Server : Apache System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64 User : hednacluml ( 122243) PHP Version : 8.3.9 Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl Directory : /home/hednacluml/encyclo/articles/p/a/t/ |
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> <!-- headlinks removed --> <link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/> <title>Pater familias - Wikipédia</title> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style> <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" /> <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]--> <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script> <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]--> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script> <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script> <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css"; @import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css"; @import "../../../../raw/gen.css"; /*]]>*/</style> </head> <body class="ns-0"> <div id="globalWrapper"> <div id="column-content"> <div id="content"> <a name="top" id="contentTop"></a> <h1 class="firstHeading">Pater familias</h1> <div id="bodyContent"> <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3> <div id="contentSub"></div> <!-- start content --> <div style="float:right;display:none;margin-top:1em;" class="icone_de_titre"> <div style="position: relative;"><a href="../../../../articles/p/a/g/Cat%C3%A9gorie%7EPage_semi-prot%C3%A9g%C3%A9e_fe65.html" title="Cette page est semi-protégée."><img alt="Cette page est semi-protégée." src="../../../../images/shared/thumb/2/2b/Crystal_Clear_action_half_lock.png/15px-Crystal_Clear_action_half_lock.png" width="15" height="15" border="0" /></a></div> </div> <div class="plainlinks bandeau-niveau-modere bandeau"> <table style="background-color:transparent"> <tr> <td class="bandeau-icone"> <div style="width:45px; text-align:center"><a href="../../../../articles/q/u/e/Image%7EQuestion_book-3.svg_1bf7.html" class="image" title="Question book-3.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/e/e3/Question_book-3.svg/44px-Question_book-3.svg.png" width="44" height="35" border="0" /></a></div> </td> <td> <div class="bandeau-titre"><strong>Cet article ou cette section <a href="../../../../articles/c/i/t/Wikip%C3%A9dia%7ECitez_vos_sources_%21_3edd.html" title="Wikipédia:Citez vos sources !">ne cite pas suffisamment ses sources</a>.</strong> <small>(date inconnue)</small></div> <div class="bandeau-texte">Son contenu est donc sujet à caution. Wikipédia doit être fondée sur des sources fiables et indépendantes. <a href="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/p/a/t/Pater_familias.html" class="external text" title="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/p/a/t/Pater_familias.html" rel="nofollow">Améliorez cet article</a> en liant les informations à des <a href="../../../../articles/a/r/t/Wikip%C3%A9dia%7EArticle_bien_sourc%C3%A9_aa96.html" title="Wikipédia:Article bien sourcé">sources</a>, au moyen de <b><a href="../../../../articles/n/o/t/Aide%7ENote_931f.html" title="Aide:Note">notes de bas de page</a></b> (voir les <a href="../../../../articles/s/o/u/Aide%7ESourcer_f12f.html" title="Aide:Sourcer">recommandations</a>).</div> </td> </tr> </table> </div> <p>Le <i><b>pater familias</b></i> était l'homme le plus vieux ou de plus haut rang dans une maisonnée <a href="../../../../articles/r/o/m/Rome.html" title="Rome">romaine</a>. L'expression, <a href="../../../../articles/l/a/t/Latin.html" title="Latin">latine</a>, signifie « père de la famille ». La forme est irrégulière et archaïque en latin, conservant l'ancien <a href="../../../../articles/g/%C3%A9/n/G%C3%A9nitif.html" title="Génitif">génitif</a> se terminant en <i>-as</i> au lieu de <i>-ae</i>.</p> <p>Le pouvoir détenu par le <i>pater familias</i> était appellé <i>patria potestas</i>, « pouvoir paternel ». La <a href="../../../../articles/l/o/i/Loi_des_Douze_Tables_33d8.html" title="Loi des Douze Tables">loi des Douze Tables</a> donnait au <i>pater familias</i> le <i>vitae necisque potestas</i> ; le « pouvoir de vie et de mort » sur ses <a href="../../../../articles/e/n/f/Enfant.html" title="Enfant">enfants</a>, sa <a href="../../../../articles/f/e/m/Femme.html" title="Femme">femme</a>, et ses <a href="../../../../articles/e/s/c/Esclave.html" class="mw-redirect" title="Esclave">esclaves</a>, qui étaient dits <i>sub manu</i>, « sous sa main ». Pour qu'un esclave devienne un homme libre, il devait être libéré de la « main » du <i>pater familias</i>, d'où les termes <i>manussio</i> et <i>emancipatio</i>. Selon la loi, la décision du <i>pater familias</i> était absolue et définitive. Si un enfant n'était pas désiré, sous la République romaine, le <i>pater familias</i> avait le pouvoir d'ordonner qu'il soit mis à mort (en le déposant par terre, si, par contre, il prend l'enfant dans ses bras c'est qu'il le reconnait et l'accepte).</p> <p>Il avait le pouvoir de vendre ses enfants en tant qu'esclaves ; toutefois, selon la loi romaine, si un enfant avait été vendu comme esclave trois fois, il n'était plus sujet à la <i>patria potestas</i>. Le <i>pater familias</i> possèdait le pouvoir d'accepter ou de refuser les mariages de ses fils et filles ; néanmoins, un décret de l'empereur <a href="../../../../articles/a/u/g/Auguste.html" title="Auguste">Caesar Augustus</a> ajouta, plus tard, une réserve au <i>pater familias</i>: il ne pouvait pas refuser sa permission sans raison valable.</p> <p>Seul un citoyen romain pouvait avoir le statut de <i>pater familias</i>. Il pouvait de même n'y avoir qu'une seule personne dans la maisonnée à ce poste. Même les enfants masculins adultes restaient sous l'autorité de leur père, et ne pouvaient accèder aux droits d'un <i>pater familias</i> tant que ce dernier était encore vivant. Selon la loi, toutes leurs propriétés étaient acquises au nom de leur père, et il avait le droit d'en disposer à sa guise. Ceux qui vivaient dans leur propre domicile au moment de la mort de leur père lui succèdaient au poste de <i>pater familias</i> dans leurs domiciles respectifs.</p> <p>Les femmes aussi étaient sous la domination du pater familias. Elles étaient <i>sub manu</i> durant toutes leur vie sauf après le mariage dans ce cas elles étaient sous la main de leur mari.</p> <p>À travers le temps, l'autorité absolue du <i>pater familias</i> s'évanouit peu à peu, et les droits qui existaient en théorie ne furent plus respectés ni appliqués.</p> <p>Il semble que ce concept soit une lointaine origine du <a href="../../../../articles/p/a/t/Paternalisme.html" title="Paternalisme">paternalisme</a>.</p> <p><a name="Voir_aussi" id="Voir_aussi"></a></p> <h2><span class="mw-headline">Voir aussi</span></h2> <ul> <li><a href="../../../../articles/s/o/c/Soci%C3%A9t%C3%A9_romaine.html" title="Société romaine">Société romaine</a></li> <li><a href="../../../../articles/p/a/t/Patriarcat_%28sociologie%29.html" title="Patriarcat (sociologie)">Patriarcat (sociologie)</a></li> </ul> <!-- NewPP limit report Preprocessor node count: 127/1000000 Post-expand include size: 2898/2048000 bytes Template argument size: 1256/2048000 bytes Expensive parser function count: 1/500 --> <div class="printfooter"> </div> <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/p/a/g/Cat%C3%A9gorie%7EPage_semi-prot%C3%A9g%C3%A9e_fe65.html" title="Catégorie:Page semi-protégée">Page semi-protégée</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/l/o/c/Cat%C3%A9gorie%7ELocution_latine_d9d4.html" title="Catégorie:Locution latine">Locution latine</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/s/o/c/Cat%C3%A9gorie%7ESociologie_de_la_famille_2cfd.html" title="Catégorie:Sociologie de la famille">Sociologie de la famille</a></span></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-cats-hidden">Catégorie cachée : <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/r/t/Cat%C3%A9gorie%7EArticle_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rence_depuis_date_inconnue_e470.html" title="Catégorie:Article manquant de référence depuis date inconnue">Article manquant de référence depuis date inconnue</a></span></div></div></div> <!-- end content --> <div class="visualClear"></div> </div> </div> </div> <div id="column-one"> <div id="p-cactions" class="portlet"> <h5>Views</h5> <ul> <li id="ca-nstab-main" class="selected" ><a href="../../../../articles/p/a/t/Pater_familias.html">Article</a></li><li id="ca-talk" ><a href="../../../../articles/p/a/t/Discuter%7EPater_familias_49fa.html">Discussion</a></li><li id="ca-current" ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Pater_familias">Version actuelle</a></li> </ul> </div> <div class="portlet" id="p-logo"> <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);" href="../../../../index.html" title="Accueil"></a> </div> <script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script> <div class='portlet' id='p-navigation'> <h5>Navigation</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li> <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li> <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li> <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li> <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li> </ul> </div> </div> <div class='portlet' id='p-Contribuer'> <h5>Contribuer</h5> <div class='pBody'> <ul> <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li> <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li> <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li> <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li> <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-search" class="portlet"> <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5> <div id="searchBody" class="pBody"> <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div> <input id="searchInput" name="search" type="text" accesskey="C" value="" /> <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton" value="Aller" /> </div></form> </div> </div> <div id="p-lang" class="portlet"> <h5>Autres langues</h5> <div class="pBody"> <ul> <li> <a href="../../../../../da/articles/p/a/t/Pater_familias.html">Dansk</a> </li> <li> <a href="../../../../../de/articles/p/a/t/Pater_familias.html">Deutsch</a> </li> <li> <a href="../../../../../en/articles/p/a/t/Pater_familias.html">English</a> </li> <li> <a href="../../../../../es/articles/p/a/t/Pater_familias.html">Español</a> </li> <li> <a href="../../../../../it/articles/p/a/t/Pater_familias.html">Italiano</a> </li> <li> <a href="../../../../../nl/articles/p/a/t/Pater_familias.html">Nederlands</a> </li> <li> <a href="../../../../../pl/articles/p/a/t/Pater_familias.html">Polski</a> </li> <li> <a href="../../../../../pt/articles/p/a/t/Pater_familias.html">Português</a> </li> <li> <a href="../../../../../sv/articles/f/a/d/Fadersmakt.html">Svenska</a> </li> </ul> </div> </div> </div><!-- end of the left (by default at least) column --> <div class="visualClear"></div> <div id="footer"> <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div> <div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div> <ul id="f-list"> <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 31 mai 2008 à 03:32 par Utilisateur <a href="../../../../articles/i/r/4/Utilisateur%7EIr4ubot_1de3.html" title="Utilisateur:Ir4ubot">Ir4ubot</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/d/o/c/Utilisateur%7EDocteurCosmos_10cb.html" title="Utilisateur:DocteurCosmos">DocteurCosmos</a>, <a href="../../../../articles/a/u/s/Utilisateur%7EAuseklis_1a26.html" title="Utilisateur:Auseklis">Auseklis</a>, <a href="../../../../articles/m/a/k/Utilisateur%7EMakiZen_a039.html" title="Utilisateur:MakiZen">MakiZen</a>, <a href="../../../../articles/l/i/n/Utilisateur%7ELinan_87ff.html" title="Utilisateur:Linan">Linan</a>, <a href="../../../../articles/i/s/a/Utilisateur%7EIsaac_Sanolnacov_61ad.html" title="Utilisateur:Isaac Sanolnacov">Isaac Sanolnacov</a>, <a href="../../../../articles/s/a/l/Utilisateur%7ESalebot_560c.html" title="Utilisateur:Salebot">Salebot</a>, <a href="../../../../articles/s/t/e/Utilisateur%7ESte281_f496.html" title="Utilisateur:Ste281">Ste281</a>, <a href="../../../../articles/f/l/o/Utilisateur%7EFlot2_1494.html" title="Utilisateur:Flot2">Flot2</a>, <a href="../../../../articles/e/r/u/Utilisateur%7EEruald_fd42.html" title="Utilisateur:Eruald">Eruald</a>, <a href="../../../../articles/v/i/n/Utilisateur%7EVincnet_5010.html" title="Utilisateur:Vincnet">Vincnet</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/e/s/k/Utilisateur%7EEskimbot_5ab8.html" title="Utilisateur:Eskimbot">Eskimbot</a>, <a href="../../../../articles/r/o/b/Utilisateur%7ERobotQuistnix_d78e.html" title="Utilisateur:RobotQuistnix">RobotQuistnix</a>, <a href="../../../../articles/c/e/r/Utilisateur%7ECeridwen_1918.html" title="Utilisateur:Ceridwen">Ceridwen</a> et <a href="../../../../articles/s/o/l/Utilisateur%7ESolensean_9cd1.html" title="Utilisateur:Solensean">Solensean</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li> <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/> Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li> <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li> </ul> </div> </div> </body> </html>