Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/b/i/d/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles/b//////i/d/Bidonville.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Bidonville - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Bidonville</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/m/a/n/Image%7EManila_shanty.jpg_8219.html" class="image" title="Bidonville à Manille aux Philippines."><img alt="Bidonville à Manille aux Philippines." src="../../../../images/shared/thumb/1/19/Manila_shanty.jpg/300px-Manila_shanty.jpg" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/m/a/n/Image%7EManila_shanty.jpg_8219.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Bidonville à <a href="../../../../articles/m/a/n/Manille.html" title="Manille">Manille</a> aux <a href="../../../../articles/p/h/i/Philippines.html" title="Philippines">Philippines</a>.</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="../../../../articles/j/a/k/Image%7EJakarta_slumlife54.JPG_32c1.html" class="image" title="Bidonville à Jakarta en Indonésie."><img alt="Bidonville à Jakarta en Indonésie." src="../../../../images/shared/thumb/f/f7/Jakarta_slumlife54.JPG/300px-Jakarta_slumlife54.JPG" width="300" height="225" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/j/a/k/Image%7EJakarta_slumlife54.JPG_32c1.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Bidonville à <a href="../../../../articles/j/a/k/Jakarta.html" title="Jakarta">Jakarta</a> en <a href="../../../../articles/i/n/d/Indon%C3%A9sie.html" title="Indonésie">Indonésie</a>.</div>
</div>
</div>
<p>Un <b>bidonville</b> est un ensemble plus ou moins vaste d'habitats précaires, où la misère est concentrée. La qualité de l'habitat y est particulièrement pauvre, et certaines habitations sont constituées de matériaux de récupération (<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidon_%28r%C3%A9cipient%29.html" title="Bidon (récipient)">bidons</a>, cartons, plastiques, tôles, …).</p>
<p>Certains grands bidonvilles peuvent être constitués de plusieurs quartiers et s'étendre sur une très grande superficie. Généralement bâtis sur des terrains où leur présence est illégale ou seulement tolérée, les habitants sont soit des <a href="../../../../articles/s/q/u/Squat_%28lieu%29.html" title="Squat (lieu)">squatteurs</a>, soit louent leur propriété à ceux qui les ont précédés, parfois à des tarifs exorbitants.</p>
<p>La plupart des grands bidonvilles sont situés dans des <a href="../../../../articles/p/a/y/Pays_en_voie_de_d%C3%A9veloppement.html" class="mw-redirect" title="Pays en voie de développement">pays en développement</a>, mais, bien que ce soit souvent occulté, ceux-ci ont existé également dans les pays industrialisés et subsistent encore, mais de manière plus discrète.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#D.C3.A9finition"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Définition</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Terminologie"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Terminologie</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#D.C3.A9finitions_successives"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Définitions successives</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#G.C3.A9n.C3.A9ralit.C3.A9s"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Généralités</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Description"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Description</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Situation_actuelle"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Situation actuelle</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Bidonvilles_par_pays"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">Bidonvilles par pays</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-3"><a href="#Townships_britanniques"><span class="tocnumber">4.1.1</span> <span class="toctext">Townships britanniques</span></a></li>
<li class="toclevel-3"><a href="#Bidonvilles_fran.C3.A7ais"><span class="tocnumber">4.1.2</span> <span class="toctext">Bidonvilles français</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Voir_aussi"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Voir aussi</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Articles_connexes"><span class="tocnumber">5.3</span> <span class="toctext">Articles connexes</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Filmographie"><span class="tocnumber">5.4</span> <span class="toctext">Filmographie</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">5.5</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="D.C3.A9finition" id="D.C3.A9finition"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Définition">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Définition</span></h2>
<p><a name="Terminologie" id="Terminologie"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Terminologie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Terminologie</span></h3>
<p>Le mot «&#160;bidonville&#160;» a été employé pour la première fois en <a href="../../../../articles/1/9/5/1953.html" title="1953">1953</a> à propos du <a href="../../../../articles/m/a/r/Maroc.html" title="Maroc">Maroc</a><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> pour désigner littéralement des «&#160;maisons en bidons&#160;», c'est-à-dire un ensemble d'habitations construites avec des matériaux de récupération. Ce mot a progressivement pris une signification plus large pour rejoindre les termes anglais <i>shanty town</i> et <i>slum</i>. Ce dernier a été forgé au début du <a href="../../../../articles/x/i/x/XIXe_si%C3%A8cle_ab42.html" title="XIXe siècle"><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XIX</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle</a>, probablement par l'écrivain James Hardy Vaux pour décrire les taudis de <a href="../../../../articles/d/u/b/Dublin.html" title="Dublin">Dublin</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, mais signifiait davantage «&#160;racket&#160;» ou «&#160;commerce criminel&#160;» à l'époque&#160;; <i>shanty town</i> signifie littéralement «&#160;quartier/ville de taudis&#160;».</p>
<p>D'autres noms existent, propres à chaque langue, voire à chaque pays ou chaque ville. On trouve ainsi les «&#160;bidonvilles&#160;» dans les pays francophones, mais pas seulement comme le montre l'exemple des "mapane" ou "matiti" au Gabon. D'autres exemples: les <i><a href="../../../../articles/g/e/%C3%A7/Ge%C3%A7ekondu.html" class="mw-redirect" title="Geçekondu">geçekondus</a></i> en <a href="../../../../articles/t/u/r/Turquie.html" title="Turquie">Turquie</a>, les <i><a href="../../../../articles/f/a/v/Favela.html" title="Favela">favelas</a></i> au <a href="../../../../articles/b/r/%C3%A9/Br%C3%A9sil.html" title="Brésil">Brésil</a>, <i>Jhugi</i> ou <i>Bustee</i> en <a href="../../../../articles/i/n/d/Inde.html" title="Inde">Inde</a>, <i>Kachi abadi</i> au <a href="../../../../articles/p/a/k/Pakistan.html" title="Pakistan">Pakistan</a>, <i>Kijiji</i> ou <i>Korogocho</i> au <a href="../../../../articles/k/e/n/Kenya.html" title="Kenya">Kenya</a>, <i>Mudduku</i> au <a href="../../../../articles/s/r/i/Sri_Lanka_9993.html" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a>, <i>Imijondolo</i> en <a href="../../../../articles/a/f/r/Afrique_du_Sud_d0e6.html" title="Afrique du Sud">Afrique du Sud</a>, <i>Bairro de Lata</i> au <a href="../../../../articles/p/o/r/Portugal.html" title="Portugal">Portugal</a>, <i>Lušnynai</i> en <a href="../../../../articles/l/i/t/Lituanie.html" title="Lituanie">Lituanie</a> ou encore <i>Kartonsko naselje</i> en <a href="../../../../articles/s/e/r/Serbie.html" title="Serbie">Serbie</a>. Dans les pays hispanophones, on trouve <i>Barrio</i> en <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/p/R%C3%A9publique_dominicaine.html" title="République dominicaine">République dominicaine</a> et au <a href="../../../../articles/v/e/n/Venezuela.html" title="Venezuela">Venezuela</a>, <i>Asentamientos</i> au <a href="../../../../articles/g/u/a/Guatemala.html" title="Guatemala">Guatemala</a>, <i>Cantegriles</i> en <a href="../../../../articles/u/r/u/Uruguay.html" title="Uruguay">Uruguay</a>, <i>Ciudades perdidas</i> ou <i>Colonias</i> au <a href="../../../../articles/m/e/x/Mexique.html" title="Mexique">Mexique</a>, <i>Invasiones</i> en <a href="../../../../articles/%C3%A9/q/u/%C3%89quateur_%28pays%29.html" title="Équateur (pays)">Équateur</a> et <a href="../../../../articles/c/o/l/Colombie.html" title="Colombie">Colombie</a>, <i>Poblaciones Callampas</i>, <i>Poblas</i> ou <i>Campamentos</i> au <a href="../../../../articles/c/h/i/Chili.html" title="Chili">Chili</a>, <i>Chacarita</i> au <a href="../../../../articles/p/a/r/Paraguay.html" title="Paraguay">Paraguay</a>, <i>Chabolas</i> en <a href="../../../../articles/e/s/p/Espagne.html" title="Espagne">Espagne</a>, <i>Pueblos jóvenes</i> ou <i>Barriadas</i> au <a href="../../../../articles/p/%C3%A9/r/P%C3%A9rou.html" title="Pérou">Pérou</a>, <i>Villas miseria</i> en <a href="../../../../articles/a/r/g/Argentine.html" title="Argentine">Argentine</a> ou <i>Precario</i> au <a href="../../../../articles/c/o/s/Costa_Rica_e226.html" title="Costa Rica">Costa Rica</a>.</p>
<p><a name="D.C3.A9finitions_successives" id="D.C3.A9finitions_successives"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Définitions successives">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Définitions successives</span></h3>
<p>Les premières définitions des bidonvilles remontent au <span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XIX</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle, en particulier sous l'impulsion du chercheur et philanthrope britannique Charles Booth, auteur de <i>Life and Labour of the People of London</i>. Le bidonville y est vu comme «&#160;un amalgame de conditions de logement sordides, de surpeuplement, de maladie, de pauvreté et de vice&#160;»<sup id="cite_ref-Davis_II_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Davis_II-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, incluant ainsi une dimension morale. Dans <i>The slums of Baltimore, Chicago, New York and Philadelphia</i> de 1894, les <i>slums</i> sont définis comme des «&#160;zones de ruelles sales, notamment lorsqu'elles sont habitées par une population de misérables et de criminels&#160;»<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3" title=""><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cette dimension morale va diminuer au cours du <span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XX</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle, en réalisant que les habitants des bidonvilles sont plus souvent victimes que générateurs de la <a href="../../../../articles/c/r/i/Criminalit%C3%A9.html" class="mw-redirect" title="Criminalité">criminalité</a>.</p>
<p>Il n'y a pas actuellement de «&#160;définition universelle&#160;» des bidonvilles. Chaque pays, voire chaque ville utilise une définition différente, avec des critères adaptés à la situation locale. Une définition très simple telle que proposée par l'UN-Habitat est&#160;:</p>
<blockquote>
<p>«&#160;Une zone urbaine très densément peuplée, caractérisée par un habitat inférieur aux normes et misérable.&#160;»<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4" title=""><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
</blockquote>
<p>Cette définition inclut les éléments de base de la plupart des bidonvilles&#160;: surpeuplement, habitat de mauvaise qualité, et pauvreté. Mais face aux diverses définitions générales, l'UN-Habitat a eu besoin d'une définition opérationnelle, utilisable par exemple pour recenser le nombre d'habitants des bidonvilles&#160;; elle a donc recensé les caractéristiques communes des bidonvilles, d'après les définitions existantes<sup id="cite_ref-TCOS_I_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-TCOS_I-5" title=""><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;:</p>
<ol>
<li><i>Manque des services de base</i>&#160;: principalement l'accès à l'<a href="../../../../articles/e/a/u/Eau_potable.html" title="Eau potable">eau potable</a> et l'<a href="../../../../articles/a/s/s/Assainissement.html" title="Assainissement">assainissement</a> (<a href="../../../../articles/t/o/i/Toilette.html" title="Toilette">toilettes</a> et <a href="../../../../articles/l/a/t/Latrine.html" title="Latrine">latrines</a>), mais aussi <a href="../../../../articles/%C3%A9/l/e/%C3%89lectricit%C3%A9.html" title="Électricité">électricité</a>, <a href="../../../../articles/g/e/s/Gestion_des_d%C3%A9chets.html" title="Gestion des déchets">gestion des déchets</a>, éclairage et pavage des rues...</li>
<li><i><a href="../../../../articles/h/a/b/Habitat_humain.html" title="Habitat humain">Habitat</a> non conforme aux normes</i>&#160;: non seulement les habitations peuvent ne pas être conformes aux normes municipales et nationales de construction (mauvais <a href="../../../../articles/m/a/t/Mat%C3%A9riau_de_construction.html" title="Matériau de construction">matériaux de construction</a>), mais elles peuvent se situer à un emplacement illégal.</li>
<li><i><a href="../../../../articles/s/u/r/Surpeuplement.html" class="mw-redirect" title="Surpeuplement">Surpeuplement</a> / hautes densités</i>&#160;: les maisons peuvent être occupées par plusieurs familles&#160;; plusieurs personnes peuvent partager la même pièce pour dormir, manger, voire travailler.</li>
<li><i>Conditions de vie malsaines et / ou dangereuses</i>&#160;: l'absence d'assainissement entraine une plus grande propagation de maladies&#160;; les maisons sont parfois bâties sur des terrains <a href="../../../../articles/i/n/o/Inondation.html" title="Inondation">inondables</a>, pollués ou sujets aux <a href="../../../../articles/g/l/i/Glissement_de_terrain.html" title="Glissement de terrain">glissements de terrain</a>.</li>
<li><i>Précarité du logement</i>&#160;: cette caractéristique est souvent centrale. Elle prend en compte le fait que les occupants des bidonvilles n'ont souvent pas de <a href="../../../../articles/c/o/n/Contrat_de_location.html" class="mw-redirect" title="Contrat de location">contrat de location</a> ou de titre de propriété, et que certains quartiers soient construits sur des zones à l'origine non habitables.</li>
<li><i><a href="../../../../articles/p/a/u/Pauvret%C3%A9.html" title="Pauvreté">Pauvreté</a> et <a href="../../../../articles/e/x/c/Exclusion_sociale.html" title="Exclusion sociale">exclusion sociale</a></i>&#160;: sans être une caractéristique inhérente aux bidonvilles (les pauvres habitent aussi en-dehors des bidonvilles, et ceux-ci n'abritent pas que des pauvres), la pauvreté en est une cause et souvent une conséquence.</li>
<li><i>Taille minimale</i>&#160;: pour qu'une zone soit considérée comme un bidonville, elle doit comporter plus d'habitations qu'un simple campement. Les seuils courants sont de l'ordre de 700 m² (<a href="../../../../articles/c/a/l/Calcutta.html" title="Calcutta">Calcutta</a>) ou 300 personnes / 60 foyers (législation fédérale indienne).</li>
</ol>
<p>Afin de pouvoir effectuer un recensement global, l'UN-Habitat a ainsi retenu une définition opérationnelle, adoptée officiellement au sommet des <a href="../../../../articles/o/r/g/Organisation_des_Nations_unies_594e.html" title="Organisation des Nations unies">Nations unies</a> de <a href="../../../../articles/n/a/i/Nairobi.html" title="Nairobi">Nairobi</a> en 2002. Elle s'en tient aux dimensions physiques et légales des implantations, et laisse de côté les dimensions sociales, plus difficile à quantifier. Les critères retenus sont&#160;:</p>
<blockquote>
<p>«&#160;l'accès inadéquat à l'eau potable, l'accès inadéquat à l'assainissement et aux autres infrastructures, la mauvaise qualité des logements, le surpeuplement, et le statut précaire de la résidence.&#160;»<sup id="cite_ref-TCOS_I_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-TCOS_I-5" title=""><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
</blockquote>
<p>Un «&#160;bidonville&#160;», au sens des Nations unies, est donc une zone urbaine présentant certains de ces aspects. Des seuils ont été définis, comme 20 litres d'eau potable par jour et par personne provenant d'une source «&#160;améliorée&#160;», ou une surface minimale de 5 m² par personne&#160;; sur le terrain, ces seuils sont toutefois adaptés à la situation.</p>
<p><a name="G.C3.A9n.C3.A9ralit.C3.A9s" id="G.C3.A9n.C3.A9ralit.C3.A9s"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Généralités">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Généralités</span></h2>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="../../../../articles/1/9/7/Image%7E1973_Delhi_Slum.jpg_d71a.html" class="image" title="Bidonville à Delhi (en 1973)"><img alt="Bidonville à Delhi (en 1973)" src="../../../../images/shared/thumb/4/46/1973_Delhi_Slum.jpg/250px-1973_Delhi_Slum.jpg" width="250" height="169" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/1/9/7/Image%7E1973_Delhi_Slum.jpg_d71a.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Bidonville à Delhi (en 1973)</div>
</div>
</div>
<p>Selon un <a href="http://www.worldwatch.org/node/4839" class="external text" title="http://www.worldwatch.org/node/4839" rel="nofollow">rapport sur l’<i>urbanisation mondiale durable</i></a>, du Worldwatch institute (ONG, organisme de recherche indépendante), alors que la part de l'argent consacrée au logement ou au loyer ne cesse d'augmenter, plus de la moitié des 1,1 milliard de personnes censées s’ajouter à la population mondiale d’ici 2030 (environ 70 millions de terriens supplémentaires par an pour les années 2000) pourrait vivre dans des bidonvilles si l'on ne reconsidère pas les priorités de développement global.<br />
Selon un rapport des <a href="../../../../articles/o/r/g/Organisation_des_Nations_unies_594e.html" title="Organisation des Nations unies">Nations unies</a> de juin 2006, près d'un citadin sur trois habite déjà dans un bidonville<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6" title=""><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En <a href="../../../../articles/a/f/r/Afrique.html" title="Afrique">Afrique</a>, la croissance de ces quartiers précaires atteint 4,5&#160;% par an<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7" title=""><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Dans les pays développés, 6,4&#160;% de la population totale vit dans des bidonvilles ou des taudis<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8" title=""><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p><a name="Description" id="Description"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Description">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Description</span></h2>
<p>La majeure partie des bidonvilles, en tous cas à leur début, sont dépourvus de toute infrastructure (électrification, écoulement des eaux usées, ramassage des ordures… mais aussi écoles, postes de santé,...). La pauvreté, la promiscuité, le manque d'<a href="../../../../articles/h/y/g/Hygi%C3%A8ne.html" title="Hygiène">hygiène</a> et la présence de <a href="../../../../articles/b/o/u/Bouillon_de_culture.html" title="Bouillon de culture">bouillons de culture</a> réunissent les conditions de développement de foyers infectieux, pouvant être source de <a href="../../../../articles/p/a/n/Pand%C3%A9mie.html" title="Pandémie">pandémies</a> futures.</p>
<p>De nombreuses associations agissent pour améliorer cette situation et parfois des États, en rendant légale l'occupation des sols, ont investi dans l'infrastructure. Cependant, dans la majeure partie des pays du monde, la «&#160;résorption des bidonvilles&#160;» a consisté à repousser toujours plus loin du centre-ville les familles et groupes habitant ces bidonvilles. En dispersant ainsi les personnes, les réseaux de survie, fondés sur les relations entre les gens, se trouvent cassés, rendant plus aléatoire encore la possibilité de se sortir de cette situation.</p>
<p>Dans les pays en développement, la plupart des bidonvilles sont situés en périphérie, mais les habitants cherchent cependant à se rapprocher le plus possible de lieux où ils pourraient trouver du travail.</p>
<p><a name="Situation_actuelle" id="Situation_actuelle"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Situation actuelle">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Situation actuelle</span></h2>
<div class="center">
<div class="thumb tnone">
<div class="thumbinner" style="width:552px;"><a href="../../../../articles/u/r/b/Image%7EUrban_population_living_in_slums.png_35f2.html" class="image" title="Proportion de la population urbaine de chaque pays vivant dans des bidonvilles, d'après les définitions et les recherches de l'UN-Habitat&#160;:    ██&#160;0-10% ██&#160;10-20% ██&#160;20-30% ██&#160;30-40% &#160;  ██&#160;40-50% ██&#160;50-60% ██&#160;60-70% ██&#160;70-80% &#160;  ██&#160;80-90% ██&#160;90-100% ██&#160;Pas de données "><img alt="Proportion de la population urbaine de chaque pays vivant dans des bidonvilles, d'après les définitions et les recherches de l'UN-Habitat&#160;:    ██&#160;0-10% ██&#160;10-20% ██&#160;20-30% ██&#160;30-40% &#160;  ██&#160;40-50% ██&#160;50-60% ██&#160;60-70% ██&#160;70-80% &#160;  ██&#160;80-90% ██&#160;90-100% ██&#160;Pas de données " src="../../../../images/shared/thumb/a/ae/Urban_population_living_in_slums.png/550px-Urban_population_living_in_slums.png" width="550" height="241" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/u/r/b/Image%7EUrban_population_living_in_slums.png_35f2.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Proportion de la population urbaine de chaque pays vivant dans des bidonvilles, d'après les définitions et les recherches de l'UN-Habitat<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9" title=""><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;:
<table width="100%" cellspacing="0" cellpadding="0" style="background-color: transparent">
<tr>
<td width="33%" valign="top"><span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#009500;color:#009500;">██</span>&#160;0-10%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#00ca00;color:#00ca00;">██</span>&#160;10-20%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#00ff00;color:#00ff00;">██</span>&#160;20-30%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#dcff00;color:#dcff00;">██</span>&#160;30-40%</span></td>
<td style="padding:6px;font-size:1px">&#160;</td>
<td width="33%" valign="top"><span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#ffff00;color:#ffff00;">██</span>&#160;40-50%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#ffdb25;color:#ffdb25;">██</span>&#160;50-60%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#ff7300;color:#ff7300;">██</span>&#160;60-70%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#ff0000;color:#ff0000;">██</span>&#160;70-80%</span></td>
<td style="padding:6px;font-size:1px">&#160;</td>
<td width="33%" valign="top"><span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#730000;color:#730000;">██</span>&#160;80-90%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#340000;color:#340000;">██</span>&#160;90-100%</span> <span style="margin:0px;font-size:90%; display:block;"><span style="border:none;background-color:#ababab;color:#ababab;">██</span>&#160;Pas de données</span></td>
</tr>
</table>
</div>
</div>
</div>
</div>
<p><br /></p>
<table class="wikitable">
<caption><b>Nombre et proportion d'habitants dans les bidonvilles</b> dans le monde, en millions, chiffres de l'UN-Habitat, 2001<sup id="cite_ref-TCOS_I_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-TCOS_I-5" title=""><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></caption>
<tr>
<th rowspan="2">Région</th>
<th rowspan="2">Population<br />
totale</th>
<th colspan="2">Population urbaine</th>
<th colspan="2">Population en bidonvilles</th>
</tr>
<tr>
<th>Total</th>
<th>&#160;% de la pop. totale</th>
<th>Total (estimation)</th>
<th>&#160;% de la pop. urbaine</th>
</tr>
<tr>
<td>Régions développées</td>
<td>1&#160;194</td>
<td>902</td>
<td>75,5&#160;%</td>
<td>54,1</td>
<td>6,0&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>Régions en développement</td>
<td>4&#160;940</td>
<td>2&#160;022</td>
<td>40,9&#160;%</td>
<td>869,9</td>
<td>43,0&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Afrique du Nord</td>
<td>146</td>
<td>76</td>
<td>52,0&#160;%</td>
<td>21,3&#160;%</td>
<td>28,2&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Afrique sub-saharienne</td>
<td>667</td>
<td>231</td>
<td>34,6&#160;%</td>
<td>166,2</td>
<td>71,9&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Amérique latine et Caraïbes</td>
<td>527</td>
<td>399</td>
<td>75,8&#160;%</td>
<td>127,6</td>
<td>31,9&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Asie orientale</td>
<td>1&#160;364</td>
<td>533</td>
<td>39,1&#160;%</td>
<td>193,8</td>
<td>36,4&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Asie centrale et du Sud</td>
<td>1&#160;507</td>
<td>452</td>
<td>30,0&#160;%</td>
<td>262,3</td>
<td>58,8&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Asie du Sud-Est</td>
<td>530</td>
<td>203</td>
<td>38,3&#160;%</td>
<td>56,8</td>
<td>28,0&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Proche et Moyen-Orient</td>
<td>192</td>
<td>125</td>
<td>64,9&#160;%</td>
<td>41,3</td>
<td>33,1&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Océanie</td>
<td>8</td>
<td>2</td>
<td>26,7&#160;%</td>
<td>0,5</td>
<td>24,1&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>&#160;&#160;&#160;Pays les moins avancés</td>
<td>685</td>
<td>179</td>
<td>26,2&#160;%</td>
<td>140,1</td>
<td>78,2&#160;%</td>
</tr>
<tr>
<td>Monde</td>
<td>6&#160;134</td>
<td>2&#160;923</td>
<td>47,7&#160;%</td>
<td>924,0</td>
<td>31,6&#160;%</td>
</tr>
</table>
<p><br /></p>
<p><a name="Bidonvilles_par_pays" id="Bidonvilles_par_pays"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Bidonvilles par pays">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bidonvilles par pays</span></h3>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="../../../../articles/s/o/w/Image%7ESoweto_township.jpg_5733.html" class="image" title="Township de Soweto, Afrique du Sud"><img alt="Township de Soweto, Afrique du Sud" src="../../../../images/shared/thumb/4/40/Soweto_township.jpg/250px-Soweto_township.jpg" width="250" height="188" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/s/o/w/Image%7ESoweto_township.jpg_5733.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Township de Soweto, Afrique du Sud</div>
</div>
</div>
<ul>
<li>En <a href="../../../../articles/a/f/r/Afrique_du_Sud_d0e6.html" title="Afrique du Sud">Afrique du Sud</a>, les Townships se distinguent des bidonvilles proprement dits. Les premiers sont construits en durs et ont une existence légale, souvent planifiée par les architectes de la ségrégation raciale puis de l'<a href="../../../../articles/a/p/a/Apartheid.html" title="Apartheid">apartheid</a>, tandis que les seconds sont des constructions illégales. Les townships d'Afrique du Sud regroupent les habitants de couleurs, principalement les noirs et peuvent compter jusqu'à près de deux millions d'habitants à l'instar de <a href="../../../../articles/s/o/w/Soweto.html" title="Soweto">Soweto</a> près de <a href="../../../../articles/j/o/h/Johannesburg.html" title="Johannesburg">Johannesburg</a>. Les townships les plus célèbres sont ceux de Mamelodi près de <a href="../../../../articles/p/r/e/Pretoria.html" title="Pretoria">Pretoria</a>, de Kayelitsha près du <a href="../../../../articles/l/e/_/Le_Cap_1faa.html" title="Le Cap">Cap</a> (le plus grand d'Afrique du Sud<sup id="cite_ref-Pompey_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pompey-10" title=""><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>), d'Alexandria près de Johannesburg ou encore de <a href="../../../../articles/s/h/a/Sharpeville.html" title="Sharpeville">Sharpeville</a>.</li>
</ul>
<ul>
<li>En <a href="../../../../articles/n/a/m/Namibie.html" title="Namibie">Namibie</a>, le Township le plus important est celui de <a href="../../../../articles/k/a/t/Katutura.html" title="Katutura">Katutura</a>.</li>
</ul>
<ul>
<li>Au <a href="../../../../articles/b/r/%C3%A9/Br%C3%A9sil.html" title="Brésil">Brésil</a>, les <a href="../../../../articles/f/a/v/Favela.html" title="Favela">favelas</a> sont secouées par la violence des gangs et des narcotrafiquants.</li>
</ul>
<ul>
<li>En <a href="../../../../articles/a/r/g/Argentine.html" title="Argentine">Argentine</a>, les villas miserias sont faites avec des matériaux de bord moyennement solides où se retrouvent les classes les plus pauvres et la classe moyenne basse.</li>
<li>Au <a href="../../../../articles/v/e/n/Venezuela.html" title="Venezuela">Venezuela</a>, les bidonvilles se nomment les <i>barrios</i>.</li>
</ul>
<ul>
<li>Au <a href="../../../../articles/m/a/r/Maroc.html" title="Maroc">Maroc</a>, les bidonvilles sont nommés Karyane en arabe dialectal.</li>
<li>En <a href="../../../../articles/i/n/d/Inde.html" title="Inde">Inde</a>, la moitié de la population de Bombay vit dans un bidonville<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11" title=""><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Celui de <a href="../../../../articles/d/h/a/Dharavi.html" title="Dharavi">Dharavi</a> compte environ 700 000 habitants<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12" title=""><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li>
</ul>
<p><a name="Townships_britanniques" id="Townships_britanniques"></a></p>
<h4><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Townships britanniques">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Townships britanniques</span></h4>
<p>Au <a href="../../../../articles/c/a/n/Canada.html" title="Canada">Canada</a>, en <a href="../../../../articles/a/u/s/Australie.html" title="Australie">Australie</a>, aux <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/a/%C3%89tats-Unis_08e2.html" title="États-Unis">États-Unis</a>, comme dans les autres terres <a href="../../../../articles/c/o/l/Colonisation.html" title="Colonisation">colonisées</a> par la <a href="../../../../articles/g/r/a/Grande-Bretagne_f1d5.html" title="Grande-Bretagne">Grande-Bretagne</a>, le terme historique de <i>township</i> est perçu comme un <a href="../../../../articles/c/a/m/Campement.html" class="mw-redirect" title="Campement">campement</a> de <a href="../../../../articles/c/o/l/Colonie_%28peuplement%29.html" class="mw-redirect" title="Colonie (peuplement)">colons</a> organisé sous le système <a href="../../../../articles/c/a/n/Canton_canadien.html" title="Canton canadien">cantonal</a> de partage des terres.</p>
<p>Le terme historique de <i>township</i> est cependant resté et est aujourd'hui associé aux <a href="../../../../articles/v/i/l/Ville.html" title="Ville">villes</a> et <a href="../../../../articles/v/i/l/Village.html" title="Village">villages</a> bâtis sur les campements d'origine.</p>
<p><a name="Bidonvilles_fran.C3.A7ais" id="Bidonvilles_fran.C3.A7ais"></a></p>
<h4><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Bidonvilles français">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bidonvilles français</span></h4>
<div class="detail"><span><a href="../../../../articles/s/e/a/Image%7ESearchtool-80%25.png_e347.html" class="image" title="Icône de détail"><img alt="Icône de détail" src="../../../../images/shared/thumb/1/1a/Searchtool-80%.png/15px-Searchtool-80%.png" width="15" height="15" border="0" /></a> <span>Article détaillé&#160;: <a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonvilles_en_France_79cf.html" title="Bidonvilles en France">Bidonvilles en France</a>.</span></span></div>
<p>Après la <a href="../../../../articles/s/e/c/Seconde_Guerre_mondiale_4a81.html" title="Seconde Guerre mondiale">Seconde Guerre mondiale</a>, du fait de la destruction de certaines cités, du niveau de pauvreté, de l'exode rural et de la venue de main-d'œuvre étrangère, se pose un problème crucial de <a href="../../../../articles/l/o/g/Logement_en_France_ea41.html" class="mw-redirect" title="Logement en France">logement</a> pour les sans-abri. Les bidonvilles de <a href="../../../../articles/n/a/n/Nanterre.html" title="Nanterre">Nanterre</a> (situé à l'emplacement actuel de la préfecture des Hauts-de-Seine) et de <a href="../../../../articles/n/o/i/Noisy-le-Grand_c61f.html" title="Noisy-le-Grand">Noisy-le-Grand</a> furent les plus notoires en périphérie de Paris. Il faudra attendre presque la moitié des <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_1970.html" title="Années 1970">années 1970</a> pour que la politique de résorption des bidonvilles impulsée par le premier ministre <a href="../../../../articles/j/a/c/Jacques_Chaban-Delmas_9bf8.html" title="Jacques Chaban-Delmas">Jacques Chaban-Delmas</a> porte totalement ses fruits et que ces bidonvilles disparaissent avec le relogement des familles qui y vivaient. L'<a href="../../../../articles/a/b/b/Abb%C3%A9_Pierre_e2b8.html" title="Abbé Pierre">abbé Pierre</a> sera l'un de ceux qui porteront assistance aux habitants des bidonvilles, surtout pendant l'hiver <a href="../../../../articles/1/9/5/1954.html" title="1954">1954</a>, qui fut particulièrement froid.</p>
<p>Dans les <a href="../../../../articles/a/n/n/Ann%C3%A9es_1960.html" title="Années 1960">années 1960</a>, de nombreux immigrés portugais constituèrent le bidonville de <a href="../../../../articles/c/h/a/Champigny-sur-Marne_6af1.html" title="Champigny-sur-Marne">Champigny-sur-Marne</a>, qui compta jusqu’à 10&#160;000 habitants.</p>
<p>Au début du <a href="../../../../articles/x/x/i/XXIe_si%C3%A8cle_5d9e.html" title="XXIe siècle"><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XXI</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle</a>, en <a href="../../../../articles/f/r/a/France.html" title="France">France</a>, perdurent de micro-bidonvilles, généralement cachés à la vue, le long de voies de communication ou dans des friches industrielles&#160;:</p>
<ul>
<li>depuis des dizaines d'années, des ouvriers saisonniers agricoles vivent dans un bidonville à <a href="../../../../articles/b/e/r/Berre-l%27%C3%89tang_4b02.html" title="Berre-l'Étang">Berre-l'Étang</a>(Bouches-du-Rhône) sans électricité ni eau courante, mais avec des sanitaires installés par la <a href="../../../../articles/f/o/n/Fondation_Abb%C3%A9-Pierre_072f.html" class="mw-redirect" title="Fondation Abbé-Pierre">Fondation Abbé-Pierre</a>, Toilettes du monde et les Compagnons batisseurs<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13" title=""><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;;</li>
<li>le bidonville de <a href="../../../../articles/c/a/s/Cassis_%28Bouches-du-Rh%C3%B4ne%29_183d.html" title="Cassis (Bouches-du-Rhône)">Cassis</a>, où résidaient 93 Tunisiens, a été démoli en <a href="../../../../articles/2/0/0/2005.html" title="2005">2005</a>&#160;;</li>
<li>dans les bois aux alentours de Paris (<a href="../../../../articles/b/o/i/Bois_de_Vincennes_f90a.html" title="Bois de Vincennes">bois de Vincennes</a>, <a href="../../../../articles/b/o/i/Bois_de_Boulogne_3dd3.html" title="Bois de Boulogne">bois de Boulogne</a>), on dénombre en <a href="../../../../articles/2/0/0/2007.html" title="2007">2007</a> environ 200 personnes habitant dans des abris de fortune «&#160;en dur&#160;», la plupart du temps isolés (afin d'être le moins visible possible) mais parfois en petits groupes<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14" title=""><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li>
<li>Fin 2006, un bidonville habité par des immigrants de <a href="../../../../articles/b/u/l/Bulgarie.html" title="Bulgarie">Bulgarie</a> réunit plusieurs centaines de personnes à la marge de <a href="../../../../articles/p/a/n/Pantin.html" title="Pantin">Pantin</a>, près du <a href="../../../../articles/c/a/n/Canal_de_l%27Ourcq_1030.html" title="Canal de l'Ourcq">canal de l'Ourcq</a>.</li>
<li>A <a href="../../../../articles/m/a/r/Marseille.html" title="Marseille">Marseille</a>, le lieu dit du Ruisseau Mirabeau, du quartier Saint-André, est un bidonville habité par des familles <a href="../../../../articles/y/%C3%A9/n/Y%C3%A9niche.html" title="Yéniche">yéniches</a>, <a href="../../../../articles/m/a/n/Manouche.html" class="mw-redirect" title="Manouche">manouches</a> et <a href="../../../../articles/g/i/t/Gitan.html" title="Gitan">gitanes</a> <sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15" title=""><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li>
</ul>
<p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Voir aussi">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h3>
<ul>
<li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span> <a href="../../../../articles/p/r/o/Programme_des_Nations_unies_pour_les_%C3%A9tablissements_humains_f956.html" title="Programme des Nations unies pour les établissements humains">UN-HABITAT</a>, <i>The Challenge of Slums, Global Report on Human Settlements 2003</i>, United Nations Human Settlements Programme, Earthscan Publications, Londres, 2003 <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_1844070360_58a1.html" class="internal">ISBN 1-84407-036-0</a>)</small> ou <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_1844070360_58a1.html" class="internal">ISBN 1-84407-036-0</a>)</small>, 341 p. <small>[<a href="http://www.unhabitat.org/pmss/getPage.asp?page=bookView&amp;book=1156" class="external text" title="http://www.unhabitat.org/pmss/getPage.asp?page=bookView&amp;book=1156" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small>.</li>
<li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span> UN-HABITAT, <i>The State of the World's Cities: The Millennium Development Goals and Urban Sustainability</i>, Earthscan Publications, Londres, 2006 <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_9781844073788_7b8e.html" class="internal">ISBN 978-1844073788</a>)</small>, 224 p.</li>
<li><span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: français">(fr)</span> "Reconstruire un bidonville à Nanterre", Louis Maitrier, in <i>Villes bonnes à vivre, villes invivables</i>, 1999, <a href="../../../../articles/r/e/v/Revue_du_MAUSS_cb2b.html" title="Revue du MAUSS">Revue du MAUSS</a> n°18, Paris, La Découverte.</li>
<li><a href="../../../../articles/m/i/k/Mike_Davis_24fb.html" title="Mike Davis">Mike Davis</a> (trad. Jacques Mailhos), <i>Planet of Slums</i> [«&#160;Le pire des mondes possibles&#160;: de l'explosion urbaine au bidonville global&#160;»], La Découverte, Paris, 2006 <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_9782707149152_09fa.html" class="internal">ISBN 978-2-7071-4915-2</a>)</small></li>
</ul>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h3>
<div class="references-small" style="column-count:2; -moz-column-count:2; -webkit-column-count:2;">
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> Première utilisation attestée par R. Gauthier, «&#160;Du Maroc&#160;» dans <i><a href="../../../../articles/l/e/_/Le_Monde_6137.html" title="Le Monde">Le Monde</a></i>, 9 septembre 1953, p. 4 col. 2&#160;; source&#160;: <a href="http://www.cnrtl.fr/etymologie/bidonville" class="external text" title="http://www.cnrtl.fr/etymologie/bidonville" rel="nofollow">Étymologie de «&#160;bidonville&#160;»</a>, portail lexical, <a href="../../../../articles/c/e/n/Centre_national_de_ressources_textuelles_et_lexicales.html" title="Centre national de ressources textuelles et lexicales">CNRTL</a>.</li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> Jacinta Prunty, <i>Dublin Slums, 1800-1925: A Study in Urban Geography</i>, Irish Academic Press, Dublin, 1998, 364 p. <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_9780716526902_8edd.html" class="internal">ISBN 978-0716526902</a>)</small>. Plus précisément, le terme serait issu de <i>Vocabulary of the Flash language</i></li>
<li id="cite_note-Davis_II-2"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-Davis_II_2-0" title="">↑</a></span> <a href="../../../../articles/m/i/k/Mike_Davis_24fb.html" title="Mike Davis">Mike Davis</a> (trad. Jacques Mailhos), <i>Planet of Slums</i> [«&#160;Le pire des mondes possibles&#160;: de l'explosion urbaine au bidonville global&#160;»], La Découverte, Paris, 2006 <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_9782707149152_09fa.html" class="internal">ISBN 978-2-7071-4915-2</a>)</small>, chap. 2, «&#160;La prédominance des bidonvilles&#160;», pp. 23-52.</li>
<li id="cite_note-3"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-3" title="">↑</a></span> Carroll D. Wright, <i>The slums of Baltimore, Chicago, New York, and Philadelphia</i>, Special report of the Commissioner of Labor, Negro Universities Press, 1894 (réed. 1969) <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_9780837119229_fef7.html" class="internal">ISBN 978-0837119229</a>)</small>.</li>
<li id="cite_note-4"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-4" title="">↑</a></span> Traduction de l'anglais&#160;: «&#160;<i>a heavily populated urban area characterized by substandard housing and squalor</i>&#160;». Source&#160;: <i>The Merriam-Webster Dictionary</i>, 1994, Merriam-Webster Inc., cité par UN-Habitat, <i>The Challenge of slums</i>, op. cit., p.8)</li>
<li id="cite_note-TCOS_I-5"><span class="renvois_vers_le_texte">↑ <a href="#cite_ref-TCOS_I_5-0" title=""><sup style="padding-left: 1px;">a</sup></a>  <a href="#cite_ref-TCOS_I_5-1" title=""><sup style="padding-left: 1px;">b</sup></a>  <a href="#cite_ref-TCOS_I_5-2" title=""><sup style="padding-left: 1px;">c</sup></a> </span> <span style="cursor:help;font-family:monospace;font-weight:bold;font-size:small" title="Langue&#160;: anglais">(en)</span> <a href="../../../../articles/p/r/o/Programme_des_Nations_unies_pour_les_%C3%A9tablissements_humains_f956.html" title="Programme des Nations unies pour les établissements humains">UN-HABITAT</a>, <i>The Challenge of Slums, Global Report on Human Settlements 2003</i>, United Nations Human Settlements Programme, Earthscan Publications, Londres, 2003 <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_1844070360_58a1.html" class="internal">ISBN 1-84407-036-0</a>)</small> ou <small>(<a href="../../../../articles/o/u/v/Special%7EOuvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_1844070360_58a1.html" class="internal">ISBN 1-84407-036-0</a>)</small>, partie I «&#160;Sharpening the global development agenda&#160;», pp. 1-16.</li>
<li id="cite_note-6"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-6" title="">↑</a></span> «&#160;1,4 milliard de personnes habiteront dans des bidonvilles en 2020&#160;» dans <i><a href="../../../../articles/l/e/_/Le_Monde_6137.html" title="Le Monde">Le Monde</a></i>, 16/06/2006, <small>[<a href="http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-3220,36-784274@51-784345,0.html" class="external text" title="http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-3220,36-784274@51-784345,0.html" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small></li>
<li id="cite_note-7"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-7" title="">↑</a></span> «&#160;1,4 milliard de personnes habiteront dans des bidonvilles en 2020&#160;»</li>
<li id="cite_note-8"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-8" title="">↑</a></span> «&#160;Bidonvilles&#160;: chiffres et images&#160;» dans <i><a href="../../../../articles/l/e/_/Le_Monde_6137.html" title="Le Monde">Le Monde</a></i> du 07/04/2005, <small>Bidonvilles : chiffres et images lire en ligne</small></li>
<li id="cite_note-9"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-9" title="">↑</a></span> Un-Habitat, Observatoire urbain mondial, estimations de 2001 <small>[<a href="http://ww2.unhabitat.org/programmes/guo/" class="external text" title="http://ww2.unhabitat.org/programmes/guo/" rel="nofollow">prés. en ligne</a>]</small></li>
<li id="cite_note-Pompey-10"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-Pompey_10-0" title="">↑</a></span> Fabienne Pompey, «&#160;La xénophobie meurtrière s'étend en Afrique du Sud&#160;», dans <i><a href="../../../../articles/l/e/_/Le_Monde_6137.html" title="Le Monde">Le Monde</a></i> du 25-05-2008, <small>[<a href="http://www.lemonde.fr/afrique/article/2008/05/24/la-xenophobie-meurtriere-s-etend-en-afrique-du-sud_1049103_3212.html#ens_id=1046651" class="external text" title="http://www.lemonde.fr/afrique/article/2008/05/24/la-xenophobie-meurtriere-s-etend-en-afrique-du-sud_1049103_3212.html#ens_id=1046651" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small>, mis en ligne le 24-05-2008</li>
<li id="cite_note-11"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-11" title="">↑</a></span> Frédéric Landy, <i>L’Inde ou le grand écart</i>, La Documentation photographique, novembre-décembre 2007, n°8060, p.8</li>
<li id="cite_note-12"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-12" title="">↑</a></span> Frédéric Landy, <i>L’Inde ou le grand écart</i>, La Documentation photographique, novembre-décembre 2007, n°8060, p.5</li>
<li id="cite_note-13"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-13" title="">↑</a></span> <i>À Berre, 34 années de gourbi temporaire</i>, <a href="../../../../articles/m/i/c/Michel_Henry_512b.html" title="Michel Henry">Michel Henry</a>, <i><a href="../../../../articles/l/i/b/Lib%C3%A9ration_%28journal%29.html" title="Libération (journal)">Libération</a></i>, 20 février 2007</li>
<li id="cite_note-14"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-14" title="">↑</a></span> <i>Invisibles et relégués dans le bois de Vincenne</i>, T.S., <i><a href="../../../../articles/l/i/b/Lib%C3%A9ration_%28journal%29.html" title="Libération (journal)">Libération</a></i>, 20 février 2007</li>
<li id="cite_note-15"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-15" title="">↑</a></span> <a href="../../../../articles/k/a/r/Karim_Dridi_6082.html" title="Karim Dridi">Karim Dridi</a>, <a href="http://www.rue89.com/le-making-of-de-karim-dridi/marseille-au-ruisseau-mirabeau-camp-tzigane-devenu-bidonville" class="external text" title="http://www.rue89.com/le-making-of-de-karim-dridi/marseille-au-ruisseau-mirabeau-camp-tzigane-devenu-bidonville" rel="nofollow">Marseille: au Ruisseau Mirabeau, camp tzigane devenu bidonville</a>, <i><a href="../../../../articles/r/u/e/Rue_89.html" class="mw-redirect" title="Rue 89">Rue 89</a></i>, 12 juin 2008</li>
</ol>
</div>
</div>
<p><a name="Articles_connexes" id="Articles_connexes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Articles connexes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Articles connexes</span></h3>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="../../../../articles/t/w/o/Image%7ETwojungles.jpg_15bd.html" class="image" title="Bidonville à Bombay à côté d'une jungle"><img alt="Bidonville à Bombay à côté d'une jungle" src="../../../../images/shared/thumb/4/43/Twojungles.jpg/250px-Twojungles.jpg" width="250" height="188" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/t/w/o/Image%7ETwojungles.jpg_15bd.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Bidonville à <a href="../../../../articles/b/o/m/Bombay.html" title="Bombay">Bombay</a> à côté d'une jungle</div>
</div>
</div>
<ul>
<li>Types de bidonvilles&#160;: <a href="../../../../articles/f/a/v/Favela.html" title="Favela">Favela</a>, <a href="../../../../articles/g/e/c/Gecekondu.html" title="Gecekondu">Gecekondu</a></li>
<li>Bidonvilles notables&#160;: <i><a href="../../../../articles/c/i/d/Cidade_de_Deus_e29c.html" title="Cidade de Deus">Cidade de Deus</a></i>, <i><a href="../../../../articles/c/i/t/Cit%C3%A9_Soleil_992b.html" title="Cité Soleil">Cité Soleil</a></i>, <i><a href="../../../../articles/d/h/a/Dharavi.html" title="Dharavi">Dharavi</a></i>, <i><a href="../../../../articles/e/s/l/Eslamshahr.html" title="Eslamshahr">Eslamshahr</a></i>, <i><a href="../../../../articles/k/i/b/Kibera.html" title="Kibera">Kibera</a></i>, <i><a href="../../../../articles/r/o/c/Rocinha.html" title="Rocinha">Rocinha</a></i>.</li>
<li>Thèmes plus généraux&#160;: <a href="../../../../articles/p/a/u/Pauvret%C3%A9.html" title="Pauvreté">Pauvreté</a>, <a href="../../../../articles/u/r/b/Urbanisation.html" title="Urbanisation">urbanisation</a>, <a href="../../../../articles/e/x/o/Exode_rural.html" title="Exode rural">exode rural</a>, <a href="../../../../articles/h/a/b/Habitat_humain.html" title="Habitat humain">habitat</a></li>
<li>Thèmes liés&#160;: <a href="../../../../articles/f/a/v/Favelisation.html" title="Favelisation">Favelisation</a>, <a href="../../../../articles/s/q/u/Squat_%28lieu%29.html" title="Squat (lieu)">squat</a>, <a href="../../../../articles/s/a/n/Sans_domicile_fixe.html" title="Sans domicile fixe">sans domicile fixe</a>, <a href="../../../../articles/r/%C3%A9/c/R%C3%A9cup%C3%A9ration_informelle_des_d%C3%A9chets.html" title="Récupération informelle des déchets">récupération informelle des déchets</a>, <a href="../../../../articles/m/a/l/Mal-logement.html" title="Mal-logement">Mal-logement</a></li>
</ul>
<p><a name="Filmographie" id="Filmographie"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Filmographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Filmographie</span></h3>
<ul>
<li><i><a href="../../../../articles/d/o/d/Dodes%27kaden.html" title="Dodes'kaden">Dodes'kaden</a></i>, <a href="../../../../articles/a/k/i/Akira_Kurosawa_899a.html" title="Akira Kurosawa">Akira Kurosawa</a>, <a href="../../../../articles/1/9/7/1970_au_cin%C3%A9ma.html" title="1970 au cinéma">1970</a></li>
<li><i><a href="../../../../articles/m/%C3%A9/m/M%C3%A9moires_d%27immigr%C3%A9s%2C_l%27h%C3%A9ritage_maghr%C3%A9bin.html" title="Mémoires d'immigrés, l'héritage maghrébin">Mémoires d'immigrés, l'héritage maghrébin</a></i>, <a href="../../../../articles/y/a/m/Yamina_Benguigui_f0c1.html" title="Yamina Benguigui">Yamina Benguigui</a>, <a href="../../../../articles/1/9/9/1997_au_cin%C3%A9ma.html" title="1997 au cinéma">1997</a>, montrant la visite de <a href="../../../../articles/v/a/l/Val%C3%A9ry_Giscard_d%27Estaing_1e41.html" title="Valéry Giscard d'Estaing">Valéry Giscard d'Estaing</a> dans un bidonville</li>
<li><i><a href="../../../../articles/l/o/s/Los_Olvidados_606b.html" title="Los Olvidados">Los Olvidados</a></i>, <a href="../../../../articles/l/u/i/Luis_Bu%C3%B1uel_1982.html" title="Luis Buñuel">Luis Buñuel</a>, <a href="../../../../articles/1/9/5/1950_au_cin%C3%A9ma.html" title="1950 au cinéma">1950</a></li>
<li><i><a href="../../../../articles/r/o/s/Rosetta_%28film%2C_1999%29.html" title="Rosetta (film, 1999)">Rosetta</a></i>, <a href="../../../../articles/j/e/a/Jean-Pierre_Dardenne_c2e3.html" class="mw-redirect" title="Jean-Pierre Dardenne">Jean-Pierre</a> et <a href="../../../../articles/l/u/c/Luc_Dardenne_1d58.html" class="mw-redirect" title="Luc Dardenne">Luc Dardenne</a>, <a href="../../../../articles/1/9/9/1999_au_cin%C3%A9ma.html" title="1999 au cinéma">1999</a></li>
<li><i><a href="../../../../articles/l/a/_/La_Cit%C3%A9_de_Dieu_%28film%29_93ec.html" title="La Cité de Dieu (film)">La Cité de Dieu</a></i>, <a href="../../../../articles/f/e/r/Fernando_Meirelles_38db.html" title="Fernando Meirelles">Fernando Meirelles</a>, <a href="../../../../articles/2/0/0/2002.html" title="2002">2002</a></li>
</ul>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h3>
<div class="noprint" style="clear:right;float:right;margin:1em;margin-right:0;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px;background:#F9F9F9;padding:4px;font-size:90%;text-align:left">
<p>Pages sur ce thème sur les projets Wikimedia&#160;:</p>
<table rules="none" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" style="border:none;background:transparent" class="plainlinks">
<tr>
<td>
<div style="position:relative;width:25px;height:34px;z-index:2;overflow:hidden"><a href="../../../../articles/c/o/m/Image%7ECommons-logo.svg_62a0.html" class="image" title="Commons-logo.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" width="25" height="34" border="0" /></a>
<div class="nodeco" style="position:absolute;top:0;left:0;padding-top:3px;z-index:3"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Slums" class="extiw" title="commons:Category:Slums"><span style="float:left;width:25px;height:34px;font-size:34px;line-height:34px;word-spacing:25px;cursor:pointer">&#160; &#160;</span></a></div>
</div>
</td>
<td><i><b><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Slums?uselang=fr" class="external text" title="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Slums?uselang=fr" rel="nofollow">Ressources multimédia</a></b></i> sur <a href="../../../../articles/w/i/k/Wikimedia_Commons_7b57.html" title="Wikimedia Commons">Commons</a>.</td>
</tr>
<tr>
<td>
<div style="position:relative;width:25px;height:25px;z-index:2;overflow:hidden"><a href="../../../../articles/w/i/k/Image%7EWiktprintable_without_text.svg_71de.html" class="image" title="Wiktprintable without text.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/9/9f/Wiktprintable_without_text.svg/25px-Wiktprintable_without_text.svg.png" width="25" height="24" border="0" /></a>
<div class="nodeco" style="position:absolute;top:0;left:0;padding-top:3px;z-index:3"><a href="http://fr.wiktionary.org/wiki/bidonville" class="extiw" title="wikt:bidonville"><span style="float:left;width:25px;height:25px;font-size:25px;line-height:25px;word-spacing:25px;cursor:pointer">&#160; &#160;</span></a></div>
</div>
</td>
<td><i><b><a href="http://fr.wiktionary.org/wiki/bidonville" class="extiw" title="wikt:bidonville">Définition</a></b></i> sur <a href="../../../../articles/w/i/k/Wiktionnaire.html" title="Wiktionnaire">Wiktionnaire</a>.</td>
</tr>
</table>
</div>
<ul>
<li><a href="http://www.alliancesud.ch/francais/pages/D/D_DmRe.htm" class="external text" title="http://www.alliancesud.ch/francais/pages/D/D_DmRe.htm" rel="nofollow">Les bidonvilles</a>, dossier électronique d'Alliance Sud, juin 2007</li>
<li><a href="http://biosoc.univ-paris1.fr/ahmo/point/points2.htm" class="external text" title="http://biosoc.univ-paris1.fr/ahmo/point/points2.htm" rel="nofollow">Historique de bidonvilles</a> à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-Denis_(Seine-Saint-Denis)" class="external text" title="http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-Denis_(Seine-Saint-Denis)" rel="nofollow">Saint-Denis</a>, <a href="../../../../articles/f/r/a/France.html" title="France">France</a>, <a href="../../../../articles/1/9/5/1950.html" title="1950">1950</a>-<a href="../../../../articles/1/9/7/1970.html" title="1970">1970</a></li>
<li><a href="http://www.archipress.org/these/" class="external text" title="http://www.archipress.org/these/" rel="nofollow">monographie portant sur le bidonville</a> à <a href="../../../../articles/c/a/s/Casablanca_%28ville%29.html" class="mw-redirect" title="Casablanca (ville)">Casablanca</a>, <a href="../../../../articles/m/a/r/Maroc.html" title="Maroc">Maroc</a></li>
<li><a href="http://yann.barnet.free.fr/bidonvilles/bidonvilles.htm" class="external text" title="http://yann.barnet.free.fr/bidonvilles/bidonvilles.htm" rel="nofollow">mémoire portant sur les bidonvilles et les architectes</a></li>
<li><a href="http://www.la-bas.org/article.php3?id_article=31" class="external text" title="http://www.la-bas.org/article.php3?id_article=31" rel="nofollow">La mémoire du bidonville de Nanterre</a> Émissions de Là-bas si j'y suis (France-Inter) des 3 &amp; 6 octobre 2003</li>
</ul>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/e/c/h/Image%7EEchmiadzin-hripsime.jpg_9fb5.html" class="image" title="Icône du portail de l’architecture et de l’urbanisme"><img alt="Icône du portail de l’architecture et de l’urbanisme" src="../../../../images/shared/thumb/8/86/Echmiadzin-hripsime.jpg/32px-Echmiadzin-hripsime.jpg" width="32" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/a/r/c/Portail%7EArchitecture_et_Urbanisme_dad6.html" title="Portail:Architecture et Urbanisme">Portail de l’architecture et de l’urbanisme</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/p/_/d/Image%7EP_dove_peace.png_31c3.html" class="image" title="Icône du portail de l’humanitaire et du développement"><img alt="Icône du portail de l’humanitaire et du développement" src="../../../../images/shared/thumb/e/ec/P_dove_peace.png/29px-P_dove_peace.png" width="29" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/h/u/m/Portail%7EHumanitaire_et_d%C3%A9veloppement_8ac4.html" title="Portail:Humanitaire et développement">Portail de l’humanitaire et du développement</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 1116/1000000
Post-expand include size: 10714/2048000 bytes
Template argument size: 1837/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/b/i/d/Cat%C3%A9gorie%7EBidonville_6ff3.html" title="Catégorie:Bidonville">Bidonville</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/b/i/d/Bidonville.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/b/i/d/Discuter%7EBidonville_c300.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bidonville">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cs/articles/s/l/u/Slum.html">Česky</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cy/articles/s/l/w/Slwm.html">Cymraeg</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/s/l/u/Slum.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/s/l/u/Slum.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../eo/articles/l/a/d/Ladurbo.html">Esperanto</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/s/l/u/Slummi.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hr/articles/s/l/u/Slum.html">Hrvatski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../id/articles/k/a/w/Kawasan_kumuh.html">Bahasa Indonesia</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/b/a/r/Baraccopoli.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E3%82%B9/%E3%83%A9/%E3%83%A0/%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%A0.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/s/l/o/Sloppenwijk.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/s/l/u/Slums.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pt/articles/b/a/i/Bairro_de_lata.html">Português</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D1%82/%D1%80/%D1%83/%D0%A2%D1%80%D1%83%D1%89%D0%BE%D0%B1%D1%8B.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../simple/articles/s/l/u/Slum.html">Simple English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sk/articles/s/l/u/Slum.html">Slovenčina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/s/l/u/Slum.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../zh/articles/%E8%B2%A7/%E6%B0%91/%E7%AA%9F/%E8%B2%A7%E6%B0%91%E7%AA%9F.html">中文</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 12 juin 2008 à 13:55 par Utilisateur <a href="../../../../articles/a/h/b/Utilisateur%7EAhbon__55dd.html" title="Utilisateur:Ahbon?">Ahbon?</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/u/r/b/Utilisateur%7EUrban_6e23.html" title="Utilisateur:Urban">Urban</a>, <a href="../../../../articles/k/o/r/Utilisateur%7EKorrigan_4cd3.html" title="Utilisateur:Korrigan">Korrigan</a>, <a href="../../../../articles/a/r/r/Utilisateur%7EArria_Belli_0e39.html" title="Utilisateur:Arria Belli">Arria Belli</a>, <a href="../../../../articles/s/a/l/Utilisateur%7ESalebot_560c.html" title="Utilisateur:Salebot">Salebot</a>, <a href="../../../../articles/a/u/x/Utilisateur%7EAuxerroisdu68_7130.html" title="Utilisateur:Auxerroisdu68">Auxerroisdu68</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/b/l/u/Utilisateur%7EBlueGinkgo_718e.html" title="Utilisateur:BlueGinkgo">BlueGinkgo</a>, <a href="../../../../articles/h/e/u/Utilisateur%7EHeurtelions_d924.html" title="Utilisateur:Heurtelions">Heurtelions</a>, <a href="../../../../articles/t/h/e/Utilisateur%7EThe_RedBurn_27bd.html" title="Utilisateur:The RedBurn">The RedBurn</a>, <a href="../../../../articles/k/y/r/Utilisateur%7EKyro_69d7.html" title="Utilisateur:Kyro">Kyro</a>, Collaborativewiki, <a href="../../../../articles/b/o/d/Utilisateur%7EBodhisattvaBot_90d5.html" title="Utilisateur:BodhisattvaBot">BodhisattvaBot</a>, <a href="../../../../articles/j/a/n/Utilisateur%7EJAnDbot_ea65.html" title="Utilisateur:JAnDbot">JAnDbot</a>, <a href="../../../../articles/g/a/l/Utilisateur%7EGalpha_9586.html" title="Utilisateur:Galpha">Galpha</a>, <a href="../../../../articles/f/i/l/Utilisateur%7EFilou345_6ea9.html" title="Utilisateur:Filou345">Filou345</a>, <a href="../../../../articles/l/e/a/Utilisateur%7ELeag_bdb3.html" title="Utilisateur:Leag">Leag</a>, <a href="../../../../articles/a/l/p/Utilisateur%7EAlphabeta_bfd0.html" title="Utilisateur:Alphabeta">Alphabeta</a>, <a href="../../../../articles/p/i/n/Utilisateur%7EPinpin_a254.html" title="Utilisateur:Pinpin">Pinpin</a>, <a href="../../../../articles/v/i/v/Utilisateur%7EViva-argentina_19ff.html" title="Utilisateur:Viva-argentina">Viva-argentina</a>, <a href="../../../../articles/a/n/t/Utilisateur%7EAntaya_4772.html" title="Utilisateur:Antaya">Antaya</a>, <a href="../../../../articles/s/h/e/Utilisateur%7ESherbrooke_9f52.html" title="Utilisateur:Sherbrooke">Sherbrooke</a>, <a href="../../../../articles/o/x/a/Utilisateur%7EOxam_Hartog_6101.html" title="Utilisateur:Oxam Hartog">Oxam Hartog</a>, <a href="../../../../articles/e/r/a/Utilisateur%7EErabot_61a5.html" title="Utilisateur:Erabot">Erabot</a>, Pepinzoe, <a href="../../../../articles/o/l/i/Utilisateur%7EOliveco_dc82.html" title="Utilisateur:Oliveco">Oliveco</a>, <a href="../../../../articles/l/e/_/Utilisateur%7ELe_Pied-bot_aba6.html" title="Utilisateur:Le Pied-bot">Le Pied-bot</a>, <a href="../../../../articles/n/o/e/Utilisateur%7ENoel.guillet_2dc1.html" title="Utilisateur:Noel.guillet">Noel.guillet</a>, <a href="../../../../articles/k/i/l/Utilisateur%7EKilom691_4b28.html" title="Utilisateur:Kilom691">Kilom691</a>, <a href="../../../../articles/f/u/n/Utilisateur%7EFunnyhat_0aac.html" title="Utilisateur:Funnyhat">Funnyhat</a>, <a href="../../../../articles/h/o/m/Utilisateur%7EHomo_sovieticus_946a.html" title="Utilisateur:Homo sovieticus">Homo sovieticus</a>, <a href="../../../../articles/c/d/a/Utilisateur%7ECdang_59c5.html" title="Utilisateur:Cdang">Cdang</a>, <a href="../../../../articles/p/o/k/Utilisateur%7EPok148_a0be.html" title="Utilisateur:Pok148">Pok148</a>, The5322, <a href="../../../../articles/z/a/n/Utilisateur%7EZantastik_7e4d.html" title="Utilisateur:Zantastik">Zantastik</a>, <a href="../../../../articles/l/a/m/Utilisateur%7ELamiot_247c.html" title="Utilisateur:Lamiot">Lamiot</a>, <a href="../../../../articles/l/i/q/Utilisateur%7ELiquid-aim-bot_78e0.html" title="Utilisateur:Liquid-aim-bot">Liquid-aim-bot</a>, <a href="../../../../articles/i/n/o/Utilisateur%7EInocybe_6b78.html" title="Utilisateur:Inocybe">Inocybe</a>, <a href="../../../../articles/l/27/h/Utilisateur%7EL%27horrifiant_engoulvent_casse-moloch_%C3%A9craseroc_56a4.html" title="Utilisateur:L'horrifiant engoulvent casse-moloch écraseroc">L'horrifiant engoulvent casse-moloch écraseroc</a>, <a href="../../../../articles/l/a/u/Utilisateur%7ELaurentevrard_3329.html" title="Utilisateur:Laurentevrard">Laurentevrard</a>, <a href="../../../../articles/d/i/a/Utilisateur%7EDiaxen_2bd3.html" title="Utilisateur:Diaxen">Diaxen</a>, <a href="../../../../articles/g/i/l/Utilisateur%7EGillesC_4b5f.html" title="Utilisateur:GillesC">GillesC</a>, <a href="../../../../articles/2E/a/n/Utilisateur%7E.anacondabot.html" title="Utilisateur:.anacondabot">.anacondabot</a>, <a href="../../../../articles/m/a/r/Utilisateur%7EMarkadet_0f9c.html" title="Utilisateur:Markadet">Markadet</a>, <a href="../../../../articles/k/o/s/Utilisateur%7EKoS_eb61.html" title="Utilisateur:KoS">KoS</a>, <a href="../../../../articles/k/l/i/Utilisateur%7EKlipper_6588.html" title="Utilisateur:Klipper">Klipper</a>, <a href="../../../../articles/k/o/y/Utilisateur%7EKoyuki_0284.html" title="Utilisateur:Koyuki">Koyuki</a>, <a href="../../../../articles/d/o/m/Utilisateur%7EDomsau2_8be6.html" title="Utilisateur:Domsau2">Domsau2</a>, <a href="../../../../articles/g/e/o/Utilisateur%7EGeorgio_8aa9.html" title="Utilisateur:Georgio">Georgio</a>, <a href="../../../../articles/e/s/c/Utilisateur%7EEscaladix_d8c0.html" title="Utilisateur:Escaladix">Escaladix</a>, <a href="../../../../articles/p/o/p/Utilisateur%7EPopo_le_Chien_142c.html" title="Utilisateur:Popo le Chien">Popo le Chien</a>, <a href="../../../../articles/p/w/i/Utilisateur%7EPwin_7dea.html" title="Utilisateur:Pwin">Pwin</a>, <a href="../../../../articles/a/r/c/Utilisateur%7EArcheos_5ff8.html" title="Utilisateur:Archeos">Archeos</a>, <a href="../../../../articles/j/o/k/Utilisateur%7EJoker-x_04cb.html" title="Utilisateur:Joker-x">Joker-x</a>, <a href="../../../../articles/b/o/e/Utilisateur%7EBoeb%27is_6ea3.html" title="Utilisateur:Boeb'is">Boeb'is</a>, <a href="../../../../articles/n/%C3%A9/f/Utilisateur%7EN%C3%A9ferma%C3%A2t_6e4b.html" title="Utilisateur:Néfermaât">Néfermaât</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobertobobengo_cb4c.html" title="Utilisateur:Robertobobengo">Robertobobengo</a>, <a href="../../../../articles/h/d/d/Utilisateur%7EHDDTZUZDSQ_bd34.html" title="Utilisateur:HDDTZUZDSQ">HDDTZUZDSQ</a>, <a href="../../../../articles/g/u/i/Utilisateur%7EGuillom_ddbc.html" title="Utilisateur:Guillom">Guillom</a>, Psykédélice, <a href="../../../../articles/k/h/a/Utilisateur%7EKhalid_hassani_1b5b.html" title="Utilisateur:Khalid hassani">Khalid hassani</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/s/o/l/Utilisateur%7ESolveig_8a1c.html" title="Utilisateur:Solveig">Solveig</a>, <a href="../../../../articles/a/l/p/Utilisateur%7EAlphaBot_27bc.html" title="Utilisateur:AlphaBot">AlphaBot</a>, <a href="../../../../articles/m/m/b/Utilisateur%7EMMBot_510c.html" title="Utilisateur:MMBot">MMBot</a>, <a href="../../../../articles/s/a/n/Utilisateur%7ESanao_f541.html" title="Utilisateur:Sanao">Sanao</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, <a href="../../../../articles/s/a/m/Utilisateur%7ESam_Hocevar_d973.html" title="Utilisateur:Sam Hocevar">Sam Hocevar</a>, <a href="../../../../articles/m/i/n/Utilisateur%7EMintleaf_ea25.html" title="Utilisateur:Mintleaf">Mintleaf</a>, <a href="../../../../articles/s/f/r/Utilisateur%7ESfrancois_83ff.html" title="Utilisateur:Sfrancois">Sfrancois</a>, <a href="../../../../articles/p/a/n/Utilisateur%7EPantxoa_7210.html" title="Utilisateur:Pantxoa">Pantxoa</a>, <a href="../../../../articles/p/l/o/Utilisateur%7EPloum%27s_bb7f.html" title="Utilisateur:Ploum's">Ploum's</a>, <a href="../../../../articles/o/r/t/Utilisateur%7EOrthogaffe_792d.html" title="Utilisateur:Orthogaffe">Orthogaffe</a>, <a href="../../../../articles/a/l/n/Utilisateur%7EAlno_76b7.html" title="Utilisateur:Alno">Alno</a>, <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a>, <a href="../../../../articles/h/a/s/Utilisateur%7EHashar_d19a.html" title="Utilisateur:Hashar">Hashar</a>, <a href="../../../../articles/j/e/a/Utilisateur%7EJeantosti_119d.html" title="Utilisateur:Jeantosti">Jeantosti</a>, <a href="../../../../articles/s/k/e/Utilisateur%7ESke_f3d6.html" title="Utilisateur:Ske">Ske</a> et <a href="../../../../articles/j/e/a/Utilisateur%7EJean-Pierre_Pinet_8ddf.html" title="Utilisateur:Jean-Pierre Pinet">Jean-Pierre Pinet</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX