Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/b/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/////i/b/Bibendum.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bibendum - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bibendum</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:182px;"><a href="../../../../articles/b/i/b/Image%7EBibendum.jpg_82cc.html" class="image" title="Bibendum"><img alt="Bibendum" src="../../../../images/local/thumb/b/b3/Bibendum.jpg/180px-Bibendum.jpg" width="180" height="217" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/b/i/b/Image%7EBibendum.jpg_82cc.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Bibendum</div>
</div>
</div>
<p><b>Bibendum</b> est l'image de marque de la manufacture française des pneumatiques <a href="../../../../articles/m/i/c/Michelin.html" title="Michelin">Michelin</a>.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Un_sens_de_la_publicit.C3.A9"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Un sens de la publicité</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#L.E2.80.99id.C3.A9e"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">L’idée</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Le_symbole"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Le symbole</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#L.E2.80.99ambassadeur"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">L’ambassadeur</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Anecdotes"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Anecdotes</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Un_sens_de_la_publicit.C3.A9" id="Un_sens_de_la_publicit.C3.A9"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: Un sens de la publicité">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Un sens de la <a href="../../../../articles/p/u/b/Publicit%C3%A9.html" title="Publicité">publicité</a></span></h2>
<p><a href="../../../../articles/1/8/9/1893.html" title="1893">1893</a>, le slogan de la manufacture est&#160;: «&#160;Le pneu Michelin boit l’obstacle&#160;!&#160;»</p>
<p><a name="L.E2.80.99id.C3.A9e" id="L.E2.80.99id.C3.A9e"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: L’idée">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">L’idée</span></h3>
<p>En <a href="../../../../articles/1/8/9/1894.html" title="1894">1894</a>, le stand Michelin est installé à l’Exposition universelle et coloniale de <a href="../../../../articles/l/y/o/Lyon.html" title="Lyon">Lyon</a>. Une pile de <a href="../../../../articles/p/n/e/Pneumatique_%28v%C3%A9hicule%29.html" title="Pneumatique (véhicule)">pneumatiques</a> en signale l’entrée. À sa vue, <a href="../../../../articles/%C3%A9/d/o/%C3%89douard_Michelin_%281859-1940%29_0770.html" title="Édouard Michelin (1859-1940)">Édouard Michelin</a> dit à son frère André&#160;: «&#160;Regarde, avec des bras, cela ferait un bonhomme&#160;!&#160;» Quelque temps après, le dessinateur <a href="../../../../articles/o/%E2%80%99/g/O%E2%80%99Galop_1c30.html" class="mw-redirect" title="O’Galop">O’Galop</a> vient montrer à <a href="../../../../articles/a/n/d/Andr%C3%A9_Michelin_d5ad.html" title="André Michelin">André Michelin</a> ses projets d’affiches publicitaires. C’est une image refusée par une brasserie qui retient l’attention de l’industriel. On y voit un homme d’un bel embonpoint qui brandit une chope de bière en s’exclamant&#160;: «&#160;<a href="../../../../articles/n/u/n/Nunc_est_bibendum.html" title="Nunc est bibendum">Nunc est bibendum</a>&#160;!&#160;»<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce buveur lui rappelle l'observation faite par son frère Edouard…</p>
<p>Une esquisse voit le jour en avril <a href="../../../../articles/1/8/9/1898.html" title="1898">1898</a>&#160;: le gros personnage est constitué de pneus, la chope est remplacée par une coupe remplie de débris de verre et de clous, la phrase latine a été conservée, on voit les autres convives qui se "dégonflent", et le slogan maison est repris: «&#160;Michelin, le pneu qui boit l'obstacle&#160;».</p>
<p>En juin de la même année un imposant «&#160;bonhomme Michelin&#160;» fait des débuts remarqués au Salon de L’automobile de Paris. En juillet, lors de la course Paris-<a href="../../../../articles/a/m/s/Amsterdam.html" title="Amsterdam">Amsterdam</a>-Paris, un des coureurs — Léon Théry — voit s’approcher André Michelin et s’écrie&#160;: «&#160;Tiens, voilà Bibendum&#160;!&#160;». L’interpellation est peut-être désinvolte, mais l’industriel sait qu’il tient là le nom de son personnage.</p>
<p><a name="Le_symbole" id="Le_symbole"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: Le symbole">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Le symbole</span></h3>
<p>C’est le début d’une longue et fructueuse collaboration avec le dessinateur O’Galop — de son vrai nom <a href="../../../../articles/m/a/r/Marius_Rossillon_283b.html" title="Marius Rossillon">Marius Rossillon</a>. Une première publicité est publiée dans la presse en <a href="../../../../articles/1/8/9/1899.html" title="1899">1899</a>. Soutenu par une série d’affiches de <a href="../../../../articles/1/9/0/1901.html" title="1901">1901</a> à <a href="../../../../articles/1/9/1/1913.html" title="1913">1913</a>, Bibendum ne tarde pas à devenir populaire et à être adopté comme emblème publicitaire des pneumatiques de la marque.</p>
<p>Représenté en pied, avec lorgnons et <a href="../../../../articles/c/i/g/Cigare.html" title="Cigare">cigare</a> à la bouche, il est décliné sous d’innombrables représentations. Même la caricature politicienne, s’en empare vers <a href="../../../../articles/1/9/0/1906.html" title="1906">1906</a>. Juché sur des véhicules publicitaires, il est présent sur les circuits automobiles et cyclistes (<a href="../../../../articles/t/o/u/Tour_de_France_%28cyclisme%29_6902.html" title="Tour de France (cyclisme)">Tour de France</a>) et parade au défilé du <a href="../../../../articles/c/a/r/Carnaval_de_Nice_1e07.html" title="Carnaval de Nice">carnaval de Nice</a> et de celui de Paris. En <a href="../../../../articles/1/9/0/1908.html" title="1908">1908</a>, un bureau du <a href="../../../../articles/t/o/u/Tourisme.html" title="Tourisme">tourisme</a> est créé et Bibendum devient omniprésent dans la presse et les divers ouvrages éditées par la maison clermontoise. (Guides, cartes routières, itinéraires, prospectus, cartes postales…) Sa notoriété ne tarde pas à franchir les frontières. À partir de <a href="../../../../articles/1/9/2/1927.html" title="1927">1927</a>, son effigie est partout&#160;: chez les garagistes, dans les voitures, dans les maisons et sous forme de chocolat pour les enfants. En <a href="../../../../articles/1/9/3/1930.html" title="1930">1930</a>, l’entreprise met un frein à cette prolifération de l’image qui la dépasse. Elle ne garde que les cartes routières et les guides de voyages. Bibendum en arrête de fumer son cigare.</p>
<p><a name="L.E2.80.99ambassadeur" id="L.E2.80.99ambassadeur"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: L’ambassadeur">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">L’ambassadeur</span></h3>
<p>Passant d’un dessinateur à l’autre, son apparence évoluera considérablement au cours du temps et des modes graphiques. Il investira la planète et sera l’objet de multiples métamorphoses. À partir de <a href="../../../../articles/1/9/6/1963.html" title="1963">1963</a> et tout au long des <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_1970.html" title="Années 1970">années 1970</a>, des caravanes Michelin visitent un grand nombre de stations balnéaires de France et d’<a href="../../../../articles/e/u/r/Europe.html" title="Europe">Europe</a> pour organiser des jeux de plages avec des animateurs costumés en Bibendum. Il est l’ambassadeur idéal pour faire connaître dans le monde entier les pneus, cartes routières, guides hôteliers et guides touristiques de la firme de <a href="../../../../articles/c/l/e/Clermont-Ferrand_1f66.html" title="Clermont-Ferrand">Clermont-Ferrand</a>.</p>
<p><a href="../../../../articles/m/i/c/Image%7EMichelin_logo.png_9cf9.html" class="image" title="Michelin logo.png"><img alt="" src="../../../../images/local/thumb/d/d4/Michelin_logo.png/200px-Michelin_logo.png" width="200" height="73" border="0" /></a></p>
<p>Pour fêter le centenaire de leur illustre <a href="../../../../articles/m/a/s/Mascotte.html" title="Mascotte">mascotte</a>, un nouveau <a href="../../../../articles/l/o/g/Logotype.html" title="Logotype">logotype</a> a fait son apparition en <a href="../../../../articles/1/9/9/1998.html" title="1998">1998</a>. Le bonhomme a perdu un peu de ses rondeurs. Sa silhouette est maintenant plus élancée. En <a href="../../../../articles/2/0/0/2000.html" title="2000">2000</a>, Bibendum est élu meilleur logo du siècle par un jury international.</p>
<p>Le centenaire de <a href="../../../../articles/1/9/9/1998.html" title="1998">1998</a> voit aussi la création d'un <a href="../../../../articles/c/h/a/Challenge_Bibendum_Michelin_3eaf.html" title="Challenge Bibendum Michelin">Challenge Bibendum Michelin</a>, organisé chaque année depuis (sauf 1999).</p>
<p><a name="Anecdotes" id="Anecdotes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: Anecdotes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Anecdotes</span></h2>
<ul>
<li>Il est de couleur blanche car, à l'époque des frères Michelin, les pneus étaient emballés de papier de soie blanc.</li>
<li>Il porte aujourd’hui le diminutif de <a href="../../../../articles/b/i/b/Bib.html" class="mw-redirect" title="Bib">Bib</a> dans l’entreprise auvergnate.</li>
<li>Par extension, dans l’argot de la société Michelin, les employés sont surnommés «&#160;Les bibs&#160;».</li>
<li>Devenu objet de collection, ses différentes effigies sont très recherchées par les collectionneurs.</li>
<li>Le mot «&#160;bibendum&#160;» ne se trouve ni dans <i><a href="../../../../articles/l/e/_/Le_Petit_Larousse_7dc8.html" title="Le Petit Larousse">Le Petit Larousse</a></i>, ni dans le <i><a href="../../../../articles/d/i/c/Dictionnaires_Le_Robert_b357.html" title="Dictionnaires Le Robert">Grand Robert</a></i>.</li>
<li>Dans le langage populaire, il arrive qu’une personne ayant de l’embonpoint soit apostrophée avec ironie du sobriquet de bibendum.</li>
<li>Dans <i><a href="../../../../articles/c/o/k/Coke_en_Stock_e139.html" class="mw-redirect" title="Coke en Stock">Coke en Stock</a></i>, un album des aventures de <a href="../../../../articles/t/i/n/Tintin.html" title="Tintin">Tintin</a> sorti en <a href="../../../../articles/1/9/5/1958.html" title="1958">1958</a>, le <a href="../../../../articles/c/a/p/Capitaine_Haddock_e050.html" title="Capitaine Haddock">capitaine Haddock</a> insulte un Estonien en le traitant d’ «&#160;espèce de Bibendum.&#160;»</li>
<li>Une <a href="../../../../articles/b/a/n/Bande_dessin%C3%A9e.html" title="Bande dessinée">bande dessinée</a> utilise le nom pour son héros&#160;: <i>Le Bibendum céleste</i>, scénario et dessin de <a href="../../../../articles/n/i/c/Nicolas_de_Cr%C3%A9cy_2a8d.html" title="Nicolas de Crécy">Nicolas de Crécy</a>, Les humanoïdes associés (3 Tomes&#160;: <a href="../../../../articles/1/9/9/1994.html" title="1994">1994</a>, <a href="../../../../articles/1/9/9/1999.html" title="1999">1999</a>, <a href="../../../../articles/2/0/0/2002.html" title="2002">2002</a>).</li>
<li>Une des chansons du groupe <a href="../../../../articles/t/r/y/Tryo.html" title="Tryo">Tryo</a>, s'intitule <i>Monsieur Bibendum</i>. Elle figure sur l’album <a href="../../../../articles/g/r/a/Grain_de_sable_%28album%29.html" title="Grain de sable (album)">Grain de sable</a>, sorti en <a href="../../../../articles/2/0/0/2003.html" title="2003">2003</a>.</li>
<li>Dans le roman de <a href="../../../../articles/w/i/l/William_Gibson_1ff6.html" title="William Gibson">William Gibson</a>, <i><a href="../../../../articles/i/d/e/Identification_des_sch%C3%A9mas.html" title="Identification des schémas">Identification des schémas</a></i>, le personnage principal, Cayce, est affectée d'une phobie du Bibendum Michelin.</li>
</ul>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h2>
<ul>
<li>Olivier Darmon, <i>Le Grand Siècle de Bibendum</i>, Éditions Hoëbeke, Paris, novembre 1997.</li>
<li>Michelin, <i>Bibendum à l'affiche. Cent ans d'images Michelin</i>, Éditeur Michelin, Paris, janvier 1999.</li>
</ul>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h2>
<div class="references-small" style="column-count:1; -moz-column-count:1; -webkit-column-count:1;">
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> «&#160;C’est maintenant qu’il faut boire&#160;!&#160;» Premier vers de <a href="../../../../articles/h/o/r/Horace.html" title="Horace">Horace</a>, <i>Odes</i>, <a href="http://en.wikisource.org/wiki/la:Carmina_%28Horatius%29_I%2C_XXXVII" class="extiw" title="wikisource:la:Carmina_(Horatius)_I,_XXXVII">livre I, ode xxxvii</a>, vers 1.</li>
</ol>
</div>
</div>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h2>
<ul>
<li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> <a href="http://www.michelin.ch/ch/front/affich.jsp?codeRubrique=1008&amp;lang=FR" class="external text" title="http://www.michelin.ch/ch/front/affich.jsp?codeRubrique=1008&amp;lang=FR" rel="nofollow">Michelin et Bibendum.</a></li>
<li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> <a href="http://www.prodimarques.com/sagas_marques/michelin/michelin.php" class="external text" title="http://www.prodimarques.com/sagas_marques/michelin/michelin.php" rel="nofollow">La saga publicitaire de la marque Michelin.</a></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 62/1000000
Post-expand include size: 556/2048000 bytes
Template argument size: 11/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/l/o/g/Cat%C3%A9gorie%7ELogo_6eb8.html" title="Catégorie:Logo">Logo</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/m/i/c/Cat%C3%A9gorie%7EMichelin_05ce.html" title="Catégorie:Michelin">Michelin</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/e/r/Cat%C3%A9gorie%7EPersonnage_publicitaire_c0a5.html" title="Catégorie:Personnage publicitaire">Personnage publicitaire</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/i/b/Bibendum.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/i/b/Discuter%7EBibendum_f90d.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bibendum">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/b/i/b/Bibendum.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/m/i/c/Michelin.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../eo/articles/b/i/b/Bibendum.html">Esperanto</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/b/i/b/Bibendum.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lb/articles/b/i/b/Bibendum.html">Lëtzebuergesch</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 13 mai 2008 à 20:14 par Utilisateur <a href="../../../../articles/d/a/r/Utilisateur%7EDarkbowser_5bc4.html" title="Utilisateur:Darkbowser">Darkbowser</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/n/o/n/Utilisateur%7ENono64_a899.html" title="Utilisateur:Nono64">Nono64</a>, <a href="../../../../articles/r/u/n/Utilisateur%7ERundvald_ee14.html" title="Utilisateur:Rundvald">Rundvald</a>, <a href="../../../../articles/a/l/e/Utilisateur%7EAlecs.bot_6f7d.html" title="Utilisateur:Alecs.bot">Alecs.bot</a>, <a href="../../../../articles/a/l/c/Utilisateur%7EAlchemica_c45f.html" title="Utilisateur:Alchemica">Alchemica</a>, <a href="../../../../articles/i/a/l/Utilisateur%7EIAlex_938a.html" title="Utilisateur:IAlex">IAlex</a>, <a href="../../../../articles/l/%C3%A9/z/Utilisateur%7EL%C3%A9zard_3cda.html" title="Utilisateur:Lézard">Lézard</a>, <a href="../../../../articles/z/x/8/Utilisateur%7EZX81-bot_0db4.html" title="Utilisateur:ZX81-bot">ZX81-bot</a>, <a href="../../../../articles/m/i/c/Utilisateur%7EMichelet_954d.html" title="Utilisateur:Michelet">Michelet</a>, <a href="../../../../articles/n/u/m/Utilisateur%7ENumbo3_e21b.html" title="Utilisateur:Numbo3">Numbo3</a>, <a href="../../../../articles/k/i/l/Utilisateur%7EKilom691_4b28.html" title="Utilisateur:Kilom691">Kilom691</a>, Borobis, <a href="../../../../articles/c/a/t/Utilisateur%7ECatalysebot_e5da.html" title="Utilisateur:Catalysebot">Catalysebot</a>, <a href="../../../../articles/a/r/s/Utilisateur%7EArsene_lapin_aa4f.html" title="Utilisateur:Arsene lapin">Arsene lapin</a>, <a href="../../../../articles/g/i/l/Utilisateur%7EGillesC_4b5f.html" title="Utilisateur:GillesC">GillesC</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/g/u/i/Utilisateur%7EGuil2027_65af.html" title="Utilisateur:Guil2027">Guil2027</a>, <a href="../../../../articles/b/e/s/Utilisateur%7EBestter_dc54.html" title="Utilisateur:Bestter">Bestter</a>, <a href="../../../../articles/m/a/r/Utilisateur%7EMarc_Mongenet_f355.html" title="Utilisateur:Marc Mongenet">Marc Mongenet</a>, <a href="../../../../articles/a/r/n/Utilisateur%7EArnaudh_bb58.html" title="Utilisateur:Arnaudh">Arnaudh</a>, <a href="../../../../articles/s/h/e/Utilisateur%7ESherbrooke_9f52.html" title="Utilisateur:Sherbrooke">Sherbrooke</a>, <a href="../../../../articles/e/m/i/Utilisateur%7EEmirix_5fc4.html" title="Utilisateur:Emirix">Emirix</a>, <a href="../../../../articles/j/e/f/Utilisateur%7EJef-Infojef_b31d.html" title="Utilisateur:Jef-Infojef">Jef-Infojef</a>, <a href="../../../../articles/t/c/y/Utilisateur%7ETCY_f409.html" title="Utilisateur:TCY">TCY</a>, <a href="../../../../articles/r/o/m/Utilisateur%7ERomary_98d3.html" title="Utilisateur:Romary">Romary</a>, <a href="../../../../articles/o/u/i/Utilisateur%7EOuikip%C3%A9dix_6f44.html" title="Utilisateur:Ouikipédix">Ouikipédix</a>, <a href="../../../../articles/v/i/t/Utilisateur%7EVito_Corleone_f511.html" title="Utilisateur:Vito Corleone">Vito Corleone</a>, <a href="../../../../articles/o/t/e/Utilisateur%7EOtets_0979.html" title="Utilisateur:Otets">Otets</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, <a href="../../../../articles/f/r/e/Utilisateur%7EFRED_2188.html" title="Utilisateur:FRED">FRED</a>, <a href="../../../../articles/n/e/m/Utilisateur%7ENemoNobody_2772.html" title="Utilisateur:NemoNobody">NemoNobody</a>, <a href="../../../../articles/c/l/a/Utilisateur%7EClatourre_09c9.html" title="Utilisateur:Clatourre">Clatourre</a> et <a href="../../../../articles/s/e/b/Utilisateur%7ESebjarod_ed78.html" title="Utilisateur:Sebjarod">Sebjarod</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX