal.</li>
<li>subsp. <i>tortuosa</i> (Ledeb.) Nyman – Europe arctique, montagnes de Scandinavie et Islande.</li>
</ul>
</li>
<li><b>Bouleau nain</b> (<i>Betula nana</i> L.) – Europe arctique jusqu’en Russie centrale, relique glacière en Europe moyenne depuis la France (<a href="../../../../articles/m/a/r/Margeride.html" title="Margeride">Margeride</a> et <a href="../../../../articles/m/a/s/Massif_du_Jura_2852.html" title="Massif du Jura">Jura</a>) jusque dans l’est des Carpates. Arbuste nain à port souvent prostré, atteignant 50&#160;cm, parfois 1&#160;m, à minuscules feuilles rondes et dentées (1&#160;cm), devenant jaune or en automne. Espèce caractéristique de la zone des arbrisseaux des montagnes du nord de l’Europe.</li>
<li><i>Betula humilis</i> L. – Nord de la Russie, relique glacière dans le centre et l’est de l’Europe, du nord de l’Allemagne au nord-est de la Suisse et au centre de la Roumanie<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Espèce arbustive de 50&#160;cm à 2&#160;m, à rameaux pubescents glanduleux&#160;; feuilles ovales dentées de 2 à 3&#160;cm.</li>
</ul>
<p><a name="Hybrides" id="Hybrides"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Hybrides">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Hybrides</span></h3>
<p>Là où plusieurs espèces croissent ensemble, on peut rencontrer les hybrides suivants&#160;:</p>
<ul>
<li><i>Betula×aurata</i> Borkh. (Syn. <i>Betula ×obscura</i> Kotula), un hybride entre <i>Betula pendula</i> et <i>Betula pubescens</i></li>
<li><i>Betula humilis</i> × <i>nana</i></li>
<li><i>Betula nana</i> × <i>pendula</i></li>
<li><i>Betula nana</i> × <i>pubescens</i></li>
</ul>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:245px;"><a href="../../../../articles/y/o/u/Image%7EYoung_river_birch_trunks.jpg_6a91.html" class="image" title="Troncs de Betula nigra dont l'écorce s'exfolie en lamelles papyracées"><img alt="Troncs de Betula nigra dont l'écorce s'exfolie en lamelles papyracées" src="../../../../images/shared/c/c2/Young_river_birch_trunks.jpg" width="243" height="400" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/y/o/u/Image%7EYoung_river_birch_trunks.jpg_6a91.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Troncs de <i>Betula nigra</i> dont l'écorce s'exfolie en lamelles papyracées</div>
</div>
</div>
<p><a name="Quelques_esp.C3.A8ces_d.E2.80.99autres_r.C3.A9gions" id="Quelques_esp.C3.A8ces_d.E2.80.99autres_r.C3.A9gions"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Quelques espèces d’autres régions">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Quelques espèces d’autres régions</span></h2>
<ul>
<li><b><a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau_jaune.html" title="Bouleau jaune">Bouleau jaune</a></b> (<i>Betula alleghaniensis</i> Britton) – Est de l’<a href="../../../../articles/a/m/%C3%A9/Am%C3%A9rique_du_Nord_bf0b.html" title="Amérique du Nord">Amérique du Nord</a>. Arbre au tronc droit long à couleur de miel ou brun clair, à branches fortes à faible défilement. Ce bouleau à croissance lente (4,5 m en 20 ans) atteint 19 à 25&#160;m, parfois 30&#160;m de hauteur. Les rameaux et l’écorce ont une odeur aromatique. Le bouleau jaune est l'arbre-emblème officiel du <a href="../../../../articles/q/u/%C3%A9/Qu%C3%A9bec.html" title="Québec">Québec</a> (<a href="../../../../articles/c/a/n/Canada.html" title="Canada">Canada</a>).</li>
<li><b><a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau_flexible.html" title="Bouleau flexible">Bouleau flexible</a></b> (<i>Betula lenta</i> L.) – Est de l’<a href="../../../../articles/a/m/%C3%A9/Am%C3%A9rique_du_Nord_bf0b.html" title="Amérique du Nord">Amérique du Nord</a>. Arbre à écorce brun foncé pouvant atteindre 25&#160;m. Comme le précédent, les rameaux et l’écorce ont une odeur aromatique.</li>
<li><b><a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau_noir.html" title="Bouleau noir">Bouleau noir</a></b> (<i>Betula nigra</i> L.) – Est des <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tats-Unis_08e2.html" title="États-Unis">États-Unis</a>. Espèce décorative par son écorce brun foncé, rugueuse, qui s’exfolie en lamelles papyracées. Ce bouleau à cime ovoïde souvent à plusieurs troncs, peut s’élever jusqu’à 30&#160;m.</li>
<li><b><a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau_%C3%A0_papier.html" title="Bouleau à papier">Bouleau à papier</a></b> (<i>Betula papyrifera</i> Marshall) – <a href="../../../../articles/a/m/%C3%A9/Am%C3%A9rique_du_Nord_bf0b.html" title="Amérique du Nord">Amérique du Nord</a>. Tronc sinueux et à la cime ovale et étroite. L'écorce blanche souvent à plages rosées se détache en larges bandes, d'où son nom. À croissance rapide, ce bouleau peut atteindre 30, voire 40&#160;m.</li>
<li><b><a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau_de_l%27Himalaya_a09a.html" class="mw-redirect" title="Bouleau de l'Himalaya">Bouleau de l'Himalaya</a></b> (<i>Betula utilis</i> D. Don), originaire de l’Himalaya. Var. <i>jacquemontii</i> (Spach) H. J. P. Winkl., plus rustique, est souvent cultivée pour l’ornement. Cette variété, qui atteint 12 à 15&#160;m, a dès sa jeunesse une écorce très blanche sans taches noires ni crevasses.</li>
</ul>
<p><a name="R.C3.A9partition_g.C3.A9ographique" id="R.C3.A9partition_g.C3.A9ographique"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Répartition géographique">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Répartition géographique</span></h2>
<table class="gallery" cellspacing="0" cellpadding="0">
<tr>
<td>
<div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;"><a href="../../../../articles/b/e/t/Image%7EBetula_neoalaskana_range_map.PNG_0122.html" class="image" title="Betula neoalaskana range map.PNG"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/b/b9/Betula_neoalaskana_range_map.PNG/120px-Betula_neoalaskana_range_map.PNG" width="120" height="119" border="0" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<p><i>Betula neoalaskana</i></p>
</div>
</div>
</td>
</tr>
</table>
<p><a name="Utilisation" id="Utilisation"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Utilisation">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Utilisation</span></h2>
<p>En Europe du Nord (Scandinavie, Pays Baltes, Sibérie), l'écorce de bouleau, tressée en lanières, était utilisée à la campagne pour fabriquer des chaussures (appelées <i>lapti</i> en <a href="../../../../articles/r/u/s/Russie.html" title="Russie">Russie</a>). En Russie, elle a également servi de <a href="../../../../articles/d/o/c/Documents_sur_%C3%A9corce_de_bouleau.html" title="Documents sur écorce de bouleau">support d'écriture</a> <sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p>Le bouleau brûle vite sans que sa flamme ne soit trop chaude et laisse très peu de cendres. Il était apprécié des boulangers. C'était le bois de <i>boulange</i>.</p>
<p>En Europe du sud où leur croissance est rapide, le bois des bouleaux pubescents et verruqueux est considéré comme de peu de valeur. Dans les pays du nord où il croît plus lentement, on en tire un bois de belle qualité, d'aspect très blanc, doux et soyeux, qui se travaille et s'imprègne facilement. Ses propriétés mécaniques sont excellentes, son grain est fin et uniforme.</p>
<p>Le bois du bouleau jaune est utilisé en menuiserie sous le nom de <i>merisier</i>, celui du bouleau flexible sous le nom de <i>merisier rouge</i>.</p>
<p><a name="Symbolique" id="Symbolique"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Symbolique">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Symbolique</span></h2>
<p>Le bouleau est le premier arbre du calendrier celtique&#160;; il symbolise la <a href="../../../../articles/s/a/g/Sagesse.html" title="Sagesse">sagesse</a>. Le nom local du bouleau est également à l'origine du nom du mois de <a href="../../../../articles/m/a/r/Mars_%28mois%29.html" title="Mars (mois)">mars</a> dans plusieurs langues slaves, comme en <a href="../../../../articles/t/c/h/Tch%C3%A8que.html" title="Tchèque">tchèque</a> (březen) et en <a href="../../../../articles/u/k/r/Ukrainien.html" title="Ukrainien">ukrainien</a> (березень); il s'agirait d'une évocation de la sève qui commence à circuler à cette époque. <sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3" title=""><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
<p>Les <a href="../../../../articles/a/m/%C3%A9/Am%C3%A9rindiens.html" title="Amérindiens">Amérindiens</a> considéraient le bouleau comme un arbre sacré et utilisaient son <a href="../../../../articles/%C3%A9/c/o/%C3%89corce.html" title="Écorce">écorce</a> pour fabriquer des <a href="../../../../articles/c/a/n/Canots.html" class="mw-redirect" title="Canots">canots</a> et des <a href="../../../../articles/p/a/r/Parchemin.html" title="Parchemin">parchemins</a>.</p>
<p>Enfin, si le <a href="../../../../articles/f/r/%C3%AA/Fr%C3%AAne.html" title="Frêne">frêne</a> (<i>ask</i>) est l'arbre symbolisant les mythologies Scandinaves, le bouleau (<i>bjørk</i> ou <i>bjerk</i>) est un symbole nationaliste Norvégien, utilisé de nombreuses fois par les peintres romantiques. Johan Christian Dalh a pour un de ses plus célèbres tableaux, <i>Bjerk i storm</i> (<i>Bouleau dans la tempête</i>) représentant un bouleau situé sur une falaise et malmené par le vent.</p>
<p><a name="Vertus_m.C3.A9dicinales" id="Vertus_m.C3.A9dicinales"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Vertus médicinales">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Vertus médicinales</span></h2>
<p>La <a href="../../../../articles/s/%C3%A8/v/S%C3%A8ve.html" title="Sève">sève</a>, les <a href="../../../../articles/f/e/u/Feuilles.html" class="mw-redirect" title="Feuilles">feuilles</a> et l'<a href="../../../../articles/%C3%A9/c/o/%C3%89corce.html" title="Écorce">écorce</a> ont des vertus <a href="../../../../articles/d/i/u/Diur%C3%A9tique.html" title="Diurétique">diurétiques</a> et sont également utilisés dans le traitement des affections cutanées.</p>
<p>En herboristerie, le bouleau a de nombreuses vertus. On utilise les bourgeons ou l'écorce sèche en décoction et les feuilles en infusion comme dépuratif. La sève de bouleau appelée <a href="../../../../articles/e/a/u/Eau_de_bouleau.html" title="Eau de bouleau">eau de bouleau</a> est également utilisée dans de nombreux pays.</p>
<p>En <a href="../../../../articles/p/h/y/Phytoth%C3%A9rapie.html" title="Phytothérapie">phytothérapie</a> on utilise la feuille de bouleau en poudre pour faciliter les fonctions d'élimination rénale et digestive. En <a href="../../../../articles/g/e/m/Gemmoth%C3%A9rapie.html" title="Gemmothérapie">gemmothérapie</a>, on utilise les bourgeons, les chatons, l'écorce interne des racines et les radicelles de <i>Betula verrucosa</i>, ainsi que les bourgeons, la semence et la sève de <i>Betula pubescens</i>.</p>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> Espèces recensées par la taxonomie GRIN</li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> <a href="http://www.crsf.ch/documents/download/f/betu_humi_f.pdf" class="external text" title="http://www.crsf.ch/documents/download/f/betu_humi_f.pdf" rel="nofollow">Cartographie de <i>Betula humilis</i></a></li>
<li id="cite_note-2"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-2" title="">↑</a></span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: russe">(ru)</span> <a href="http://gramoty.ru/" class="external text" title="http://gramoty.ru/" rel="nofollow">Les tablettes en écorce de bouleau&#160;: l'intégralité des tablettes photographiées et transcrites.</a></li>
<li id="cite_note-3"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-3" title="">↑</a></span> Voir <a href="http://www.russki-mat.net/mois_slaves.htm" class="external text" title="http://www.russki-mat.net/mois_slaves.htm" rel="nofollow">Tableau comparatif des noms de mois slaves</a></li>
</ol>
</div>
<p><a name="Sources" id="Sources"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Sources">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Sources</span></h2>
<ul>
<li>Alan Mitchell, A Field Guide to the Trees of Britain and Northern Europe, William Collins Sons &amp; Co. Ltd., 1974 – <a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_0002120356_3fb1.html" class="internal">ISBN 0 00 212035 6</a>.</li>
<li>Roger Phillips, <i>Trees in Britain, Europe and North America</i>, Pan Books, 1978 – <a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_0330254804_68da.html" class="internal">ISBN 0 33 025480 4</a></li>
<li>Jacques Brosse, <i>Larousse des Arbres et des Arbustes</i>, Larousse-Bordas, 2000 – <a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_203505172X_5ab6.html" class="internal">ISBN 2 03 505172 X</a>.</li>
</ul>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h2>
<ul>
<li><a href="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&amp;taxon_id=103887" class="external text" title="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&amp;taxon_id=103887" rel="nofollow"><i>Betula</i></a> <small>dans</small> <a href="http://www.efloras.org/flora_page.aspx?flora_id=1" class="external text" title="http://www.efloras.org/flora_page.aspx?flora_id=1" rel="nofollow">Flora of North America</a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li><a href="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&amp;taxon_id=103887" class="external text" title="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&amp;taxon_id=103887" rel="nofollow"><i>Betula</i></a> <small>dans</small> <a href="http://www.efloras.org/flora_page.aspx?flora_id=2" class="external text" title="http://www.efloras.org/flora_page.aspx?flora_id=2" rel="nofollow">Flora of China</a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li><a href="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=5&amp;taxon_id=103887" class="external text" title="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=5&amp;taxon_id=103887" rel="nofollow"><i>Betula</i></a> <small>dans</small> <a href="http://www.efloras.org/flora_page.aspx?flora_id=5" class="external text" title="http://www.efloras.org/flora_page.aspx?flora_id=5" rel="nofollow">Flora of Pakistan</a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li><a href="http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APWeb/orders/fagalesweb.htm#Betula" class="external text" title="http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APWeb/orders/fagalesweb.htm#Betula" rel="nofollow"><i>Betula</i></a> <small>dans Stevens, P.F. (2001 onwards).</small> <a href="http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APWeb/" class="external text" title="http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APWeb/" rel="nofollow">Angiosperm Phylogeny Website.</a> <small>Version 8, June 2007 [and more or less continuously updated since.</small> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li>Référence <a href="../../../../articles/t/e/l/Tela_Botanica_4544.html" title="Tela Botanica">Tela Botanica</a> (<a href="http://www.tela-botanica.org/page:eflore" class="external text" title="http://www.tela-botanica.org/page:eflore" rel="nofollow">France métro</a>)&#160;: <a href="http://www.tela-botanica.org/eflore/BDNFF/4.02/nn/101929" class="external text" title="http://www.tela-botanica.org/eflore/BDNFF/4.02/nn/101929" rel="nofollow"><i>Betula</i></a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span></li>
<li><font id="ancrage_ITIS">Référence <a href="../../../../articles/s/y/s/Syst%C3%A8me_d%27Information_Taxonomique_Int%C3%A9gr%C3%A9_17ea.html" class="mw-redirect" title="Système d'Information Taxonomique Intégré">ITIS</a>&#160;: <a href="http://www.cbif.gc.ca/pls/itisca/next?taxa=&amp;p_format=&amp;p_ifx=&amp;p_lang=fr&amp;v_tsn=19478" class="external text" title="http://www.cbif.gc.ca/pls/itisca/next?taxa=&amp;p_format=&amp;p_ifx=&amp;p_lang=fr&amp;v_tsn=19478" rel="nofollow"><i>Betula</i> L.</a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> (<span class="plainlinksneverexpand"><small><a href="http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=19478" class="external text" title="http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=19478" rel="nofollow">+version</a></small></span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span>)</font></li>
<li>Référence <a href="../../../../articles/n/a/t/National_Center_for_Biotechnology_Information_e0e7.html" title="National Center for Biotechnology Information">NCBI</a> <a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy" class="external text" title="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy" rel="nofollow">Taxonomy</a>&#160;: <a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&amp;p=has_linkout&amp;id=3504" class="external text" title="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&amp;p=has_linkout&amp;id=3504" rel="nofollow"><i>Betula</i></a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li>Référence <a href="http://www.ars-grin.gov/" class="external text" title="http://www.ars-grin.gov/" rel="nofollow">GRIN</a>&#160;: <a href="http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?1437" class="external text" title="http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?1437" rel="nofollow"><small>genre</small> <i>Betula</i> L.</a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
</ul>
<p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html" title="Modifier la section&#160;: Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2>
<div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#FFFFFF;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;">
<table cellpadding="2" cellspacing="0" style="background-color:transparent">
<tr valign="middle">
<td style="line-height:50px;vertical-align:middle;position:relative" align="center" valign="middle">
<div style="position: relative;"><a href="http://fr.wiktionary.org/wiki/" title="wikt:"><img alt="wikt:" src="../../../../images/shared/thumb/9/9f/Wiktprintable_without_text.svg/50px-Wiktprintable_without_text.svg.png" width="50" height="47" border="0" /></a></div>
</td>
<td valign="middle">
<p>Voir «&#160;<b><a href="http://fr.wiktionary.org/wiki/bouleau" class="extiw" title="wikt:bouleau">bouleau</a></b>&#160;» sur le <a href="../../../../articles/w/i/k/Wiktionnaire.html" title="Wiktionnaire">Wiktionnaire</a>.</p>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/f/o/l/Image%7EFolla_Carballo_americano.jpg_ea59.html" class="image" title="Icône du portail de la sylviculture"><img alt="Icône du portail de la sylviculture" src="../../../../images/shared/thumb/f/fc/Folla_Carballo_americano.jpg/27px-Folla_Carballo_americano.jpg" width="27" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/s/y/l/Portail%7ESylvip%C3%A9dia_ba59.html" title="Portail:Sylvipédia">Portail de la sylviculture</a></span></span></li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/i/c/o/Image%7EIcone_botanique01.png_a4de.html" class="image" title="Icône du portail de la botanique"><img alt="Icône du portail de la botanique" src="../../../../images/local/thumb/8/8b/Icone_botanique01.png/26px-Icone_botanique01.png" width="26" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/b/o/t/Portail%7EBotanique_0e2b.html" title="Portail:Botanique">Portail de la botanique</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 738/1000000
Post-expand include size: 13757/2048000 bytes
Template argument size: 2309/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/f/l/o/Cat%C3%A9gorie%7EFlore_%28nom_vernaculaire%29_3a86.html" title="Catégorie:Flore (nom vernaculaire)">Flore (nom vernaculaire)</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/r/b/Cat%C3%A9gorie%7EArbre_f07e.html" title="Catégorie:Arbre">Arbre</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/b/e/t/Cat%C3%A9gorie%7EBetulaceae_1c03.html" title="Catégorie:Betulaceae">Betulaceae</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/e/s/s/Cat%C3%A9gorie%7EEssence_foresti%C3%A8re_0149.html" title="Catégorie:Essence forestière">Essence forestière</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/l/a/Cat%C3%A9gorie%7EPlante_utile_5914.html" title="Catégorie:Plante utile">Plante utile</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/l/a/Cat%C3%A9gorie%7EPlante_m%C3%A9dicinale_4453.html" title="Catégorie:Plante médicinale">Plante médicinale</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégorie cachée&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/r/t/Cat%C3%A9gorie%7EArticle_en_travaux_888f.html" title="Catégorie:Article en travaux">Article en travaux</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/o/u/Bouleau.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/o/u/Discuter%7EBouleau_9fbc.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bouleau">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../af/articles/b/e/r/Berk.html">Afrikaans</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ar/articles/%D8%A8/%D8%AA/%D9%8A/%D8%A8%D8%AA%D9%8A%D9%88%D9%84%D8%A7.html">العربية</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../be-x-old/articles/%D0%B1/%D1%8F/%D1%80/%D0%91%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0_%28%D0%B4%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%29.html">Беларуская (тарашкевіца)</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bg/articles/%D0%B1/%D1%80/%D0%B5/%D0%91%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B0.html">Български</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ca/articles/b/e/d/Bedoll.html">Català</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cs/articles/b/%C5%99/%C3%AD/B%C5%99%C3%ADza.html">Česky</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cy/articles/b/e/d/Bedwen.html">Cymraeg</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../da/articles/b/i/r/Birk.html">Dansk</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/b/i/r/Birken.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../el/articles/%CF%83/%CE%B7/%CE%BC/%CE%A3%CE%B7%CE%BC%CF%8D%CE%B4%CE%B1.html">Ελληνικά</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/b/i/r/Birch.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../eo/articles/b/e/t/Betulo.html">Esperanto</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/b/e/t/Betula.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../et/articles/k/a/s/Kask.html">Eesti</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../eu/articles/u/r/k/Urki.html">Euskara</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/k/o/i/Koivut.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../gd/articles/b/e/i/Beith.html">Gàidhlig</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../he/articles/%D7%A9/%D7%93/%D7%A8/%D7%A9%D7%93%D7%A8.html">עברית</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hsb/articles/b/r/%C4%9B/Br%C4%9Bza.html">Hornjoserbsce</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hu/articles/n/y/%C3%AD/Ny%C3%ADrfa.html">Magyar</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../io/articles/b/i/r/Birko.html">Ido</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../is/articles/b/i/r/Birki.html">Íslenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/b/e/t/Betula.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E3%82%AB/%E3%83%90/%E3%83%8E/%E3%82%AB%E3%83%90%E3%83%8E%E3%82%AD%E5%B1%9E.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ka/articles/%E1%83%90/%E1%83%A0/%E1%83%A7/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%98.html">ქართული</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../kk/articles/%D2%9B/%D0%B0/%D0%B9/%D2%9A%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D2%A3.html">Қазақша</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ko/articles/%EC%9E%90/%EC%9E%91/%EB%82%98/%EC%9E%90%EC%9E%91%EB%82%98%EB%AC%B4%EC%86%8D.html">한국어</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../la/articles/b/e/t/Betula.html">Latina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lmo/articles/b/%C3%A8/d/B%C3%A8dola.html">Lumbaart</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lt/articles/b/e/r/Ber%C5%BEas.html">Lietuvių</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../myv/articles/%D0%BA/%D0%B8/%D0%BB/%D0%9A%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B9.html">Эрзянь</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nds-nl/articles/b/i/r/Birk.html">Nedersaksisch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/b/e/r/Berk.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nn/articles/b/j/%C3%B8/Bj%C3%B8rk.html">‪Norsk (nynorsk)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../no/articles/b/j/%C3%B8/Bj%C3%B8rker.html">‪Norsk (bokmål)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../oc/articles/b/e/%C3%A7/Be%C3%A7.html">Occitan</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pdc/articles/b/a/e/Baerickebaam.html">Deitsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/b/r/z/Brzoza.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/b/%C3%A9/t/B%C3%A9tula.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../qu/articles/a/w/i/Awidul.html">Runa Simi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ro/articles/m/e/s/Mesteac%C4%83n.html">Română</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%B1/%D0%B5/%D1%80/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%91%D0%B7%D0%B0.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sh/articles/b/r/e/Breza_%28biljka%29.html">Srpskohrvatski / Српскохрватски</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sl/articles/b/r/e/Breza.html">Slovenščina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sq/articles/b/e/t/Betula.html">Shqip</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sr/articles/%D0%B1/%D1%80/%D0%B5/%D0%91%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B0.html">Српски / Srpski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/b/j/%C3%B6/Bj%C3%B6rksl%C3%A4ktet.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../tr/articles/h/u/%C5%9F/Hu%C5%9F.html">Türkçe</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../uk/articles/%D0%B1/%D0%B5/%D1%80/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B0.html">Українська</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../wa/articles/b/e/y/Bey%C3%B4le.html">Walon</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../zh/articles/%E6%A1%A6/%E6%A0%91/_/%E6%A1%A6%E6%A0%91.html">中文</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 15 juin 2008 à 18:27 par Utilisateur <a href="../../../../articles/c/a/r/Utilisateur%7ECarsracBot_de9d.html" title="Utilisateur:CarsracBot">CarsracBot</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/v/o/l/Utilisateur%7EVolkovBot_0e6c.html" title="Utilisateur:VolkovBot">VolkovBot</a>, <a href="../../../../articles/j/l/m/Utilisateur%7EJLM_e331.html" title="Utilisateur:JLM">JLM</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBOTarate_7ade.html" title="Utilisateur:BOTarate">BOTarate</a>, <a href="../../../../articles/m/e/n/Utilisateur%7EMeneerke_bloem_3d74.html" title="Utilisateur:Meneerke bloem">Meneerke bloem</a>, <a href="../../../../articles/a/b/a/Utilisateur%7EAbalg_370a.html" title="Utilisateur:Abalg">Abalg</a>, <a href="../../../../articles/w/i/k/Utilisateur%7EWikiCleanerBot_c797.html" title="Utilisateur:WikiCleanerBot">WikiCleanerBot</a>, <a href="../../../../articles/r/o/s/Utilisateur%7ERosier_4d52.html" title="Utilisateur:Rosier">Rosier</a>, <a href="../../../../articles/r/e/i/Utilisateur%7ERei-bot_2ad1.html" title="Utilisateur:Rei-bot">Rei-bot</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobbot_646e.html" title="Utilisateur:Robbot">Robbot</a>, <a href="../../../../articles/p/i/t/Utilisateur%7EPitoutom_5901.html" title="Utilisateur:Pitoutom">Pitoutom</a>, <a href="../../../../articles/a/b/r/Utilisateur%7EAbrahami_9aba.html" title="Utilisateur:Abrahami">Abrahami</a>, <a href="../../../../articles/a/l/e/Utilisateur%7EAlexbot_53c6.html" title="Utilisateur:Alexbot">Alexbot</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/l/a/m/Utilisateur%7ELamiot_247c.html" title="Utilisateur:Lamiot">Lamiot</a>, <a href="../../../../articles/c/o/m/Utilisateur%7ECommonsDelinker_8698.html" title="Utilisateur:CommonsDelinker">CommonsDelinker</a>, <a href="../../../../articles/i/d/i/Utilisateur%7EIdioma-bot_01e9.html" title="Utilisateur:Idioma-bot">Idioma-bot</a>, <a href="../../../../articles/g/e/d/Utilisateur%7EGede_b26f.html" title="Utilisateur:Gede">Gede</a>, <a href="../../../../articles/s/a/t/Utilisateur%7ESaty_e616.html" title="Utilisateur:Saty">Saty</a>, <a href="../../../../articles/a/l/c/Utilisateur%7EAlchemica_c45f.html" title="Utilisateur:Alchemica">Alchemica</a>, <a href="../../../../articles/m/i/r/Utilisateur%7EMirgolth_2cc0.html" title="Utilisateur:Mirgolth">Mirgolth</a>, <a href="../../../../articles/f/%C3%A9/l/Utilisateur%7EF%C3%A9lix_Potuit_69fe.html" title="Utilisateur:Félix Potuit">Félix Potuit</a>, <a href="../../../../articles/g/i/l/Utilisateur%7EGillesC_4b5f.html" title="Utilisateur:GillesC">GillesC</a>, <a href="../../../../articles/d/a/v/Utilisateur%7EDavid_Berardan_beca.html" title="Utilisateur:David Berardan">David Berardan</a>, <a href="../../../../articles/a/r/n/Utilisateur%7EArnaud.Serander_cfc1.html" title="Utilisateur:Arnaud.Serander">Arnaud.Serander</a>, <a href="../../../../articles/c/a/t/Utilisateur%7ECatalysebot_e5da.html" title="Utilisateur:Catalysebot">Catalysebot</a>, <a href="../../../../articles/a/m/a/Utilisateur%7EAmaraBot_b9f9.html" title="Utilisateur:AmaraBot">AmaraBot</a>, <a href="../../../../articles/l/o/u/Utilisateur%7ELouperibot_13b7.html" title="Utilisateur:Louperibot">Louperibot</a>, <a href="../../../../articles/d/o/m/Utilisateur%7EDom_20f6.html" title="Utilisateur:Dom">Dom</a>, <a href="../../../../articles/x/i/b/Utilisateur%7EXibot_22f3.html" title="Utilisateur:Xibot">Xibot</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBotMultichill_5179.html" title="Utilisateur:BotMultichill">BotMultichill</a>, <a href="../../../../articles/e/n/_/Utilisateur%7EEn_rouge_0cb8.html" title="Utilisateur:En rouge">En rouge</a>, <a href="../../../../articles/c/h/i/Utilisateur%7EChicobot_8e22.html" title="Utilisateur:Chicobot">Chicobot</a>, <a href="../../../../articles/l/i/n/Utilisateur%7ELin%C3%A91_3bbd.html" title="Utilisateur:Liné1">Liné1</a>, <a href="../../../../articles/1/6/40/Utilisateur%7E16%40r.html" title="Utilisateur:16@r">16@r</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/p/o/k/Utilisateur%7EPok148_a0be.html" title="Utilisateur:Pok148">Pok148</a>, <a href="../../../../articles/v/i/c/Utilisateur%7EVickk_4a4c.html" title="Utilisateur:Vickk">Vickk</a>, <a href="../../../../articles/h/e/x/Utilisateur%7EHexabot_3b2f.html" title="Utilisateur:Hexabot">Hexabot</a>, <a href="../../../../articles/d/e/v/Utilisateur%7EDevna_c0f8.html" title="Utilisateur:Devna">Devna</a>, <a href="../../../../articles/s/a/s/Utilisateur%7ESashatoBot_387e.html" title="Utilisateur:SashatoBot">SashatoBot</a>, <a href="../../../../articles/j/e/f/Utilisateur%7EJeffdelonge_b2d2.html" title="Utilisateur:Jeffdelonge">Jeffdelonge</a>, <a href="../../../../articles/u/r/b/Utilisateur%7EUrban_6e23.html" title="Utilisateur:Urban">Urban</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERoboServien_b833.html" title="Utilisateur:RoboServien">RoboServien</a>, <a href="../../../../articles/s/i/o/Utilisateur%7ESiocnarf_962a.html" title="Utilisateur:Siocnarf">Siocnarf</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/a/r/c/Utilisateur%7EArchibald_Tuttle_6e42.html" title="Utilisateur:Archibald Tuttle">Archibald Tuttle</a>, <a href="../../../../articles/t/a/g/Utilisateur%7ETaguelmoust_31b9.html" title="Utilisateur:Taguelmoust">Taguelmoust</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/s/a/l/Utilisateur%7ESalecabot_7e09.html" title="Utilisateur:Salecabot">Salecabot</a>, <a href="../../../../articles/y/u/r/Utilisateur%7EYurikBot_0f63.html" title="Utilisateur:YurikBot">YurikBot</a>, <a href="../../../../articles/e/s/c/Utilisateur%7EEscarbot_177b.html" title="Utilisateur:Escarbot">Escarbot</a>, <a href="../../../../articles/f/i/c/Utilisateur%7EFicanas_2359.html" title="Utilisateur:Ficanas">Ficanas</a>, <a href="../../../../articles/v/a/l/Utilisateur%7EVal%C3%A9rie75_1218.html" title="Utilisateur:Valérie75">Valérie75</a>, <a href="../../../../articles/a/r/z/Utilisateur%7EArzach_85a8.html" title="Utilisateur:Arzach">Arzach</a>, <a href="../../../../articles/s/p/e/Utilisateur%7ESpedona_4623.html" title="Utilisateur:Spedona">Spedona</a>, <a href="../../../../articles/m/k/i/Utilisateur%7EMkill_232f.html" title="Utilisateur:Mkill">Mkill</a>, <a href="../../../../articles/b/o/r/Utilisateur%7EBor%C3%A9al_47f1.html" title="Utilisateur:Boréal">Boréal</a>, <a href="../../../../articles/c/a/l/Utilisateur%7ECallisto_f3a0.html" title="Utilisateur:Callisto">Callisto</a>, <a href="../../../../articles/f/r/a/Utilisateur%7EFralambert_70c3.html" title="Utilisateur:Fralambert">Fralambert</a>, <a href="../../../../articles/k/a/p/Utilisateur%7EKapipelmo_23c5.html" title="Utilisateur:Kapipelmo">Kapipelmo</a>, <a href="../../../../articles/t/r/u/Utilisateur%7ETrusty_834f.html" title="Utilisateur:Trusty">Trusty</a>, <a href="../../../../articles/h/e/m/Utilisateur%7EHemmer_ebdf.html" title="Utilisateur:Hemmer">Hemmer</a>, <a href="../../../../articles/b/e/r/Utilisateur%7EBernd_Knothe_4659.html" title="Utilisateur:Bernd Knothe">Bernd Knothe</a>, <a href="../../../../articles/j/y/p/Utilisateur%7EJyp_635e.html" title="Utilisateur:Jyp">Jyp</a>, <a href="../../../../articles/p/i/x/Utilisateur%7EPixeltoo_d08c.html" title="Utilisateur:Pixeltoo">Pixeltoo</a>, <a href="../../../../articles/t/u/r/Utilisateur%7ETurbant_6ecd.html" title="Utilisateur:Turbant">Turbant</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, <a href="../../../../articles/o/r/t/Utilisateur%7EOrthogaffe_792d.html" title="Utilisateur:Orthogaffe">Orthogaffe</a>, <a href="../../../../articles/a/l/a/Utilisateur%7EAlain_Caraco_450e.html" title="Utilisateur:Alain Caraco">Alain Caraco</a>, <a href="../../../../articles/k/o/y/Utilisateur%7EKoyuki_0284.html" title="Utilisateur:Koyuki">Koyuki</a>, <a href="../../../../articles/l/o/o/Utilisateur%7ELooxix_a2d5.html" title="Utilisateur:Looxix">Looxix</a>, <a href="../../../../articles/s/e/m/Utilisateur%7ESemnoz_aaac.html" title="Utilisateur:Semnoz">Semnoz</a>, <a href="../../../../articles/f/f/x/Utilisateur%7EFfx_c4ae.html" title="Utilisateur:Ffx">Ffx</a> et <a href="../../../../articles/t/r/a/Utilisateur%7ETraroth_bfca.html" title="Utilisateur:Traroth">Traroth</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX