Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/o/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b//////i/o/Bio-informatique.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bio-informatique - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bio-informatique</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <p>La <b>bio-informatique</b><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> est un champ de recherche multi-disciplinaire où travaillent de concert <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologiste.html" title="Biologiste">biologistes</a>, <a href="../../../../articles/i/n/f/Informaticien.html" title="Informaticien">informaticiens</a>, <a href="../../../../articles/m/a/t/Math%C3%A9maticien.html" title="Mathématicien">mathématiciens</a> et <a href="../../../../articles/p/h/y/Physicien.html" title="Physicien">physiciens</a>, dans le but de résoudre un problème scientifique posé par la <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologie.html" title="Biologie">biologie</a>. Le terme bio-informatique peut également décrire (par abus de langage) toutes les applications <a href="../../../../articles/i/n/f/Informatique.html" title="Informatique">informatiques</a> résultant de ces recherches<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cela va de l'<a href="../../../../articles/a/n/a/Analyse_du_g%C3%A9nome.html" class="mw-redirect" title="Analyse du génome">analyse du génome</a> à la <a href="../../../../articles/m/o/d/Mod%C3%A8le_math%C3%A9matique.html" title="Modèle mathématique">modélisation</a> de l'évolution d'une population animale dans un environnement donné, en passant par la <a href="../../../../articles/m/o/d/Mod%C3%A9lisation_mol%C3%A9culaire.html" title="Modélisation moléculaire">modélisation moléculaire</a>, l'<a href="../../../../articles/a/n/a/Analyse_d%27image.html" title="Analyse d'image">analyse d'image</a>, le <a href="../../../../articles/s/%C3%A9/q/S%C3%A9quen%C3%A7age.html" title="Séquençage">séquençage</a> du <a href="../../../../articles/g/%C3%A9/n/G%C3%A9nome.html" title="Génome">génome</a> et la reconstruction d'<a href="../../../../articles/a/r/b/Arbre_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Arbre phylogénétique">arbres phylogénétiques</a> (<a href="../../../../articles/p/h/y/Phylog%C3%A9nie.html" title="Phylogénie">phylogénie</a>). Cette discipline constitue la «&#160;<b>biologie</b> <i><b><a href="../../../../articles/i/n/_/In_silico.html" title="In silico">in silico</a></b></i>&#160;», par analogie avec <i>in vitro</i> ou <i>in vivo</i>.</p>
<p>"La bio-informatique est constituée par l'ensemble des concepts et des techniques nécessaires à l'interprétation de l'information génétique (séquences) et structurale (repliement 3D). C'est le décryptage de la «&#160;bio-information&#160;». La bio-informatique est donc une branche théorique de la biologie."<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
<p>Il s'agit en fait d'analyser, modéliser ou prédire les informations issues d'activités de recherche.</p>
<p>Dans un sens encore plus étendu, on peut aussi inclure sous le concept de bio-informatique le développement d'outils de traitement de l'information basés sur des systèmes biologiques comme, par exemple, l'utilisation des propriétés <a href="../../../../articles/c/o/m/Combinatoire.html" title="Combinatoire">combinatoires</a> du <a href="../../../../articles/c/o/d/Code_g%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Code génétique">code génétique</a> pour la conception d'<a href="../../../../articles/o/r/d/Ordinateur_%C3%A0_ADN_cde0.html" title="Ordinateur à ADN">ordinateurs à ADN</a> permettant de résoudre des problèmes <a href="../../../../articles/a/l/g/Algorithmique.html" title="Algorithmique">algorithmiques</a> <a href="../../../../articles/t/h/%C3%A9/Th%C3%A9orie_de_la_complexit%C3%A9.html" title="Théorie de la complexité">complexes</a>.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#L.27analyse_de_s.C3.A9quence"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">L'analyse de séquence</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#La_mod.C3.A9lisation_mol.C3.A9culaire"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">La modélisation moléculaire</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Construction_d.27arbres_phylog.C3.A9n.C3.A9tiques"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Construction d'arbres phylogénétiques</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#La_mod.C3.A9lisation_de_population"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">La modélisation de population</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Exemples_de_t.C3.A2ches.2Fd.C3.A9bouch.C3.A9s"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Exemples de tâches/débouchés</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#R.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Bases_de_donn.C3.A9es"><span class="tocnumber">7.1</span> <span class="toctext">Bases de données</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Logiciels_et_listes_de_diffusion"><span class="tocnumber">7.2</span> <span class="toctext">Logiciels et listes de diffusion</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Instituts_et_ressources_en_bio-informatique"><span class="tocnumber">7.3</span> <span class="toctext">Instituts et ressources en bio-informatique</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="L.27analyse_de_s.C3.A9quence" id="L.27analyse_de_s.C3.A9quence"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: L'analyse de séquence">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">L'analyse de séquence</span></h2>
<p>Alors que de plus en plus de séquences de <a href="../../../../articles/g/%C3%A9/n/G%C3%A9nome.html" title="Génome">génome</a>, de <a href="../../../../articles/t/r/a/Transcriptome.html" title="Transcriptome">transcriptome</a> ou de <a href="../../../../articles/p/r/o/Prot%C3%A9ome.html" title="Protéome">protéome</a> sont disponibles, la signification de la plupart de ces séquences reste à comprendre. La première difficulté a été d'organiser cette énorme masse d'information et de la rendre disponible à l'ensemble de la communauté des chercheurs. Cela a été rendu possible grâce à différentes bases de données, accessibles en lignes, comme GenBank, UniProt, PDB, <i>etc</i>. (<i>cf.</i> liens en fin d'article).</p>
<p>Il faut ensuite développer des outils d'<i>analyse de séquences</i> afin de pouvoir déterminer leurs propriétés.</p>
<ul>
<li>Recherche de protéines à partir de la traduction de séquences nucléiques connues. Celle-ci passe par la détermination des <a href="../../../../articles/p/h/a/Phase_ouverte_de_lecture.html" title="Phase ouverte de lecture">phases ouvertes de lecture</a> d'une séquence nucléique et de sa ou ses traduction(s) probables.</li>
<li>Recherche de séquences dans une banque de données à partir d'une autre séquence ou d'un fragment de séquence. La technique la plus commune est le BLAST.</li>
<li><i>Alignement de séquences</i>&#160;: pour trouver les ressemblances entre deux séquences et déterminer leurs éventuelles homologies. Les alignements sont à la base de la construction de parentés suivant des critères moléculaires, ou encore de la reconnaissance de motifs particuliers dans une protéine à partir de la séquence de celle-ci.</li>
<li>Recherche de motifs ou structures consensus pour caractériser les séquences.</li>
</ul>
<p>La bio-informatique intervient aussi dans le <a href="../../../../articles/s/%C3%A9/q/S%C3%A9quen%C3%A7age.html" title="Séquençage">séquençage</a>, avec par exemple l'utilisation de <a href="../../../../articles/p/u/c/Puce_%C3%A0_ADN_ab47.html" title="Puce à ADN">puces à ADN</a> ou <a href="../../../../articles/b/i/o/Biopuce.html" class="mw-redirect" title="Biopuce">biopuce</a>. Le principe d'une telle puce repose sur la particularité de reformer spontanément la double hélice de l’acide désoxyribonucléique face au brin complémentaire. Les quatre molécules de base de l'ADN ont en effet la particularité de s'unir deux à deux. Si un patient est porteur d'une maladie, les brins extraits de l'ADN d'un patient, vont hybrider avec les brins d'ADN synthétiques représentatifs de la maladie.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3" title=""><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
<p><a name="La_mod.C3.A9lisation_mol.C3.A9culaire" id="La_mod.C3.A9lisation_mol.C3.A9culaire"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: La modélisation moléculaire">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">La modélisation moléculaire</span></h2>
<p>Les molécules de par leurs dimensions sont invisibles à tout moyen d'investigation direct tel que la microscopie. C'est par l'analyse de données indirectes que les chercheurs peuvent reconstituer un modèle moléculaire, c'est-à-dire une construction intellectuelle présentant la meilleure adéquation avec les résultats expérimentaux. Ces données sont issues principalement d'analyses cristallographiques (étude des figures de <a href="../../../../articles/d/i/f/Diffraction.html" title="Diffraction">diffraction</a> des <a href="../../../../articles/r/a/y/Rayons_X_f13b.html" class="mw-redirect" title="Rayons X">rayons X</a> par un <a href="../../../../articles/c/r/i/Cristal.html" title="Cristal">cristal</a>), ou de <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/s/R%C3%A9sonance_magn%C3%A9tique_nucl%C3%A9aire.html" title="Résonance magnétique nucléaire">résonance magnétique nucléaire</a>. Elles représentent les contraintes expérimentales exercées sur le modèle. Le modèle moléculaire obtenu ensuite est un ensemble de coordonnées atomiques dans l'espace. L'informatique intervient dans toutes les étapes conduisant de l'expérimentation au modèle, puis ensuite dans l'analyse du modèle par la <i>visualisation moléculaire</i> (voir les <a href="../../../../articles/p/r/o/Prot%C3%A9ine.html" title="Protéine">protéines</a> en 3D).</p>
<p>Un dernier aspect est la <i>prédiction de la structure 3D d'une protéine</i> à partir de sa structure primaire (la liste des <a href="../../../../articles/a/c/i/Acides_amin%C3%A9s.html" class="mw-redirect" title="Acides aminés">acides aminés</a> qui la composent), en modélisant les différentes caractéristiques des acides aminés. Cela a un grand intérêt car la fonction, l'activité d'une protéine dépendent grandement de sa forme. De même, la modélisation des structures 3D d'acides nucléiques (à partir de leur séquence <a href="../../../../articles/n/u/c/Nucl%C3%A9otide.html" title="Nucléotide">nucléotidiques</a>) revêt la même importance que pour les protéines.</p>
<p>La connaissance de la structure tri-dimensionnelle permet d'étudier les <a href="../../../../articles/s/i/t/Sites_actifs.html" class="mw-redirect" title="Sites actifs">sites actifs</a> d'une <a href="../../../../articles/e/n/z/Enzyme.html" title="Enzyme">enzyme</a>, mettre au point informatiquement une série d'<a href="../../../../articles/i/n/h/Inhibiteur.html" title="Inhibiteur">inhibiteurs</a> potentiels pour cette enzyme, et ne synthétiser et ne tester que ceux qui semblent convenir. Cela permet de réduire les coûts en temps et en argent de ces recherches.</p>
<p>De même la connaissance de cette structure permet de faciliter l'aligment de séquences protéiques.</p>
<p>La visualisation de la structure tridimensionnelle d'acides nucléiques (<a href="../../../../articles/a/c/i/Acide_ribonucl%C3%A9ique.html" title="Acide ribonucléique">ARN</a> et <a href="../../../../articles/a/c/i/Acide_d%C3%A9soxyribonucl%C3%A9ique.html" title="Acide désoxyribonucléique">ADN</a>) fait également partie de la palette des outils bio-informatiques très utilisés.</p>
<p><a name="Construction_d.27arbres_phylog.C3.A9n.C3.A9tiques" id="Construction_d.27arbres_phylog.C3.A9n.C3.A9tiques"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: Construction d'arbres phylogénétiques">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Construction d'arbres phylogénétiques</span></h2>
<p>On appelle <a href="../../../../articles/h/o/m/Homologie_%28%C3%A9volution%29.html" title="Homologie (évolution)">gènes homologues</a> des <a href="../../../../articles/g/%C3%A8/n/G%C3%A8nes.html" class="mw-redirect" title="Gènes">gènes</a> descendant d'un même gène ancestral. De façon plus spécifique, on dit de ces gènes qu'ils sont <a href="../../../../articles/o/r/t/Orthologie.html" title="Orthologie">orthologues</a> s'ils se retrouvent dans des espèces différentes (spéciation sans duplication), ou qu'ils sont paralogues s'ils se retrouvent chez la même espèce (duplication à l'intérieur du génome).</p>
<p>Il est alors possible de quantifier la <i>distance génétique</i> entre deux espèces en comparant leurs gènes orthologues. Cette distance génétique est représentée par le nombre et le type de mutations qui séparent les deux gènes.</p>
<p>Appliquée à un nombre plus important d'êtres vivants, cette méthode permet d'établir une matrice des distances génétiques entre plusieurs espèces. Les <a href="../../../../articles/a/r/b/Arbre_phylog%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Arbre phylogénétique">arbres phylogénétiques</a> rapprochent les espèces qui ont la plus grande proximité. Plusieurs algorithmes différents sont utilisés pour tracer des arbres à partir des matrices de distance. Ils reposent chacun sur des modèles de mécanismes évolutifs différents. Les deux méthodes les plus connues sont la méthode <a href="../../../../articles/u/p/g/UPGMA_789f.html" title="UPGMA">UPGMA</a> et la méthode du <a href="../../../../articles/n/e/i/Neighbour_Joining_2b0c.html" class="mw-redirect" title="Neighbour Joining">Neighbour Joining</a> mais il existe d'autres méthodes basées sur le Maximum de Vraisemblance et le Bayésien Naïf.</p>
<p>La construction d'arbres phylogénétiques est utilisée par les programmes d'<a href="../../../../articles/a/l/i/Alignement_de_s%C3%A9quences.html" title="Alignement de séquences">alignements</a> multiples de séquences afin d'éliminer une grande partie des alignements possibles et de limiter ainsi les temps de calcul&#160;: il permet ainsi de guider l'alignement total.</p>
<p><a name="La_mod.C3.A9lisation_de_population" id="La_mod.C3.A9lisation_de_population"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: La modélisation de population">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">La modélisation de population</span></h2>
<p><a name="Exemples_de_t.C3.A2ches.2Fd.C3.A9bouch.C3.A9s" id="Exemples_de_t.C3.A2ches.2Fd.C3.A9bouch.C3.A9s"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: Exemples de tâches/débouchés">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Exemples de tâches/débouchés</span></h2>
<p>Voici un exemple de tâches/débouchés réalisés par plusieurs étudiants et professeurs <sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4" title=""><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
<ul>
<li>Aide à la création de nouveaux médicaments (prédiction de structure, d'interactions)</li>
<li>Développent de logiciels pour l'analyse et prédiction de données biologiques (génomique, arnomique,proteomique, etc)</li>
<li>Développement de logiciels pour la biologie&#160;: (LIMS, interface web, etc)</li>
<li>Recherche dans un laboratoire(entreprise publique, biotechs, pharmaceutique, etc).</li>
<li>Modélisation d'éco-systèmes</li>
<li>Modélisation physiologique et simulation informatique d'organes</li>
<li>Informatique pure</li>
<li>Aide à la création d'Organismes Génétiquement Modifiés (bactéries, plantes, etc)</li>
<li>Aide à la création de tests et de systèmes de diagnostics destinés aux laboratoires d'analyses médicales, aux centres de transfusion sanguine et aux laboratoires de contrôle industriel</li>
<li>Enseignement</li>
<li>Adaptation de technologies informatiques au domaine de la biologie</li>
<li>Création, entretien et développement d'entrepôts de données</li>
<li>Utilisation de logiciels pour l'analyse et prédiction de données biologiques (génomique, arnomique,proteomique, etc)</li>
</ul>
<p><a name="R.C3.A9f.C3.A9rences" id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: Références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> «&#160;bioinformatique&#160;» si l'on suit le <a href="../../../../articles/r/a/p/Rapport_de_1990_sur_les_rectifications_orthographiques.html" title="Rapport de 1990 sur les rectifications orthographiques">rapport de 1990 sur les rectifications orthographiques</a></li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> Tout comme l'<a href="../../../../articles/i/n/f/Informatique.html" title="Informatique">informatique</a> peut être considérée, suivant les situations, comme une <a href="../../../../articles/s/c/i/Science.html" title="Science">science</a> ou comme une <a href="../../../../articles/t/e/c/Technologie.html" title="Technologie">technologie</a>.</li>
<li id="cite_note-2"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-2" title="">↑</a></span> <span class="ouvrage" id="">Jean-Michel Claverie,&#160;<cite>«&#160;bio-informatique: une discipline stratégique pour l'analyse et la valorisation des génomes <a href="http://www.igs.cnrs-mrs.fr/SpipInternet/article.php3?id_article=178" class="external autonumber" title="http://www.igs.cnrs-mrs.fr/SpipInternet/article.php3?id_article=178" rel="nofollow">[1]</a>&#160;»</cite>, dans '</span></li>
<li id="cite_note-3"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-3" title="">↑</a></span> <span class="ouvrage" id="">Jean-Baptiste Waldner,&#160;<cite>«&#160;Nano-informatique et Intelligence Ambiante - Inventer l'Ordinateur du XXIème Siècle <a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Booksources&amp;isbn=2746215160" class="external autonumber" title="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Booksources&amp;isbn=2746215160" rel="nofollow">[2]</a>&#160;»</cite>, dans '<b>,&#160;2007, p.&#160;p121</b></span></li>
<li id="cite_note-4"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-4" title="">↑</a></span> <a href="http://www.bioinfo-biostats-etudiants.u-psud.fr/" class="external text" title="http://www.bioinfo-biostats-etudiants.u-psud.fr/" rel="nofollow">Site des Etudiants de la filière de BioInformatique et BioStatistiques d'Orsay</a> (Description, Ressources, Wiki, et forum sur la bioinformatique)</li>
</ol>
</div>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h2>
<div class="plainlinks bandeau-niveau-modere bandeau">
<table style="background-color:transparent">
<tr>
<td class="bandeau-icone">
<div style="width:45px; text-align:center"><a href="../../../../articles/e/x/t/Image%7EExternal.svg_0744.html" class="image" title="External.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/2/25/External.svg/35px-External.svg.png" width="35" height="35" border="0" /></a></div>
</td>
<td>
<div class="bandeau-titre"><strong>Cet article ou cette section a trop de <a href="../../../../articles/l/i/e/Aide%7ELiens_externes_8677.html" title="Aide:Liens externes">liens externes</a>.</strong></div>
<div class="bandeau-texte">Les liens externes doivent être des <a href="../../../../articles/v/%C3%A9/r/Wikip%C3%A9dia%7EV%C3%A9rifiabilit%C3%A9_fba8.html" title="Wikipédia:Vérifiabilité">sites de référence</a> dans le <a href="../../../../articles/p/e/r/Wikip%C3%A9dia%7EPertinence_8abb.html" class="mw-redirect" title="Wikipédia:Pertinence">domaine du sujet</a>. Il est souhaitable — si cela présente un intérêt — de <a href="../../../../articles/a/r/t/Wikip%C3%A9dia%7EArticle_bien_sourc%C3%A9_aa96.html" title="Wikipédia:Article bien sourcé">citer ces liens comme source</a>.</div>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<ul>
<li><a href="http://www.bioinformatics.fr" class="external text" title="http://www.bioinformatics.fr" rel="nofollow">Bioinformatics.fr</a> (Ressources en bioinformatique organisées par catégories. Contient également des sections emplois, événements, journaux, laboratoires et entreprises en Bioinformatique)</li>
<li><a href="http://pbil.univ-lyon1.fr/R/enseignement.html" class="external text" title="http://pbil.univ-lyon1.fr/R/enseignement.html" rel="nofollow">Cours de biostatistique</a></li>
<li><a href="http://easybioinfo.free.fr" class="external text" title="http://easybioinfo.free.fr" rel="nofollow">Astuces et diverses informations et tutoriels pour des étudiants en bioinformatique</a></li>
<li><a href="http://openwetware.org/wiki/Wikiomics" class="external text" title="http://openwetware.org/wiki/Wikiomics" rel="nofollow">Wikiomics</a> (Wiki sur la bioinformatique, en anglais]</li>
<li><a href="http://interstices.inria.fr/jcms/c_6474/bioinformatique" class="external text" title="http://interstices.inria.fr/jcms/c_6474/bioinformatique" rel="nofollow">Interstices</a> (Quelques informations sur la bioinformatique)</li>
</ul>
<div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#FFFFFF;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;">
<table cellpadding="2" cellspacing="0" style="background-color:transparent">
<tr valign="middle">
<td style="line-height:50px;vertical-align:middle;position:relative" align="center" valign="middle">
<div style="position: relative;"><a href="http://fr.wiktionary.org/wiki/" title="wikt:"><img alt="wikt:" src="../../../../images/shared/thumb/9/9f/Wiktprintable_without_text.svg/50px-Wiktprintable_without_text.svg.png" width="50" height="47" border="0" /></a></div>
</td>
<td valign="middle">
<p>Voir «&#160;<b><a href="http://fr.wiktionary.org/wiki/bio-informatique" class="extiw" title="wikt:bio-informatique">bio-informatique</a></b>&#160;» sur le <a href="../../../../articles/w/i/k/Wiktionnaire.html" title="Wiktionnaire">Wiktionnaire</a>.</p>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<p><a name="Bases_de_donn.C3.A9es" id="Bases_de_donn.C3.A9es"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: Bases de données">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bases de données</span></h3>
<ul>
<li>Banque de données de séquences nucléotidiques&#160;: <a href="http://www.ebi.ac.uk/embl/" class="external text" title="http://www.ebi.ac.uk/embl/" rel="nofollow">European Molecular Biology Laboratory Nucleotide Sequence Database</a>, <a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Genbank/index.html" class="external text" title="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Genbank/index.html" rel="nofollow">GenBank</a>, <a href="http://www.ddbj.nig.ac.jp/" class="external text" title="http://www.ddbj.nig.ac.jp/" rel="nofollow">DNA Data Bank of Japan</a></li>
<li>Banque de données de <a href="../../../../articles/s/t/r/Structure_des_prot%C3%A9ines.html" title="Structure des protéines">séquences protéiques</a>&#160;: <a href="http://www.uniprot.org/" class="external text" title="http://www.uniprot.org/" rel="nofollow">UniProt</a></li>
<li>Banque de données de structures nucléotidiques&#160;: <a href="http://ndbserver.rutgers.edu/" class="external text" title="http://ndbserver.rutgers.edu/" rel="nofollow">The Nucleic Acid Database</a></li>
<li>Banque de données de <a href="../../../../articles/s/t/r/Structure_des_prot%C3%A9ines.html" title="Structure des protéines">structures de protéines</a>&#160;: <a href="http://www.rcsb.org/pdb/" class="external text" title="http://www.rcsb.org/pdb/" rel="nofollow">The Protein DataBank</a></li>
<li>Banque de données de similitude entre protéines et des domaines protéiniques&#160;: <a href="../../../../articles/s/i/m/SIMAP_5c67.html" title="SIMAP">SIMAP</a></li>
<li>Banque de données d'alignement d'ARN&#160;: <a href="http://rfam.janelia.org/" class="external text" title="http://rfam.janelia.org/" rel="nofollow">RFAM</a></li>
</ul>
<p><a name="Logiciels_et_listes_de_diffusion" id="Logiciels_et_listes_de_diffusion"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: Logiciels et listes de diffusion">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Logiciels et listes de diffusion</span></h3>
<ul>
<li><a href="http://pbil.univ-lyon1.fr/ADE-4-old/ADE-4F.html" class="external text" title="http://pbil.univ-lyon1.fr/ADE-4-old/ADE-4F.html" rel="nofollow">ADE4</a> (Analyses des Données Écologiques )</li>
<li><a href="http://listes.sfbi.fr/wws/arc/bioinfo" class="external text" title="http://listes.sfbi.fr/wws/arc/bioinfo" rel="nofollow">Bio-info</a> (Liste de diffusion dédiée à la bio-informatique, fondée en 1992)&#160;:</li>
<li><a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/BLAST/" class="external text" title="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/BLAST/" rel="nofollow">BLAST</a> (alignement local de séquences par paires)</li>
<li><a href="http://www.ebi.ac.uk/clustalw/" class="external text" title="http://www.ebi.ac.uk/clustalw/" rel="nofollow">CLUSTAL W</a> (alignement multiples de séquences)&#160;:</li>
<li><a href="http://evolution.genetics.washington.edu/phylip.html" class="external text" title="http://evolution.genetics.washington.edu/phylip.html" rel="nofollow">PHYLIP</a>(ensemble de programmes libres pour la phylogenie)</li>
<li><a href="http://www.mathworks.fr/industries/biotech/" class="external text" title="http://www.mathworks.fr/industries/biotech/" rel="nofollow">MATLAB</a>(Environnement interactif de programmation et de traitement de données )</li>
</ul>
<p><a name="Instituts_et_ressources_en_bio-informatique" id="Instituts_et_ressources_en_bio-informatique"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html" title="Modifier la section&#160;: Instituts et ressources en bio-informatique">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Instituts et ressources en bio-informatique</span></h3>
<ul>
<li>France&#160;: <a href="http://www.sfbi.fr/" class="external text" title="http://www.sfbi.fr/" rel="nofollow">Société Française de Bio-informatique</a></li>
<li>Suisse&#160;: <a href="http://www.isb-sib.ch/" class="external text" title="http://www.isb-sib.ch/" rel="nofollow">Institut Suisse de Bio-informatique - ISB</a></li>
<li>Europe&#160;: <a href="http://www.ebi.ac.uk/" class="external text" title="http://www.ebi.ac.uk/" rel="nofollow">European Bioinformatics Institute - EBI</a> (Institut européen de bio-informatique)</li>
<li>États-Unis d'Amériques&#160;: <a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/" class="external text" title="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/" rel="nofollow">National Center for Biotechnology Information - NCBI</a>, et son site <a href="../../../../articles/p/u/b/Pubmed.html" class="mw-redirect" title="Pubmed">pubmed</a></li>
<li>Monde&#160;: <a href="http://www.embnet.org/" class="external text" title="http://www.embnet.org/" rel="nofollow">EMBnet organisation</a> Un réseau mondial de serveurs de données et méthodes bio-informatiques - 36 partenaires sur les cinq continents</li>
</ul>
<table style="text-align:center; clear:both; margin:0.5em auto;" align="center" width="80%" class="toccolours">
<tr>
<th style="background:#ccccff">Domaines généraux de la <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologie.html" title="Biologie">biologie</a></th>
</tr>
<tr>
<td><a href="../../../../articles/a/n/a/Anatomie.html" title="Anatomie">Anatomie</a> | <a href="../../../../articles/b/i/o/Biochimie.html" title="Biochimie">Biochimie</a> | <strong class="selflink">Bio-informatique</strong> | <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologie_cellulaire.html" title="Biologie cellulaire">Biologie cellulaire</a> | <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologie_de_l%27%C3%A9volution.html" title="Biologie de l'évolution">Biologie de l'évolution</a> | <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologie_humaine.html" title="Biologie humaine">Biologie humaine</a> | <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologie_marine.html" title="Biologie marine">Biologie marine</a> | <a href="../../../../articles/b/i/o/Biologie_mol%C3%A9culaire.html" title="Biologie moléculaire">Biologie moléculaire</a> | <a href="../../../../articles/b/o/t/Botanique.html" title="Botanique">Botanique</a> | <a href="../../../../articles/%C3%A9/c/o/%C3%89cologie.html" title="Écologie">Écologie</a> | <a href="../../../../articles/e/x/o/Exobiologie.html" title="Exobiologie">Exobiologie</a> | <a href="../../../../articles/g/%C3%A9/n/G%C3%A9n%C3%A9tique.html" title="Génétique">Génétique</a> | <a href="../../../../articles/g/%C3%A9/o/G%C3%A9obiologie_%28science%29.html" title="Géobiologie (science)">Géobiologie</a> | <a href="../../../../articles/m/i/c/Microbiologie.html" title="Microbiologie">Microbiologie</a> | <a href="../../../../articles/o/r/i/Origines_de_la_vie.html" title="Origines de la vie">Origines de la vie</a> | <a href="../../../../articles/p/a/l/Pal%C3%A9ontologie.html" title="Paléontologie">Paléontologie</a> | <a href="../../../../articles/p/a/r/Parasitologie.html" title="Parasitologie">Parasitologie</a> | <a href="../../../../articles/p/h/y/Physiologie.html" title="Physiologie">Physiologie</a> | <a href="../../../../articles/t/a/x/Taxonomie.html" class="mw-redirect" title="Taxonomie">Taxonomie</a> | <a href="../../../../articles/z/o/o/Zoologie.html" title="Zoologie">Zoologie</a></td>
</tr>
</table>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/b/u/_/Image%7EBU_Bio5c.jpg_b6a4.html" class="image" title="Icône du portail de la biologie"><img alt="Icône du portail de la biologie" src="../../../../images/local/thumb/c/c2/BU_Bio5c.jpg/42px-BU_Bio5c.jpg" width="42" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/b/i/o/Portail%7EBiologie_4ad4.html" title="Portail:Biologie">Portail de la biologie</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/r/e/d/Image%7ERed2.jpg_52ba.html" class="image" title="Icône du portail de la biologie cellulaire et moléculaire"><img alt="Icône du portail de la biologie cellulaire et moléculaire" src="../../../../images/shared/thumb/c/cc/Red2.jpg/27px-Red2.jpg" width="27" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/b/i/o/Portail%7EBiologie_cellulaire_et_mol%C3%A9culaire_8370.html" title="Portail:Biologie cellulaire et moléculaire">Portail de la biologie cellulaire et moléculaire</a></span></span></li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/c/r/y/Image%7ECrystal_mycomputer.png_ff1d.html" class="image" title="Icône du portail de l’informatique"><img alt="Icône du portail de l’informatique" src="../../../../images/shared/thumb/e/e3/Crystal_mycomputer.png/24px-Crystal_mycomputer.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/i/n/f/Portail%7EInformatique_2d39.html" title="Portail:Informatique">Portail de l’informatique</a></span></span></li>
</ul>
<p><span class="BA" id="BA-interwiki-en" style="display:none;"></span></p>
<p><span id="ADQ-interwiki-id" style="display:none;" class="AdQ"></span></p>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 633/1000000
Post-expand include size: 8567/2048000 bytes
Template argument size: 2430/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/b/i/o/Cat%C3%A9gorie%7EBio-informatique_55c3.html" title="Catégorie:Bio-informatique">Bio-informatique</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégorie cachée&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/l/i/e/Cat%C3%A9gorie%7ELiens_externes_%C3%A0_trier_bbce.html" title="Catégorie:Liens externes à trier">Liens externes à trier</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/i/o/Bio-informatique.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/i/o/Discuter%7EBio-informatique_331b.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bio-informatique">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ar/articles/%D9%85/%D8%B9/%D9%84/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A%D8%A9.html">العربية</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bg/articles/%D0%B1/%D0%B8/%D0%BE/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0.html">Български</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bn/articles/%E0%A6%9C/%E0%A7%88/%E0%A6%AC/%E0%A6%9C%E0%A7%88%E0%A6%AC_%E0%A6%A4%E0%A6%A5%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8.html">বাংলা</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bs/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Bosanski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cs/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Česky</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/b/i/o/Bioinformatik.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../el/articles/%CE%B2/%CE%B9/%CE%BF/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CF%80%CE%BB%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE.html">Ελληνικά</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/b/i/o/Bioinformatics.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../eo/articles/b/i/o/Biokomputiko.html">Esperanto</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/b/i/o/Bioinform%C3%A1tica.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fa/articles/%D8%B2/%DB%8C/%D8%B3/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9.html">فارسی</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/b/i/o/Bioinformatiikka.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../he/articles/%D7%91/%D7%99/%D7%95/%D7%91%D7%99%D7%95%D7%90%D7%99%D7%A0%D7%A4%D7%95%D7%A8%D7%9E%D7%98%D7%99%D7%A7%D7%94.html">עברית</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hu/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Magyar</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../id/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Bahasa Indonesia</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../is/articles/l/%C3%AD/f/L%C3%ADfuppl%C3%BDsingafr%C3%A6%C3%B0i.html">Íslenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/b/i/o/Bioinformatica.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E3%83%90/%E3%82%A4/%E3%82%AA/%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%AA%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%9E%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%AF%E3%82%B9.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../jv/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Basa Jawa</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ko/articles/%EC%83%9D/%EB%AC%BC/%EC%A0%95/%EC%83%9D%EB%AC%BC%EC%A0%95%EB%B3%B4%ED%95%99.html">한국어</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../la/articles/i/n/f/Informatio_genetica.html">Latina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lb/articles/b/i/o/Bioinformatik.html">Lëtzebuergesch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../li/articles/b/i/o/Bioinformatica.html">Limburgs</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lt/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Lietuvių</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lv/articles/b/i/o/Bioinform%C4%81tika.html">Latviešu</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ml/articles/%E0%B4%AC/%E0%B4%AF/%E0%B5%8B/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8B-%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E2%80%8D%E0%B4%AB%E0%B4%B0%E0%B5%8D%E2%80%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C.html">മലയാളം</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ms/articles/b/i/o/Bioinformasi.html">Bahasa Melayu</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/b/i/o/Bio-informatica.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../no/articles/b/i/o/Bioinformatikk.html">‪Norsk (bokmål)‬</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/b/i/o/Bioinformatyka.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/b/i/o/Bioinform%C3%A1tica.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%B1/%D0%B8/%D0%BE/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sh/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Srpskohrvatski / Српскохрватски</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../simple/articles/b/i/o/Bioinformatics.html">Simple English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sk/articles/b/i/o/Bioinformatika.html">Slovenčina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sr/articles/%D0%B1/%D0%B8/%D0%BE/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0.html">Српски / Srpski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/b/i/o/Bioinformatik.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../th/articles/%E0%B8%8A/%E0%B8%B5/%E0%B8%A7/%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C.html">ไทย</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../tr/articles/b/i/y/Biyoenformatik.html">Türkçe</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../uk/articles/%D0%B1/%D1%96/%D0%BE/%D0%91%D1%96%D0%BE%D1%96%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0.html">Українська</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ur/articles/%D9%85/%D8%B9/%D9%84/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DB%82_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA.html">اردو</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../vi/articles/t/i/n/Tin_sinh_h%E1%BB%8Dc.html">Tiếng Việt</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../zh/articles/%E7%94%9F/%E7%89%A9/%E4%BF%A1/%E7%94%9F%E7%89%A9%E4%BF%A1%E6%81%AF%E5%AD%A6.html">中文</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 29 mai 2008 à 00:44 par Utilisateur <a href="../../../../articles/o/r/d/Utilisateur%7EOrdinateur_e79f.html" title="Utilisateur:Ordinateur">Ordinateur</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/b/a/r/Utilisateur%7EBarraki_6117.html" title="Utilisateur:Barraki">Barraki</a>, Bourasse, <a href="../../../../articles/l/a/u/Utilisateur%7ELaurent_Nguyen_0334.html" title="Utilisateur:Laurent Nguyen">Laurent Nguyen</a>, <a href="../../../../articles/n/e/m/Utilisateur%7ENeMeSiS_cd43.html" title="Utilisateur:NeMeSiS">NeMeSiS</a>, <a href="../../../../articles/s/i/l/Utilisateur%7ESilvonenBot_8239.html" title="Utilisateur:SilvonenBot">SilvonenBot</a>, <a href="../../../../articles/o/k/b/Utilisateur%7EOKBot_56a4.html" title="Utilisateur:OKBot">OKBot</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, Omega57, <a href="../../../../articles/w/i/k/Utilisateur%7EWikiDreamer_Bot_b1d5.html" title="Utilisateur:WikiDreamer Bot">WikiDreamer Bot</a>, <a href="../../../../articles/p/i/p/Utilisateur%7EPipepBot_2d31.html" title="Utilisateur:PipepBot">PipepBot</a>, <a href="../../../../articles/v/o/l/Utilisateur%7EVolkovBot_0e6c.html" title="Utilisateur:VolkovBot">VolkovBot</a>, <a href="../../../../articles/m/a/c/Utilisateur%7EMacassar_92a1.html" title="Utilisateur:Macassar">Macassar</a>, <a href="../../../../articles/a/l/e/Utilisateur%7EAlexbot_53c6.html" title="Utilisateur:Alexbot">Alexbot</a>, <a href="../../../../articles/i/n/i/Utilisateur%7EInisheer_5d71.html" title="Utilisateur:Inisheer">Inisheer</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/z/o/r/Utilisateur%7EZorrobot_585e.html" title="Utilisateur:Zorrobot">Zorrobot</a>, <a href="../../../../articles/r/e/i/Utilisateur%7ERei-bot_2ad1.html" title="Utilisateur:Rei-bot">Rei-bot</a>, <a href="../../../../articles/o/r/t/Utilisateur%7EOrthank_bf10.html" title="Utilisateur:Orthank">Orthank</a>, <a href="../../../../articles/a/l/n/Utilisateur%7EAlnoktaBOT_68ba.html" title="Utilisateur:AlnoktaBOT">AlnoktaBOT</a>, <a href="../../../../articles/l/a/d/Utilisateur%7ELaddo_e3cf.html" title="Utilisateur:Laddo">Laddo</a>, <a href="../../../../articles/b/r/i/Utilisateur%7EBritanicum_d9b6.html" title="Utilisateur:Britanicum">Britanicum</a>, Isaswaen, Fred bioinformatics, Bertrand Cornu, <a href="../../../../articles/j/b/w/Utilisateur%7EJbw_5d27.html" title="Utilisateur:Jbw">Jbw</a>, <a href="../../../../articles/l/o/v/Utilisateur%7ELoveless_6fc1.html" title="Utilisateur:Loveless">Loveless</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/e/i/f/Utilisateur%7EEiffele_c57b.html" title="Utilisateur:Eiffele">Eiffele</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBotMultichill_5179.html" title="Utilisateur:BotMultichill">BotMultichill</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBot-Schafter_7d23.html" title="Utilisateur:Bot-Schafter">Bot-Schafter</a>, <a href="../../../../articles/j/a/n/Utilisateur%7EJAnDbot_ea65.html" title="Utilisateur:JAnDbot">JAnDbot</a>, <a href="../../../../articles/1/6/40/Utilisateur%7E16%40r.html" title="Utilisateur:16@r">16@r</a>, <a href="../../../../articles/c/h/m/Utilisateur%7EChmlal_b002.html" title="Utilisateur:Chmlal">Chmlal</a>, <a href="../../../../articles/c/h/i/Utilisateur%7EChicobot_8e22.html" title="Utilisateur:Chicobot">Chicobot</a>, <a href="../../../../articles/s/a/n/Utilisateur%7ESanao_f541.html" title="Utilisateur:Sanao">Sanao</a>, <a href="../../../../articles/f/o/o/Utilisateur%7EFoobar_303c.html" title="Utilisateur:Foobar">Foobar</a>, <a href="../../../../articles/a/m/b/Utilisateur%7EAmb_sib_d392.html" title="Utilisateur:Amb sib">Amb sib</a>, <a href="../../../../articles/n/o/n/Utilisateur%7ENono64_a899.html" title="Utilisateur:Nono64">Nono64</a>, <a href="../../../../articles/i/m/m/Utilisateur%7EImmunoman_897e.html" title="Utilisateur:Immunoman">Immunoman</a>, <a href="../../../../articles/k/h/u/Utilisateur%7EKhunMKham_65ec.html" title="Utilisateur:KhunMKham">KhunMKham</a>, <a href="../../../../articles/v/e/r/Utilisateur%7EVerdy_p_492e.html" title="Utilisateur:Verdy p">Verdy p</a>, Robert Herzog, <a href="../../../../articles/k/n/d/Utilisateur%7EKndiaye_97cb.html" title="Utilisateur:Kndiaye">Kndiaye</a>, <a href="../../../../articles/m/s/b/Utilisateur%7EMSBOT_4cec.html" title="Utilisateur:MSBOT">MSBOT</a>, <a href="../../../../articles/m/a/n/Utilisateur%7EManproc_6d21.html" title="Utilisateur:Manproc">Manproc</a>, <a href="../../../../articles/s/m/g/Utilisateur%7ESmg3d_bd83.html" title="Utilisateur:Smg3d">Smg3d</a>, <a href="../../../../articles/v/i/n/Utilisateur%7EVincnet_5010.html" title="Utilisateur:Vincnet">Vincnet</a>, <a href="../../../../articles/a/n/t/Utilisateur%7EAnthony_leroy_697a.html" title="Utilisateur:Anthony leroy">Anthony leroy</a>, Splach, <a href="../../../../articles/l/i/q/Utilisateur%7ELiquid-aim-bot_78e0.html" title="Utilisateur:Liquid-aim-bot">Liquid-aim-bot</a>, <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a>, <a href="../../../../articles/b/l/i/Utilisateur%7EBlidu_9b94.html" title="Utilisateur:Blidu">Blidu</a>, <a href="../../../../articles/e/n/r/Utilisateur%7EEnro_145b.html" title="Utilisateur:Enro">Enro</a>, <a href="../../../../articles/n/i/c/Utilisateur%7ENicoV_cb3c.html" title="Utilisateur:NicoV">NicoV</a>, <a href="../../../../articles/e/s/k/Utilisateur%7EEskimbot_5ab8.html" title="Utilisateur:Eskimbot">Eskimbot</a>, <a href="../../../../articles/f/r/e/Utilisateur%7EFrederic.marbach_93dd.html" title="Utilisateur:Frederic.marbach">Frederic.marbach</a>, <a href="../../../../articles/s/a/s/Utilisateur%7ESashatoBot_387e.html" title="Utilisateur:SashatoBot">SashatoBot</a>, <a href="../../../../articles/e/l/a/Utilisateur%7EElapied_3e46.html" title="Utilisateur:Elapied">Elapied</a>, <a href="../../../../articles/g/b/d/Utilisateur%7EGbdivers_3052.html" title="Utilisateur:Gbdivers">Gbdivers</a>, Zulien, <a href="../../../../articles/d/a/r/Utilisateur%7EDarkPatate_0886.html" title="Utilisateur:DarkPatate">DarkPatate</a>, <a href="../../../../articles/g/a/b/Utilisateur%7EGabywald_8cf6.html" title="Utilisateur:Gabywald">Gabywald</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/z/w/o/Utilisateur%7EZwobot_e5b9.html" title="Utilisateur:Zwobot">Zwobot</a>, <a href="../../../../articles/p/a/n/Utilisateur%7EPansanel_9f87.html" title="Utilisateur:Pansanel">Pansanel</a>, Frederic.lemoine, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/y/u/r/Utilisateur%7EYurikBot_0f63.html" title="Utilisateur:YurikBot">YurikBot</a>, <a href="../../../../articles/z/e/r/Utilisateur%7EZeroJanvier_07c8.html" title="Utilisateur:ZeroJanvier">ZeroJanvier</a>, <a href="../../../../articles/j/d/_/Utilisateur%7EJd_04a8.html" title="Utilisateur:Jd">Jd</a>, <a href="../../../../articles/x/a/v/Utilisateur%7EXavier_Combelle_Bot_33e1.html" title="Utilisateur:Xavier Combelle Bot">Xavier Combelle Bot</a>, <a href="../../../../articles/r/_/_/Utilisateur%7ER_5161.html" title="Utilisateur:R">R</a>, <a href="../../../../articles/l/e/o/Utilisateur%7ELeonardoRob0t_2dda.html" title="Utilisateur:LeonardoRob0t">LeonardoRob0t</a>, <a href="../../../../articles/h/a/s/Utilisateur%7EHasharBot_01f0.html" title="Utilisateur:HasharBot">HasharBot</a>, <a href="../../../../articles/t/h/o/Utilisateur%7EThomas.jura_c6bd.html" title="Utilisateur:Thomas.jura">Thomas.jura</a>, <a href="../../../../articles/c/h/o/Utilisateur%7EChobot_0dd0.html" title="Utilisateur:Chobot">Chobot</a>, <a href="../../../../articles/o/t/e/Utilisateur%7EOtets_0979.html" title="Utilisateur:Otets">Otets</a>, <a href="../../../../articles/e/r/a/Utilisateur%7EErasmus_dad3.html" title="Utilisateur:Erasmus">Erasmus</a>, <a href="../../../../articles/s/n/a/Utilisateur%7ESnap_bdaa.html" title="Utilisateur:Snap">Snap</a>, <a href="../../../../articles/a/o/i/Utilisateur%7EAoineko_fdb6.html" title="Utilisateur:Aoineko">Aoineko</a>, <a href="../../../../articles/d/o/d/Utilisateur%7EDodo6658_daf3.html" title="Utilisateur:Dodo6658">Dodo6658</a>, <a href="../../../../articles/k/o/r/Utilisateur%7EKoreKorin%27_dd50.html" title="Utilisateur:KoreKorin'">KoreKorin'</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, <a href="../../../../articles/z/a/n/Utilisateur%7EZanfib_8b8d.html" title="Utilisateur:Zanfib">Zanfib</a>, <a href="../../../../articles/n/a/t/Utilisateur%7ENataraja_6089.html" title="Utilisateur:Nataraja">Nataraja</a>, <a href="../../../../articles/s/t/e/Utilisateur%7ESte281_f496.html" title="Utilisateur:Ste281">Ste281</a>, <a href="../../../../articles/s/a/m/Utilisateur%7ESam_Hocevar_d973.html" title="Utilisateur:Sam Hocevar">Sam Hocevar</a>, <a href="../../../../articles/f/r/a/Utilisateur%7EFrancois_Trazzi_4ef3.html" title="Utilisateur:Francois Trazzi">Francois Trazzi</a>, <a href="../../../../articles/c/l/a/Utilisateur%7EClatourre_09c9.html" title="Utilisateur:Clatourre">Clatourre</a>, <a href="../../../../articles/m/o/l/Utilisateur%7EMolusc_6f8d.html" title="Utilisateur:Molusc">Molusc</a>, <a href="../../../../articles/t/a/u/Utilisateur%7ETaufito_d64c.html" title="Utilisateur:Taufito">Taufito</a>, <a href="../../../../articles/l/o/o/Utilisateur%7ELooxix_a2d5.html" title="Utilisateur:Looxix">Looxix</a>, <a href="../../../../articles/a/r/b/Utilisateur%7EArBaDaCarBa_19cc.html" title="Utilisateur:ArBaDaCarBa">ArBaDaCarBa</a>, <a href="../../../../articles/f/c/r/Utilisateur%7EFcrozat_91c5.html" title="Utilisateur:Fcrozat">Fcrozat</a>, <a href="../../../../articles/a/l/n/Utilisateur%7EAlno_76b7.html" title="Utilisateur:Alno">Alno</a>, <a href="../../../../articles/a/r/n/Utilisateur%7EArnaudus_4057.html" title="Utilisateur:Arnaudus">Arnaudus</a>, <a href="../../../../articles/s/h/r/Utilisateur%7EShrodi_d003.html" title="Utilisateur:Shrodi">Shrodi</a>, <a href="../../../../articles/p/a/r/Utilisateur%7EParmentier_6a9c.html" title="Utilisateur:Parmentier">Parmentier</a>, <a href="../../../../articles/t/i/b/Utilisateur%7ETibo_9b0c.html" title="Utilisateur:Tibo">Tibo</a> et <a href="../../../../articles/r/4/f/Utilisateur%7ER4f_a980.html" title="Utilisateur:R4f">R4f</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX