Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/l/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/////i/l/Bilirubine.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bilirubine - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bilirubine</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="plainlinks bandeau-niveau-ebauche bandeau">
<table style="background-color:transparent">
<tr>
<td class="bandeau-icone">
<div style="text-align:center;white-space:nowrap"><a href="../../../../articles/s/t/a/Image%7EStar_of_life2.svg_5979.html" class="image" title="Star of life2.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/5/5b/Star_of_life2.svg/35px-Star_of_life2.svg.png" width="35" height="35" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div class="bandeau-titre"><strong>Cet article est une <a href="../../../../articles/%C3%A9/b/a/Aide%7E%C3%89bauche_a94d.html" title="Aide:Ébauche">ébauche</a> concernant la <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/d/M%C3%A9decine.html" title="Médecine">médecine</a>.</strong></div>
<div class="bandeau-texte">Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant. <b>(<a href="../../../../articles/c/o/m/Aide%7EComment_modifier_une_page_32be.html" title="Aide:Comment modifier une page">Comment ?</a>)</b>.</div>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<div style="display:block; background-color:#fffbf3; border:1px solid #aaaaaa; margin-bottom:1em; padding-left:5px;">
<div style="border:0px; margin-bottom:2px; width:99%;" class="NavFrame">
<div style="background-color:transparent; font-size:110%; font-weight:normal; text-align:left;" class="NavHead"><b>Traduction à relire</b> ----- <a href="../../../../articles/i/s/o/Image%7EISO_639_Icon_en.svg_781d.html" class="image" title="(en)"><img alt="(en)" src="../../../../images/shared/thumb/e/ef/ISO_639_Icon_en.svg/30px-ISO_639_Icon_en.svg.png" width="30" height="14" border="0" /></a> <a href="../../../../../en/articles/b/i/l/Bilirubin.html" class="extiw" title="en:Bilirubin">Bilirubin</a> <span style="color:#8f5d3d;">→</span> <a href="../../../../articles/i/s/o/Image%7EISO_639_Icon_fr.svg_c67e.html" class="image" title="(fr)"><img alt="(fr)" src="../../../../images/shared/thumb/9/92/ISO_639_Icon_fr.svg/30px-ISO_639_Icon_fr.svg.png" width="30" height="14" border="0" /></a> <strong class="selflink">Bilirubine</strong> ---- (<a href="../../../../articles/t/r/a/Projet%7ETraduction_Bilirubine_f1b3.html" title="Projet:Traduction/Bilirubine">+ d’infos</a>)</div>
<div style="clear:both;"></div>
<div style="border:0px; display:none; margin:5px; padding:2px 5px 0px 10px; text-align:justify;" class="NavContent">
<ul>
<li><a href="../../../../articles/g/t/k/Image%7EGtk-dialog-info.svg_60ef.html" class="image" title="Gtk-dialog-info.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/b/b4/Gtk-dialog-info.svg/15px-Gtk-dialog-info.svg.png" width="15" height="15" border="0" /></a><span style="color:#8f5d3d;">&#160;<u>Statut de la traduction</u></span> &#160;: <b>A relire</b><br /></li>
<li><a href="../../../../articles/n/u/v/Image%7ENuvola_apps_gaim.png_7f0e.html" class="image" title="Nuvola apps gaim.png"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/3/3c/Nuvola_apps_gaim.png/15px-Nuvola_apps_gaim.png" width="15" height="15" border="0" /></a><span style="color:#8f5d3d;">&#160;<u>Commentaire</u></span>&#160;: traduction facile idéale pour un débutant<br /></li>
<li><a href="../../../../articles/n/u/v/Image%7ENuvola_apps_edu_languages.svg_44bd.html" class="image" title="Nuvola apps edu languages.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/2/23/Nuvola_apps_edu_languages.svg/15px-Nuvola_apps_edu_languages.svg.png" width="15" height="15" border="0" /></a><span style="color:#8f5d3d;">&#160;<u>Demandeur</u></span>&#160;: <a href="../../../../articles/k/i/r/Utilisateur%7EKirikou_914f.html" title="Utilisateur:Kirikou">Kirikou</a> (<a href="../../../../articles/k/i/r/Discussion_Utilisateur%7EKirikou_2f2d.html" title="Discussion Utilisateur:Kirikou">d</a>) 17 février 2008 à 23:26 (CET)<br /></li>
<li><a href="../../../../articles/g/t/k/Image%7EGtk-dialog-info.svg_60ef.html" class="image" title="Gtk-dialog-info.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/b/b4/Gtk-dialog-info.svg/15px-Gtk-dialog-info.svg.png" width="15" height="15" border="0" /></a><span style="color:#8f5d3d;">&#160;<u>Intérêt de la traduction</u></span>&#160;: article sur une molécule importante en médecine<br /></li>
<li><a href="../../../../articles/n/u/v/Image%7ENuvola_apps_edu_languages.png_86ae.html" class="image" title="Nuvola apps edu languages.png"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/b/b9/Nuvola_apps_edu_languages.png/15px-Nuvola_apps_edu_languages.png" width="15" height="15" border="0" /></a><span style="color:#8f5d3d;">&#160;<u>Traducteur(s)</u></span>&#160;: <a href="../../../../articles/t/i/p/Utilisateur%7ETiphaine800_40a7.html" title="Utilisateur:Tiphaine800">Tiphaine800</a> (<a href="../../../../articles/t/i/p/Discussion_Utilisateur%7ETiphaine800_7374.html" title="Discussion Utilisateur:Tiphaine800">d</a>)<br /></li>
<li><span style="color:#8f5d3d; float:left"><a href="../../../../articles/n/u/v/Image%7ENuvola_apps_gaim.png_7f0e.html" class="image" title="Nuvola apps gaim.png"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/3/3c/Nuvola_apps_gaim.png/15px-Nuvola_apps_gaim.png" width="15" height="15" border="0" /></a>&#160;<u>Avancement de la traduction</u>&#160;: &#160;</span>
<div style="float:left">
<div class="avance_boite" style="">
<div class="avance_barre" style="background:#33CC00; width:100%;">
<div class="avance_texte" style="">100&#160;%</div>
</div>
</div>
</div>
&#160;<br /></li>
<li><span class="plainlinks" style="color:#8f5d3d;"><a href="../../../../articles/n/u/v/Image%7ENuvola_apps_gaim.png_7f0e.html" class="image" title="Nuvola apps gaim.png"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/3/3c/Nuvola_apps_gaim.png/15px-Nuvola_apps_gaim.png" width="15" height="15" border="0" /></a>&#160;<u>Version traduite</u></span>&#160;: <i>Veuillez renseigner les arguments</i> «&#160;oldid&#160;» <i>et</i> «&#160;date&#160;»</li>
<li><a href="../../../../articles/g/n/o/Image%7EGnome-devel.svg_eb03.html" class="image" title="Gnome-devel.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/c/c1/Gnome-devel.svg/15px-Gnome-devel.svg.png" width="15" height="15" border="0" /></a><span style="color:#8f5d3d;">&#160;<u>Liens utiles</u></span>&#160;: <a href="../../../../articles/t/r/a/Projet%7ETraduction___Aide_0939.html" class="mw-redirect" title="Projet:Traduction/*/Aide">Comment participer à la traduction ?</a>&#160;; <a href="../../../../articles/t/r/a/Projet%7ETraduction___Outils_06ba.html" title="Projet:Traduction/*/Outils">dictionnaires</a>&#160;; <a href="http://tools.wikimedia.de/~escaladix/cgi-bin/tradauto.tcl?title=Bilirubin&amp;langinit=en&amp;langdest=fr" class="external text" title="http://tools.wikimedia.de/~escaladix/cgi-bin/tradauto.tcl?title=Bilirubin&amp;langinit=en&amp;langdest=fr" rel="nofollow">traduire les liens internes</a><br /></li>
</ul>
<p style="text-align:right" class="plainlinks"><b><a href="../../../../articles/t/r/a/Projet%7ETraduction_Bilirubine_f1b3.html" title="Projet:Traduction/Bilirubine">Page de suivi de traduction</a></b> &#160; --- &#160; <a href="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/t/r/a/Projet%7ETraduction_Bilirubine_f1b3.html" class="external text" title="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/t/r/a/Projet%7ETraduction_Bilirubine_f1b3.html" rel="nofollow">Mettre à jour ces informations</a> <a href="../../../../articles/t/r/a/Projet%7ETraduction_Bilirubine_f1b3.html#Instructions" title="Projet:Traduction/Bilirubine"><small>(instructions)</small></a></p>
</div>
<div class="NavEnd">&#160;</div>
</div>
</div>
<table align="right" rules="all" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #B39DB3; background-color: #FFFFFF">
<tr>
<th colspan="3" style="background:#FFDEAD">
<table style="background:#FFDEAD" align="center" width="100%">
<tr>
<td></td>
<th style="background:#FFDEAD" width="100%"><font color="black" size="4"><b>Bilirubine</b></font></th>
<td></td>
</tr>
</table>
</th>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center">
<center>
<div class="floatnone"><span><a href="../../../../articles/b/i/l/Image%7EBilirubin.svg_5ca6.html" class="image" title="Bilirubin.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/6/6a/Bilirubin.svg/300px-Bilirubin.svg.png" width="300" height="113" border="0" /></a></span></div>
</center>
</td>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="#FFDEAD" colspan="2"><i><b>Général</b></i></th>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/f/o/r/Formule_brute.html" title="Formule brute">Formule brute</a></td>
<td><a href="../../../../articles/c/a/r/Carbone.html" title="Carbone">C</a><small>33</small><a href="../../../../articles/h/y/d/Hydrog%C3%A8ne.html" title="Hydrogène">H</a><small>36</small><a href="../../../../articles/a/z/o/Azote.html" title="Azote">N</a><small>4</small><a href="../../../../articles/o/x/y/Oxyg%C3%A8ne.html" title="Oxygène">O</a><small>6</small></td>
</tr>
<tr style="display:none;">
<td><a href="../../../../articles/d/%C3%A9/n/D%C3%A9nomination_commune_internationale.html" title="Dénomination commune internationale">DCI</a></td>
<td>{{{DCI}}}</td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/n/o/m/Nomenclature_IUPAC_d752.html" title="Nomenclature IUPAC">Nom IUPAC</a></td>
<td>3-[2-[(3-(2-carboxyethyl)-5-[(3-ethenyl-<br />
<p>4-methyl-5-oxo-pyrrol-2-ylidene)methyl]-<br />
4-methyl-1H-pyrrol-2-yl]methyl)-5-[(4-ethenyl-<br />
3-methyl-5-oxo-pyrrol-2-ylidene)methyl]-<br />
4-methyl-1H-pyrrol-3-yl] propanoic acid</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/n/u/m/Num%C3%A9ro_CAS_9e01.html" title="Numéro CAS">Numéro CAS</a></td>
<td></td>
</tr>
<tr style="display:none;">
<td><a href="../../../../articles/n/u/m/Num%C3%A9ro_EINECS_f792.html" title="Numéro EINECS">Numéro EINECS</a></td>
<td>{{{EINECS}}}</td>
</tr>
<tr style="display:none;">
<td><a href="../../../../articles/c/o/d/Code_ATC_1464.html" class="mw-redirect" title="Code ATC">Code ATC</a></td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td>Apparence</td>
<td><a href="../../../../articles/p/i/g/Pigment.html" title="Pigment">pigment</a> jaune</td>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="#FFDEAD" colspan="2"><i><b>Propriétés physiques</b></i></th>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/m/a/s/Masse_mol%C3%A9culaire.html" title="Masse moléculaire">Masse moléculaire</a></td>
<td>584.662 g/mol</td>
</tr>
<tr>
<th colspan="2" bgcolor="#FFDEAD">Unités du <a href="../../../../articles/s/y/s/Syst%C3%A8me_international.html" class="mw-redirect" title="Système international">SI</a> &amp; <a href="../../../../articles/c/o/n/Conditions_normales_de_temp%C3%A9rature_et_de_pression.html" class="mw-redirect" title="Conditions normales de température et de pression">CNTP</a>,<br />
sauf indication contraire.</th>
</tr>
</table>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#G.C3.A9n.C3.A9ralit.C3.A9s"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Généralités</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Interpr.C3.A9tation"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Interprétation</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Synth.C3.A8se"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Synthèse</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Toxicit.C3.A9"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Toxicité</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Jaunisse"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Jaunisse</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Tests_sanguins"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Tests sanguins</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Bienfaits.5Br.C3.A9f..C2.A0n.C3.A9cessaire.5D"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Bienfaits<sup>[réf.&#160;nécessaire]</sup></span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">Notes</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="G.C3.A9n.C3.A9ralit.C3.A9s" id="G.C3.A9n.C3.A9ralit.C3.A9s"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Généralités">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Généralités</span></h2>
<p>La <b>bilirubine</b> est un <a href="../../../../articles/p/i/g/Pigment.html" title="Pigment">pigment</a> jaune, dont l'accumulation anormale dans le <a href="../../../../articles/s/a/n/Sang.html" title="Sang">sang</a> et les tissus détermine un <a href="../../../../articles/i/c/t/Ict%C3%A8re.html" title="Ictère">ictère</a> (ou " jaunisse "), qui peut relever de causes très diverses.</p>
<p>La bilirubine intègre le bol alimentaire au niveau de l’intestin grêle, avec les autres pigments biliaires. Elle est le principal pigment des fèces, responsable de leur couleur jaunâtre.</p>
<p>Les <a href="../../../../articles/g/l/o/Globules_rouges.html" class="mw-redirect" title="Globules rouges">globules rouges</a> ont une durée de vie d'environ 120 jours. À l'issue de cette période, ils sont détruits dans la <a href="../../../../articles/r/a/t/Rate.html" title="Rate">rate</a>, ce qui produit de la bilirubine libre. La bilirubine libre est toxique et peut être nocive; chez un individu sain, elle est ensuite transformée par le foie en bilirubine conjuguée non toxique. La bilirubine est donc dite libre jusqu'à la conjugaison hépatique, puis conjuguée ensuite. La bilirubine conjuguée est soluble, elle peut donc être filtrée par le rein.</p>
<p>Dans les globules rouges, c'est plus précisément la dégradation de l'<a href="../../../../articles/h/%C3%A9/m/H%C3%A9moglobine.html" title="Hémoglobine">hémoglobine</a> qui transforme l'<a href="../../../../articles/h/%C3%A8/m/H%C3%A8me.html" title="Hème">hème</a> en bilirubine.</p>
<p>Cette substance donne sa couleur jaune à l'urine et aux selles, ainsi qu'aux ecchymoses.</p>
<p>Dans l'organisme humain normal, le taux de BNC (bilirubine non conjuguée) est inférieur à 17 µmoles/l (10 mg/l).</p>
<p><a name="Interpr.C3.A9tation" id="Interpr.C3.A9tation"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Interprétation">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Interprétation</span></h2>
<p>Une forte hausse de la bilirubinémie peut être causée par&#160;:</p>
<ul>
<li>Une <a href="../../../../articles/h/%C3%A9/m/H%C3%A9molyse.html" title="Hémolyse">hémolyse</a> ou une augmentation de la dégradation des globules rouges.</li>
<li>Le <a href="../../../../articles/s/y/n/Syndrome_de_Gilbert_daf5.html" title="Syndrome de Gilbert">syndrome de Gilbert</a> - une maladie génétique du métabolisme de la bilirubine présente chez environ 5% de la population.</li>
</ul>
<p>Une hausse modérée:</p>
<ul>
<li>La drogue (surtout les <a href="../../../../articles/n/e/u/Neuroleptique.html" title="Neuroleptique">neuroleptiques</a> et certaines hormones sexuelles).</li>
<li>Une <a href="../../../../articles/h/%C3%A9/p/H%C3%A9patite.html" title="Hépatite">hépatite</a>.</li>
<li>Une constriction <a href="../../../../articles/b/i/l/Bile.html" title="Bile">biliaire</a> (bénigne ou maligne).</li>
</ul>
<p>Une très forte concentration sanguine de bilirubine peut être causée par&#160;:</p>
<ul>
<li>Une hyperbilirubinémie néonatale, quand le foie du nouveau-né n'est pas capable de la conjuguer (voir toxicité).</li>
<li>Une obstruction importante du conduit biliaire (causée par un <a href="../../../../articles/c/a/l/Calcul_biliaire.html" title="Calcul biliaire">calcul</a>, une tumeur...).</li>
<li>Une grave <a href="../../../../articles/c/i/r/Cirrhose.html" title="Cirrhose">cirrhose</a> du foie.</li>
<li>Une hépatite sévère.</li>
<li>Le <a href="../../../../articles/u/g/t/UGT1A1_57f9.html#Pathologies" title="UGT1A1">syndrome de Crigler-Najjar</a>.</li>
<li>Le syndrome de Dubin-Johnson.</li>
<li>Une <a href="../../../../articles/l/i/t/Lithiase.html" title="Lithiase">lithiase</a> (calcul) du <a href="../../../../articles/c/a/n/Canal_chol%C3%A9doque.html" title="Canal cholédoque">canal cholédoque</a> (chronique ou intense).</li>
</ul>
<p><a name="Synth.C3.A8se" id="Synth.C3.A8se"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Synthèse">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Synthèse</span></h2>
<p>Les étapes de la synthèse de la bilirubine sont&#160;:<br />
<a href="../../../../articles/h/%C3%A8/m/H%C3%A8me.html" title="Hème">hème</a> <big><big>→</big></big> <a href="../../../../articles/b/i/l/Biliverdine.html" class="mw-redirect" title="Biliverdine">biliverdine</a> <big><big>→</big></big> bilirubine</p>
<p>La bilirubine qui est produite est appelée la bilirubine "libre" ou "non conjuguée".<br />
Elle est ingérée par les <a href="../../../../articles/m/a/c/Macrophage.html" title="Macrophage">macrophages</a> et passe dans le plasma, elle s'associe à une protéine transporteuse&#160;: l'<a href="../../../../articles/a/l/b/Albumine.html" title="Albumine">albumine</a> qui l'emporte jusqu'au <a href="../../../../articles/f/o/i/Foie.html" title="Foie">foie</a>. Dans le foie, la bilirubine va être conjuguée à l'<a href="../../../../articles/a/c/i/Acide_glucuronique.html" title="Acide glucuronique">acide glucuronique</a> (dérivé du glucose).<br />
On l'appelle alors la bilirubine "conjuguée". Elle est soluble et non toxique.<br />
La bilirubine conjuguée est ensuite éliminée par la bile, on la retrouvera alors dans l'<a href="../../../../articles/i/n/t/Intestin_gr%C3%AAle.html" title="Intestin grêle">intestin grêle</a> où elle sera dégradée en <a href="../../../../articles/s/t/e/Stercobiline.html" title="Stercobiline">stercobiline</a> (couleur brun foncée) par la flore intestinale.</p>
<p><a name="Toxicit.C3.A9" id="Toxicit.C3.A9"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Toxicité">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Toxicité</span></h2>
<p>Une forte concentration de bilirubine dans le sang (hyperbilirubinémie) chez le nourrisson peut entraîner son accumulation dans certaines régions du cerveau&#160;: c'est le kernictérus<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il se caractérise par des détériorations irréversibles de ces régions, des <a href="../../../../articles/c/o/n/Convulsion.html" title="Convulsion">convulsions</a>, des troubles des <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/f/R%C3%A9flexe.html" title="Réflexe">réflexes</a> et des mouvements des yeux.</p>
<p>La neurotoxicité de la bilirubine chez le nouveau-né n'est pas due à une activité de la molécule qui serait différente de chez l'adulte, mais au manque de protection du nourrisson. La <a href="../../../../articles/b/a/r/Barri%C3%A8re_h%C3%A9matoenc%C3%A9phalique.html" class="mw-redirect" title="Barrière hématoencéphalique">barrière hématoencéphalique</a> n'a pas encore fini de se développer, ce qui permet à la bilirubine de diffuser librement à travers les capillaires sanguins du cerveau. De plus, les nouveau-nés sont plus exposés à l'hyperbilirubinémie, car ils ne possèdent par la bactérie intestinale qui facilite la décomposition et l'excrétion de la bilirubine dans les <a href="../../../../articles/f/%C3%A8/c/F%C3%A8ces.html" class="mw-redirect" title="Fèces">fèces</a> (ce qui explique en grande partie pourquoi les fèces des nouveau-nés sont plus pâles que celles des adultes). La bilirubine conjuguée est transformée en sa forme non conjuguée par l'enzyme b-glucoronidase, tandis qu'une grande partie est réabsorbée par la circulation entérohépatique (circulation de la <a href="../../../../articles/b/i/l/Bile.html" title="Bile">bile</a> entre le foie et l'intestin grêle).</p>
<p><a name="Jaunisse" id="Jaunisse"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Jaunisse">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Jaunisse</span></h2>
<div class="detail"><span><a href="../../../../articles/s/e/a/Image%7ESearchtool-80%25.png_e347.html" class="image" title="Icône de détail"><img alt="Icône de détail" src="../../../../images/shared/thumb/1/1a/Searchtool-80%.png/15px-Searchtool-80%.png" width="15" height="15" border="0" /></a> <span>Article détaillé&#160;: <a href="../../../../articles/i/c/t/Ict%C3%A8re.html" title="Ictère">Ictère</a>.</span></span></div>
<p>Un ictère ou jaunisse correspond à la coloration jaune des <a href="../../../../articles/t/%C3%A9/g/T%C3%A9gument.html" title="Tégument">téguments</a> (peau et muqueuses&#160;: on parle d'ictère cutanéo-muqueux) due à l'accumulation de bilirubine, qui peut être libre ou conjuguée à l'acide glucuronique c'est pourquoi on distingue deux types d'ictère&#160;:</p>
<ul>
<li>Ictère à bilirubine libre</li>
<li>Ictère à bilirubine conjuguée</li>
</ul>
<p>La jaunisse est repérable dans la <a href="../../../../articles/s/c/l/Scl%C3%A8re.html" title="Sclère">sclère</a> (le blanc) des yeux à partir de 30 à 50 μmol/l et sur la peau à des niveaux plus élevés d'hyperbilirubinémie.</p>
<p><a name="Tests_sanguins" id="Tests_sanguins"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Tests sanguins">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Tests sanguins</span></h2>
<table class="wikitable" width="80%" align="center">
<tr>
<th scope="col">Nom</th>
<th scope="col">Solubilité dans l'eau</th>
<th scope="col">Réaction aux tests</th>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p>Bilirubine conjuguée</p>
</td>
<td width="34%">
<p>Oui</p>
</td>
<td width="33%">
<p>Réagit rapidement à l'ajout d'un colorant. Le produit est l'azobilirubine ou bilirubine directe.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p>Bilirubine non conjuguée</p>
</td>
<td width="34%">
<p>Non</p>
</td>
<td width="33%">
<p>Réagit plus lentement mais produit également de l'azobilirubine. On utilise de l'éthanol qui réagit avec toute la bilirubine présente, puis on utilise le calcul&#160;: Bilirubine totale moins bilirubine directe = bilirubine indirecte.</p>
</td>
</tr>
</table>
<p>Pour mieux comprendre les causes d'une augmentation de la bilirubinémie, il est généralement plus simple de procéder à d'autres tests hépatiques (particulèrement des enzymes ALT, AST, GGT et Alk Phos), à un frottis sanguin (hémolyse, etc) ,ou de rechercher des traces d'une hépatite infectieuse (càd hépatite A, B, C, delta, E, etc).</p>
<p>La bilirubine est un produit exogène (déchet d'une dégradation), et le corps ne contrôle pas sa concentration, qui reflète donc le rapport entre production et excrétion. C'est pourquoi <b>il n'existe pas de concentration "normale" de bilirubine</b>.</p>
<p>La bilirubine est altérée par la lumière. Aussi les échantillons de sang (surtout les tubes de <a href="../../../../articles/s/%C3%A9/r/S%C3%A9rum.html" title="Sérum">sérum</a>) doivent être protégés de son exposition.</p>
<p><a name="Bienfaits.5Br.C3.A9f..C2.A0n.C3.A9cessaire.5D" id="Bienfaits.5Br.C3.A9f..C2.A0n.C3.A9cessaire.5D"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Bienfaits[réf.&amp;nbsp;nécessaire]">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bienfaits<sup style="padding-left:2px; cursor:help;" title="Ce passage nécessite une référence&#160;(demandé le 30 mars 2008)."><a href="../../../../articles/r/%C3%A9/f/Mod%C3%A8le%7ER%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire_Explication_2835.html" title="Modèle:Référence nécessaire/Explication">[réf.&#160;nécessaire]</a></sup></span></h2>
<p>Une quantité modérée de bilirubine peut être bénéfique à l'organisme&#160;: il semble que cela peut protéger les tissus contre l'effet oxydatif des <a href="../../../../articles/r/a/d/Radical_%28chimie%29.html" title="Radical (chimie)">radicaux libres</a> et autres oxydants. L'analyse statistique de personnes ayant une bilirubinémie un peu plus haute que la normale a montré qu'elles avaient un risque plus faible de développer des maladies cardiovasculaires.</p>
<p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/s/y/n/Syndrome_de_Gilbert_daf5.html" title="Syndrome de Gilbert">Syndrome de Gilbert</a></li>
<li><a href="../../../../articles/h/%C3%A9/p/H%C3%A9patologie.html" title="Hépatologie">Hépatologie</a></li>
</ul>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h2>
<ul>
<li><a href="http://www.educ.necker.fr/cours/poly/hepatologie/Bilirubin_mie.htm" class="external text" title="http://www.educ.necker.fr/cours/poly/hepatologie/Bilirubin_mie.htm" rel="nofollow">Cours hépatologie de Necker sur la Bilirubine</a></li>
</ul>
<p><a name="Notes" id="Notes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html" title="Modifier la section&#160;: Notes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> * <b>(en)</b> <a href="http://www.pickonline.org/" class="external text" title="http://www.pickonline.org/" rel="nofollow">PICK - Parents of Infants and Children with Kernicterus</a></li>
</ol>
</div>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/s/t/a/Image%7EStar_of_life2.svg_5979.html" class="image" title="Icône du portail de la médecine"><img alt="Icône du portail de la médecine" src="../../../../images/shared/thumb/5/5b/Star_of_life2.svg/24px-Star_of_life2.svg.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/m/%C3%A9/d/Portail%7EM%C3%A9decine_5a54.html" title="Portail:Médecine">Portail de la médecine</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 815/1000000
Post-expand include size: 21169/2048000 bytes
Template argument size: 2286/2048000 bytes
Expensive parser function count: 3/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/c/h/i/Cat%C3%A9gorie%7EChimieboxes_%C3%A0_maintenir_bc81.html" title="Catégorie:Chimieboxes à maintenir">Chimieboxes à maintenir</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/h/%C3%A9/p/Cat%C3%A9gorie%7EH%C3%A9patologie_3b7c.html" title="Catégorie:Hépatologie">Hépatologie</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/o/r/Cat%C3%A9gorie%7EPorphyrine_cd67.html" title="Catégorie:Porphyrine">Porphyrine</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/i/g/Cat%C3%A9gorie%7EPigment_f2a5.html" title="Catégorie:Pigment">Pigment</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/w/i/k/Cat%C3%A9gorie%7EWikip%C3%A9dia%7E%C3%A9bauche_m%C3%A9decine_cdd8.html" title="Catégorie:Wikipédia:ébauche médecine">Wikipédia:ébauche médecine</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/r/t/Cat%C3%A9gorie%7EArticle_%C3%A0_traduire_7476.html" title="Catégorie:Article à traduire">Article à traduire</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/o/r/Cat%C3%A9gorie%7EPortail%7EM%C3%A9decine_Articles_li%C3%A9s_5fb8.html" title="Catégorie:Portail:Médecine/Articles liés">Portail:Médecine/Articles liés</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/i/l/Bilirubine.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/i/l/Discuter%7EBilirubine_c5aa.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bilirubine">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bn/articles/%E0%A6%AC/%E0%A6%BF/%E0%A6%B2/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A8.html">বাংলা</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cs/articles/b/i/l/Bilirubin.html">Česky</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/b/i/l/Bilirubin.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/b/i/l/Bilirubin.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/b/i/l/Bilirrubina.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/b/i/l/Bilirubiini.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../he/articles/%D7%91/%D7%99/%D7%9C/%D7%91%D7%99%D7%9C%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%91%D7%99%D7%9F.html">עברית</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hu/articles/b/i/l/Bilirubin.html">Magyar</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/b/i/l/Bilirubina.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E3%83%93/%E3%83%AA/%E3%83%AB/%E3%83%93%E3%83%AA%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%B3.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lt/articles/b/i/l/Bilirubinas.html">Lietuvių</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/b/i/l/Bilirubine.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/b/i/l/Bilirubina.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/b/i/l/Bilirrubina.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ro/articles/c/o/l/Coloran%C5%A3ii_biliari.html">Română</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%B1/%D0%B8/%D0%BB/%D0%91%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%B8%D0%BD.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../simple/articles/b/i/l/Bilirubin.html">Simple English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sk/articles/b/i/l/Bilirub%C3%ADn.html">Slovenčina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sl/articles/b/i/l/Bilirubin.html">Slovenščina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sq/articles/b/i/l/Bilirubina.html">Shqip</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/b/i/l/Bilirubin.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../tr/articles/b/i/l/Bilir%C3%BCbin.html">Türkçe</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../uk/articles/%D0%B1/%D1%96/%D0%BB/%D0%91%D1%96%D0%BB%D1%96%D1%80%D1%83%D0%B1%D1%96%D0%BD.html">Українська</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 14 juin 2008 à 15:24 par Utilisateur <a href="../../../../articles/t/i/p/Utilisateur%7ETiphaine800_40a7.html" title="Utilisateur:Tiphaine800">Tiphaine800</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/j/a/n/Utilisateur%7EJAnDbot_ea65.html" title="Utilisateur:JAnDbot">JAnDbot</a>, <a href="../../../../articles/l/e/y/Utilisateur%7ELeyo_4a2a.html" title="Utilisateur:Leyo">Leyo</a>, <a href="../../../../articles/m/a/t/Utilisateur%7EMathieuw_9157.html" title="Utilisateur:Mathieuw">Mathieuw</a>, <a href="../../../../articles/w/i/k/Utilisateur%7EWikiDreamer_Bot_b1d5.html" title="Utilisateur:WikiDreamer Bot">WikiDreamer Bot</a>, <a href="../../../../articles/s/o/u/Utilisateur%7ESoulbot_a4c6.html" title="Utilisateur:Soulbot">Soulbot</a>, <a href="../../../../articles/k/i/r/Utilisateur%7EKirikou_914f.html" title="Utilisateur:Kirikou">Kirikou</a>, <a href="../../../../articles/n/g/u/Utilisateur%7ENguyenld_073f.html" title="Utilisateur:Nguyenld">Nguyenld</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/s/e/n/Utilisateur%7ESensonet2_e99f.html" title="Utilisateur:Sensonet2">Sensonet2</a>, <a href="../../../../articles/l/e/_/Utilisateur%7ELe_Pied-bot_aba6.html" title="Utilisateur:Le Pied-bot">Le Pied-bot</a>, <a href="../../../../articles/d/o/d/Utilisateur%7EDodekBot_bc21.html" title="Utilisateur:DodekBot">DodekBot</a>, <a href="../../../../articles/b/e/l/Utilisateur%7EBel_Adone_5cc2.html" title="Utilisateur:Bel Adone">Bel Adone</a>, <a href="../../../../articles/e/y/o/Utilisateur%7EEyOne_a7d0.html" title="Utilisateur:EyOne">EyOne</a>, <a href="../../../../articles/l/a/m/Utilisateur%7ELamiot_247c.html" title="Utilisateur:Lamiot">Lamiot</a>, <a href="../../../../articles/c/h/i/Utilisateur%7EChicobot_8e22.html" title="Utilisateur:Chicobot">Chicobot</a>, <a href="../../../../articles/b/e/t/Utilisateur%7EBetBot_fca9.html" title="Utilisateur:BetBot">BetBot</a>, <a href="../../../../articles/s/i/e/Utilisateur%7ESieBot_a9a8.html" title="Utilisateur:SieBot">SieBot</a>, <a href="../../../../articles/v/i/g/Utilisateur%7EVIGNERON_8642.html" title="Utilisateur:VIGNERON">VIGNERON</a>, <a href="../../../../articles/p/l/d/Utilisateur%7EPld_11ee.html" title="Utilisateur:Pld">Pld</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/m/o/e/Utilisateur%7EMoez_b60b.html" title="Utilisateur:Moez">Moez</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/s/t/a/Utilisateur%7EStaph_03d2.html" title="Utilisateur:Staph">Staph</a>, <a href="../../../../articles/g/u/s/Utilisateur%7EGustave_Graetzlin_9a0e.html" title="Utilisateur:Gustave Graetzlin">Gustave Graetzlin</a>, <a href="../../../../articles/g/r/o/Utilisateur%7EGrook_Da_Oger_3394.html" title="Utilisateur:Grook Da Oger">Grook Da Oger</a>, <a href="../../../../articles/m/a/t/Utilisateur%7EMatpib_dce8.html" title="Utilisateur:Matpib">Matpib</a> et <a href="../../../../articles/b/b/u/Utilisateur%7EBbullot_8fb0.html" title="Utilisateur:Bbullot">Bbullot</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX