Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/v/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/////i/v/Bivalvia.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bivalvia - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bivalvia</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <table align="right" rules="all" cellpadding="3" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; background-color:#F6EBE4;">
<tr>
<th colspan="2" style="background:#FF9999;" align="center"><span style="position: relative; float: right;"><map name="ImageMap_35" id="ImageMap_35">
<area href="../../../../articles/l/e/c/Wikip%C3%A9dia%7ELecture_d%27une_taxobox_20a2.html" shape="rect" coords="0,0,17,17" alt="Wikipédia:Lecture d'une taxobox" title="Wikipédia:Lecture d'une taxobox" /></map></span>
<div style="position: relative;"><span style="position: relative; float: right;"><img alt="Comment lire une taxobox" src="../../../../images/shared/thumb/b/b4/Gtk-dialog-info.svg/20px-Gtk-dialog-info.svg.png" width="20" height="20" border="0" usemap="#ImageMap_35" /></span></div>
<font color="white" size="4"><b>Bivalves</b></font></th>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center" style="padding:0px;background:pink;"><a href="../../../../articles/b/i/v/Image%7EBivalvia.jpg_83a6.html" class="image" title="Coquilles bivalves"><img alt="Coquilles bivalves" src="../../../../images/shared/thumb/e/e9/Bivalvia.jpg/250px-Bivalvia.jpg" width="250" height="224" border="0" /></a></td>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" align="center" style="padding:1px;"><small>Coquilles bivalves</small></th>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" style="background:pink;"><a href="../../../../articles/c/l/a/Classification_classique.html" title="Classification classique">Classification classique</a></th>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/r/%C3%A8/g/R%C3%A8gne_%28biologie%29.html" title="Règne (biologie)">Règne</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/a/n/i/Animal.html" title="Animal">Animalia</a></i></td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/e/m/b/Embranchement_%28biologie%29.html" title="Embranchement (biologie)">Embranchement</a></td>
<td><i><a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca.html" title="Mollusca">Mollusca</a></i></td>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="pink" colspan="2"><a href="../../../../articles/c/l/a/Classe_%28biologie%29.html" title="Classe (biologie)">Classe</a></th>
</tr>
<tr>
<th colspan="2"><i>Bivalvia</i><br />
<font color="black" size="1"><a href="../../../../articles/c/a/r/Carl_von_Linn%C3%A9_8014.html" title="Carl von Linné">Linnaeus</a>, <a href="../../../../articles/1/7/5/1758.html" title="1758">1758</a></font></th>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="pink" colspan="2">Références</th>
</tr>
<tr>
<th colspan="2"><a href="../../../../articles/i/n/t/Integrated_Taxonomic_Information_System_309e.html" class="mw-redirect" title="Integrated Taxonomic Information System">ITIS</a>&#160;: <span class="plainlinksneverexpand"><a href="http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=79118" class="external text" title="http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=79118" rel="nofollow"><small>tsn</small> 79118</a></span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></th>
</tr>
<tr>
<th style="background-color:pink;" colspan="2">Taxons de rang inférieur</th>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">Sous-classe <a href="../../../../articles/p/r/o/Protobranchia.html" title="Protobranchia">Protobranchia</a>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/s/o/l/Solemyoida.html" title="Solemyoida">Solemyoida</a></li>
<li><a href="../../../../articles/n/u/c/Nuculoida.html" title="Nuculoida">Nuculoida</a></li>
</ul>
<p>Sous-classe <a href="../../../../articles/p/t/e/Pteriomorphia.html" title="Pteriomorphia">Pteriomorphia</a></p>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/a/r/c/Arcoida.html" title="Arcoida">Arcoida</a></li>
<li><a href="../../../../articles/m/y/t/Mytiloida.html" title="Mytiloida">Mytiloida</a></li>
<li><a href="../../../../articles/p/t/e/Pterioida.html" title="Pterioida">Pterioida</a></li>
</ul>
<p>Sous-classe <a href="../../../../articles/p/a/l/Paleoheterodonta.html" class="mw-redirect" title="Paleoheterodonta">Paleoheterodonta</a></p>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/t/r/i/Trigonioida.html" title="Trigonioida">Trigonioida</a></li>
<li><a href="../../../../articles/u/n/i/Unionoida.html" title="Unionoida">Unionoida</a></li>
</ul>
<p>Sous-classe <a href="../../../../articles/h/e/t/Heterodonta.html" title="Heterodonta">Heterodonta</a></p>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/v/e/n/Veneroida.html" title="Veneroida">Veneroida</a></li>
<li><a href="../../../../articles/m/y/o/Myoida.html" title="Myoida">Myoida</a></li>
</ul>
<p>Sous-classe <a href="../../../../articles/a/n/o/Anomalosdesmata.html" class="mw-redirect" title="Anomalosdesmata">Anomalosdesmata</a></p>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/p/h/o/Pholadomyoida.html" title="Pholadomyoida">Pholadomyoida</a></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="pink" colspan="2"><a href="../../../../articles/c/l/a/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Classification phylogénétique">Classification phylogénétique</a></th>
</tr>
<tr>
<td colspan="2"><b>Position&#160;:</b>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca.html" title="Mollusca">mollusques</a>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/s/o/l/Solenogastres.html" class="mw-redirect" title="Solenogastres">solénogastres</a></li>
<li><a href="../../../../articles/c/a/u/Caudofoveata.html" title="Caudofoveata">caudofovéates</a></li>
<li><a href="../../../../articles/e/u/m/Eumollusca.html" title="Eumollusca">eumollusques</a>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/p/o/l/Polyplacophores.html" class="mw-redirect" title="Polyplacophores">polyplacophores</a></li>
<li><a href="../../../../articles/c/o/n/Conchif%C3%A8res.html" class="mw-redirect" title="Conchifères">conchifères</a>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/m/o/n/Monoplacophora.html" title="Monoplacophora">monoplacophores</a></li>
<li>ganglioneures
<ul>
<li>viscéroconques
<ul>
<li><a href="../../../../articles/g/a/s/Gastropoda.html" title="Gastropoda">gastéropodes</a></li>
<li><a href="../../../../articles/c/e/p/Cephalopoda.html" title="Cephalopoda">céphalopodes</a></li>
</ul>
</li>
<li>diasomes
<ul>
<li><strong class="selflink">bivalves</strong></li>
<li><a href="../../../../articles/s/c/a/Scaphopodes.html" class="mw-redirect" title="Scaphopodes">scaphopodes</a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="pink" colspan="2" align="center"><font color="black" size="1">d'après <a href="../../../../articles/c/l/a/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique_du_vivant.html" class="mw-redirect" title="Classification phylogénétique du vivant">Classification phylogénétique du vivant</a><br />
<i>(voir <a href="../../../../articles/a/r/b/Arbre_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Arbre phylogénétique">arbre phylogénétique</a>)</i></font></td>
</tr>
<tr>
<td align="center" colspan="2" style="background:#eeeeee; padding:0 0 0 0;">
<p><small><a href="../../../../articles/w/i/k/Image%7EWikispecies-logo.svg_e815.html" class="image" title="Wikispecies-logo.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/20px-Wikispecies-logo.svg.png" width="20" height="23" border="0" /></a> Retrouvez <a href="http://species.wikimedia.org/wiki/Bivalvia" class="extiw" title="wikispecies:Bivalvia">ce taxon</a> sur <a href="http://species.wikimedia.org/wiki/Accueil" class="extiw" title="wikispecies:Accueil">Wikispecies</a></small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td align="center" colspan="2" style="background:#eeeeee; padding:0px 0px 0px 0px;">
<table style="background:#eeeeee;">
<tr>
<td><a href="../../../../articles/c/o/m/Image%7ECommons-logo.svg_62a0.html" class="image" title="Commons-logo.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" width="20" height="27" border="0" /></a></td>
<td><small><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bivalvia" class="extiw" title="commons:Category:Bivalvia">D'autres documents multimédia</a><br />
sont disponibles sur <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Accueil" class="extiw" title="commons:Accueil">Commons</a></small></td>
</tr>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center" bgcolor="#EEEEEE" style="padding:3px 0px 0px 0px;"><small>Parcourez la <a href="../../../../articles/b/i/o/Portail%7EBiologie_4ad4.html" title="Portail:Biologie">biologie</a> sur Wikipédia&#160;:</small>
<table border="0" cellspacing="3" cellpadding="1" style="background:#EEEEEE;width:200px; vertical-align:middle">
<tr>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/b/i/o/Portail%7EBiologie_4ad4.html" title="Portail:Biologie"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/5/56/AlphaHelixSection_(blue).svg/20px-AlphaHelixSection_(blue).svg.png" width="20" height="6" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/z/o/o/Portail%7EZoologie_d7b1.html" title="Portail:Zoologie"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/7/75/Symbole-faune.png/20px-Symbole-faune.png" width="20" height="18" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/m/i/c/Portail%7EMicrobiologie_23c7.html" title="Portail:Microbiologie"><img alt="" src="../../../../images/local/thumb/e/ec/Salmobandeau.jpg/20px-Salmobandeau.jpg" width="20" height="17" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/c/o/n/Portail%7EConservation_de_la_nature_c970.html" title="Portail:Conservation de la nature"><img alt="" src="../../../../images/local/thumb/5/51/PCN-icone.png/20px-PCN-icone.png" width="20" height="19" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/b/o/t/Portail%7EBotanique_0e2b.html" title="Portail:Botanique"><img alt="" src="../../../../images/local/thumb/8/8b/Icone_botanique01.png/20px-Icone_botanique01.png" width="20" height="19" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/a/g/r/Portail%7EAgrop%C3%A9dia_a210.html" title="Portail:Agropédia"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/4/4c/P_agriculture.png/20px-P_agriculture.png" width="20" height="12" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/p/l/a/Portail%7EPlantes_utiles_f990.html" title="Portail:Plantes utiles"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/a/ab/Patates.jpg/20px-Patates.jpg" width="20" height="13" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/h/o/r/Portail%7EHortip%C3%A9dia_a081.html" title="Portail:Hortipédia"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/c/c3/Extracted_pink_rose.png/20px-Extracted_pink_rose.png" width="20" height="17" border="0" /></a></div>
</td>
</tr>
</table>
</td>
</tr>
</table>
<p>Les <b>bivalves</b> (<a href="../../../../articles/c/l/a/Classe_%28biologie%29.html" title="Classe (biologie)">classe</a> des <i><b>Bivalvia</b></i>) sont des <a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusque.html" class="mw-redirect" title="Mollusque">mollusques</a> dont la coquille est constituée de deux parties distinctes et attachées, plus ou moins symétriques, pouvant s'ouvrir ou se refermer. Cette classe comprend environ 30,000 <a href="../../../../articles/e/s/p/Esp%C3%A8ce.html" title="Espèce">espèces</a>, notamment les <a href="../../../../articles/m/o/u/Moule_%28mollusque%29.html" class="mw-redirect" title="Moule (mollusque)">moules</a>, les <a href="../../../../articles/h/u/%C3%AE/Hu%C3%AEtre.html" title="Huître">huîtres</a> et les <a href="../../../../articles/p/a/l/Palourde.html" title="Palourde">palourdes</a>. Les bivalves sont tous exclusivement aquatiques, et on les trouve aussi bien dans l'<a href="../../../../articles/e/a/u/Eau_douce.html" title="Eau douce">eau douce</a> que dans l'eau salée. La classe se nomme également <b>Bivalva</b>, <b>Pelecypoda</b> (les <b>pélécypodes</b>) ou <b>Lamellibranchia</b> (les <b>lamellibranches</b>).</p>
<p>Certaines espèces comme les moules s'attachent aux surfaces sous l'eau à l'aide d'un filament collant appelé <a href="../../../../articles/b/y/s/Byssus.html" title="Byssus">byssus</a>. D'autres s'ensevelissent dans du sable ou du sédiment. D'autres encore sont mobiles, tel les palourdes qui peuvent se déplacer dans le sable ou la vase grâce au pied musculeux.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Anatomie"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Anatomie</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Alimentation"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Alimentation</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Reproduction"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Reproduction</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Classification"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Classification</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Taxonomie"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Taxonomie</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Histoire_naturelle"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Histoire naturelle</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Les_fossiles"><span class="tocnumber">6.1</span> <span class="toctext">Les fossiles</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Place_des_bivalves_dans_le_monde_animal"><span class="tocnumber">6.2</span> <span class="toctext">Place des bivalves dans le monde animal</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#R.C3.A9f.C3.A9rences_externes"><span class="tocnumber">7.1</span> <span class="toctext">Références externes</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">7.2</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Anatomie" id="Anatomie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Anatomie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Anatomie</span></h2>
<p>Les bivalves sont dépourvus de <a href="../../../../articles/r/a/d/Radula.html" title="Radula">radulas</a> et s'alimentent en filtrant des particules de l'eau grâce à leurs <a href="../../../../articles/b/r/a/Branchie.html" title="Branchie">branchies</a>. Ils ont un système circulatoire ouvert et les organes sont recouverts de <a href="../../../../articles/s/a/n/Sang.html" title="Sang">sang</a>. La <a href="../../../../articles/n/%C3%A9/p/N%C3%A9phridie.html" title="Néphridie">néphridie</a> sert d'organe excrétoire, analogue aux <a href="../../../../articles/r/e/i/Rein.html" title="Rein">reins</a>.</p>
<p>La coquille de nature calcaire est sécrétée par le manteau enveloppant l'animal. La coquille est reliée par une charnière au milieu du dos. En cas de danger, de puissants muscles adducteurs peuvent refermer solidement les deux parties.</p>
<p>Le pied peut servir au déplacement chez le jeune, et plus rarement chez l'adulte. Il sert le plus souvent à enfouir l'animal.</p>
<p><a name="Alimentation" id="Alimentation"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Alimentation">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Alimentation</span></h2>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:172px;"><a href="../../../../articles/g/i/a/Image%7EGiant_clam_or_Tridacna_gigas.jpg_287a.html" class="image" title="Bivalve géante, Tridacna gigas"><img alt="Bivalve géante, Tridacna gigas" src="../../../../images/shared/thumb/1/11/Giant_clam_or_Tridacna_gigas.jpg/170px-Giant_clam_or_Tridacna_gigas.jpg" width="170" height="227" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/g/i/a/Image%7EGiant_clam_or_Tridacna_gigas.jpg_287a.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Bivalve géante, <i><a href="../../../../articles/t/r/i/Tridacna_gigas.html" class="mw-redirect" title="Tridacna gigas">Tridacna gigas</a></i></div>
</div>
</div>
<p>Les bivalves se nourrissent de petites particules alimentaires comme des <a href="../../../../articles/p/r/o/Protiste.html" class="mw-redirect" title="Protiste">protistes</a> et des larves du <a href="../../../../articles/p/l/a/Plancton.html" title="Plancton">plancton</a>.</p>
<p>Les espèces <a href="../../../../articles/d/%C3%A9/t/D%C3%A9tritivore.html" title="Détritivore">détritivores</a> se nourrissent de la pellicule organique déposée sur le fond. Les cils vibratiles des cellules ciliées du manteau créent des courants d’eau amenant les particules en suspension vers la bouche.</p>
<p>L’épithélium branchial sécrète un film de mucus dans lequel peuvent s’engluer les particules. Les matières non alimentaires sont éliminées avec le mucus. Les matières alimentaires arrivent à l’estomac où elles sont broyées par une tige cristalline.</p>
<p><a name="Reproduction" id="Reproduction"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Reproduction">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Reproduction</span></h2>
<p>Les sexes sont séparés chez les bivalves. Les <a href="../../../../articles/g/a/m/Gam%C3%A8te.html" title="Gamète">gamètes</a> sont libérés et fécondés dans le milieu aquatique. Les femelles sécrètent une substance appelé fertilisine qui déclenche l’éjaculation des mâles.<br />
Certaines espèces de bivalve sont hermaphrodites et produisent en même temps ovules et spermatozoïdes. Les huîtres quant à elles peuvent changer de sexe au cours de leur vie.</p>
<p><a name="Classification" id="Classification"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Classification">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Classification</span></h2>
<p>Selon <a href="../../../../articles/i/n/t/Integrated_Taxonomic_Information_System_309e.html" class="mw-redirect" title="Integrated Taxonomic Information System">ITIS</a> et <a href="../../../../articles/a/n/i/Animal_Diversity_Web_16e4.html" title="Animal Diversity Web">ADW</a>:</p>
<ul>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/p/h/o/Pholadomyoida.html" title="Pholadomyoida">Pholadomyoida</a></i></li>
<li>super-ordre <i><a href="../../../../articles/c/r/y/Cryptodonta.html" title="Cryptodonta">Cryptodonta</a></i> Neumayr, 1884</li>
<li>sous-classe <i><a href="../../../../articles/h/e/t/Heterodonta.html" title="Heterodonta">Heterodonta</a></i> Neumayr, 1884
<ul>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/m/y/o/Myoida.html" title="Myoida">Myoida</a></i> Goldfuss, 1820</li>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/v/e/n/Veneroida.html" title="Veneroida">Veneroida</a></i> H. Adams et A. Adams, 1856</li>
</ul>
</li>
<li>sous-classe <i><a href="../../../../articles/p/a/l/Palaeoheterodonta.html" title="Palaeoheterodonta">Palaeoheterodonta</a></i> Newell, 1965
<ul>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/t/r/i/Trigonioida.html" title="Trigonioida">Trigonioida</a></i> Dall, 1889</li>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/u/n/i/Unionoida.html" title="Unionoida">Unionoida</a></i> Stoliczka, 1871</li>
</ul>
</li>
<li>sous-classe <i><a href="../../../../articles/p/r/o/Protobranchia.html" title="Protobranchia">Protobranchia</a></i> Pelseneer, 1889
<ul>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/n/u/c/Nuculoida.html" title="Nuculoida">Nuculoida</a></i></li>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/s/o/l/Solemyoida.html" title="Solemyoida">Solemyoida</a></i> Dall, 1889</li>
</ul>
</li>
<li>sous-classe <i><a href="../../../../articles/p/t/e/Pteriomorphia.html" title="Pteriomorphia">Pteriomorphia</a></i> Beurlen, 1944</li>
</ul>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:242px;"><a href="../../../../articles/s/c/a/Image%7EScallop_eyes.jpg_e47f.html" class="image" title="Coquille St-Jacques"><img alt="Coquille St-Jacques" src="../../../../images/shared/thumb/4/4c/Scallop_eyes.jpg/240px-Scallop_eyes.jpg" width="240" height="154" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/s/c/a/Image%7EScallop_eyes.jpg_e47f.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Coquille St-Jacques</div>
</div>
</div>
<ul>
<li>
<ul>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/a/r/c/Arcoida.html" title="Arcoida">Arcoida</a></i> Stoliczka, 1871</li>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/l/i/m/Limoida.html" title="Limoida">Limoida</a></i></li>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/m/y/t/Mytiloida.html" title="Mytiloida">Mytiloida</a></i> Ferussac, 1822</li>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/o/s/t/Ostreoida.html" title="Ostreoida">Ostreoida</a></i></li>
<li>ordre <i><a href="../../../../articles/p/t/e/Pterioida.html" title="Pterioida">Pterioida</a></i> Newell, 1965</li>
</ul>
</li>
</ul>
<p><a name="Taxonomie" id="Taxonomie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Taxonomie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Taxonomie</span></h2>
<ul>
<li>Classe <b>Bivalvia</b> <small>Linnaeus, 1758</small>
<ul>
<li>Sous-Classe <b><a href="../../../../articles/p/r/o/Protobranchia.html" title="Protobranchia">Protobranchia</a></b> <small>Pelseneer, 1889</small>
<ul>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/s/o/l/Solemyoida.html" title="Solemyoida">Solemyoida</a> <small>Dall, 1889</small>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/s/o/l/Solemyidae.html" title="Solemyidae">Solemyidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/m/a/n/Manzanellidae.html" title="Manzanellidae">Manzanellidae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
<table class="" style="background-color: transparent; width: auto">
<tr>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/n/u/c/Nuculoida.html" title="Nuculoida">Nuculoida</a> <small>Dall, 1889</small>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/n/u/c/Nuculidae.html" title="Nuculidae">Nuculidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/n/u/c/Nuculanidae.html" title="Nuculanidae">Nuculanidae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/n/e/i/Neilonellidae.html" title="Neilonellidae">Neilonellidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/t/i/n/Tindariidae.html" title="Tindariidae">Tindariidae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/m/a/l/Malletiidae.html" title="Malletiidae">Malletiidae</a></i></li>
<li>Famille <i>Phaseolidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<table class="" style="background-color: transparent; width: auto">
<tr>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>Sous-Classe <b><a href="../../../../articles/p/t/e/Pteriomorphia.html" title="Pteriomorphia">Pteriomorphia</a></b> <small>Beurlen, 1944</small>
<ul>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/a/r/c/Arcoida.html" title="Arcoida">Arcoida</a> <small>Stoliczka, 1871</small>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/a/r/c/Arcidae.html" title="Arcidae">Arcidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/l/i/m/Limopsidae.html" title="Limopsidae">Limopsidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/g/l/y/Glycymerididae.html" class="mw-redirect" title="Glycymerididae">Glycymerididae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/p/h/i/Philobryidae.html" title="Philobryidae">Philobryidae</a></i></li>
</ul>
</li>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/m/y/t/Mytiloida.html" title="Mytiloida">Mytiloida</a> <small>Férussac, 1822</small>
<ul>
<li>Super-famille Mytiloidea
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/m/y/t/Mytilidae.html" title="Mytilidae">Mytilidae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/o/s/t/Ostreoida.html" title="Ostreoida">Ostreoida</a> <small>Férussac, 1822</small>
<ul>
<li>Super-famille Ostreoidea
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/o/s/t/Ostreidae.html" title="Ostreidae">Ostreidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/g/r/y/Gryphaeidae.html" title="Gryphaeidae">Gryphaeidae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/p/t/e/Pterioida.html" title="Pterioida">Pterioida</a> <small>Newell, 1965</small>
<ul>
<li>Super-famille Pectinoidea
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/p/e/c/Pectinidae.html" title="Pectinidae">Pectinidae</a></i></li>
</ul>
</li>
<li>Superfamille Anomioidea
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/a/n/o/Anomiidae.html" title="Anomiidae">Anomiidae</a></i></li>
</ul>
</li>
<li>Super-famille Limoidea
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/l/i/m/Limidae.html" title="Limidae">Limidae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Sous-Classe <b><a href="../../../../articles/p/a/l/Paleoheterodonta.html" class="mw-redirect" title="Paleoheterodonta">Paleoheterodonta</a></b> <small>Newell, 1964</small>
<ul>
<li>Ordre Trigoiniida <small>Dall, 1889</small></li>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/u/n/i/Unionoida.html" title="Unionoida">Unionoida</a> <small>Stoliczka, 1871</small>
<ul>
<li>Super-famille Unionoidea
<ul>
<li>Famille <a href="../../../../articles/m/a/r/Margaritiferidae.html" title="Margaritiferidae">Margaritiferidae</a></li>
<li>Famille <a href="../../../../articles/u/n/i/Unionidae.html" title="Unionidae">Unionidae</a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
<table class="" style="background-color: transparent; width: auto">
<tr>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>Sous-Classe <b><a href="../../../../articles/h/e/t/Heterodonta.html" title="Heterodonta">Heterodonta</a></b> <small>Neumayr, 1884</small>
<ul>
<li>Ordre <a href="../../../../articles/v/e/n/Veneroida.html" title="Veneroida">Veneroida</a> <small>H. &amp; A. Adams, 1856</small>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/l/u/c/Lucinidae.html" title="Lucinidae">Lucinidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/t/h/y/Thyasiridae.html" title="Thyasiridae">Thyasiridae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/u/n/g/Ungulinidae.html" title="Ungulinidae">Ungulinidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/c/h/a/Chamidae.html" title="Chamidae">Chamidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/l/a/s/Lasaeidae.html" title="Lasaeidae">Lasaeidae</a></i></li>
<li>Famille <i>Kelliidae</i></li>
<li>Famille <i>Montacutidae</i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/g/a/l/Galeommatidae.html" title="Galeommatidae">Galeommatidae</a></i></li>
<li>Famille <i>Cyamiidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/n/e/o/Neoleptonidae.html" title="Neoleptonidae">Neoleptonidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/s/p/o/Sportellidae.html" title="Sportellidae">Sportellidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/c/a/r/Carditidae.html" title="Carditidae">Carditidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/c/o/n/Condylocardiidae.html" title="Condylocardiidae">Condylocardiidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/c/r/a/Crassatellidae.html" title="Crassatellidae">Crassatellidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/c/a/r/Cardiidae.html" title="Cardiidae">Cardiidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/d/r/e/Dreissenidae.html" title="Dreissenidae">Dreissenidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/c/o/r/Corbiculidae.html" title="Corbiculidae">Corbiculidae</a></i></li>
<li>Famille <i>Sphaeriidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/m/a/c/Mactridae.html" title="Mactridae">Mactridae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/d/o/n/Donacidae.html" title="Donacidae">Donacidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/m/e/s/Mesodesmatidae.html" title="Mesodesmatidae">Mesodesmatidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/t/e/l/Tellinidae.html" title="Tellinidae">Tellinidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/p/s/a/Psammobiidae.html" title="Psammobiidae">Psammobiidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/s/e/m/Semelidae.html" title="Semelidae">Semelidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/k/e/l/Kelliellidae.html" title="Kelliellidae">Kelliellidae</a></i></li>
<li>Famille <i>Gaimardiidae</i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/v/e/n/Veneridae.html" title="Veneridae">Veneridae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<table class="" style="background-color: transparent; width: auto">
<tr>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Ordre: <a href="../../../../articles/m/y/o/Myoida.html" title="Myoida">Myoida</a> <small>Goldfuss, 1820</small>
<ul>
<li>Famille <i>Corbulidae</i></li>
<li>Famille <i>Gastgrochaenidae</i></li>
<li>Famille <i>Hiatellidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/m/y/i/Myidae.html" title="Myidae">Myidae</a></i></li>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/p/h/o/Pholadidae.html" title="Pholadidae">Pholadidae</a></i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i><a href="../../../../articles/t/e/r/Teredinidae.html" title="Teredinidae">Teredinidae</a></i></li>
<li>Famille <i>Xylophagidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<table class="" style="background-color: transparent; width: auto">
<tr>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>Sous-Classe: <b><a href="../../../../articles/a/n/o/Anomalosdesmata.html" class="mw-redirect" title="Anomalosdesmata">Anomalosdesmata</a></b> <small>Dall, 1889</small>
<ul>
<li>Ordre: <a href="../../../../articles/p/h/o/Pholadomyoida.html" title="Pholadomyoida">Pholadomyoida</a> <small>Newell, 1965</small>
<ul>
<li>Famille <i>Cuspidariidae</i></li>
<li>Famille <i>Lyonsiidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i>Pandoridae</i></li>
<li>Famille <i>Periplomatidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
<td width="" align="left" valign="top" style="padding-left:;">
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>
<ul>
<li>Famille <i>Thraciidae</i></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<p><a name="Histoire_naturelle" id="Histoire_naturelle"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Histoire naturelle">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Histoire naturelle</span></h2>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:282px;"><a href="../../../../articles/h/a/e/Image%7EHaeckel_Acephala.jpg_5f43.html" class="image" title="&quot;Acephala&quot; par Ernst Haeckel"><img alt="&quot;Acephala&quot; par Ernst Haeckel" src="../../../../images/shared/thumb/3/31/Haeckel_Acephala.jpg/280px-Haeckel_Acephala.jpg" width="280" height="395" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/h/a/e/Image%7EHaeckel_Acephala.jpg_5f43.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
"Acephala" par Ernst Haeckel</div>
</div>
</div>
<p>Les bivalves sont apparus pendant l'<a href="../../../../articles/e/x/p/Explosion_cambrienne.html" title="Explosion cambrienne">explosion cambrienne</a>. Ils ont peu à peu dominé les <a href="../../../../articles/b/r/a/Brachiopode.html" class="mw-redirect" title="Brachiopode">brachiopodes</a> pendant le <a href="../../../../articles/p/a/l/Pal%C3%A9ozo%C3%AFque.html" title="Paléozoïque">Paléozoïque</a>: lors de l'<a href="../../../../articles/e/x/t/Extinction_du_Permien_0956.html" title="Extinction du Permien">extinction du Permien</a>, les bivalves étaient en pleine radiation alors que les brachiopodes en ont été dévastés. Il semble que leur mode de vie qui requiert peu d'énergie (donc peu de nourriture), ainsi que leur capacité de s'enfouir dans le sable pour éviter les <a href="../../../../articles/p/r/%C3%A9/Pr%C3%A9dateur.html" title="Prédateur">prédateurs</a>, a permis aux bivalves de mieux survivre.</p>
<p>D'autre part, certains bivalves sont devenus mobiles grâce aux <a href="../../../../articles/%C3%A9/p/i/%C3%89pine.html" title="Épine">épines</a> qui contrôlent la flottabilité ou en se propulsant par réaction. Cela a pu leur permettre de devenir des prédateurs.</p>
<p><a name="Les_fossiles" id="Les_fossiles"></a></p>
<h4><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Les fossiles">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Les fossiles</span></h4>
<p>Le plus vieux <a href="../../../../articles/f/o/s/Fossile.html" title="Fossile">fossile</a> de bivalve remonte à 500 millions d'années. Parmi les formes fossiles en eau douce, citons la grande moule <i>Archanodon</i> retrouvée dans la formation <a href="../../../../articles/d/%C3%A9/v/D%C3%A9vonien.html" title="Dévonien">dévonienne</a> Old Red Sandstone, en <a href="../../../../articles/g/r/a/Grande-Bretagne_f1d5.html" title="Grande-Bretagne">Grande-Bretagne</a>. La plupart des fossiles sont de taille petite, avec rares exceptions comme l'<i>Inoceramus</i> du <a href="../../../../articles/c/r/%C3%A9/Cr%C3%A9tac%C3%A9.html" title="Crétacé">Crétacé</a>, qui atteint plus d'un mètre et provient de la Chalk Formation.</p>
<p>La coquille est composée de <a href="../../../../articles/c/a/r/Carbonate_de_calcium.html" title="Carbonate de calcium">carbonate de calcium</a>, ce qui favorise les fossiles. Chez certains <a href="../../../../articles/t/a/x/Taxon.html" title="Taxon">taxons</a>, la coquille est faite d'<a href="../../../../articles/a/r/a/Aragonite.html" title="Aragonite">aragonite</a>, une variante de carbonate de calcium. Dans ce cas elle se dissout facilement dans le sédiment lors de la fossilisation, ne laissant que des impressions de ses surfaces externe et interne. Dans quelques cas même les couleurs sont conservées, comme les <i>Aviculopecten planoradiatus</i> du <a href="../../../../articles/c/a/r/Carbonif%C3%A8re.html" title="Carbonifère">Carbonifère</a>, provenant de <a href="../../../../articles/d/e/r/Derbyshire.html" title="Derbyshire">Derbyshire</a>, Angleterre.</p>
<p>Par rapport à d'autres mollusques, les bivalves semblent avoir peu évolué.</p>
<p><a name="Place_des_bivalves_dans_le_monde_animal" id="Place_des_bivalves_dans_le_monde_animal"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Place des bivalves dans le monde animal">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Place des bivalves dans le monde animal</span></h3>
<table style="width:100%;background-color:#F0F0F0;border-collapse: collapse;">
<tr>
<td colspan="7"><big><i><b>Le monde <a href="../../../../articles/a/n/i/Animal.html" title="Animal">animal</a>&#160;:</b></i></big>
<ul>
<li>Les types d'organisation présentés ici sont des <a href="../../../../articles/g/r/a/Grade.html" title="Grade">grades</a> évolutifs ne correspondant généralement pas à des groupes <a href="../../../../articles/m/o/n/Monophyl%C3%A9tique.html" class="mw-redirect" title="Monophylétique">monophylétiques</a>, mais <a href="../../../../articles/p/a/r/Paraphyl%C3%A9tique.html" class="mw-redirect" title="Paraphylétique">paraphylétiques</a> (ne comportant pas tous les descendants d'un même ancêtre – exemple&#160;: les descendants d'ancêtres vermiformes ne sont pas tous aujourd'hui des vers, etc.).</li>
<li>En jaune&#160;: les principales explosions radiatives.</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="width:22%;background:orange">&gt;Unicellulaires <a href="../../../../articles/p/r/o/Procaryote.html" title="Procaryote">procaryotes</a> <small>(cellule sans noyau)</small></td>
<td style="width:4%;">&#160;</td>
<td style="width:22%;border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/e/c/h/Echinodermata.html" title="Echinodermata">Echinodermes</a>: <a href="../../../../articles/o/u/r/Oursin_%28animal%29.html" class="mw-redirect" title="Oursin (animal)">Oursin</a>, <a href="../../../../articles/c/r/i/Crinoidea.html" title="Crinoidea">Crinoïdes</a>, <a href="../../../../articles/h/o/l/Holothurie.html" title="Holothurie">Concombres de mer</a>, <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/o/%C3%89toile_de_mer.html" title="Étoile de mer">étoile de mer</a> et <a href="../../../../articles/o/p/h/Ophiure.html" class="mw-redirect" title="Ophiure">ophiure</a>.</td>
<td style="width:4%;">&#160;</td>
<td style="width:22%;border-left:solid">♦ <strong class="selflink">Bivalves</strong> <small>(coquillages)</small></td>
<td style="width:4%;">&#160;</td>
<td style="width:22%;">&#160;</td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;Unicellulaires <a href="../../../../articles/e/u/k/Eukaryota.html" title="Eukaryota">Eucaryotes</a> <small>(cellule à noyau)</small></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid"></td>
<td style="border-bottom:solid">&#160;</td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/g/a/s/Gastropoda.html" title="Gastropoda">Gastéropodes</a> (<a href="../../../../articles/e/s/c/Escargot.html" title="Escargot">escargots</a>, <a href="../../../../articles/l/i/m/Limace.html" title="Limace">limaces</a>,...)</td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;<a href="../../../../articles/p/o/r/Porifera.html" title="Porifera">Éponge</a> <small>(organisme multicellulaire)</small></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid;background:yellow">♦ <a href="../../../../articles/m/o/l/Mollusca.html" title="Mollusca">Mollusques</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/c/e/p/Cephalopoda.html" title="Cephalopoda">Céphalopodes</a> (<a href="../../../../articles/p/i/e/Pieuvre.html" title="Pieuvre">Pieuvres</a>, <a href="../../../../articles/s/e/p/Sepiida.html" title="Sepiida">seiches</a>)</td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;<a href="../../../../articles/c/n/i/Cnidaria.html" title="Cnidaria">Polype</a>&#160;: <a href="../../../../articles/h/y/d/Hydre_%28zoologie%29.html" title="Hydre (zoologie)">hydres</a>, <a href="../../../../articles/c/o/r/Corail.html" title="Corail">corail</a> et <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/d/M%C3%A9duse_%28animal%29.html" title="Méduse (animal)">méduse</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">&#160;</td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td style="background:yellow">&gt;<a href="../../../../articles/v/e/r/Ver.html" title="Ver">Vers</a> <small>(mobilité et tube digestif)</small> <a href="../../../../articles/b/i/l/Bilateria.html" title="Bilateria">bilatérien</a></td>
<td style="width:20pt;border-bottom:solid">&#160;</td>
<td style="border-left:solid">&#160;</td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/t/r/i/Trilobita.html" title="Trilobita">Trilobites</a> <small>(de deux à 24 pattes - éteint)</small></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;<a href="../../../../articles/p/o/i/Poisson.html" title="Poisson">Poissons</a> <a href="../../../../articles/a/g/n/Agnathe.html" title="Agnathe">Agnathes</a> <small>(sans mâchoire)</small></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid;background:yellow">♦ <a href="../../../../articles/a/r/t/Arthropode.html" title="Arthropode">Arthropodes</a> primitifs type <a href="../../../../articles/m/y/r/Myriapoda.html" title="Myriapoda">myriapodes</a> <small>(beaucoup de pattes)</small></td>
<td style="width:20pt;border-bottom:solid">&#160;</td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/d/e/c/Decapoda.html" title="Decapoda">Décapodes</a>: <a href="../../../../articles/b/r/a/Brachyura.html" title="Brachyura">crabes</a> et <a href="../../../../articles/%C3%A9/c/r/%C3%89crevisse.html" title="Écrevisse">écrevisses</a> <small>(dix pattes)</small></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;<a href="../../../../articles/p/o/i/Poisson.html" title="Poisson">Poissons</a> primitifs (<a href="../../../../articles/c/h/o/Chondrichthyes.html" title="Chondrichthyes">poissons cartilagineux</a>)</td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/a/r/a/Arachnida.html" title="Arachnida">Arachnides</a>&#160;: <a href="../../../../articles/a/r/a/Araneae.html" title="Araneae">araignées</a>, <a href="../../../../articles/s/c/o/Scorpiones.html" title="Scorpiones">scorpions</a> et <a href="../../../../articles/a/c/a/Acari.html" title="Acari">acariens</a> <small>(huit pattes)</small></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/l/i/b/Libellule.html" class="mw-redirect" title="Libellule">Libellules</a></td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;<a href="../../../../articles/p/o/i/Poisson.html" title="Poisson">Poissons</a> typiques (<a href="../../../../articles/o/s/t/Osteichthyes.html" title="Osteichthyes">poissons osseux</a>)</td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/s/e/r/Serpentes.html" class="mw-redirect" title="Serpentes">Serpents</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid;background:yellow">&gt; <a href="../../../../articles/h/e/x/Hexapoda.html" title="Hexapoda">hexapodes</a> <small>(à six pattes)</small>&#160;: <a href="../../../../articles/i/n/s/Insectes.html" class="mw-redirect" title="Insectes">Insectes</a> type <a href="../../../../articles/a/p/t/Apterygota.html" title="Apterygota">Apterygota</a> <small>(primitifs sans ailes)</small>.</td>
<td style="width:20pt;border-bottom:solid">&#160;</td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/b/l/a/Blattaria.html" title="Blattaria">Blattes</a>, <a href="../../../../articles/m/a/n/Mantodea.html" title="Mantodea">mantes</a>, <a href="../../../../articles/i/s/o/Isoptera.html" title="Isoptera">termites</a>.</td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;<a href="../../../../articles/p/o/i/Poisson.html" title="Poisson">Poissons</a> type <a href="../../../../articles/s/a/r/Sarcopterygii.html" title="Sarcopterygii">Sarcopterygii</a> <small>(à nageoires charnues)</small></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid;background:yellow">♦ <a href="../../../../articles/d/i/n/Dinosaure.html" title="Dinosaure">Dinosaures</a> <small>(éteint)</small></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/o/r/t/Orthoptera.html" title="Orthoptera">Orthoptère</a> (<a href="../../../../articles/s/a/u/Sauterelle_%28insecte%29.html" title="Sauterelle (insecte)">sauterelle</a>, <a href="../../../../articles/g/r/y/Gryllidae.html" title="Gryllidae">grillon</a>).</td>
</tr>
<tr>
<td style="background:orange">&gt;<a href="../../../../articles/t/e/t/Tetrapoda.html" title="Tetrapoda">Tétrapodes</a> primitifs (type <a href="../../../../articles/a/m/p/Amphibia.html" title="Amphibia">Amphibiens</a>)</td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/c/r/o/Crocodylidae.html" title="Crocodylidae">Crocodiles</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/m/a/r/Marsupialia.html" title="Marsupialia">Marsupiaux</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/h/e/m/Hemiptera.html" title="Hemiptera">Hémiptères</a> (<a href="../../../../articles/h/e/t/Heteroptera.html" title="Heteroptera">punaises</a>, <a href="../../../../articles/c/i/c/Cicadidae.html" title="Cicadidae">cigales</a>,...)</td>
</tr>
<tr>
<td style="background:yellow">&gt;<a href="../../../../articles/r/e/p/Reptiles.html" title="Reptiles">Reptiles</a> primitifs (<a href="../../../../articles/a/m/n/Amniota.html" title="Amniota">Amniotes</a> de type <a href="../../../../articles/s/q/u/Squamata.html" title="Squamata">Lézard</a>)</td>
<td style="width:20pt;border-bottom:solid">&#160;</td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/t/e/s/Testudines.html" title="Testudines">Tortues</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/i/n/s/Insectivora.html" title="Insectivora">Insectivores</a> (<a href="../../../../articles/t/a/l/Talpa.html" title="Talpa">Taupe</a>, <a href="../../../../articles/h/%C3%A9/r/H%C3%A9risson.html" title="Hérisson">Hérisson</a>,...)</td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/c/o/l/Coleoptera.html" title="Coleoptera">Coléoptère</a> (<a href="../../../../articles/h/a/n/Hanneton.html" class="mw-redirect" title="Hanneton">hanneton</a>, <a href="../../../../articles/c/o/c/Coccinellidae.html" title="Coccinellidae">coccinelle</a>,...)</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td style="border-left:solid">&#160;</td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/o/i/s/Oiseau.html" title="Oiseau">Oiseaux</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/c/h/i/Chiroptera.html" title="Chiroptera">Chiroptères</a> <small>(Chauves-souris)</small></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/h/y/m/Hymenoptera.html" title="Hymenoptera">Hyménoptère</a> (<a href="../../../../articles/a/b/e/Abeille_%C3%A0_miel.html" title="Abeille à miel">abeille</a>, <a href="../../../../articles/g/u/%C3%AA/Gu%C3%AApe.html" title="Guêpe">guêpe</a>, <a href="../../../../articles/f/o/u/Fourmi.html" class="mw-redirect" title="Fourmi">fourmi</a>)</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td style="border-left:solid">&#160;</td>
<td></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/p/r/i/Primates.html" title="Primates">Primates</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/d/i/p/Diptera.html" title="Diptera">Diptère</a> <small>(mouches)</small></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td style="border-left:solid;border-bottom:solid">&#160;</td>
<td style="background:yellow">&gt;<a href="../../../../articles/m/a/m/Mammif%C3%A8re.html" title="Mammifère">Mammifères</a> primitifs type <a href="../../../../articles/m/o/n/Monotremata.html" title="Monotremata">monotrème</a></td>
<td style="border-bottom:solid">&#160;</td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/r/o/d/Rodentia.html" title="Rodentia">Rongeurs</a> et <a href="../../../../articles/l/a/g/Lagomorpha.html" title="Lagomorpha">Lagomorphes</a> <small>(lapins)</small></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/l/e/p/Lepidoptera.html" title="Lepidoptera">Lépidoptère</a> <small>(papillon)</small></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/c/a/r/Carnivora.html" title="Carnivora">Carnivores</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦ <a href="../../../../articles/u/n/g/Ungulata.html" title="Ungulata">Ongulés</a></td>
<td></td>
<td style="border-left:solid">♦</td>
</tr>
</table>
<p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2>
<p><a name="R.C3.A9f.C3.A9rences_externes" id="R.C3.A9f.C3.A9rences_externes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Références externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Références externes</span></h3>
<ul>
<li><a href="http://tolweb.org/Bivalvia" class="external text" title="http://tolweb.org/Bivalvia" rel="nofollow"><i>Bivalvia</i></a> <small>dans</small> <a href="http://tolweb.org/tree/phylogeny.html" class="external text" title="http://tolweb.org/tree/phylogeny.html" rel="nofollow">Tree of Life web project</a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li>Référence <a href="../../../../articles/f/a/u/Fauna_Europaea_93d0.html" title="Fauna Europaea">Fauna Europaea</a>&#160;: <a href="http://www.faunaeur.org/full_results.php?id=11480" class="external text" title="http://www.faunaeur.org/full_results.php?id=11480" rel="nofollow"><i>Bivalvia</i></a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li><font id="ancrage_ITIS">Référence <a href="../../../../articles/s/y/s/Syst%C3%A8me_d%27Information_Taxonomique_Int%C3%A9gr%C3%A9_17ea.html" class="mw-redirect" title="Système d'Information Taxonomique Intégré">ITIS</a>&#160;: <a href="http://www.cbif.gc.ca/pls/itisca/next?taxa=&amp;p_format=&amp;p_ifx=&amp;p_lang=fr&amp;v_tsn=79118" class="external text" title="http://www.cbif.gc.ca/pls/itisca/next?taxa=&amp;p_format=&amp;p_ifx=&amp;p_lang=fr&amp;v_tsn=79118" rel="nofollow"><i>Bivalvia</i> Linnaeus, 1758</a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> (<span class="plainlinksneverexpand"><small><a href="http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=79118" class="external text" title="http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=79118" rel="nofollow">+version</a></small></span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span>)</font></li>
<li><font id="ancrage_ADW">Référence <a href="../../../../articles/a/n/i/Animal_Diversity_Web_16e4.html" title="Animal Diversity Web">Animal Diversity Web</a>&#160;: <a href="http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Bivalvia.html" class="external text" title="http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Bivalvia.html" rel="nofollow"><i>Bivalvia</i></a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></font></li>
<li>Référence <a href="../../../../articles/n/a/t/National_Center_for_Biotechnology_Information_e0e7.html" title="National Center for Biotechnology Information">NCBI</a> <a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy" class="external text" title="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy" rel="nofollow">Taxonomy</a>&#160;: <a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&amp;p=has_linkout&amp;id=6544" class="external text" title="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&amp;p=has_linkout&amp;id=6544" rel="nofollow"><i>Bivalvia</i></a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
<li><a href="http://www.arkive.org/" class="external text" title="http://www.arkive.org/" rel="nofollow">Fonds documentaire ARKive (photographies, extraits sonores et vidéos)</a> &#160;: <a href="http://www.arkive.org/search.html?client=more_info_only&amp;btnG=Go&amp;filter=0&amp;num=20&amp;getfields=*&amp;output=xml_no_dtd&amp;sort=date%3AD%3AL%3Ad1&amp;oe=utf8&amp;q=Bivalvia" class="external text" title="http://www.arkive.org/search.html?client=more_info_only&amp;btnG=Go&amp;filter=0&amp;num=20&amp;getfields=*&amp;output=xml_no_dtd&amp;sort=date%3AD%3AL%3Ad1&amp;oe=utf8&amp;q=Bivalvia" rel="nofollow"><i>Bivalvia</i></a> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span></li>
</ul>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h3>
<ul>
<li><cite style="font-style:normal" class="ouvrage"><a href="http://www.fossiliraptor.be/bivalves.htm" class="external text" title="http://www.fossiliraptor.be/bivalves.htm" rel="nofollow">Les bivalves</a> sur <i>Fossiliraptor ransartensis</i></cite></li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/i/c/o/Image%7EIcone_OEV2.jpg_c318.html" class="image" title="Icône du portail de l’origine et de l’évolution du vivant"><img alt="Icône du portail de l’origine et de l’évolution du vivant" src="../../../../images/local/thumb/e/e2/Icone_OEV2.jpg/48px-Icone_OEV2.jpg" width="48" height="23" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/o/r/i/Portail%7EOrigine_et_%C3%A9volution_du_vivant_0a96.html" title="Portail:Origine et évolution du vivant">Portail de l’origine et de l’évolution du vivant</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/c/r/y/Image%7ECrystal_browser.png_d96b.html" class="image" title="Icône du portail des sciences de la Terre et de l’Univers"><img alt="Icône du portail des sciences de la Terre et de l’Univers" src="../../../../images/shared/thumb/5/52/Crystal_browser.png/24px-Crystal_browser.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/s/c/i/Portail%7ESciences_de_la_Terre_et_de_l%27Univers_74a6.html" title="Portail:Sciences de la Terre et de l'Univers">Portail des sciences de la Terre et de l’Univers</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 618/1000000
Post-expand include size: 19354/2048000 bytes
Template argument size: 2127/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/b/i/v/Cat%C3%A9gorie%7EBivalvia_fd98.html" title="Catégorie:Bivalvia">Bivalvia</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/f/o/s/Cat%C3%A9gorie%7EFossile_c1ad.html" title="Catégorie:Fossile">Fossile</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/i/v/Bivalvia.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       class="new"	       ><a href="../../../../articles/b/i/v/Discuter%7EBivalvia_d340.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bivalvia">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bg/articles/%D0%BC/%D0%B8/%D0%B4/%D0%9C%D0%B8%D0%B4%D0%B8.html">Български</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ca/articles/b/i/v/Bivalve.html">Català</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cs/articles/m/l/%C5%BE/Ml%C5%BEi.html">Česky</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../da/articles/m/u/s/Muslinger.html">Dansk</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/m/u/s/Muscheln.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/b/i/v/Bivalvia.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/b/i/v/Bivalvia.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../et/articles/k/a/r/Karbid.html">Eesti</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fa/articles/%D8%AF/%D9%88/%DA%A9/%D8%AF%D9%88%DA%A9%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7.html">فارسی</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/s/i/m/Simpukat.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../he/articles/%D7%A6/%D7%93/%D7%A4/%D7%A6%D7%93%D7%A4%D7%95%D7%AA.html">עברית</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hr/articles/%C5%A1/k/o/%C5%A0koljka%C5%A1i.html">Hrvatski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hu/articles/k/a/g/Kagyl%C3%B3k.html">Magyar</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../io/articles/b/i/v/Bivalvo.html">Ido</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../is/articles/s/a/m/Samlokur.html">Íslenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/b/i/v/Bivalvia.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E4%BA%8C/%E6%9E%9A/%E8%B2%9D/%E4%BA%8C%E6%9E%9A%E8%B2%9D.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ko/articles/%EC%9D%B4/%EB%A7%A4/%ED%8C%A8/%EC%9D%B4%EB%A7%A4%ED%8C%A8%EB%A5%98.html">한국어</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../la/articles/b/i/v/Bivalvia.html">Latina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lb/articles/m/u/s/Muschelen.html">Lëtzebuergesch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lt/articles/d/v/i/Dvigeld%C5%BEiai.html">Lietuvių</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lv/articles/g/l/i/Gliemenes.html">Latviešu</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../mk/articles/%D1%88/%D0%BA/%D0%BE/%D0%A8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%B8.html">Македонски</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nds/articles/m/u/s/Musseln.html">Plattdüütsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/t/w/e/Tweekleppigen.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nn/articles/m/u/s/Musling.html">‪Norsk (nynorsk)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../no/articles/m/u/s/Muslinger.html">‪Norsk (bokmål)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/m/a/%C5%82/Ma%C5%82%C5%BCe.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/b/i/v/Bivalvia.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../qu/articles/l/a/k/Lakachu.html">Runa Simi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%B4/%D0%B2/%D1%83/%D0%94%D0%B2%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%B5.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../simple/articles/b/i/v/Bivalve.html">Simple English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sk/articles/l/a/s/Last%C3%BArniky.html">Slovenčina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sr/articles/%D1%88/%D0%BA/%D0%BE/%D0%A8%D0%BA%D0%BE%D1%99%D0%BA%D0%B5.html">Српски / Srpski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/m/u/s/Musslor.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../tr/articles/m/i/d/Midyeler.html">Türkçe</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../uk/articles/%D0%B4/%D0%B2/%D0%BE/%D0%94%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%96.html">Українська</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../zh/articles/%E5%8F%8C/%E5%A3%B3/%E7%BA%B2/%E5%8F%8C%E5%A3%B3%E7%BA%B2.html">中文</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../zh-min-nan/articles/s/i/a/Siang-khak-kong.html">Bân-lâm-gú</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 17 juin 2008 à 17:23 par Utilisateur <a href="../../../../articles/l/i/n/Utilisateur%7ELin%C3%A91_3bbd.html" title="Utilisateur:Liné1">Liné1</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/p/a/p/Utilisateur%7EPapy77_baad.html" title="Utilisateur:Papy77">Papy77</a>, <a href="../../../../articles/c/o/y/Utilisateur%7ECoyau_5b48.html" title="Utilisateur:Coyau">Coyau</a>, <a href="../../../../articles/c/o/m/Utilisateur%7ECommonsDelinker_8698.html" title="Utilisateur:CommonsDelinker">CommonsDelinker</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/a/c/r/Utilisateur%7EAcrocynus_bc41.html" title="Utilisateur:Acrocynus">Acrocynus</a>, <a href="../../../../articles/h/e/x/Utilisateur%7EHexabot_3b2f.html" title="Utilisateur:Hexabot">Hexabot</a>, <a href="../../../../articles/n/o/n/Utilisateur%7ENono64_a899.html" title="Utilisateur:Nono64">Nono64</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/a/l/v/Utilisateur%7EAlvaro_5ca6.html" title="Utilisateur:Alvaro">Alvaro</a>, <a href="../../../../articles/o/k/b/Utilisateur%7EOKBot_56a4.html" title="Utilisateur:OKBot">OKBot</a>, <a href="../../../../articles/o/a/k/Utilisateur%7EOakim_525a.html" title="Utilisateur:Oakim">Oakim</a>, <a href="../../../../articles/s/o/u/Utilisateur%7ESoulbot_a4c6.html" title="Utilisateur:Soulbot">Soulbot</a>, <a href="../../../../articles/v/i/n/Utilisateur%7EVincnet_5010.html" title="Utilisateur:Vincnet">Vincnet</a>, <a href="../../../../articles/n/i/c/Utilisateur%7ENicoV_cb3c.html" title="Utilisateur:NicoV">NicoV</a>, <a href="../../../../articles/c/h/a/Utilisateur%7EChaoborus_2b04.html" title="Utilisateur:Chaoborus">Chaoborus</a>, <a href="../../../../articles/m/i/r/Utilisateur%7EMirgolth_2cc0.html" title="Utilisateur:Mirgolth">Mirgolth</a>, <a href="../../../../articles/y/o/n/Utilisateur%7EYonaBot_4a33.html" title="Utilisateur:YonaBot">YonaBot</a>, <a href="../../../../articles/l/o/v/Utilisateur%7ELoveless_6fc1.html" title="Utilisateur:Loveless">Loveless</a>, <a href="../../../../articles/j/e/f/Utilisateur%7EJef-Infojef_b31d.html" title="Utilisateur:Jef-Infojef">Jef-Infojef</a>, <a href="../../../../articles/z/y/z/Utilisateur%7EZyzomys_15a5.html" title="Utilisateur:Zyzomys">Zyzomys</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBOT-Superzerocool_e9e5.html" title="Utilisateur:BOT-Superzerocool">BOT-Superzerocool</a>, <a href="../../../../articles/m/i/c/Utilisateur%7EMichelet_954d.html" title="Utilisateur:Michelet">Michelet</a>, <a href="../../../../articles/d/o/d/Utilisateur%7EDodekBot_bc21.html" title="Utilisateur:DodekBot">DodekBot</a>, <a href="../../../../articles/s/a/s/Utilisateur%7ESashatoBot_387e.html" title="Utilisateur:SashatoBot">SashatoBot</a>, <a href="../../../../articles/g/r/o/Utilisateur%7EGrook_Da_Oger_3394.html" title="Utilisateur:Grook Da Oger">Grook Da Oger</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/p/y/r/Utilisateur%7EPyrococcus_0553.html" title="Utilisateur:Pyrococcus">Pyrococcus</a>, <a href="../../../../articles/k/k/k/Utilisateur%7EKkkdc_f593.html" title="Utilisateur:Kkkdc">Kkkdc</a>, <a href="../../../../articles/l/e/_/Utilisateur%7ELe_Pied-bot_aba6.html" title="Utilisateur:Le Pied-bot">Le Pied-bot</a>, <a href="../../../../articles/s/t/a/Utilisateur%7EStanlekub_9f3f.html" title="Utilisateur:Stanlekub">Stanlekub</a>, <a href="../../../../articles/e/l/a/Utilisateur%7EElapied_3e46.html" title="Utilisateur:Elapied">Elapied</a>, <a href="../../../../articles/y/u/r/Utilisateur%7EYurikBot_0f63.html" title="Utilisateur:YurikBot">YurikBot</a>, <a href="../../../../articles/e/s/c/Utilisateur%7EEscarbot_177b.html" title="Utilisateur:Escarbot">Escarbot</a>, <a href="../../../../articles/w/a/r/Utilisateur%7EWartBot_ca29.html" title="Utilisateur:WartBot">WartBot</a>, <a href="../../../../articles/q/w/e/Utilisateur%7EQwertzy2_b5a9.html" title="Utilisateur:Qwertzy2">Qwertzy2</a>, <a href="../../../../articles/j/e/f/Utilisateur%7EJeffdelonge_b2d2.html" title="Utilisateur:Jeffdelonge">Jeffdelonge</a>, <a href="../../../../articles/f/a/f/Utilisateur%7EFafnir_81ca.html" title="Utilisateur:Fafnir">Fafnir</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/e/n/_/Utilisateur%7EEn_rouge_0cb8.html" title="Utilisateur:En rouge">En rouge</a>, <a href="../../../../articles/p/o/l/Utilisateur%7EPoleta33_31f1.html" title="Utilisateur:Poleta33">Poleta33</a>, <a href="../../../../articles/e/r/a/Utilisateur%7EErasmus_dad3.html" title="Utilisateur:Erasmus">Erasmus</a> et <a href="../../../../articles/p/f/i/Utilisateur%7EPfinge_7aed.html" title="Utilisateur:Pfinge">Pfinge</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX