Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/h/r/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b/////h/r/Bhrikuti.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bhrikuti - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bhrikuti</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/s/o/n/Image%7ESongstenGampoandwives.jpg_2824.html" class="image" title="De gauche à droite&#160;: Bhrikuti, Songsten Gampo et Wencheng"><img alt="De gauche à droite&#160;: Bhrikuti, Songsten Gampo et Wencheng" src="../../../../images/shared/thumb/8/81/SongstenGampoandwives.jpg/300px-SongstenGampoandwives.jpg" width="300" height="188" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/s/o/n/Image%7ESongstenGampoandwives.jpg_2824.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
De gauche à droite&#160;: Bhrikuti, <a href="../../../../articles/s/o/n/Songsten_Gampo_2b38.html" class="mw-redirect" title="Songsten Gampo">Songsten Gampo</a> et <a href="../../../../articles/w/e/n/Wencheng.html" title="Wencheng">Wencheng</a></div>
</div>
</div>
<p><b>Bhrikuti</b> ou <b>Bhrikuti Devi</b> (<a href="../../../../articles/v/i/i/VIIe_si%C3%A8cle_191c.html" title="VIIe siècle"><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">VII</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle</a>) est, selon les traditions népalaise et tibétaine, une princesse du royaume de <a href="../../../../articles/d/y/n/Dynastie_Licchavi_83a1.html" title="Dynastie Licchavi">Licchavi</a> (<a href="../../../../articles/n/%C3%A9/p/N%C3%A9pal.html" title="Népal">Népal</a>), fille du roi Amsuvarma, et l’une des deux épouses les plus connues du roi du <a href="../../../../articles/t/i/b/Tibet.html" title="Tibet">Tibet</a> <a href="../../../../articles/s/o/n/Songsten_Gampo_2b38.html" class="mw-redirect" title="Songsten Gampo">Songsten Gampo</a>, avec la princesse chinoise <a href="../../../../articles/w/e/n/Wencheng_%28princesse%29.html" title="Wencheng (princesse)">Wencheng</a>. La tradition tibétaine attribue l’introduction du <a href="../../../../articles/b/o/u/Bouddhisme.html" title="Bouddhisme">bouddhisme</a> et la fondation du temple de <a href="../../../../articles/j/o/k/Jokhang.html" class="mw-redirect" title="Jokhang">Jokhang</a> à ces deux reines, considérées comme deux incarnations du <a href="../../../../articles/b/o/d/Bodhisattva.html" title="Bodhisattva">bodhisattva</a> <a href="../../../../articles/t/a/r/Tara_%28bouddhisme%29.html" title="Tara (bouddhisme)">Tara</a>. Elle est aussi appelée en tibétain Trisun, Belsa (reine népalaise), et en chinois princesse Chizun (尺尊公主). Son nom sanscrit, qui est à l’origine celui d’une déité, signifie "celle qui fronce les sourcils".<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Histoire"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Histoire</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#L.C3.A9gende"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Légende</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9f.C3.A9rences_et_notes"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Références et notes</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Histoire" id="Histoire"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/h/r/Bhrikuti.html" title="Modifier la section&#160;: Histoire">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Histoire</span></h2>
<p>La rareté des sources historiques fiables datant de cette époque, aussi bien du côté tibétain que népalais, fait que les faits de sa vie doivent être considérés comme légendaires, et il a même été suggéré qu’il pourrait s’agir d’un personnage fictif. Min Bahadur Shakya estime néanmoins que l’alliance de Songsten Gampo avec une princesse népalaise est vraisemblable. On n’a d'ailleurs aucune information personnelle non plus sur la princesse chinoise dont l’existence est pourtant certaine, son mariage étant enregistré dans les annales des <a href="../../../../articles/d/y/n/Dynastie_Tang_9801.html" title="Dynastie Tang">Tang</a>. Néanmoins, Bhrikuti n’était pas forcément la fille d’Amsuvarma, usurpateur ayant renversé Udayadeva. Narendradeva, fils de ce dernier, reprit son trône par la force vers <a href="../../../../articles/6/4/1/641.html" title="641">641</a>, et il semble qu’il soit pour cela allé chercher de l’aide au Tibet. Le reine népalaise pourrait donc être une de ses parentes. Toutes les traditions s’accordent pour situer l’arrivée de Bhrikuti au Tibet avant celle de Wencheng.</p>
<p><a name="L.C3.A9gende" id="L.C3.A9gende"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/h/r/Bhrikuti.html" title="Modifier la section&#160;: Légende">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Légende</span></h2>
<p>Selon une tradition népalaise, Songsten Gampo, ayant demandé la main d’une fille d’ Amsuvarma, aurait essuyé un refus. Il aurait alors attaqué Licchavi, et obtenu ainsi Bhrikuti et un <a href="../../../../articles/j/o/w/Jowo.html" title="Jowo">Jowo</a>. Les <a href="../../../../articles/t/a/m/Tamang.html" title="Tamang">Tamang</a> du Népal prétendent descendre des <i>tamaks</i>, cavaliers tibétains menés par Songsten Gampo.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> Selon la tradition tibétaine entourant <a href="../../../../articles/m/g/a/Mgar_stong-btsan_yul-srung.html" title="Mgar stong-btsan yul-srung">Mgar stong-btsan yul-srung</a>, premier ministre de Songsten Gampo, c’est par son entremise en tant qu’ambassadeur que le roi du Népal aurait accepté d’envoyer une princesse. Fort de son succès, le ministre se serait rendu l’année suivante (640) en Chine pour obtenir une princesse chinoise. Son ambassade à <a href="../../../../articles/c/h/a/Chang%27an.html" class="mw-redirect" title="Chang'an">Chang'an</a> est attestée par des documents historiques.</p>
<p>On attribue à Bhrikuti, en association avec Wencheng, l’introduction du bouddhisme au Tibet et parfois même la conversion du roi. C’est peu vraisemblable car, selon M. B. Shakya, l’influence du bouddhisme népalais avait commencé de s’exercer dès avant ce mariage. Par ailleurs, le premier souverain tibétain à promouvoir officiellement le bouddhisme sera, un siècle plus tard, <a href="../../../../articles/t/r/i/Trisong_Detsen_9813.html" title="Trisong Detsen">Trisong Detsen</a>. Bhrikuti aurait apporté avec elle des représentations de Tara, <a href="../../../../articles/a/v/a/Avalokiteshvara.html" class="mw-redirect" title="Avalokiteshvara">Avalokiteshvara</a> et <a href="../../../../articles/a/k/s/Akshobhya.html" title="Akshobhya">Akshobhya</a>, cette dernière en fait peut-être une statue du <a href="../../../../articles/g/a/u/Gautama_Bouddha_2161.html" title="Gautama Bouddha">Bouddha</a> âgé de 8 ans, appelée également Jowo Mikyoe Dorje, vénérée tout d'abord au Jokhang, puis au temple de <a href="../../../../articles/r/a/m/Ramoch%C3%A9.html" title="Ramoché">Ramoché</a>. La reine chinoise aurait également apporté un Jowo dans sa dot, actuellement au Jokhang. Une certaine rivalité ethnique transparaît en effet dans la façon dont la légende des deux reines est rapportée. Ainsi, le premier bâtiment du <a href="../../../../articles/p/a/l/Palais_du_Potala_8a0f.html" title="Palais du Potala">Potala</a> fut édifié par le roi pour l’une ou l’autre épouse, selon que la légende est népalaise ou chinoise. En ce qui concerne le temple de Jokhang, la version retenue le plus souvent est celle d'une collaboration, Wencheng choisissant l’emplacement grâce à sa connaissance du <a href="../../../../articles/f/e/n/Fengshui.html" class="mw-redirect" title="Fengshui">fengshui</a> et Bhrikuti fournissant les fonds. La reine népalaise aurait également fondé Thangdul, Yangdul Runon et de nombreux temples au <a href="../../../../articles/b/h/o/Bhoutan.html" title="Bhoutan">Bhoutan</a>.</p>
<p><a name="R.C3.A9f.C3.A9rences_et_notes" id="R.C3.A9f.C3.A9rences_et_notes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/h/r/Bhrikuti.html" title="Modifier la section&#160;: Références et notes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Références et notes</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> <a href="../../../../articles/a/l/e/Alexander_Berzin_7c98.html" title="Alexander Berzin">Alexander Berzin</a></li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> <a href="http://acfn.avignon.free.fr/PPRigaonLoc.html" class="external text" title="http://acfn.avignon.free.fr/PPRigaonLoc.html" rel="nofollow">Association Culturelle Franco-Népalaise - le Népal</a></li>
</ol>
</div>
<p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/h/r/Bhrikuti.html" title="Modifier la section&#160;: Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/s/o/n/Songsten_Gampo_2b38.html" class="mw-redirect" title="Songsten Gampo">Songsten Gampo</a> | <a href="../../../../articles/w/e/n/Wencheng_%28princesse%29.html" title="Wencheng (princesse)">Princesse Wencheng</a></li>
<li><a href="../../../../articles/t/e/m/Temple_de_Jokhang_374a.html" title="Temple de Jokhang">Temple de Jokhang</a> | <a href="../../../../articles/r/a/m/Ramoch%C3%A9.html" title="Ramoché">Ramoché</a> | <a href="../../../../articles/j/o/w/Jowo.html" title="Jowo">Jowo</a></li>
<li><a href="../../../../articles/l/i/c/Licchavi.html" title="Licchavi">Licchavi</a> | <a href="../../../../articles/h/i/s/Histoire_du_N%C3%A9pal_8109.html" title="Histoire du Népal">Histoire du Népal</a> | <a href="../../../../articles/h/i/s/Histoire_du_Tibet_6180.html" title="Histoire du Tibet">Histoire du Tibet</a></li>
</ul>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/h/r/Bhrikuti.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h3>
<ul>
<li>Min Bahadur Shakya <i>Princess Bhrikuti Devi</i>, Book Faith India, 1997. <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_8173030642_e10d.html" class="internal">ISBN 8173030642</a>)</small></li>
<li>Cynthia B. Josayma (Traduction) <i>Gyalsa Belsa</i>, Library of Tibetan Works &amp; Archives <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_8185102805_141f.html" class="internal">ISBN 81-85102-80-5</a>)</small> <small>(l’histoire des deux reines selon un opéra populaire tibétain)</small></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 107/1000000
Post-expand include size: 526/2048000 bytes
Template argument size: 84/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/h/i/s/Cat%C3%A9gorie%7EHistoire_du_N%C3%A9pal_d03a.html" title="Catégorie:Histoire du Népal">Histoire du Népal</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/h/i/s/Cat%C3%A9gorie%7EHistoire_du_Tibet_aceb.html" title="Catégorie:Histoire du Tibet">Histoire du Tibet</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/h/r/Bhrikuti.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/h/r/Discuter%7EBhrikuti_90d8.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bhrikuti">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/b/h/r/Bhrikuti.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/b/h/r/Bhrikuti.html">English</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 15 mai 2008 à 10:21 par Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/k/e/l/Utilisateur%7EKelson_c689.html" title="Utilisateur:Kelson">Kelson</a>, <a href="../../../../articles/l/o/b/Utilisateur%7ELobsangdawa_f51c.html" title="Utilisateur:Lobsangdawa">Lobsangdawa</a>, <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/d/Utilisateur%7ER%C3%A9dacteur_Tibet_02b3.html" title="Utilisateur:Rédacteur Tibet">Rédacteur Tibet</a> et <a href="../../../../articles/m/i/u/Utilisateur%7EMiuki_a05e.html" title="Utilisateur:Miuki">Miuki</a>.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX