Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/z/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/////i/z/Bizerte.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bizerte - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bizerte</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <table align="right" border="1" rules="all" width="300" cellpadding="3" cellspacing="0" style="clear: right; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 95%; border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #ccc; border-bottom: 2px solid #ccc; background-color: #FFE5E5">
<tr>
<th colspan="2" style="background-color: #FF8080; color:white;" align="center"><font size="4"><b>Bizerte</b></font></th>
</tr>
<tr class="hiddenStructure[[Image:EmbauchurePortPecheBizerte.JPG|300px|Entrée du vieux port]]" valign="top">
<td colspan="2" align="center" style="padding: 0 0 0 0;background-color: #ffffff;"><a href="../../../../articles/e/m/b/Image%7EEmbauchurePortPecheBizerte.JPG_f7f3.html" class="image" title="Entrée du vieux port"><img alt="Entrée du vieux port" src="../../../../images/shared/thumb/1/14/EmbauchurePortPecheBizerte.JPG/300px-EmbauchurePortPecheBizerte.JPG" width="300" height="225" border="0" /></a></td>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" style="background-color: #FFB2B2">Administration</th>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/p/a/y/Pays.html" title="Pays">Pays</a></td>
<td align="center"><a href="../../../../articles/f/l/a/Image%7EFlag_of_Tunisia.svg_6157.html" class="image" title="Tunisie"><img alt="Tunisie" src="../../../../images/shared/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/20px-Flag_of_Tunisia.svg.png" width="20" height="13" border="0" class="thumbborder" /></a>&#160;<a href="../../../../articles/t/u/n/Tunisie.html" title="Tunisie">Tunisie</a></td>
</tr>
<tr class="hiddenStructure[[gouvernorat de Bizerte|Bizerte]]">
<td><a href="../../../../articles/g/o/u/Gouvernorat.html" title="Gouvernorat">Gouvernorat</a></td>
<td align="center"><a href="../../../../articles/g/o/u/Gouvernorat_de_Bizerte_d3c9.html" title="Gouvernorat de Bizerte">Bizerte</a></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/d/%C3%A9/l/D%C3%A9l%C3%A9gation_en_Tunisie_1757.html" title="Délégation en Tunisie">Délégation(s)</a></td>
<td align="center">Bizerte Nord<br />
Bizerte Sud</td>
</tr>
<tr class="hiddenStructureMoncef Ben Gharbia">
<td><a href="../../../../articles/m/a/i/Maire.html" title="Maire">Maire</a></td>
<td align="center">Moncef Ben Gharbia</td>
</tr>
<tr class="hiddenStructure7000">
<td valign="top"><a href="../../../../articles/c/o/d/Code_postal.html" title="Code postal">Code postal</a></td>
<td align="center">7000</td>
</tr>
<tr class="hiddenStructurewww.commune-bizerte.gov.tn">
<td colspan="2" align="center"><a href="http://www.commune-bizerte.gov.tn" class="external text" title="http://www.commune-bizerte.gov.tn" rel="nofollow">Municipalité de Bizerte</a></td>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" style="background-color: #FFB2B2">Démographie</th>
</tr>
<tr class="hiddenStructure114 371">
<td valign="top"><a href="../../../../articles/p/o/p/Population.html" title="Population">Population</a></td>
<td align="center">114 371 hab. <small>(<a href="../../../../articles/2/0/0/2004.html" title="2004">2004</a><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>)</small></td>
</tr>
<tr class="hiddenStructure">
<td><a href="../../../../articles/d/e/n/Densit%C3%A9_de_population.html" title="Densité de population">Densité</a></td>
<td align="center">hab./km<sup class="exposant">2</sup></td>
</tr>
<tr class="hiddenStructureBizertin">
<td valign="top"><a href="../../../../articles/g/e/n/Gentil%C3%A9s_de_Tunisie_a299.html" title="Gentilés de Tunisie">Gentilé</a></td>
<td align="center">Bizertin</td>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" style="background-color: #FFB2B2">Géographie</th>
</tr>
<tr class="hiddenStructure">
<td valign="top"><a href="../../../../articles/a/l/t/Altitude.html" title="Altitude">Altitude</a></td>
<td align="center">m.</td>
</tr>
<tr class="hiddenStructure">
<td valign="top"><a href="../../../../articles/s/u/p/Superficie.html" title="Superficie">Superficie</a></td>
<td align="center">ha = km<sup class="exposant">2</sup></td>
</tr>
<tr class="hiddenStructure9.87">
<td><a href="../../../../articles/l/a/t/Latitude.html" title="Latitude">Latitude</a><br />
<a href="../../../../articles/l/o/n/Longitude.html" title="Longitude">Longitude</a></td>
<td align="center"><span class="plainlinksneverexpand"><a href="http://tools.wikimedia.de/~magnus/geo/geohack.php?pagename=Bizerte&amp;language=fr&amp;params=37.27_N_9.87_E_type:city_region:TN" class="external text" title="http://tools.wikimedia.de/~magnus/geo/geohack.php?pagename=Bizerte&amp;language=fr&amp;params=37.27_N_9.87_E_type:city_region:TN" rel="nofollow"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Cartes, vues aériennes et autres données pour 37°&#160;16′&#160;Nord 9°&#160;52′&#160;Est"><span class="latitude">37°&#160;16′&#160;Nord</span><br />
&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;<span class="longitude">9°&#160;52′&#160;Est</span></span></span> <span class="geo-multi-punct">/</span> <span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec geo" title="Cartes, vues aériennes et autres données pour 37.27 9.87"><span class="latitude">37.27</span>, <span class="longitude">9.87</span></span></span></a></span></td>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" style="background-color: #FFB2B2">Localisation de Bizerte</th>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center" style="background-color: #ffffff;padding: 1 1 1 1;">
<div style="width:100%;position:relative;text-align:left"><a href="../../../../articles/t/u/n/Image%7ETunisia_location_map.svg_4f29.html" class="image" title="Carte de localisation de Bizerte"><img alt="Carte de localisation de Bizerte" src="../../../../images/shared/thumb/e/e3/Tunisia_location_map.svg/250px-Tunisia_location_map.svg.png" width="250" height="527" border="0" /></a>
<div class="PointCarte" style="position:absolute; left:146px; top:18px; width:6px; height:6px; background:#FF0000; font-size:1px;" title="Carte de localisation de Bizerte"></div>
</div>
</td>
</tr>
</table>
<p><b>Bizerte</b> (<span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl" xml:lang="ar">بنزرت</span>) est une ville du nord de la <a href="../../../../articles/t/u/n/Tunisie.html" title="Tunisie">Tunisie</a> située entre la <a href="../../../../articles/m/e/r/Mer_M%C3%A9diterran%C3%A9e_0c83.html" title="Mer Méditerranée">mer Méditerranée</a> et le <a href="../../../../articles/l/a/c/Lac_de_Bizerte_cfbd.html" title="Lac de Bizerte">lac de Bizerte</a>.</p>
<p>Elle se trouve à 65 kilomètres au nord-ouest de <a href="../../../../articles/t/u/n/Tunis.html" title="Tunis">Tunis</a>, la <a href="../../../../articles/c/a/p/Capitale.html" title="Capitale">capitale</a> du pays, et à 15 kilomètres du <a href="../../../../articles/c/a/p/Cap_Blanc_%28Tunisie%29_1634.html" title="Cap Blanc (Tunisie)">cap Blanc</a> (la pointe septentrionale de l'<a href="../../../../articles/a/f/r/Afrique.html" title="Afrique">Afrique</a>). La <a href="../../../../articles/l/i/s/Liste_des_municipalit%C3%A9s_de_Tunisie_par_population_c525.html" title="Liste des municipalités de Tunisie par population">municipalité</a> a une population de 114 371 habitants (<a href="../../../../articles/r/e/c/Recensement.html" title="Recensement">recensement</a> de <a href="../../../../articles/2/0/0/2004.html" title="2004">2004</a>) mais on peut estimer la population de son <a href="../../../../articles/a/g/g/Agglom%C3%A9ration.html" title="Agglomération">agglomération</a> (comprenant également <a href="../../../../articles/m/e/n/Menzel_Jemil_db22.html" title="Menzel Jemil">Menzel Jemil</a> et <a href="../../../../articles/m/e/n/Menzel_Abderrahmane_6e10.html" title="Menzel Abderrahmane">Menzel Abderrahmane</a>) à environ 150 000 habitants.</p>
<p>Les Bizertins sont les descendants d'immigrés <a href="../../../../articles/a/r/a/Arabes.html" title="Arabes">arabes</a> et <a href="../../../../articles/b/e/r/Berb%C3%A8res.html" title="Berbères">berbères</a> d'<a href="../../../../articles/a/l/g/Alg%C3%A9rie.html" title="Algérie">Algérie</a>, fuyant les années de <a href="../../../../articles/s/%C3%A9/c/S%C3%A9cheresse.html" title="Sécheresse">sécheresse</a> de la fin du <a href="../../../../articles/x/i/x/XIXe_si%C3%A8cle_ab42.html" title="XIXe siècle"><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XIX</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle</a>, de <a href="../../../../articles/i/s/l/Islam.html" title="Islam">musulmans</a> d'<a href="../../../../articles/a/l/-/Al-Andalus_24f6.html" title="Al-Andalus">Andalousie</a>, de <a href="../../../../articles/s/l/a/Slaves.html" title="Slaves">slaves</a> musulmans de l'<a href="../../../../articles/e/m/p/Empire_ottoman.html" title="Empire ottoman">Empire ottoman</a>, de <a href="../../../../articles/s/i/c/Sicile.html" title="Sicile">Siciliens</a>, de <a href="../../../../articles/c/o/r/Corse.html" title="Corse">Corses</a>, de <a href="../../../../articles/s/a/r/Sardaigne.html" title="Sardaigne">Sardes</a>, de <a href="../../../../articles/m/a/l/Malte.html" title="Malte">Maltais</a> et de <a href="../../../../articles/r/u/s/Russe_blanc.html" title="Russe blanc">Russes blancs</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (installés à Bizerte après la <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/v/R%C3%A9volution_russe.html" title="Révolution russe">Révolution russe</a> de <a href="../../../../articles/1/9/1/1917.html" title="1917">1917</a>).</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Histoire"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Histoire</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Port_strat.C3.A9gique"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Port stratégique</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Projet_fran.C3.A7ais"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Projet français</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#R.C3.B4le_.C3.A9conomique"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Rôle économique</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Liens_internes"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Liens internes</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Histoire" id="Histoire"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Histoire">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Histoire</span></h2>
<p>Petit comptoir fondé aux environs de <a href="../../../../articles/-/1/1/-1100.html" title="-1100">1100 av. J.-C.</a> par les <a href="../../../../articles/p/h/%C3%A9/Ph%C3%A9niciens.html" class="mw-redirect" title="Phéniciens">Phéniciens</a>, la ville passe sous l'influence de <a href="../../../../articles/c/a/r/Carthage.html" title="Carthage">Carthage</a> après la défaite d'Aghatocle pendant les <a href="../../../../articles/g/u/e/Guerres_puniques.html" title="Guerres puniques">guerres puniques</a>. Elle est ensuite occupée par les <a href="../../../../articles/r/o/m/Rome_antique.html" title="Rome antique">Romains</a> sous le nom d'Hippo Diaritus ou Zaritus. Sa conquête efface d'un trait neuf siècles d'histoire punique. Démantelée, la ville voit son territoire passer sous la coupe d'<a href="../../../../articles/u/t/i/Utique.html" title="Utique">Utique</a> qui prend le parti de Rome. Il faudra longtemps pour qu'une nouvelle ville romaine s'érige à la place du site punique d'Hippo Diarrhytus.</p>
<p>La ville est ensuite conquise par les <a href="../../../../articles/c/o/n/Conqu%C3%AAte_musulmane_du_Maghreb_bed9.html" title="Conquête musulmane du Maghreb">armée musulmanes</a> qui lui donnent son nom actuel. À partir de <a href="../../../../articles/1/0/5/1050.html" title="1050">1050</a>, le déferlement des <a href="../../../../articles/h/i/l/Hilaliens.html" title="Hilaliens">tribus hilaliennes</a> provoque l'effondrement de l'État <a href="../../../../articles/z/i/r/Zirides.html" title="Zirides">ziride</a> et le pays éclate en une multitude de petites principautés indépendantes. Bizerte n'échappe pas à la tentation séparatiste. La restauration de l'autorité <a href="../../../../articles/a/l/m/Almohades.html" title="Almohades">almohade</a> annonce une nouvelle rupture&#160;: quelques 20 ans plus tard, l'<a href="../../../../articles/i/f/r/Ifriqiya.html" title="Ifriqiya">Ifriqiya</a> accède au statut de province autonome et voit émerger la <a href="../../../../articles/d/y/n/Dynastie.html" title="Dynastie">dynastie</a> <a href="../../../../articles/h/a/f/Hafsides.html" title="Hafsides">hafside</a>.</p>
<p>En <a href="../../../../articles/1/5/3/1535.html" title="1535">1535</a>, les troupes de <a href="../../../../articles/c/h/a/Charles_Quint_9f1f.html" title="Charles Quint">Charles Quint</a> prennent la ville, mais les <a href="../../../../articles/e/m/p/Empire_ottoman.html" title="Empire ottoman">Turcs</a> les chassent en <a href="../../../../articles/1/5/7/1574.html" title="1574">1574</a>. Elle connaît alors, grâce à son port, sa première grande période de prospérité. Base de <a href="../../../../articles/p/i/r/Pirate.html" title="Pirate">pirates</a>, le nombre des <a href="../../../../articles/e/s/c/Esclavage_en_Tunisie_5ed3.html" title="Esclavage en Tunisie">captifs</a> <a href="../../../../articles/c/h/r/Christianisme.html" title="Christianisme">chrétiens</a> dépasse les 20 000 au début du <a href="../../../../articles/x/v/i/XVIIIe_si%C3%A8cle_5004.html" title="XVIIIe siècle"><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XVIII</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle</a>. En réaction, la ville subit le <a href="../../../../articles/b/o/m/Bombardement.html" title="Bombardement">bombardement</a> de la <a href="../../../../articles/m/a/r/Marine_nationale_%28France%29_5655.html" title="Marine nationale (France)">marine</a> du <a href="../../../../articles/l/i/s/Liste_des_monarques_de_France_92e0.html" title="Liste des monarques de France">roi de France</a> en <a href="../../../../articles/1/6/8/1681.html" title="1681">1681</a>. Les <a href="../../../../articles/4/_/j/4_juillet.html" title="4 juillet">4</a> et <a href="../../../../articles/5/_/j/5_juillet.html" title="5 juillet">5 juillet</a> <a href="../../../../articles/1/7/7/1770.html" title="1770">1770</a>, l'<a href="../../../../articles/e/s/c/Escadre.html" title="Escadre">escadre</a> du comte de Broves bombarde à nouveau la ville et détruit les installations du port. En <a href="../../../../articles/1/7/8/1784.html" title="1784">1784</a> et <a href="../../../../articles/1/7/8/1785.html" title="1785">1785</a>, ce furent les <a href="../../../../articles/v/e/n/Venise.html" title="Venise">Vénitiens</a> qui bombardent la ville et le port avec des bombes incendiaires.</p>
<p>L'abolition de la piraterie en <a href="../../../../articles/1/8/1/1818.html" title="1818">1818</a> aurait pu porter un coup fatal à Bizerte mais le lac, dans lequel se reproduisent <a href="../../../../articles/d/o/r/Dorade_%28poisson%29.html" title="Dorade (poisson)">dorades</a>, <a href="../../../../articles/s/o/l/Sole.html" title="Sole">soles</a>, <a href="../../../../articles/m/u/l/Mulet_%28poisson%29.html" title="Mulet (poisson)">mulets</a>, <a href="../../../../articles/b/a/r/Bar_%28poisson%29.html" title="Bar (poisson)">loups</a> et <a href="../../../../articles/p/a/g/Pagellus.html" title="Pagellus">pageots</a> si faciles à piéger quand ils regagnent la mer en empruntant le chenal qui traverse la ville, compense pendant quelques années ces pertes de revenus. Les Bizertins deviennent donc <a href="../../../../articles/p/%C3%AA/c/P%C3%AAche_%28halieutique%29.html" title="Pêche (halieutique)">pêcheurs</a> et c'est par centaines de tonnes que le poisson est exporté chaque année vers Tunis, l'<a href="../../../../articles/i/t/a/Italie.html" title="Italie">Italie</a> et la France. En <a href="../../../../articles/1/7/8/1786.html" title="1786">1786</a>, un <a href="../../../../articles/d/%C3%A9/c/D%C3%A9cret.html" title="Décret">décret</a> <a href="../../../../articles/b/e/y/Bey_de_Tunis_193e.html" title="Bey de Tunis">beylical</a> accorde à la France les droits exclusifs de la pêche du <a href="../../../../articles/c/o/r/Corail.html" title="Corail">corail</a>. Les contrebandiers suivent aussitôt et, en <a href="../../../../articles/1/8/0/1800.html" title="1800">1800</a>, on estime le nombre de corailleurs à 8000. <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/p/R%C3%A9publique_de_G%C3%AAnes_98a7.html" title="République de Gênes">Génois</a>, <a href="../../../../articles/c/a/t/Catalogne.html" title="Catalogne">Catalans</a>, Vénitiens, <a href="../../../../articles/s/i/c/Sicile.html" title="Sicile">Siciliens</a>, <a href="../../../../articles/p/i/s/Pise.html" title="Pise">Pisans</a>, <a href="../../../../articles/c/o/r/Corse.html" title="Corse">Corses</a> et <a href="../../../../articles/m/a/r/Marseille.html" title="Marseille">Marseillais</a>, ils fondent nombre d'entrepôts et de commerces dans l'îlot de R'baâ mais ne mettent qu'une cinquantaine d'année à détruire les massifs de corail. En <a href="../../../../articles/1/8/5/1850.html" title="1850">1850</a>, ils ne sont plus que 2000.</p>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/b/i/z/Image%7EBizerte_Port_1890.jpg_ed8f.html" class="image" title="Plan de Bizerte en 1890"><img alt="Plan de Bizerte en 1890" src="../../../../images/shared/thumb/1/15/Bizerte_Port_1890.jpg/300px-Bizerte_Port_1890.jpg" width="300" height="215" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/i/z/Image%7EBizerte_Port_1890.jpg_ed8f.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Plan de Bizerte en <a href="../../../../articles/1/8/9/1890.html" title="1890">1890</a></div>
</div>
</div>
<p>La France obtient la primauté de la ville lors du <a href="../../../../articles/t/r/a/Trait%C3%A9_de_Berlin_f3ef.html" title="Traité de Berlin">traité de Berlin</a> en <a href="../../../../articles/1/8/7/1878.html" title="1878">1878</a> et entreprend alors la construction d'un grand port militaire sur le modèle de celui de <a href="../../../../articles/t/o/u/Toulon.html" title="Toulon">Toulon</a> du fait du rôle stratégique de la ville sur le <a href="../../../../articles/c/a/n/Canal_de_Sicile_be96.html" title="Canal de Sicile">canal de Sicile</a>. Ainsi, un canal est creusé pour relier la mer Méditerranée au lac de Bizerte où est aménagée une rade. De l'autre côté du lac est fondée la cité de Ferryville qui est appelée aujourd'hui <a href="../../../../articles/m/e/n/Menzel_Bourguiba_e920.html" title="Menzel Bourguiba">Menzel Bourguiba</a>.</p>
<p>Lors de la <a href="../../../../articles/s/e/c/Seconde_Guerre_mondiale_4a81.html" title="Seconde Guerre mondiale">Seconde Guerre mondiale</a>, la ville est occupée en <a href="../../../../articles/n/o/v/Novembre_1942.html" title="Novembre 1942">novembre 1942</a> par les <a href="../../../../articles/t/r/o/Troisi%C3%A8me_Reich_8921.html" title="Troisième Reich">Allemands</a> puis, après l'avoir bombardée de nombreuses fois, les <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tats-Unis_08e2.html" title="États-Unis">Americains</a> la reprennent le <a href="../../../../articles/7/_/m/7_mai.html" title="7 mai">7 mai</a> <a href="../../../../articles/1/9/4/1943.html" title="1943">1943</a>.</p>
<p>Malgré l'indépendance accordée à la Tunisie en <a href="../../../../articles/1/9/5/1956.html" title="1956">1956</a>, la France conserve la base de Bizerte jusqu'en <a href="../../../../articles/1/9/6/1963.html" title="1963">1963</a>, ce qui entraîne de nombreuses tensions entre la Tunisie d'<a href="../../../../articles/h/a/b/Habib_Bourguiba_b782.html" title="Habib Bourguiba">Habib Bourguiba</a> et la France de <a href="../../../../articles/c/h/a/Charles_de_Gaulle_62f6.html" title="Charles de Gaulle">Charles de Gaulle</a> qui atteignent leur paroxysme lors de la <a href="../../../../articles/c/r/i/Crise_de_Bizerte_04f7.html" title="Crise de Bizerte">crise de Bizerte</a>.</p>
<p>La ville est aujourd'hui tournée vers le <a href="../../../../articles/t/o/u/Tourisme.html" title="Tourisme">tourisme</a> malgré la forte présence de l'<a href="../../../../articles/a/r/m/Arm%C3%A9e_tunisienne.html" title="Armée tunisienne">armée tunisienne</a> (Bizerte est la plus grande base aérienne de Tunisie).</p>
<p><a name="Port_strat.C3.A9gique" id="Port_strat.C3.A9gique"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Port stratégique">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Port stratégique</span></h2>
<p><a name="Projet_fran.C3.A7ais" id="Projet_fran.C3.A7ais"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Projet français">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Projet français</span></h3>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:352px;"><a href="../../../../articles/b/i/z/Image%7EBizerte_port_1906.jpg_1a86.html" class="image" title="Plan du canal en 1906"><img alt="Plan du canal en 1906" src="../../../../images/shared/thumb/4/4d/Bizerte_port_1906.jpg/350px-Bizerte_port_1906.jpg" width="350" height="245" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/i/z/Image%7EBizerte_port_1906.jpg_1a86.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Plan du canal en 1906</div>
</div>
</div>
<p>Avant les travaux menés par les Français, la communication entre le lac et la mer est établie par deux <a href="../../../../articles/c/a/n/Canal_%28voie_navigable%29.html" title="Canal (voie navigable)">canaux</a> prenant leur origine dans le vieux port et se rejoignant avant d'atteindre le lac. Leurs contours donnent un aspect original à Bizerte qui est surnommée la «&#160;Venise africaine&#160;» avec son «&#160;pont des Soupirs&#160;». Ces deux canaux envasés et n'ayant qu'une profondeur de un à deux mètres ne peuvent être facilement utilisés pour la navigation de grands <a href="../../../../articles/n/a/v/Navire.html" title="Navire">navires</a>.</p>
<p>Aussi les nouvelles autorités du <a href="../../../../articles/p/r/o/Protectorat_fran%C3%A7ais_en_Tunisie_bc4f.html" title="Protectorat français en Tunisie">protectorat</a> de couper l'<a href="../../../../articles/i/s/t/Isthme.html" title="Isthme">isthme</a> de <a href="../../../../articles/s/a/b/Sable.html" title="Sable">sable</a> qui sépare le lac de la mer et de créer un nouveau chenal et un nouveau port à l'est de la ville. Le chenal mesurera 800 à 900 mètres de long, 100 mètres de large et neuf mètres de profondeur afin que le nouveau port puisse devenir le plus important de Tunisie et le quatrième de l'Afrique française après <a href="../../../../articles/o/r/a/Oran.html" title="Oran">Oran</a>, <a href="../../../../articles/s/k/i/Skikda.html" title="Skikda">Philippeville</a> et <a href="../../../../articles/a/n/n/Annaba.html" title="Annaba">Bône</a>. L'<a href="../../../../articles/a/m/i/Amiral.html" title="Amiral">amiral</a> Théophile Aube, pendant son passage au ministère de la marine, projette de transformer le vieux port mais ne peut que faire opérer quelques <a href="../../../../articles/d/r/a/Dragage.html" title="Dragage">dragages</a> et c'est en <a href="../../../../articles/1/8/9/1890.html" title="1890">1890</a> que commencent les travaux concédés à la maison Hersent et Couvreux pour mettre en communication le lac avec la mer et transformer la <a href="../../../../articles/r/a/d/Rade.html" title="Rade">rade</a> en un abri sûr. Dans ce but, on décide de construire deux grandes <a href="../../../../articles/j/e/t/Jet%C3%A9e_%28architecture%29.html" title="Jetée (architecture)">jetées</a>, d'une longueur d'environ un kilomètres chacune, protégeant une étendue de <a href="../../../../articles/l/i/t/Littoral.html" title="Littoral">littoral</a> de 1,8 kilomètres et formant un avant-port d'une <a href="../../../../articles/s/u/p/Superficie.html" title="Superficie">superficie</a> de plus de 100 <a href="../../../../articles/h/e/c/Hectare.html" title="Hectare">hectares</a>. Entre les musoirs des deux jetées, une ouverture de 400 mètres permet l'entrée simultanée et facile de plusieurs navires. Pour accomplir cet important travail, la Société du port de Bizerte utilise la <a href="../../../../articles/c/a/r/Carri%C3%A8re_%28g%C3%A9ologie%29.html" title="Carrière (géologie)">carrière</a> d'Aïn Meriem, située à quatre kilomètres au nord de la ville, qui fournit les blocs de <a href="../../../../articles/g/r/a/Granit.html" title="Granit">granit</a> qu'un <a href="../../../../articles/c/h/e/Chemin_de_fer.html" title="Chemin de fer">chemin de fer</a> à <a href="../../../../articles/v/o/i/Voie_%C3%A9troite.html" title="Voie étroite">voie étroite</a> amène jusque sur la <a href="../../../../articles/d/i/g/Digue.html" title="Digue">digue</a>. Les jetées, une fois terminées, protègent l'entrée du chenal contre les <a href="../../../../articles/t/e/m/Temp%C3%AAte.html" title="Tempête">tempêtes</a> et l'envasement.</p>
<p><a name="R.C3.B4le_.C3.A9conomique" id="R.C3.B4le_.C3.A9conomique"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Rôle économique">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Rôle économique</span></h3>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:352px;"><a href="../../../../articles/s/u/p/Image%7ESuperTankerHarbourBizerte.jpg_a266.html" class="image" title="Pétrolier dans le port de Bizerte"><img alt="Pétrolier dans le port de Bizerte" src="../../../../images/shared/thumb/1/10/SuperTankerHarbourBizerte.jpg/350px-SuperTankerHarbourBizerte.jpg" width="350" height="233" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/s/u/p/Image%7ESuperTankerHarbourBizerte.jpg_a266.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="../../../../articles/p/%C3%A9/t/P%C3%A9trolier.html" title="Pétrolier">Pétrolier</a> dans le port de Bizerte</div>
</div>
</div>
<p>Favorisé par sa position stratégique sur l'axe traversant la <a href="../../../../articles/m/e/r/Mer_M%C3%A9diterran%C3%A9e_0c83.html" title="Mer Méditerranée">mer Méditerranée</a> et le développement des zones <a href="../../../../articles/i/n/d/Industrie.html" title="Industrie">industrielles</a> de la région (<a href="../../../../articles/m/e/n/Menzel_Bourguiba_e920.html" title="Menzel Bourguiba">Menzel Bourguiba</a>, <a href="../../../../articles/m/e/n/Menzel_Jemil_db22.html" title="Menzel Jemil">Menzel Jemil</a> et <a href="../../../../articles/u/t/i/Utique.html" title="Utique">Utique</a>), le port de Bizerte a vu transité 4 790 313 tonnes de marchandises en <a href="../../../../articles/2/0/0/2006.html" title="2006">2006</a> dont la quasi-totalité dans le cadre du trafic international<sup id="cite_ref-OMMP_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-OMMP-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Près des deux tiers des marchandises sont destinées à l'<a href="../../../../articles/e/u/r/Europe.html" title="Europe">Europe</a> et près des deux tiers sont constituées d'<a href="../../../../articles/h/y/d/Hydrocarbure.html" title="Hydrocarbure">hydrocarbures</a><sup id="cite_ref-OMMP_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-OMMP-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p>L’accès au quai de commerce et au bassin de Menzel Bourguiba se fait par un <a href="../../../../articles/c/a/n/Canal_%28voie_navigable%29.html" title="Canal (voie navigable)">canal</a>, traversé par le <a href="../../../../articles/p/o/n/Pont_mobile_de_Bizerte_df39.html" title="Pont mobile de Bizerte">pont mobile</a>, large de 75 mètres et disposant d'un <a href="../../../../articles/t/i/r/Tirant_d%27air.html" title="Tirant d'air">tirant d'air</a> de 13 mètres. Par ailleurs, avec ses quatre bassins de <a href="../../../../articles/r/a/d/Radoub.html" title="Radoub">radoub</a> sur le <a href="../../../../articles/l/a/c/Lac_de_Bizerte_cfbd.html" title="Lac de Bizerte">lac de Bizerte</a> et leurs installations, le <a href="../../../../articles/c/h/a/Chantier_naval.html" title="Chantier naval">chantier naval</a> présente des avantages comparatifs par rapport aux chantiers du nord de la Méditerranée grâce à une main d'œuvre qualifiée et à un coût compétitif<sup id="cite_ref-OMMP_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-OMMP-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En outre, la proximité du réseau ferroviaire, l'accès à l'<a href="../../../../articles/a/u/t/Autoroute_tunisienne_A4_6c28.html" title="Autoroute tunisienne A4">autoroute Tunis-Bizerte</a> ainsi que la <a href="../../../../articles/v/o/i/Voie_rapide.html" title="Voie rapide">voie rapide</a> reliant Menzel Bourguiba à Bizerte confère au site les atouts d’un port moderne.</p>
<p><a name="R.C3.A9f.C3.A9rences" id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> <a href="http://www.ins.nat.tn/fr/rgph2.1.commune.php?code_modalite=24417&amp;Code_indicateur=0301007&amp;Submit3=Envoyer" class="external text" title="http://www.ins.nat.tn/fr/rgph2.1.commune.php?code_modalite=24417&amp;Code_indicateur=0301007&amp;Submit3=Envoyer" rel="nofollow">Recensement de 2004 (Institut national de la statistique)</a></li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> <a href="http://www.jeuneafrique.com/jeune_afrique/article_jeune_afrique.asp?art_cle=LIN11095anasteisinu0" class="external text" title="http://www.jeuneafrique.com/jeune_afrique/article_jeune_afrique.asp?art_cle=LIN11095anasteisinu0" rel="nofollow">Ridha Kéfi, «&#160;Anastasia, doyenne des <i>Russes de Tunisie</i>&#160;», <i>Jeune Afrique</i>, 11 septembre 2005</a></li>
<li id="cite_note-OMMP-2"><span class="renvois_vers_le_texte">↑ <a href="#cite_ref-OMMP_2-0" title=""><sup style="padding-left: 1px;">a</sup></a>  <a href="#cite_ref-OMMP_2-1" title=""><sup style="padding-left: 1px;">b</sup></a>  <a href="#cite_ref-OMMP_2-2" title=""><sup style="padding-left: 1px;">c</sup></a> </span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> <a href="http://www.ommp.nat.tn/bizerte.php" class="external text" title="http://www.ommp.nat.tn/bizerte.php" rel="nofollow">Port de Bizerte - Menzel Bourguiba (Office de la marine marchande et des ports)</a></li>
</ol>
</div>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h2>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/h/a/b/Habib_Dlala_a9a6.html" title="Habib Dlala">Habib Dlala</a>, «&#160;Bizerte à l'époque contemporaine&#160;», <i>Encyclopédie berbère</i>, éd. Laboratoire d'anthropologie et de préhistoire des pays de la Méditerranée occidentale &amp; Edisud, Aix-en-Provence, 1991, pp. 1523-1526</li>
<li><a href="../../../../articles/h/a/b/Habib_Dlala_a9a6.html" title="Habib Dlala">Habib Dlala</a>, «&#160;Les grands moments de l'évolution démo-spatiale de la ville de Bizerte&#160;», <i>Revue tunisienne de géographie</i>, n°1, 1992, 35 p.</li>
<li><a href="../../../../articles/h/a/b/Habib_Dlala_a9a6.html" title="Habib Dlala">Habib Dlala</a>, «&#160;Bizerte. Les grands partis d'aménagement&#160;», <i>Revue tunisienne de géographie</i>, n°27, 1995, pp. 107-141</li>
</ul>
<p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2>
<p><a name="Liens_internes" id="Liens_internes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Liens internes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens internes</span></h3>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/c/l/u/Club_athl%C3%A9tique_bizertin.html" title="Club athlétique bizertin">CA bizertin</a></li>
</ul>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h3>
<div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#f9f9f9;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;">
<table cellpadding="2" cellspacing="0" style="background-color:transparent">
<tr valign="middle">
<td style="line-height:50px;vertical-align:middle;position:relative" align="center" valign="middle">
<div style="position: relative;"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Accueil" title="commons:Accueil"><img alt="commons:Accueil" src="../../../../images/shared/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png" width="50" height="67" border="0" /></a></div>
</td>
<td valign="middle">
<p><span class="plainlinks"><a href="../../../../articles/w/i/k/Wikimedia_Commons_7b57.html" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> propose des documents multimédia libres sur <b><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bizerte?uselang=fr" class="external text" title="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bizerte?uselang=fr" rel="nofollow">Bizerte</a></b>.</span></p>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<ul>
<li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> <a href="http://www.commune-bizerte.gov.tn/fr/" class="external text" title="http://www.commune-bizerte.gov.tn/fr/" rel="nofollow">Site de la municipalité de Bizerte</a></li>
<li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> <a href="http://www.saisonstunisiennes.com/articles/Vieux%20port%20Bizerte/" class="external text" title="http://www.saisonstunisiennes.com/articles/Vieux%20port%20Bizerte/" rel="nofollow">Ridha Kéfi, «&#160;Le vieux port de Bizerte&#160;» <i>Saisons tunisiennes</i>, 24 février 2007</a></li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/f/l/a/Image%7EFlag_of_Tunisia-2.svg_e568.html" class="image" title="Icône du portail de la Tunisie"><img alt="Icône du portail de la Tunisie" src="../../../../images/shared/thumb/0/0c/Flag_of_Tunisia-2.svg/33px-Flag_of_Tunisia-2.svg.png" width="33" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/t/u/n/Portail%7ETunisie_ed33.html" title="Portail:Tunisie">Portail de la Tunisie</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/t/i/t/Image%7ETitre-mediteranee.gif_5ea6.html" class="image" title="Icône du portail de la Méditerranée"><img alt="Icône du portail de la Méditerranée" src="../../../../images/local/thumb/c/c6/Titre-mediteranee.gif/48px-Titre-mediteranee.gif" width="48" height="13" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/m/%C3%A9/d/Portail%7EM%C3%A9diterran%C3%A9e_2bd9.html" title="Portail:Méditerranée">Portail de la Méditerranée</a></span></span></li>
</ul>
<p><span id="coordinates"><span class="plainlinksneverexpand"><a href="http://tools.wikimedia.de/~magnus/geo/geohack.php?pagename=Bizerte&amp;language=fr&amp;params=37.27_N_9.87_E_type:city_region:TN" class="external text" title="http://tools.wikimedia.de/~magnus/geo/geohack.php?pagename=Bizerte&amp;language=fr&amp;params=37.27_N_9.87_E_type:city_region:TN" rel="nofollow"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Cartes, vues aériennes et autres données pour 37°&#160;16′&#160;N 9°&#160;52′&#160;E"><span class="latitude">37°&#160;16′&#160;N</span> <span class="longitude">9°&#160;52′&#160;E</span></span></span> <span class="geo-multi-punct">/</span> <span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec geo" title="Cartes, vues aériennes et autres données pour 37.27 9.87"><span class="latitude">37.27</span>, <span class="longitude">9.87</span></span></span></a></span></span></p>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 1883/1000000
Post-expand include size: 17429/2048000 bytes
Template argument size: 4782/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/v/i/l/Cat%C3%A9gorie%7EVille_portuaire_de_Tunisie_e4b4.html" title="Catégorie:Ville portuaire de Tunisie">Ville portuaire de Tunisie</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/v/i/l/Cat%C3%A9gorie%7EVille_membre_de_l%27AIMF_a724.html" title="Catégorie:Ville membre de l'AIMF">Ville membre de l'AIMF</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/i/z/Bizerte.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/i/z/Discuter%7EBizerte_f7d0.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bizerte">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ar/articles/%D8%A8/%D9%86/%D8%B2/%D8%A8%D9%86%D8%B2%D8%B1%D8%AA.html">العربية</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ca/articles/b/i/z/Bizerta.html">Català</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cy/articles/b/i/z/Bizerte.html">Cymraeg</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/b/i/z/Bizerta.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/b/i/z/Bizerte.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/b/i/z/Bizerta.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/b/i/s/Biserta.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../he/articles/%D7%91/%D7%99/%D7%96/%D7%91%D7%99%D7%96%D7%A8%D7%98%D7%94.html">עברית</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../id/articles/b/i/z/Bizerte.html">Bahasa Indonesia</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/b/i/s/Biserta.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/b/i/z/Bizerte_%28stad%29.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/b/i/z/Bizerta.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/b/i/z/Bizerta.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ro/articles/b/i/z/Bizerte.html">Română</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%B1/%D0%B8/%D0%B7/%D0%91%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sl/articles/b/i/z/Bizerte.html">Slovenščina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../tr/articles/b/i/z/Bizerte.html">Türkçe</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../uk/articles/%D0%B1/%D1%96/%D0%B7/%D0%91%D1%96%D0%B7%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0.html">Українська</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 13 juin 2008 à 17:45 par Utilisateur <a href="../../../../articles/m/o/u/Utilisateur%7EMoumou82_8b0a.html" title="Utilisateur:Moumou82">Moumou82</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/p/i/e/Utilisateur%7EPierre_cb_364d.html" title="Utilisateur:Pierre cb">Pierre cb</a>, <a href="../../../../articles/l/e/m/Utilisateur%7ELeMorvandiau_b919.html" title="Utilisateur:LeMorvandiau">LeMorvandiau</a>, <a href="../../../../articles/v/o/l/Utilisateur%7EVolkovBot_0e6c.html" title="Utilisateur:VolkovBot">VolkovBot</a>, <a href="../../../../articles/h/e/r/Utilisateur%7EHercule_08eb.html" title="Utilisateur:Hercule">Hercule</a>, <a href="../../../../articles/a/u/x/Utilisateur%7EAuxerroisdu68_7130.html" title="Utilisateur:Auxerroisdu68">Auxerroisdu68</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/e/l/c/Utilisateur%7EElc%C3%A8d77_62c2.html" title="Utilisateur:Elcèd77">Elcèd77</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/c/i/t/Utilisateur%7ECitizen59_0107.html" title="Utilisateur:Citizen59">Citizen59</a>, <a href="../../../../articles/s/t/i/Utilisateur%7ESting_710f.html" title="Utilisateur:Sting">Sting</a>, <a href="../../../../articles/c/i/m/Utilisateur%7ECimoi_0718.html" title="Utilisateur:Cimoi">Cimoi</a>, <a href="../../../../articles/k/o/r/Utilisateur%7EKorribot_aba3.html" title="Utilisateur:Korribot">Korribot</a>, <a href="../../../../articles/a/l/l/Utilisateur%7EAlleborgoBot_c888.html" title="Utilisateur:AlleborgoBot">AlleborgoBot</a>, <a href="../../../../articles/l/o/u/Utilisateur%7ELouis-garden_07d1.html" title="Utilisateur:Louis-garden">Louis-garden</a>, <a href="../../../../articles/e/r/a/Utilisateur%7EErabot_61a5.html" title="Utilisateur:Erabot">Erabot</a>, <a href="../../../../articles/m/o/e/Utilisateur%7EMoez_b60b.html" title="Utilisateur:Moez">Moez</a>, <a href="../../../../articles/y/a/m/Utilisateur%7EYamen_4897.html" title="Utilisateur:Yamen">Yamen</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBotMultichill_5179.html" title="Utilisateur:BotMultichill">BotMultichill</a>, Banzart, <a href="../../../../articles/i/a/l/Utilisateur%7EIAlex_938a.html" title="Utilisateur:IAlex">IAlex</a>, <a href="../../../../articles/f/u/r/Utilisateur%7EFurmeyer_0792.html" title="Utilisateur:Furmeyer">Furmeyer</a>, <a href="../../../../articles/k/r/o/Utilisateur%7EKropotkine_113_e773.html" title="Utilisateur:Kropotkine 113">Kropotkine 113</a>, <a href="../../../../articles/l/a/u/Utilisateur%7ELaurent_Nguyen_0334.html" title="Utilisateur:Laurent Nguyen">Laurent Nguyen</a>, <a href="../../../../articles/d/h/f/Utilisateur%7EDhfaouzi_0dd1.html" title="Utilisateur:Dhfaouzi">Dhfaouzi</a>, <a href="../../../../articles/s/i/e/Utilisateur%7ESieBot_a9a8.html" title="Utilisateur:SieBot">SieBot</a>, <a href="../../../../articles/w/i/k/Utilisateur%7EWikifr%C3%A9d%C3%A9ric_7996.html" title="Utilisateur:Wikifrédéric">Wikifrédéric</a>, <a href="../../../../articles/l/a/d/Utilisateur%7ELaddo_e3cf.html" title="Utilisateur:Laddo">Laddo</a>, <a href="../../../../articles/a/i/b/Utilisateur%7EAibot_a883.html" title="Utilisateur:Aibot">Aibot</a>, <a href="../../../../articles/b/o/u/Utilisateur%7EBoutheina_99a3.html" title="Utilisateur:Boutheina">Boutheina</a>, <a href="../../../../articles/p/r/o/Utilisateur%7EProfburp_1144.html" title="Utilisateur:Profburp">Profburp</a>, <a href="../../../../articles/g/r/i/Utilisateur%7EGribeco_2ab0.html" title="Utilisateur:Gribeco">Gribeco</a>, <a href="../../../../articles/c/a/r/Utilisateur%7ECarthae_6241.html" title="Utilisateur:Carthae">Carthae</a>, <a href="../../../../articles/2E/a/n/Utilisateur%7E.anacondabot.html" title="Utilisateur:.anacondabot">.anacondabot</a>, <a href="../../../../articles/k/a/s/Utilisateur%7EKassus_afe0.html" title="Utilisateur:Kassus">Kassus</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadre_e2b4.html" title="Utilisateur:Badre">Badre</a>, <a href="../../../../articles/n/o/u/Utilisateur%7ENouriblz_5157.html" title="Utilisateur:Nouriblz">Nouriblz</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/z/y/x/Utilisateur%7EZyxwvut-Bot_ee10.html" title="Utilisateur:Zyxwvut-Bot">Zyxwvut-Bot</a>, <a href="../../../../articles/m/i/r/Utilisateur%7EMir_5423.html" title="Utilisateur:Mir">Mir</a>, <a href="../../../../articles/s/h/a/Utilisateur%7EShaolin128_20e8.html" title="Utilisateur:Shaolin128">Shaolin128</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/a/s/r/Utilisateur%7EAsram_3907.html" title="Utilisateur:Asram">Asram</a>, <a href="../../../../articles/t/e/d/Utilisateur%7ETeddyyy_081a.html" title="Utilisateur:Teddyyy">Teddyyy</a>, <a href="../../../../articles/y/u/r/Utilisateur%7EYurikBot_0f63.html" title="Utilisateur:YurikBot">YurikBot</a>, <a href="../../../../articles/e/y/o/Utilisateur%7EEyOne_a7d0.html" title="Utilisateur:EyOne">EyOne</a>, <a href="../../../../articles/k/o/y/Utilisateur%7EKoyuki_0284.html" title="Utilisateur:Koyuki">Koyuki</a>, <a href="../../../../articles/b/a/r/Utilisateur%7EBaronnet_f445.html" title="Utilisateur:Baronnet">Baronnet</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/i/z/n/Utilisateur%7EIznogood_72b4.html" title="Utilisateur:Iznogood">Iznogood</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, <a href="../../../../articles/k/h/u/Utilisateur%7EKhunMKham_65ec.html" title="Utilisateur:KhunMKham">KhunMKham</a>, <a href="../../../../articles/w/o/w/Utilisateur%7EWoww_56c8.html" title="Utilisateur:Woww">Woww</a>, <a href="../../../../articles/p/o/u/Utilisateur%7EPoulpy_9a68.html" title="Utilisateur:Poulpy">Poulpy</a>, <a href="../../../../articles/s/a/m/Utilisateur%7ESam_Hocevar_d973.html" title="Utilisateur:Sam Hocevar">Sam Hocevar</a>, <a href="../../../../articles/x/a/t/Utilisateur%7EXate_0ecf.html" title="Utilisateur:Xate">Xate</a>, <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a>, <a href="../../../../articles/a/l/i/Utilisateur%7EAlibaba_a21e.html" title="Utilisateur:Alibaba">Alibaba</a>, <a href="../../../../articles/o/s/m/Utilisateur%7EOsMoSe_a714.html" title="Utilisateur:OsMoSe">OsMoSe</a> et <a href="../../../../articles/h/o/w/Utilisateur%7EHoward_Drake_6f46.html" title="Utilisateur:Howard Drake">Howard Drake</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX