Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/u/r/b/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles//u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Urbain Le Verrier - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Urbain Le Verrier</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="../../../../articles/u/r/b/Image%7EUrbain_Le_Verrier.jpg_a67f.html" class="image" title="Urbain Le Verrier"><img alt="Urbain Le Verrier" src="../../../../images/shared/thumb/8/89/Urbain_Le_Verrier.jpg/200px-Urbain_Le_Verrier.jpg" width="200" height="254" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/u/r/b/Image%7EUrbain_Le_Verrier.jpg_a67f.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Urbain Le Verrier</div>
</div>
</div>
<p><b>Urbain Jean Joseph Le Verrier</b> (<a href="../../../../articles/s/a/i/Saint-L%C3%B4_5e89.html" title="Saint-Lô">Saint-Lô</a>, <a href="../../../../articles/1/1/_/11_mars.html" title="11 mars">11 mars</a> <a href="../../../../articles/1/8/1/1811.html" title="1811">1811</a> — <a href="../../../../articles/p/a/r/Paris.html" title="Paris">Paris</a>, <a href="../../../../articles/2/3/_/23_septembre.html" title="23 septembre">23 septembre</a> <a href="../../../../articles/1/8/7/1877.html" title="1877">1877</a>) était un <a href="../../../../articles/a/s/t/Astronomie.html" title="Astronomie">astronome</a> et <a href="../../../../articles/m/a/t/Math%C3%A9matiques.html" title="Mathématiques">mathématicien</a> <a href="../../../../articles/f/r/a/France.html" title="France">français</a> spécialisé en <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/c/M%C3%A9canique_c%C3%A9leste.html" title="Mécanique céleste">mécanique céleste</a>.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Ses_.C3.A9tudes"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Ses études</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#La_d.C3.A9couverte_de_Neptune"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">La découverte de Neptune</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Astronome.2C_m.C3.A9t.C3.A9orologue_et_politicien"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Astronome, météorologue et politicien</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Hommages"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Hommages</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Articles_connexes"><span class="tocnumber">6.1</span> <span class="toctext">Articles connexes</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Ses_.C3.A9tudes" id="Ses_.C3.A9tudes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html" title="Modifier la section&#160;: Ses études">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Ses études</span></h2>
<p>Après huit ans d'études au collège de sa ville natale Saint-Lô, il entre au Collège Royal de <a href="../../../../articles/c/a/e/Caen.html" title="Caen">Caen</a> où il étudiera les <a href="../../../../articles/m/a/t/Math%C3%A9matiques.html" title="Mathématiques">mathématiques</a> de <a href="../../../../articles/1/8/2/1827.html" title="1827">1827</a> à <a href="../../../../articles/1/8/3/1830.html" title="1830">1830</a>. Il poursuit ses études au <a href="../../../../articles/l/y/c/Lyc%C3%A9e_Louis-le-Grand_ecc3.html" title="Lycée Louis-le-Grand">Collège Louis-le-Grand</a> à Paris et est admis en <a href="../../../../articles/1/8/3/1831.html" title="1831">1831</a> à l'<a href="../../../../articles/%C3%A9/c/o/%C3%89cole_polytechnique_%28France%29_f67f.html" title="École polytechnique (France)">École polytechnique</a> dont il sort deux ans après comme ingénieur des tabacs. Il travaillera d'abord au laboratoire de <a href="../../../../articles/c/h/i/Chimie.html" title="Chimie">chimie</a> de Gay-Lussac.</p>
<p>Il demanda en <a href="../../../../articles/1/8/3/1837.html" title="1837">1837</a> la place de répétiteur de chimie à l'École polytechnique mais celle-ci lui sera prise par <a href="../../../../articles/h/e/n/Henri_Victor_Regnault_dd7d.html" title="Henri Victor Regnault">Henri Victor Regnault</a>. On lui offrit en revanche une place de répétiteur de «&#160;<a href="../../../../articles/g/%C3%A9/o/G%C3%A9od%C3%A9sie.html" title="Géodésie">géodésie</a>, <a href="../../../../articles/a/s/t/Astronomie.html" title="Astronomie">astronomie</a> et machines&#160;» qu'il acceptera et où il se spécialisera en mécanique céleste. En <a href="../../../../articles/1/8/3/1839.html" title="1839">1839</a>, il présenta à l'<a href="../../../../articles/a/c/a/Acad%C3%A9mie_des_sciences_%28France%29_3f48.html" title="Académie des sciences (France)">Académie des sciences</a> son premier mémoire sur les variations séculaires des <a href="../../../../articles/o/r/b/Orbite.html" title="Orbite">orbites</a> des planètes. C'est d'ailleurs dans ce mémoire qu'on trouve la première description de l'<a href="../../../../articles/a/l/g/Algorithme_de_Faddeev-Leverrier_9a59.html" title="Algorithme de Faddeev-Leverrier">algorithme de Faddeev-Leverrier</a>.</p>
<p>Urbain Le Verrier devint membre de la section d'astronomie de l'académie des sciences en janvier 1846.</p>
<p><a name="La_d.C3.A9couverte_de_Neptune" id="La_d.C3.A9couverte_de_Neptune"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html" title="Modifier la section&#160;: La découverte de Neptune">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">La découverte de Neptune</span></h2>
<p>Urbain Le Verrier devient célèbre lorsque la planète dont il a calculé la position est découverte par l'astronome <a href="../../../../articles/j/o/h/Johann_Gottfried_Galle_8941.html" title="Johann Gottfried Galle">Johann Galle</a> à l'<a href="../../../../articles/o/b/s/Observatoire_de_Berlin_ffdf.html" title="Observatoire de Berlin">observatoire de Berlin</a>, le <a href="../../../../articles/2/3/_/23_septembre.html" title="23 septembre">23 septembre</a> <a href="../../../../articles/1/8/4/1846.html" title="1846">1846</a>. On baptisera cette nouvelle <a href="../../../../articles/p/l/a/Plan%C3%A8te.html" title="Planète">planète</a>, <a href="../../../../articles/n/e/p/Neptune_%28plan%C3%A8te%29.html" title="Neptune (planète)">Neptune</a>. La planète <a href="../../../../articles/u/r/a/Uranus_%28plan%C3%A8te%29.html" title="Uranus (planète)">Uranus</a> découverte par <a href="../../../../articles/w/i/l/William_Herschel_149d.html" title="William Herschel">William Herschel</a> en <a href="../../../../articles/1/7/8/1781.html" title="1781">1781</a> présentait en effet des irrégularités par rapport à l'orbite qu'elle aurait dû avoir suivant la loi de la <a href="../../../../articles/g/r/a/Gravitation_universelle.html" class="mw-redirect" title="Gravitation universelle">gravitation universelle</a> de <a href="../../../../articles/n/e/w/Newton.html" title="Newton">Newton</a>. Encouragé par <a href="../../../../articles/f/r/a/Fran%C3%A7ois_Arago_255a.html" title="François Arago">François Arago</a>, Le Verrier se lance en <a href="../../../../articles/1/8/4/1844.html" title="1844">1844</a> dans le calcul des caractéristiques de cette nouvelle planète (masse, orbite, position actuelle), dont il communiquera les résultats à l'Académie des Sciences le <a href="../../../../articles/3/1/_/31_ao%C3%BBt.html" title="31 août">31 août</a> <a href="../../../../articles/1/8/4/1846.html" title="1846">1846</a>. Ils seront confirmés (à peu de choses près) par l'astronome allemand <a href="../../../../articles/j/o/h/Johann_Gottfried_Galle_8941.html" title="Johann Gottfried Galle">Johann Galle</a> qui le <a href="../../../../articles/2/3/_/23_septembre.html" title="23 septembre">23 septembre</a> observa le nouvel astre, Neptune, le jour même où il reçut en courrier sa position par Le Verrier. Devant l'Académie des Sciences, Arago prononcera la célèbre phrase&#160;: «&#160;M. Le Verrier vit le nouvel astre au bout de sa plume&#160;». La <a href="../../../../articles/r/o/y/Royal_Society_0bd4.html" title="Royal Society">Royal Society</a> lui décerne la <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/d/M%C3%A9daille_Copley_02dd.html" title="Médaille Copley">médaille Copley</a> la même année avec pour éloge «&#160;…un des plus grands triomphes de l'analyse moderne appliqué à la théorie de la gravitation…&#160;» En 1846, est créée pour lui une chaire de mécanique céleste à la <a href="../../../../articles/f/a/c/Facult%C3%A9_des_sciences_de_Paris_ed99.html" title="Faculté des sciences de Paris">Faculté des sciences de Paris</a>, <a href="../../../../articles/p/i/e/Pierre-Ossian_Bonnet_1fdd.html" title="Pierre-Ossian Bonnet">Pierre-Ossian Bonnet</a> lui succédera en 1878.</p>
<p>Une découverte qui sera le sujet de nombreuses polémiques à l'époque, puisque ces calculs ont été menés en même temps par <a href="../../../../articles/j/o/h/John_Couch_Adams_2bd6.html" title="John Couch Adams">John Adams</a> mais sans qu'aucun d'eux ne connaisse les travaux de l'autre. Les caractéristiques de la planète avaient été déterminées par Adams un an plus tôt mais n'avait pas été publiées.</p>
<p>Plus tard il tenta de répéter le même exploit pour expliquer les perturbations de <a href="../../../../articles/m/e/r/Mercure_%28plan%C3%A8te%29.html" title="Mercure (planète)">Mercure</a>. Après plusieurs observations par d'autres astronomes de taches rondes passant devant le <a href="../../../../articles/s/o/l/Soleil.html" title="Soleil">Soleil</a> (dont celle, célèbre, du docteur <a href="../../../../articles/l/e/s/Lescarbault.html" class="mw-redirect" title="Lescarbault">Lescarbault</a> en <a href="../../../../articles/1/8/6/1860.html" title="1860">1860</a>) , Le Verrier en déduit la présence d'une autre planète, <a href="../../../../articles/v/u/l/Vulcain_%28plan%C3%A8te%29.html" title="Vulcain (planète)">Vulcain</a>, dont il prédit le passage devant le Soleil en <a href="../../../../articles/1/8/7/1877.html" title="1877">1877</a>. Ces prédictions se révéleront inexactes, et ces anomalies seront expliquées un demi-siècle plus tard par <a href="../../../../articles/a/l/b/Albert_Einstein_8441.html" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> avec la théorie de la <a href="../../../../articles/r/e/l/Relativit%C3%A9_g%C3%A9n%C3%A9rale.html" title="Relativité générale">relativité générale</a>.</p>
<p><a name="Astronome.2C_m.C3.A9t.C3.A9orologue_et_politicien" id="Astronome.2C_m.C3.A9t.C3.A9orologue_et_politicien"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html" title="Modifier la section&#160;: Astronome, météorologue et politicien">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Astronome, météorologue et politicien</span></h2>
<p>En <a href="../../../../articles/1/8/5/1854.html" title="1854">1854</a>, Le Verrier est nommé directeur de l'<a href="../../../../articles/o/b/s/Observatoire_de_Paris_17ca.html" title="Observatoire de Paris">Observatoire de Paris</a>, succédant à François Arago. Il y entreprend alors une réorganisation totale qu'il n'arrivera pas à mener à terme par manque de crédits. Il y fera établir un catalogue de 306 <a href="../../../../articles/%C3%A9/t/o/%C3%89toile.html" title="Étoile">étoiles</a> fondamentales.</p>
<p>Cependant, il s'y montra si odieux qu'il fut relevé de ses fonctions en <a href="../../../../articles/1/8/7/1870.html" title="1870">1870</a> par décret impérial, suite à la démission de quatorze astronomes de l'Observatoire de Paris. Il démissionna en même temps du conseil général. Il reprendra son poste de directeur de l'Observatoire à la mort de son successeur, <a href="../../../../articles/c/h/a/Charles-Eug%C3%A8ne_Delaunay_157a.html" title="Charles-Eugène Delaunay">Charles-Eugène Delaunay</a>, en <a href="../../../../articles/1/8/7/1873.html" title="1873">1873</a> jusqu'à sa mort.</p>
<p>En devenant directeur de l'Observatoire de Paris, il hérite également d'un petit service météorologique. La météorologie, encore peu développée, dépendait de l'Observatoire de Paris. Le <a href="../../../../articles/1/4/_/14_novembre.html" title="14 novembre">14 novembre</a> <a href="../../../../articles/1/8/5/1854.html" title="1854">1854</a>, une terrible <a href="../../../../articles/t/e/m/Temp%C3%AAte.html" title="Tempête">tempête</a>, survenant sans la moindre alerte, traverse l'<a href="../../../../articles/e/u/r/Europe.html" title="Europe">Europe</a> d'ouest en est, causant la perte de 41 navires dans la <a href="../../../../articles/m/e/r/Mer_Noire_4f92.html" title="Mer Noire">Mer Noire</a>. Le Verrier entreprend alors de mettre en place un réseau d'observatoires météorologiques sur le territoire français, destiné avant tout aux marins afin de les prévenir de l'arrivée des tempêtes. Ce réseau regroupe 24 stations dont 13 reliées par télégraphe, puis s'étendra à 59 observatoires répartis sur l'ensemble de l'<a href="../../../../articles/e/u/r/Europe.html" title="Europe">Europe</a> en <a href="../../../../articles/1/8/6/1865.html" title="1865">1865</a>. C'est la naissance de la <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/t/M%C3%A9t%C3%A9orologie.html" title="Météorologie">météorologie</a> moderne.</p>
<p>À la tête d'une commission qui porta son nom, il réforma l'enseignement de l'<a href="../../../../articles/%C3%A9/c/o/%C3%89cole_polytechnique_%28France%29_f67f.html" title="École polytechnique (France)">École polytechnique</a><sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> en introduisant plus de science appliquée.</p>
<p>Parallèlement, il mène aussi une vie politique. Élu <a href="../../../../articles/d/%C3%A9/p/D%C3%A9put%C3%A9.html" title="Député">député</a> de la <a href="../../../../articles/m/a/n/Manche_%28d%C3%A9partement%29.html" title="Manche (département)">Manche</a> en <a href="../../../../articles/1/8/4/1849.html" title="1849">1849</a>, il deviendra <a href="../../../../articles/s/%C3%A9/n/S%C3%A9nateur.html" class="mw-redirect" title="Sénateur">sénateur</a> et inspecteur général de l'enseignement supérieur pour les sciences à partir de <a href="../../../../articles/j/a/n/Janvier.html" title="Janvier">janvier</a> <a href="../../../../articles/1/8/5/1852.html" title="1852">1852</a>. En <a href="../../../../articles/1/8/5/1852.html" title="1852">1852</a>, il est élu conseiller général du <a href="../../../../articles/c/a/n/Canton_de_Saint-Malo-de-la-Lande_925c.html" title="Canton de Saint-Malo-de-la-Lande">canton de Saint-Malo-de-la-Lande</a>. Il restera élu de ce canton jusqu'en 1870 et présidera le conseil général de la Manche de 1858 à 1870.</p>
<p>Bien que souffrant d'une maladie pénible et douloureuse, il consacre la fin de sa vie à l'achèvement de son travail sur le mouvement des planètes. Il proposa de revoir à la baisse la distance <a href="../../../../articles/t/e/r/Terre.html" title="Terre">Terre</a>-<a href="../../../../articles/s/o/l/Soleil.html" title="Soleil">Soleil</a> et la <a href="../../../../articles/v/i/t/Vitesse_de_la_lumi%C3%A8re.html" title="Vitesse de la lumière">vitesse de la lumière</a>. La <a href="../../../../articles/r/o/y/Royal_Astronomical_Society_8b4c.html" title="Royal Astronomical Society">Royal Astronomical Society</a> lui décerna la <a href="../../../../articles/m/%C3%A9/d/M%C3%A9daille_d%27or_de_la_Royal_Astronomical_Society_82ea.html" title="Médaille d'or de la Royal Astronomical Society">médaille d'honneur</a> en <a href="../../../../articles/1/8/7/1876.html" title="1876">1876</a> pour ses mémoires sur les planètes gazeuses Jupiter, Saturne, Uranus et Neptune.</p>
<p>Urbain Le Verrier a eu deux fils, Jean Charles Léon et Louis Paul Urbain, et une fille, Lucille Le Verrier (épouse de <a href="../../../../articles/l/u/c/Lucien_Magne_1146.html" title="Lucien Magne">Lucien Magne</a>), musicienne et élève de composition de César Franck, dont le journal intime a été publié<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p><a name="Hommages" id="Hommages"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html" title="Modifier la section&#160;: Hommages">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Hommages</span></h2>
<ul>
<li>Son nom est <a href="../../../../articles/l/i/s/Liste_des_soixante-douze_noms_de_savants_inscrits_sur_la_tour_Eiffel_6b39.html" title="Liste des soixante-douze noms de savants inscrits sur la tour Eiffel">inscrit sur la tour Eiffel</a>.</li>
<li>L'<a href="../../../../articles/a/s/t/Ast%C3%A9ro%C3%AFde.html" title="Astéroïde">astéroïde</a> <a href="../../../../articles/%28/1/9/%281997%29_Leverrier_0d55.html" title="(1997) Leverrier">(1997) Leverrier</a> a été nommé en son honneur ainsi qu'un des lycées de sa ville natale.</li>
</ul>
<p><a name="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html" title="Modifier la section&#160;: Notes et références">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes et références</span></h2>
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0" title="">↑</a></span> Bruno Belhoste <i>La Formation d'une technocratie. L'École polytechnique et ses élèves de la Révolution au Second Empire</i>, Paris, Belin, 2003, 507 p.</li>
<li id="cite_note-1"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1" title="">↑</a></span> <i>Journal d'une jeune fille Second Empire</i> (1866–1878), Cadeilhan, Zulma, 1994, 299 p.</li>
</ol>
</div>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h2>
<p>David Aubin, The Fading Star of the Paris Observatory in the Nineteenth Century: Astronomers' Urban Culture of Circulation and Observation. <i>Osiris</i> 18 (2003), 79-100. <a href="http://www.institut.math.jussieu.fr/~daubin/publis/2003c.pdf" class="external autonumber" title="http://www.institut.math.jussieu.fr/~daubin/publis/2003c.pdf" rel="nofollow">[1]</a></p>
<p><a name="Articles_connexes" id="Articles_connexes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html" title="Modifier la section&#160;: Articles connexes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Articles connexes</span></h3>
<ul>
<li><a href="../../../../articles/n/e/p/Neptune_%28plan%C3%A8te%29.html" title="Neptune (planète)">Neptune</a></li>
<li><a href="../../../../articles/m/e/r/Mercure_%28plan%C3%A8te%29.html" title="Mercure (planète)">Mercure</a></li>
<li><a href="../../../../articles/v/u/l/Vulcain_%28plan%C3%A8te%29.html" title="Vulcain (planète)">Vulcain</a></li>
<li><a href="../../../../articles/a/l/g/Algorithme_de_Faddeev-Leverrier_9a59.html" title="Algorithme de Faddeev-Leverrier">algorithme de Faddeev-Leverrier</a></li>
</ul>
<div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#f9f9f9;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;">
<table cellpadding="2" cellspacing="0" style="background-color:transparent">
<tr valign="middle">
<td style="line-height:50px;vertical-align:middle;position:relative" align="center" valign="middle">
<div style="position: relative;"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Accueil" title="commons:Accueil"><img alt="commons:Accueil" src="../../../../images/shared/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png" width="50" height="67" border="0" /></a></div>
</td>
<td valign="middle">
<p><span class="plainlinks"><a href="../../../../articles/w/i/k/Wikimedia_Commons_7b57.html" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> propose des documents multimédia libres sur <b><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Urbain_Le_Verrier?uselang=fr" class="external text" title="http://commons.wikimedia.org/wiki/Urbain_Le_Verrier?uselang=fr" rel="nofollow">Urbain Le Verrier.</a></b></span></p>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<table rules="all" align="center" cellpadding="2" border="1" style="width:80%; clear:both; margin:0.5em auto; background-color:#f7f8ff; border:1px solid #aaa;border-collapse: collapse;font-size: 95%;">
<tr>
<th scope="col" width="30%" align="center" style="font-weight: normal">Précédé par</th>
<th scope="col" width="40%" align="center">Urbain Le Verrier</th>
<th scope="col" width="30%" align="center" style="font-weight: normal">Suivi par</th>
</tr>
<tr>
<td align="center" bgcolor="#FFFFFF"><b>premier titulaire</b></td>
<td align="center" bgcolor="lightblue" style="padding:1px">
<table width="100%" align="center" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" style="background-color:transparent;padding-top:3px">
<tr>
<td align="center"><b>Chaire de Mécanique céleste de la Faculté des sciences de Paris</b></td>
</tr>
</table>
</td>
<td align="center" bgcolor="#FFFFFF"><b><a href="../../../../articles/p/i/e/Pierre_Ossian_Bonnet_815e.html" class="mw-redirect" title="Pierre Ossian Bonnet">Pierre Ossian Bonnet</a></b></td>
</tr>
</table>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/c/e/l/Image%7ECelestia.png_c7f0.html" class="image" title="Icône du portail de l’astronomie"><img alt="Icône du portail de l’astronomie" src="../../../../images/shared/thumb/8/83/Celestia.png/24px-Celestia.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/a/s/t/Portail%7EAstronomie_c476.html" title="Portail:Astronomie">Portail de l’astronomie</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/r/a/c/Image%7ERacine_carr%C3%A9e_bleue.svg_2864.html" class="image" title="Icône du portail des mathématiques"><img alt="Icône du portail des mathématiques" src="../../../../images/shared/thumb/1/1f/Racine_carrée_bleue.svg/24px-Racine_carrée_bleue.svg.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/m/a/t/Portail%7EMath%C3%A9matiques_0c04.html" title="Portail:Mathématiques">Portail des mathématiques</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 346/1000000
Post-expand include size: 5275/2048000 bytes
Template argument size: 929/2048000 bytes
Expensive parser function count: 0/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/s/t/Cat%C3%A9gorie%7EAstronome_fran%C3%A7ais_a5b3.html" title="Catégorie:Astronome français">Astronome français</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/m/a/t/Cat%C3%A9gorie%7EMath%C3%A9maticien_fran%C3%A7ais_e2a3.html" title="Catégorie:Mathématicien français">Mathématicien français</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/m/%C3%A9/t/Cat%C3%A9gorie%7EM%C3%A9t%C3%A9orologue_fran%C3%A7ais_ce8f.html" title="Catégorie:Météorologue français">Météorologue français</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/o/l/Cat%C3%A9gorie%7EPolytechnicien_4c03.html" title="Catégorie:Polytechnicien">Polytechnicien</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/m/e/m/Cat%C3%A9gorie%7EMembre_de_l%27Acad%C3%A9mie_des_sciences_%28France%29_0b19.html" title="Catégorie:Membre de l'Académie des sciences (France)">Membre de l'Académie des sciences (France)</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/m/e/m/Cat%C3%A9gorie%7EMembre_de_la_Soci%C3%A9t%C3%A9_philomathique_de_Paris_abd4.html" title="Catégorie:Membre de la Société philomathique de Paris">Membre de la Société philomathique de Paris</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/c/a/Cat%C3%A9gorie%7EAcad%C3%A9mie_de_Caen_80ba.html" title="Catégorie:Académie de Caen">Académie de Caen</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/c/o/l/Cat%C3%A9gorie%7EColl%C3%A8ge_Stanislas_4cdf.html" title="Catégorie:Collège Stanislas">Collège Stanislas</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/n/c/Cat%C3%A9gorie%7EAncien_%C3%A9l%C3%A8ve_de_l%27Universit%C3%A9_de_Caen_b1a8.html" title="Catégorie:Ancien élève de l'Université de Caen">Ancien élève de l'Université de Caen</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/l/a/u/Cat%C3%A9gorie%7ELaur%C3%A9at_du_Concours_g%C3%A9n%C3%A9ral_f8a4.html" title="Catégorie:Lauréat du Concours général">Lauréat du Concours général</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/n/a/i/Cat%C3%A9gorie%7ENaissance_en_1811_72eb.html" title="Catégorie:Naissance en 1811">Naissance en 1811</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/n/a/i/Cat%C3%A9gorie%7ENaissance_%C3%A0_Saint-L%C3%B4_2b45.html" title="Catégorie:Naissance à Saint-Lô">Naissance à Saint-Lô</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/d/%C3%A9/c/Cat%C3%A9gorie%7ED%C3%A9c%C3%A8s_en_1877_a217.html" title="Catégorie:Décès en 1877">Décès en 1877</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/s/a/v/Cat%C3%A9gorie%7ESavants_de_la_Tour_Eiffel_59ad.html" title="Catégorie:Savants de la Tour Eiffel">Savants de la Tour Eiffel</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/l/a/u/Cat%C3%A9gorie%7ELaur%C3%A9at_de_la_m%C3%A9daille_Copley_84eb.html" title="Catégorie:Lauréat de la médaille Copley">Lauréat de la médaille Copley</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       	       ><a href="../../../../articles/u/r/b/Discuter%7EUrbain_Le_Verrier_57bd.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Urbain_Le_Verrier">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ar/articles/%D8%A3/%D9%88/%D8%B1/%D8%A3%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%8A.html">العربية</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../bg/articles/%D1%8E/%D1%80/%D0%B1/%D0%AE%D1%80%D0%B1%D0%B5%D0%BD_%D0%9B%D1%8C%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B5_1ec1.html">Български</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ca/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Català</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../cy/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Cymraeg</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../de/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Deutsch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../fi/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Suomi</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../hu/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Magyar</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../it/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Italiano</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ja/articles/%E3%83%A6/%E3%83%AB/%E3%83%90/%E3%83%A6%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%AA%E3%82%A8.html">日本語</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../la/articles/u/r/b/Urbanus_Le_Verrier_a438.html">Latina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../lb/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Lëtzebuergesch</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../nl/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Nederlands</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../ru/articles/%D0%BB/%D0%B5/%D0%B2/%D0%9B%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8C%D0%B5%2C_%D0%A3%D1%80%D0%B1%D0%B5%D0%BD_5cb4.html">Русский</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../simple/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Simple English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sk/articles/u/r/b/Urbain_Le_Verrier_4271.html">Slovenčina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sl/articles/u/r/b/Urbain-Jean_Joseph_Le_Verrier_4f95.html">Slovenščina</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/u/r/b/Urbain_Jean_Joseph_Leverrier_2191.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../th/articles/%E0%B8%AD/%E0%B8%B9/%E0%B9%81/%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%87_%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A2.html">ไทย</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../uk/articles/%D0%BB/%D0%B5/%D0%B2/%D0%9B%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%27%D1%94_%D0%A3%D1%80%D0%B1%D0%B5%D0%BD_%D0%96%D0%B0%D0%BD_%D0%96%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D1%84_a26a.html">Українська</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../zh/articles/%E5%8B%92/%E7%BB%B4/%E8%80%B6/%E5%8B%92%E7%BB%B4%E8%80%B6.html">中文</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 8 juin 2008 à 15:38 par Utilisateur <a href="../../../../articles/t/e/d/Utilisateur%7ETeddyyy_081a.html" title="Utilisateur:Teddyyy">Teddyyy</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/p/a/r/Utilisateur%7EParnasse_e14a.html" title="Utilisateur:Parnasse">Parnasse</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBOTarate_7ade.html" title="Utilisateur:BOTarate">BOTarate</a>, <a href="../../../../articles/v/o/l/Utilisateur%7EVolkovBot_0e6c.html" title="Utilisateur:VolkovBot">VolkovBot</a>, Capriol, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/d/e/e/Utilisateur%7EDeep_silence_46af.html" title="Utilisateur:Deep silence">Deep silence</a>, <a href="../../../../articles/l/e/_/Utilisateur%7ELe_Pied-bot_aba6.html" title="Utilisateur:Le Pied-bot">Le Pied-bot</a>, <a href="../../../../articles/d/u/m/Utilisateur%7EDumZiBoT_1015.html" title="Utilisateur:DumZiBoT">DumZiBoT</a>, <a href="../../../../articles/k/a/r/Utilisateur%7EKarldupart_4d05.html" title="Utilisateur:Karldupart">Karldupart</a>, <a href="../../../../articles/j/m/a/Utilisateur%7EJmax_6344.html" title="Utilisateur:Jmax">Jmax</a>, <a href="../../../../articles/s/t/e/Utilisateur%7ESte281_f496.html" title="Utilisateur:Ste281">Ste281</a>, <a href="../../../../articles/s/i/e/Utilisateur%7ESieBot_a9a8.html" title="Utilisateur:SieBot">SieBot</a>, <a href="../../../../articles/g/%C3%A9/d/Utilisateur%7EG%C3%A9d%C3%A9_a716.html" title="Utilisateur:Gédé">Gédé</a>, <a href="../../../../articles/a/i/b/Utilisateur%7EAibot_a883.html" title="Utilisateur:Aibot">Aibot</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/v/e/r/Utilisateur%7EVerbex_9355.html" title="Utilisateur:Verbex">Verbex</a>, <a href="../../../../articles/a/p/r/Utilisateur%7EApropos_67be.html" title="Utilisateur:Apropos">Apropos</a>, <a href="../../../../articles/j/t/t/Utilisateur%7EJTT_4f57.html" title="Utilisateur:JTT">JTT</a>, <a href="../../../../articles/d/a/n/Utilisateur%7EDan50_903f.html" title="Utilisateur:Dan50">Dan50</a>, <a href="../../../../articles/g/i/l/Utilisateur%7EGillesC_4b5f.html" title="Utilisateur:GillesC">GillesC</a>, <a href="../../../../articles/a/m/a/Utilisateur%7EAmaraBot_b9f9.html" title="Utilisateur:AmaraBot">AmaraBot</a>, <a href="../../../../articles/l/o/u/Utilisateur%7ELouperibot_13b7.html" title="Utilisateur:Louperibot">Louperibot</a>, <a href="../../../../articles/v/a/l/Utilisateur%7EVal%C3%A9rie75_1218.html" title="Utilisateur:Valérie75">Valérie75</a>, <a href="../../../../articles/d/h/e/Utilisateur%7EDhenry_996e.html" title="Utilisateur:Dhenry">Dhenry</a>, <a href="../../../../articles/p/i/e/Utilisateur%7EPIerre.Lescanne_15f9.html" title="Utilisateur:PIerre.Lescanne">PIerre.Lescanne</a>, <a href="../../../../articles/v/i/2E/Utilisateur%7EVi..Cult..._f07f.html" title="Utilisateur:Vi..Cult...">Vi..Cult...</a>, <a href="../../../../articles/t/a/r/Utilisateur%7ETARBOT_8363.html" title="Utilisateur:TARBOT">TARBOT</a>, <a href="../../../../articles/b/o/t/Utilisateur%7EBotz_f04a.html" title="Utilisateur:Botz">Botz</a>, <a href="../../../../articles/p/l/d/Utilisateur%7EPld_11ee.html" title="Utilisateur:Pld">Pld</a>, <a href="../../../../articles/k/o/k/Utilisateur%7EKokin_737f.html" title="Utilisateur:Kokin">Kokin</a>, <a href="../../../../articles/k/y/l/Utilisateur%7EKyle_the_bot_1d7d.html" title="Utilisateur:Kyle the bot">Kyle the bot</a>, <a href="../../../../articles/s/a/l/Utilisateur%7ESalecabot_7e09.html" title="Utilisateur:Salecabot">Salecabot</a>, <a href="../../../../articles/l/u/c/Utilisateur%7ELucas_thierry_b0fe.html" title="Utilisateur:Lucas thierry">Lucas thierry</a>, <a href="../../../../articles/p/e/p/Utilisateur%7EPeps_4ead.html" title="Utilisateur:Peps">Peps</a>, <a href="../../../../articles/p/i/e/Utilisateur%7EPierre_cb_364d.html" title="Utilisateur:Pierre cb">Pierre cb</a>, <a href="../../../../articles/l/i/q/Utilisateur%7ELiquid-aim-bot_78e0.html" title="Utilisateur:Liquid-aim-bot">Liquid-aim-bot</a>, <a href="../../../../articles/j/a/u/Utilisateur%7EJaucourt_3fa6.html" title="Utilisateur:Jaucourt">Jaucourt</a>, <a href="../../../../articles/s/t/a/Utilisateur%7EStanlekub_9f3f.html" title="Utilisateur:Stanlekub">Stanlekub</a>, <a href="../../../../articles/y/u/r/Utilisateur%7EYurikBot_0f63.html" title="Utilisateur:YurikBot">YurikBot</a>, <a href="../../../../articles/e/d/u/Utilisateur%7EEDUCA33E_3425.html" title="Utilisateur:EDUCA33E">EDUCA33E</a>, <a href="../../../../articles/g/r/a/Utilisateur%7EGraffity_a6d7.html" title="Utilisateur:Graffity">Graffity</a>, <a href="../../../../articles/h/u/s/Utilisateur%7EHuster_b4c0.html" title="Utilisateur:Huster">Huster</a>, <a href="../../../../articles/s/u/p/Utilisateur%7ESuperadri_62ef.html" title="Utilisateur:Superadri">Superadri</a>, <a href="../../../../articles/b/r/u/Utilisateur%7EBruno1807_efcb.html" title="Utilisateur:Bruno1807">Bruno1807</a>, <a href="../../../../articles/s/y/n/Utilisateur%7ESyntex_9c59.html" title="Utilisateur:Syntex">Syntex</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/k/o/y/Utilisateur%7EKoyuki_0284.html" title="Utilisateur:Koyuki">Koyuki</a>, <a href="../../../../articles/p/o/p/Utilisateur%7EPoppy_9da9.html" title="Utilisateur:Poppy">Poppy</a>, <a href="../../../../articles/o/l/r/Utilisateur%7EOlrick_6fe7.html" title="Utilisateur:Olrick">Olrick</a>, <a href="../../../../articles/b/a/p/Utilisateur%7EBap_35e7.html" title="Utilisateur:Bap">Bap</a>, <a href="../../../../articles/d/a/e/Utilisateur%7EDaeX_ba52.html" title="Utilisateur:DaeX">DaeX</a>, <a href="../../../../articles/k/i/l/Utilisateur%7EKilom691_4b28.html" title="Utilisateur:Kilom691">Kilom691</a>, <a href="../../../../articles/p/o/l/Utilisateur%7EPoleta33_31f1.html" title="Utilisateur:Poleta33">Poleta33</a>, <a href="../../../../articles/m/i/c/Utilisateur%7EMicka%C3%ABl_44f7.html" title="Utilisateur:Mickaël">Mickaël</a>, <a href="../../../../articles/v/a/r/Utilisateur%7EVargenau_72c1.html" title="Utilisateur:Vargenau">Vargenau</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMedBot_8f10.html" title="Utilisateur:MedBot">MedBot</a>, <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a>, <a href="../../../../articles/p/l/o/Utilisateur%7EPloum%27s_bb7f.html" title="Utilisateur:Ploum's">Ploum's</a>, <a href="../../../../articles/j/e/r/Utilisateur%7EJerome72_73f2.html" title="Utilisateur:Jerome72">Jerome72</a>, <a href="../../../../articles/u/r/h/Utilisateur%7EUrhixidur_75b0.html" title="Utilisateur:Urhixidur">Urhixidur</a>, <a href="../../../../articles/s/a/n/Utilisateur%7ESanao_f541.html" title="Utilisateur:Sanao">Sanao</a>, <a href="../../../../articles/o/r/t/Utilisateur%7EOrthogaffe_792d.html" title="Utilisateur:Orthogaffe">Orthogaffe</a>, <a href="../../../../articles/l/o/o/Utilisateur%7ELooxix_a2d5.html" title="Utilisateur:Looxix">Looxix</a>, <a href="../../../../articles/m/e/d/Utilisateur%7EMed_63f8.html" title="Utilisateur:Med">Med</a>, <a href="../../../../articles/h/a/s/Utilisateur%7EHasharBot_01f0.html" title="Utilisateur:HasharBot">HasharBot</a>, <a href="../../../../articles/r/y/o/Utilisateur%7ERyo_c25f.html" title="Utilisateur:Ryo">Ryo</a> et <a href="../../../../articles/j/a/c/Utilisateur%7EJacquesD_63da.html" title="Utilisateur:JacquesD">JacquesD</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX