Samx Here
n1udSecurity


Server : Apache
System : Linux webd348.cluster026.gra.hosting.ovh.net 5.15.148-ovh-vps-grsec-zfs-classid #1 SMP Thu Feb 8 09:41:04 UTC 2024 x86_64
User : hednacluml ( 122243)
PHP Version : 8.3.9
Disable Function : _dyuweyrj4,_dyuweyrj4r,dl
Directory :  /home/hednacluml/encyclo/articles/j/o/s/

Upload File :
current_dir [ Writeable ] document_root [ Writeable ]

 

Current File : /home/hednacluml/encyclo/articles//j/o/s/Joseph_Déjacque_edc6.html
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr" dir="ltr">
  <head>
    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
	<!-- headlinks removed -->
	<link rel="shortcut icon" href="../../../../misc/favicon.ico"/>
    <title>Joseph Déjacque - Wikipédia</title>
    <style type="text/css">/*<![CDATA[*/ @import "../../../../skins/offline/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="../../../../skins/common/commonPrint.css" />
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "../../../../skins/monobook/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE]><script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/common/wikibits.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/md5.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/utf8.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../skins/offline/lookup.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="../../../../raw/gen.js"></script>        <style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "../../../../raw/MediaWiki%7ECommon.css";
@import "../../../../raw/MediaWiki%7EMonobook.css";
@import "../../../../raw/gen.css";
/*]]>*/</style>          </head>
  <body
    class="ns-0">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
	<div id="content">
	  <a name="top" id="contentTop"></a>
	        <h1 class="firstHeading">Joseph Déjacque</h1>
	  <div id="bodyContent">
	    <h3 id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</h3>
	    <div id="contentSub"></div>
	    	    	    <!-- start content -->
	    <table align="right" cellspacing="0" style="clear:right; float:right; width: 22%; background-color:#FFFFFF; padding:5px; border:1px solid #8888aa; margin-left: 8px;">
<tr>
<td>
<table style="background: #000" align="center" width="100%">
<tr>
<td></td>
<td style="background: #000" align="center" width="100%"><b><a href="../../../../articles/a/n/a/Anarchisme.html" title="Anarchisme"><font color="#FF0000">Anarchisme</font></a></b></td>
<td></td>
</tr>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<div class="center">
<div class="floatnone"><span><a href="../../../../articles/a/n/a/Image%7EAnarchy-symbol.svg_0134.html" class="image" title="Anarchy-symbol.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/7/7a/Anarchy-symbol.svg/80px-Anarchy-symbol.svg.png" width="80" height="80" border="0" /></a></span></div>
</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #FFF" align="center" width="100%"><small>«&#160;L'anarchie c'est l'ordre moins le pouvoir&#160;»</small></td>
</tr>
<tr>
<td style="padding: 0 0.3em 0 0.3em; text-align: center;"></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#000" align="center" width="100%"><small><b><font color="#FF0000">Courants</font></b></small></td>
</tr>
<tr>
<td style="padding: 0 0.3em 0 0.3em; text-align: center;">
<p><small><a href="../../../../articles/c/o/u/Courants_anti-industriels.html" title="Courants anti-industriels">Anti-industriel</a> • <a href="../../../../articles/m/o/u/Mouvement_autonome.html" title="Mouvement autonome">Autonome</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/a/Anarcho-capitalisme.html" title="Anarcho-capitalisme">Capitaliste</a> • <a href="../../../../articles/a/n/a/Anarchisme_chr%C3%A9tien.html" title="Anarchisme chrétien">Chrétien</a><br />
<a href="../../../../articles/c/o/l/Collectivisme_libertaire.html" title="Collectivisme libertaire">Collectiviste</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/a/Anarcho-communisme.html" title="Anarcho-communisme">Communiste</a> • <a href="../../../../articles/a/n/a/Anarcho-f%C3%A9minisme.html" class="mw-redirect" title="Anarcho-féminisme">Féministe</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/a/Anarchisme_vert.html" title="Anarchisme vert">Ecologique</a> • <a href="../../../../articles/a/n/a/Anarchisme_individualiste.html" title="Anarchisme individualiste">Individualiste</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/a/Anarchisme_insurrectionnel.html" title="Anarchisme insurrectionnel">Insurrectionnel</a> • <a href="../../../../articles/m/u/t/Mutuellisme_%28th%C3%A9orie_%C3%A9conomique%29.html" title="Mutuellisme (théorie économique)">Mutualiste</a><br />
<a href="../../../../articles/p/h/i/Philosophique.html" class="mw-redirect" title="Philosophique">Philosophique</a> • <a href="../../../../articles/a/n/a/Anarcho-primitivisme.html" title="Anarcho-primitivisme">Primitiviste</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/a/Anarchisme_socialiste.html" title="Anarchisme socialiste">Socialiste</a> • <a href="../../../../articles/a/n/a/Anarcho-syndicalisme.html" title="Anarcho-syndicalisme">Syndicaliste</a><br /></small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#000" align="center" width="100%"><small><b><font color="#FF0000">Concepts</font></b></small></td>
</tr>
<tr>
<td style="padding: 0 0.3em 0 0.3em; text-align: center;">
<p><small><a href="../../../../articles/a/c/r/Acratie.html" title="Acratie">Acratie</a> • <a href="../../../../articles/a/c/t/Action_directe_%28th%C3%A9orie_politique%29.html" title="Action directe (théorie politique)">Action directe</a><br />
<a href="../../../../articles/a/m/o/Amour_libre.html" title="Amour libre">Amour libre</a> • <a href="../../../../articles/a/n/a/Anationalisme.html" title="Anationalisme">Anationalisme</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/t/Anticapitalisme.html" title="Anticapitalisme">Anticapitalisme</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/t/Anticl%C3%A9ricalisme.html" title="Anticléricalisme">Anticléricalisme</a> • Antiétatisme<br />
<a href="../../../../articles/a/n/t/Antifascisme.html" title="Antifascisme">Antifascisme</a> • <a href="../../../../articles/a/n/t/Antimilitarisme.html" title="Antimilitarisme">Antimilitarisme</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/t/Antiparlementarisme.html" class="mw-redirect" title="Antiparlementarisme">Antiparlementarisme</a><br />
Antipatriotisme<br />
<a href="../../../../articles/a/n/t/Antith%C3%A9isme.html" title="Antithéisme">Antithéisme</a> • <a href="../../../../articles/a/t/h/Ath%C3%A9isme.html" title="Athéisme">Athéisme</a><br />
<a href="../../../../articles/a/u/t/Autogestion.html" title="Autogestion">Autogestion</a> • <a href="../../../../articles/b/l/a/Black_Bloc_dfa8.html" title="Black Bloc">Black Bloc</a><br />
<a href="../../../../articles/c/l/a/Classe_ouvri%C3%A8re.html" title="Classe ouvrière">Classe ouvrière</a> • <a href="../../../../articles/c/o/l/Collectivisme_libertaire.html" title="Collectivisme libertaire">Collectivisme</a><br />
<a href="../../../../articles/e/n/t/Entraide_%28relations_humaines%29.html" class="mw-redirect" title="Entraide (relations humaines)">Entraide</a> • <a href="../../../../articles/f/%C3%A9/d/F%C3%A9d%C3%A9ralisme_int%C3%A9gral.html" title="Fédéralisme intégral">Fédéralisme</a><br />
<a href="../../../../articles/g/r/a/Gradualisme_r%C3%A9volutionnaire.html" title="Gradualisme révolutionnaire">Gradualisme</a><br />
<a href="../../../../articles/g/r/%C3%A8/Gr%C3%A8ve_g%C3%A9n%C3%A9rale.html" title="Grève générale">Grève générale</a> • <a href="../../../../articles/i/l/l/Ill%C3%A9galisme.html" title="Illégalisme">Illégalisme</a><br />
<a href="../../../../articles/m/u/t/Mutuellisme_%28th%C3%A9orie_%C3%A9conomique%29.html" title="Mutuellisme (théorie économique)">Mutuellisme</a> • <a href="../../../../articles/n/a/t/Naturisme.html" title="Naturisme">Naturisme</a><br />
<a href="../../../../articles/n/%C3%A9/o/N%C3%A9o-malthusianisme.html" title="Néo-malthusianisme">Néo-malthusianisme</a> • <a href="../../../../articles/n/u/d/Nudisme.html" title="Nudisme">Nudisme</a><br />
<a href="../../../../articles/o/b/j/Objection_de_conscience.html" title="Objection de conscience">Objection de conscience</a><br />
<a href="../../../../articles/p/a/c/Pacifisme.html" title="Pacifisme">Pacifisme</a> • <a href="../../../../articles/p/l/a/Plateformisme.html" title="Plateformisme">Plateformisme</a><br />
<a href="../../../../articles/p/r/o/Propagande_par_le_fait.html" title="Propagande par le fait">Propagande par le fait</a><br />
<a href="../../../../articles/r/%C3%A9/a/R%C3%A9appropriation.html" title="Réappropriation">Réappropriation</a><br />
<a href="../../../../articles/r/e/p/Reprise_individuelle.html" title="Reprise individuelle">Reprise individuelle</a> • <a href="../../../../articles/s/a/b/Sabotage.html" title="Sabotage">Sabotage</a><br />
<a href="../../../../articles/s/y/m/Symbolisme_anarchiste.html" title="Symbolisme anarchiste">Symbolisme</a> • <a href="../../../../articles/s/y/n/Synth%C3%A9sisme_anarchiste.html" title="Synthésisme anarchiste">Synthésisme</a><br />
<a href="../../../../articles/v/%C3%A9/g/V%C3%A9g%C3%A9tarisme.html" title="Végétarisme">Végétarisme</a><br /></small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#000" align="center" width="100%"><small><b><font color="#FF0000">Histoire</font></b></small></td>
</tr>
<tr>
<td style="padding: 0 0.3em 0 0.3em; text-align: center;">
<p><small><a href="../../../../articles/p/r/%C3%A9/Pr%C3%A9curseurs_de_l%27anarchisme.html" title="Précurseurs de l'anarchisme">Précurseurs de l'anarchisme</a><br />
<a href="../../../../articles/h/i/s/Histoire_de_l%27anarchisme.html" title="Histoire de l'anarchisme">Histoire de l'anarchisme</a><br />
<a href="../../../../articles/c/h/r/Chronologie_de_l%27anarchisme.html" title="Chronologie de l'anarchisme">Chronologie de l'anarchisme</a><br />
<a href="../../../../articles/p/r/e/Presse_anarchiste.html" title="Presse anarchiste">Presse anarchiste</a><br />
<a href="../../../../articles/a/s/s/Association_internationale_des_travailleurs.html" title="Association internationale des travailleurs">1ere internationale</a><br />
<a href="../../../../articles/c/o/n/Congr%C3%A8s_de_Saint-Imier_477e.html" title="Congrès de Saint-Imier">Congrès de Saint-Imier</a><br />
<a href="../../../../articles/f/%C3%A9/d/F%C3%A9d%C3%A9ration_jurassienne.html" title="Fédération jurassienne">Fédération jurassienne</a><br />
<a href="../../../../articles/c/o/m/Commune_de_Paris_%281871%29_5a54.html" title="Commune de Paris (1871)">Commune de Paris</a> • <a href="../../../../articles/c/h/r/Christiania_%28Danemark%29_244e.html" title="Christiania (Danemark)">Christiania</a><br />
<a href="../../../../articles/m/a/k/Makhnovtchina.html" class="mw-redirect" title="Makhnovtchina">Makhnovtchina</a><br />
<a href="../../../../articles/j/u/l/Jules_Bonnot_bc05.html" title="Jules Bonnot">Bande à Bonnot</a><br />
<a href="../../../../articles/a/f/f/Affaire_Sacco_et_Vanzetti_c890.html" title="Affaire Sacco et Vanzetti">Affaire Sacco et Vanzetti</a><br />
<a href="../../../../articles/m/a/i/Mai_68.html" title="Mai 68">Mai 68</a><br />
<a href="../../../../articles/f/%C3%AA/t/F%C3%AAte_du_Travail_d559.html" title="Fête du Travail">Premier mai</a> • <a href="../../../../articles/p/u/n/Punk.html" title="Punk">Punk</a><br />
<a href="../../../../articles/r/%C3%A9/v/R%C3%A9volution_mexicaine.html" title="Révolution mexicaine">Révolution mexicaine</a><br />
<a href="../../../../articles/r/%C3%A9/v/R%C3%A9volte_de_Kronstadt_1976.html" title="Révolte de Kronstadt">Révolte de Kronstadt</a><br />
<a href="../../../../articles/g/u/e/Guerre_d%27Espagne_aa62.html" title="Guerre d'Espagne">Révolution espagnole</a><br />
<a href="../../../../articles/r/%C3%A9/v/R%C3%A9volte_du_Chiapas_580a.html" class="mw-redirect" title="Révolte du Chiapas">Révolte du Chiapas</a><br /></small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#000" align="center" width="100%"><small><b><font color="#FF0000">Presse anarchiste</font></b><br /></small></td>
</tr>
<tr>
<td style="padding: 0 0.3em 0 0.3em; text-align: center;">
<p><small><a href="../../../../articles/a/l/t/Alternative_libertaire.html" title="Alternative libertaire">Alternative libertaire</a><br />
<a href="../../../../articles/c/q/f/CQFD_%28journal%29_3d70.html" title="CQFD (journal)">CQFD</a> • <a href="../../../../articles/e/k/i/Ekintza_Zuzena_54d5.html" title="Ekintza Zuzena">Ekintza Zuzena</a><br />
<a href="../../../../articles/f/r/e/Freedom_%28journal%29.html" title="Freedom (journal)">Freedom</a> • <a href="../../../../articles/g/r/e/Green_Anarchy_4a1c.html" title="Green Anarchy">Green Anarchy</a><br />
<a href="../../../../articles/i/n/f/Infos_et_analyses_libertaires.html" title="Infos et analyses libertaires">Infos et analyses libertaires</a><br />
<a href="../../../../articles/l/e/_/Le_Monde_libertaire_d4f9.html" title="Le Monde libertaire">Le Monde libertaire</a><br />
<a href="../../../../articles/r/o/j/Rojo_y_Negro_bfcd.html" title="Rojo y Negro">Rojo y Negro</a> • <a href="../../../../articles/s/i/c/Sicilia_libertaria.html" title="Sicilia libertaria">Sicilia libertaria</a><br />
<a href="../../../../articles/s/o/l/Solidaridad_Obrera_%28journal%29_9d88.html" title="Solidaridad Obrera (journal)">Solidaridad Obrera</a><br />
<a href="../../../../articles/t/i/e/Tierra_y_Libertad_b798.html" title="Tierra y Libertad">Tierra y Libertad</a><br />
<a href="../../../../articles/u/m/a/Umanit%C3%A0_Nova_3a6a.html" title="Umanità Nova">Umanità Nova</a></small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#000" align="center" width="100%"><small><b><font color="#FF0000">Organisations</font></b><br /></small></td>
</tr>
<tr>
<td style="padding: 0 0.3em 0 0.3em; text-align: center;">
<p><small><a href="../../../../articles/a/l/t/Alternative_libertaire.html" title="Alternative libertaire">Alternative libertaire</a><br />
<a href="../../../../articles/a/n/a/Anarchists_Against_the_Wall_657c.html" title="Anarchists Against the Wall">Anarchists Against the Wall</a><br />
<a href="../../../../articles/c/o/n/Conf%C3%A9d%C3%A9ration_nationale_du_travail_%28France%29_36be.html" title="Confédération nationale du travail (France)">CNT</a> • <a href="../../../../articles/c/o/o/Coordination_des_groupes_anarchistes.html" title="Coordination des groupes anarchistes">CGA</a> • <a href="../../../../articles/g/r/o/Groupement_d%27Action_et_de_R%C3%A9flexion_AnarchoSyndicaliste_268d.html" title="Groupement d'Action et de Réflexion AnarchoSyndicaliste">GARAS</a><br />
<a href="../../../../articles/f/%C3%A9/d/F%C3%A9d%C3%A9ration_anarchiste.html" title="Fédération anarchiste">Fédération anarchiste</a><br />
<a href="../../../../articles/f/%C3%A9/d/F%C3%A9d%C3%A9ration_des_communistes_libertaires_du_Nord-Est_52bc.html" title="Fédération des communistes libertaires du Nord-Est">NEFAC</a><br />
<a href="../../../../articles/o/r/g/Organisation_communiste_libertaire.html" title="Organisation communiste libertaire">OCL</a> • <a href="../../../../articles/o/f/f/Offensive_libertaire_et_sociale.html" title="Offensive libertaire et sociale">OLS</a> • <a href="../../../../articles/o/r/g/Organisation_socialiste_libertaire.html" title="Organisation socialiste libertaire">OSL</a><br />
<a href="../../../../articles/s/e/c/Section_carr%C3%A9ment_anti_Le_Pen_b2bf.html" title="Section carrément anti Le Pen">SCALP</a><br /></small></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<div class="center">
<div class="floatnone"><span><a href="../../../../articles/s/a/b/Image%7ESabcat2.svg_5918.html" class="image" title="Sabcat2.svg"><img alt="" src="../../../../images/shared/thumb/c/c8/Sabcat2.svg/80px-Sabcat2.svg.png" width="80" height="80" border="0" /></a></span></div>
</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #FFF" align="center" width="100%"><small><i>«&#160;À mauvaise paye mauvais travail&#160;!&#160;»</i></small></td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"><small><a href="../../../../articles/a/n/a/Portail%7EAnarchisme_1c2a.html" title="Portail:Anarchisme">Portail de l'anarchisme</a></small></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#000" style="padding:1px; text-align: center;">
<div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="../../../../articles/n/a/v/Mod%C3%A8le%7ENavigation_anarchisme_b0d8.html" title="Modèle:Navigation anarchisme"><span title="Voir ce modèle.">v</span></a>&#160;· <span style="color:#002bb8;" title="Discussion sur ce modèle.">d</span>&#160;· <a href="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/n/a/v/Mod%C3%A8le%7ENavigation_anarchisme_b0d8.html" class="external text" title="http://fr.wikipedia.org../../../../articles/n/a/v/Mod%C3%A8le%7ENavigation_anarchisme_b0d8.html" rel="nofollow"><span title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</span></a></div>
</td>
</tr>
</table>
<p><b>Joseph Déjacque</b> (né le <a href="../../../../articles/2/7/_/27_d%C3%A9cembre.html" title="27 décembre">27 décembre</a> <a href="../../../../articles/1/8/2/1821.html" title="1821">1821</a> et mort en <a href="../../../../articles/1/8/6/1864.html" title="1864">1864</a> à <a href="../../../../articles/p/a/r/Paris.html" title="Paris">Paris</a>), militant et écrivain anarchiste, a créé le <a href="../../../../articles/n/%C3%A9/o/N%C3%A9ologisme.html" title="Néologisme">néologisme</a> «&#160;<a href="../../../../articles/l/i/b/Libertaire.html" title="Libertaire">libertaire</a>&#160;», par opposition à <i><a href="../../../../articles/l/i/b/Lib%C3%A9ralisme.html" title="Libéralisme">libéral</a></i>, dans son pamphlet <i>De l'Être-Humain mâle et femelle - Lettre à <a href="../../../../articles/p/i/e/Pierre_Joseph_Proudhon_0529.html" title="Pierre Joseph Proudhon">P. J. Proudhon</a></i> publié en 1857 à la <a href="../../../../articles/n/o/u/Nouvelle-Orl%C3%A9ans_6c45.html" class="mw-redirect" title="Nouvelle-Orléans">Nouvelle-Orléans</a>. «&#160;Ouvrier-poète&#160;» selon un modèle né dans les milieux saints-simoniens de la <a href="../../../../articles/m/o/n/Monarchie_de_Juillet_a671.html" title="Monarchie de Juillet">Monarchie de Juillet</a> et authentique <a href="../../../../articles/p/r/o/Prol%C3%A9taire.html" class="mw-redirect" title="Prolétaire">prolétaire</a>, Joseph Déjacque a écrit lors d'un long exil en Europe puis aux États-Unis à la suite du coup d’État du 2 décembre 1851 une œuvre abondante et emportée. À partir de 1858 il a publié ses textes lui-même, dans <i>Le Libertaire, Journal du mouvement social</i> dont 27 numéros paraissent à New-York jusqu'en 1861, en dépit des difficultés financières de l'auteur-éditeur.</p>
<p>Ouvrier décorateur, colleur de papier-peint, Déjacque en est l'unique contributeur, tenant, en des colonnes serrées et une plume farouche, la chronique de l'actualité politique et sociale de sont temps&#160;: compétitions et luttes des grandes Nations en Europe et triomphe de l'autoritarisme de carnaval, du <a href="../../../../articles/b/o/n/Bonapartiste.html" class="mw-redirect" title="Bonapartiste">bonapartiste</a> bourgeois, en France, campagne antiesclavagistes de <a href="../../../../articles/j/o/h/John_Brown_aa28.html" title="John Brown">John Brown</a>, prélude à la guerre de sécession, misères et illusions de la multitude d'immigrant qu'il cotoie en Amérique. Omniprésent, le sort des ouvriers dans les grandes villes industrielles des deux rives, les «&#160;esclaves&#160;» du capitalisme. Il y publie aussi en feuilleton divers textes théoriques et polémiques et une <a href="../../../../articles/u/t/o/Utopie.html" title="Utopie">utopie</a>, «&#160;L'Humanisphère&#160;: Utopie anarchique&#160;» qui est resté son texte le plus lu, le seul à avoir connu plusieurs éditions au <a href="../../../../articles/x/x/e/XXe_si%C3%A8cle_ed3d.html" title="XXe siècle"><span class="romain" title="Nombre&#160;écrit en chiffres romains">XX</span><sup class="exposant">e</sup>&#160;siècle</a>. Ignoré dans son pays d'origine malgré le succès du mot qu'il a inventé, Joseph Déjacque suscite un nouvel intérêt depuis que l'ensemble de son œuvre est disponible sur internet.</p>
<table id="toc" class="toc" summary="Sommaire">
<tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
</div>
<ul>
<li class="toclevel-1"><a href="#Biographie"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Biographie</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#L.27exil"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">L'exil</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Un_Libertaire_.C3.A0_New-York"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Un Libertaire à New-York</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Le_retour"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Le retour</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Textes"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Textes</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li>
<li class="toclevel-2"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1"><a href="#Notes"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Notes</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</table>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
 if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "afficher"; var tocHideText = "masquer"; showTocToggle(); } 
//]]>
</script>
<p><a name="Biographie" id="Biographie"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: Biographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Biographie</span></h2>
<p><a name="L.27exil" id="L.27exil"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: L'exil">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">L'exil</span></h3>
<p>Inscrit le <a href="../../../../articles/1/0/_/10_mai.html" title="10 mai">10 mai</a> <a href="../../../../articles/1/8/4/1848.html" title="1848">1848</a> aux <a href="../../../../articles/a/t/e/Ateliers_nationaux.html" title="Ateliers nationaux">Ateliers nationaux</a><sup id="cite_ref-pelosse_0-0" class="reference"><a href="#cite_note-pelosse-0" title=""><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, Joseph Déjacque prend vraisemblablement part à l'insurrection de <a href="../../../../articles/j/o/u/Journ%C3%A9es_de_Juin_%281848%29_18fe.html" class="mw-redirect" title="Journées de Juin (1848)">juin 1848</a>. Arrêté, il est transporté à <a href="../../../../articles/c/h/e/Cherbourg.html" class="mw-redirect" title="Cherbourg">Cherbourg</a>, ramené à <a href="../../../../articles/p/a/r/Paris.html" title="Paris">Paris</a>, libéré en mars ou avril <a href="../../../../articles/1/8/4/1849.html" title="1849">1849</a>, puis emprisonné de nouveau<sup id="cite_ref-manfredonia_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-manfredonia-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p>En août <a href="../../../../articles/1/8/5/1851.html" title="1851">1851</a>, il publie son premier recueil de poésies, «&#160;<i>Les Lazaréennes, fables et poésies sociales</i>&#160;». Le gouvernement de <a href="../../../../articles/n/a/p/Napol%C3%A9on_III_ca59.html" title="Napoléon III">Louis-Napoléon Bonaparte</a> fait saisir l'ouvrage<sup id="cite_ref-manfredonia_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-manfredonia-1" title=""><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et poursuivre auteur et imprimeur pour «&#160;<i>excitations à la haine et au mépris du gouvernement de la République, à la haine et au mépris des citoyens les uns contre les autres, enfin l'apologie de faits qualifiés crimes par la loi pénale</i>&#160;». La destruction du livre est ordonnée par arrêt de la Cour d'assises de la Seine le <a href="../../../../articles/2/2/_/22_octobre.html" title="22 octobre">22 octobre</a> <a href="../../../../articles/1/8/5/1851.html" title="1851">1851</a>. Joseph Déjacque est condamné à deux ans de prison et 2000 francs d'amende, son imprimeur, J-B Prosper Beaulé, à six mois de prison et 2000 francs d'amende<sup id="cite_ref-Drujon_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Drujon-2" title=""><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pour échapper à cette condamnation Joseph Déjacque se réfugie d'abord à <a href="../../../../articles/b/r/u/Bruxelles.html" title="Bruxelles">Bruxelles</a> puis à <a href="../../../../articles/l/o/n/Londres.html" title="Londres">Londres</a>, avant de rejoindre la petite communauté de proscrits regroupés à <a href="../../../../articles/j/e/r/Jersey.html" title="Jersey">Jersey</a>.</p>
<p>Le <a href="../../../../articles/2/6/_/26_juillet.html" title="26 juillet">26 juillet</a> <a href="../../../../articles/1/8/5/1853.html" title="1853">1853</a>, il prononce un discours lors de l'enterrement de Louise Julien, une proscrite du <a href="../../../../articles/b/e/l/Belleville_%28quartier_parisien%29.html" title="Belleville (quartier parisien)">Belleville</a> populaire, morte dans la misère, prenant la parole après <a href="../../../../articles/v/i/c/Victor_Hugo_5093.html" title="Victor Hugo">Victor Hugo</a> qui avait été désigné par l'assemblée générale des proscrits.</p>
<p><a name="Un_Libertaire_.C3.A0_New-York" id="Un_Libertaire_.C3.A0_New-York"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: Un Libertaire à New-York">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Un Libertaire à New-York</span></h3>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:182px;"><a href="../../../../articles/l/e/_/Image%7ELe_libertaire_25.png_a9c0.html" class="image" title="Le Libertaire, Journal du mouvement social, New-York, n° 25, 17 août 1860."><img alt="Le Libertaire, Journal du mouvement social, New-York, n° 25, 17 août 1860." src="../../../../images/local/thumb/e/e9/Le_libertaire_25.png/180px-Le_libertaire_25.png" width="180" height="260" border="0" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="../../../../articles/l/e/_/Image%7ELe_libertaire_25.png_a9c0.html" class="internal" title="Agrandir"><img src="../../../../skins/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<center>Le Libertaire, Journal du mouvement social<i>, New-York, n° 25, 17 août 1860.</i></center>
</div>
</div>
</div>
<p>Installé à New-York à partir de 1854, durablement marqué par la défaite de 1848, Joseph Déjacque dénonce violemment dans ses écrits l'injustice de la société dans laquelle il vit et en particulier l'exploitation et les conditions de vies misérables des prolétaires et appelle à la révolution sociale. Ses réflexions sur l'existence individuelle dans le monde industriel et capitaliste l'amène à élaborer aussi une théorie originale de l'universalité et à prôner une politique anarchique intransigeante qu'il expose notamment dans <i>L’Humanisphère, utopie anarchique</i>, (New-York, 1857) et à travers divers autres textes qu'il publie dans son journal <i>Le Libertaire</i> dont 27 numéros paraissent à New-York de 1858 à 1861.</p>
<p>Anarchiste intransigeant, Joseph Déjacque rejette tout système de représentation ou de délégation politique qui conduirait l'individu à abdiquer sa volonté en laissant un autre s'exprimer à sa place, refus qui, selon ses propres déclarations, a motivé son intervention en réponse à Victor Hugo et qu'il développe dans <i>La question révolutionnaire</i> écrite à Jersey et publiée à son arrivée à New-York en 1854. Partisan de la plus complète liberté qu'il nomme «&#160;souveraineté individuelle&#160;», dans un monde sans exploitation, Joseph Déjacque est connu aussi pour avoir, parmi les premiers, réclamé notamment dans <i>De l'Être-Humain mâle et femelle</i>, en réponse à la misogynie de Proudhon, la parité totale pour les femmes.</p>
<p><a name="Le_retour" id="Le_retour"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: Le retour">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Le retour</span></h3>
<blockquote class="toccolours" style="text-align:justify; width:30%; float:right; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
<p>«&#160;Voile au vent&#160;! fils de la pensée,<br />
Marcheurs dont l’âme est le gréement<br />
Voile au vent, et flamme hissée&#160;!&#160;!<br />
— L’idéal... c’est le mouvement. &#160;» <sup id="cite_ref-lelibertaire_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-lelibertaire-3" title=""><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></p>
<p style="text-align: right;">- <i>Le Libertaire</i>, n° 27, jan. 1861</p>
</blockquote>
<p>Alors que débute la <a href="../../../../articles/g/u/e/Guerre_de_S%C3%A9cession_3fa2.html" title="Guerre de Sécession">Guerre de Sécession</a>, Déjacque publie un dernier numéro du <i>Libertaire</i> en janvier 1861 avec un appel pressant&#160;: «&#160;La Question Américaine&#160;: l'irrépressible conflit&#160;» dans lequel il exhorte le peuple américain, qu'il aimerait «&#160;moins religieux et plus socialiste&#160;», à défendre la liberté et la République contre les «&#160;Jésuites, les esclavagistes&#160;», «&#160;les absolutistes&#160;», «&#160;contre les ennemis nocturnes, [...] les autoritaires&#160;» qui sont à sa porte.</p>
<p>Si, lui, «&#160;homme libre du globe, et [se] considérant partout comme dans [sa] patrie&#160;» offre encore ses services, on sent de la lassitude dans le rappel de ses avertissements précédents&#160;: cet affrontement qu'il a prévu va certes conduire à l'abolition de l'esclavagisme des noirs que Déjacque, a toujours combattu depuis son arrivée en Amérique, en ayant constaté lui-même les ravages lors de ses séjour à la Nouvelle-Orléans, mais il pressent que les masses américaines empreintes de religiosité et avides de saisir les promesses du nouveau monde ne sont pas prête pour se libérer de l'autre esclavage qu'il dénonce, celui du capitalisme.</p>
<p>En 1861, en cette première année de la guerre de sécession, il va en fait profiter de la loi d'amnistie qui vient d'être promulguée pour rentrer en France. Il ne publie plus rien et les dernières années de son existence sont obscures.</p>
<p>«&#160;Il est mort, fou de misère, à Paris en 1864&#160;», note juste <a href="../../../../articles/g/u/s/Gustave_Lefran%C3%A7ais_9b23.html" title="Gustave Lefrançais">Gustave Lefrançais</a> dans ses <i>Souvenirs d’un révolutionnaire</i>.</p>
<p><a name="Textes" id="Textes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: Textes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Textes</span></h2>
<p>Les textes de Déjacques ont longtemps été indisponibles, n'ayant fait l'objet que de quelques rares rééditions partielles après sa mort et l’Institut International d’Histoire Sociale d’Amsterdam conservant l’unique collection complète du <i>Libertaire</i> connue, avant que ses œuvres complètes (à l'exclusion de sa poésie) ne soient éditées en 2003 sur Internet.</p>
<p><a name="Bibliographie" id="Bibliographie"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: Bibliographie">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Bibliographie</span></h3>
<ul>
<li><i>A bas les chefs&#160;!</i> <small>[<a href="http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k819699" class="external text" title="http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k819699" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small></li>
<li><i>Les Lazaréennes, fables et poésies sociales</i>, Paris, Chez l'Auteur, 37 rue Descartes, 1851. In-8. 47 p.</li>
<li>«&#160;Discours prononcé le 26 juillet 1853 sur la tombe de Louise Julien, proscrite&#160;», <i>Almanach des Femmes, Women's Almanach for 1854</i>, Londres-Jersey, 1853-1854</li>
<li><i>La question révolutionnaire</i>, New-York, 1854</li>
<li><i>De l'être-humain mâle et femelle. Lettre à P.J. Proudhon</i>, La Nouvelle-Orléans, 1857</li>
<li><i>Les Lazaréennes</i>, deuxième édition, Nouvelle-Orléans, 1857</li>
<li><i>Béranger au pilori</i>, La Nouvelle-Orléans, 1857</li>
<li><i>L'Humanisphère, utopie anarchique</i>, New-York, 1857 <small>[<a href="http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k101911z" class="external text" title="http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k101911z" rel="nofollow">lire en ligne</a>]</small></li>
<li><i>Le Libertaire, Journal du mouvement social</i>, New-York, juin 1858 à février 1861, 27 n° de 4 pages</li>
<li>«&#160;Lettre à Pierre Vésinier&#160;», 1861</li>
</ul>
<p><a name="Liens_externes" id="Liens_externes"></a></p>
<h3><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: Liens externes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Liens externes</span></h3>
<div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#f9f9f9;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;">
<table cellpadding="2" cellspacing="0" style="background-color:transparent">
<tr valign="middle">
<td style="line-height:50px;vertical-align:middle;position:relative" align="center" valign="middle">
<div style="position: relative;"><a href="http://fr.wikisource.org/wiki/Accueil" title="s:Accueil"><img alt="s:Accueil" src="../../../../images/shared/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/50px-Wikisource-logo.svg.png" width="50" height="52" border="0" /></a></div>
</td>
<td valign="middle">
<p>Voir sur <a href="../../../../articles/w/i/k/Wikisource.html" title="Wikisource">Wikisource</a>&#160;: <b><a href="http://fr.wikisource.org/wiki/Joseph_D%C3%A9jacque" class="extiw" title="s:Joseph_Déjacque">Joseph Déjacque</a></b>.</p>
</td>
</tr>
</table>
</div>
<ul>
<li><a href="http://joseph.dejacque.free.fr/" class="external text" title="http://joseph.dejacque.free.fr/" rel="nofollow">Les textes de Déjacque</a> et des études sur l'auteur dont <a href="http://joseph.dejacque.free.fr/ecrits/preludeqr.htm" class="external text" title="http://joseph.dejacque.free.fr/ecrits/preludeqr.htm" rel="nofollow">L'agité prolétaire</a>, étude de Valentin Pelosse en ouverture à la <i>Question révolutionnaire</i>.</li>
<li><a href="http://fra.anarchopedia.org/index.php/Joseph_Déjacque" class="external text" title="http://fra.anarchopedia.org/index.php/Joseph_Déjacque" rel="nofollow">Joseph Déjacque</a> sur l'Anarchopédia.</li>
</ul>
<p><a name="Notes" id="Notes"></a></p>
<h2><span class="editsection">[<a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html" title="Modifier la section&#160;: Notes">modifier</a>]</span> <span class="mw-headline">Notes</span></h2>
<div class="references-small" style="column-count:1; -moz-column-count:1; -webkit-column-count:1;">
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-pelosse-0"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-pelosse_0-0" title="">↑</a></span> Valentin Pelosse, <i>Joseph Déjacque, A bas les chefs&#160;!</i>, Champ libre, coll. «&#160;Classiques de la Subversion&#160;», Paris, 1971</li>
<li id="cite_note-manfredonia-1"><span class="renvois_vers_le_texte">↑ <a href="#cite_ref-manfredonia_1-0" title=""><sup style="padding-left: 1px;">a</sup></a>  <a href="#cite_ref-manfredonia_1-1" title=""><sup style="padding-left: 1px;">b</sup></a> </span> Gaetano Manfredonia, <i>La chanson anarchiste en France des origines à 1914</i>, Paris, L'Harmattan, 1997</li>
<li id="cite_note-Drujon-2"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-Drujon_2-0" title="">↑</a></span> Fernand Drujon, <i>Catalogue des ouvrages écrits et dessins de toute nature poursuivis, supprimés ou condamnés depuis le 21 octobre 1814 jusqu'au 31 juillet 1877</i>, E. Rouveyre, Paris, 1879, p.218-219</li>
<li id="cite_note-lelibertaire-3"><span class="renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-lelibertaire_3-0" title="">↑</a></span> <i>Le Libertaire</i>, n° 27, jan. 1861</li>
</ol>
</div>
</div>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/a/n/a/Image%7EAnarchy-symbol.svg_0134.html" class="image" title="Icône du portail de l’anarchisme"><img alt="Icône du portail de l’anarchisme" src="../../../../images/shared/thumb/7/7a/Anarchy-symbol.svg/24px-Anarchy-symbol.svg.png" width="24" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/a/n/a/Portail%7EAnarchisme_1c2a.html" title="Portail:Anarchisme">Portail de l’anarchisme</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/b/l/a/Image%7EBLAKE10.JPG_5b6e.html" class="image" title="Icône du portail de l’esclavage"><img alt="Icône du portail de l’esclavage" src="../../../../images/shared/thumb/5/5e/BLAKE10.JPG/21px-BLAKE10.JPG" width="21" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/e/s/c/Portail%7EEsclavage_f49d.html" title="Portail:Esclavage">Portail de l’esclavage</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="../../../../articles/g/i/r/Image%7EGirl_silhouette.svg_0fd1.html" class="image" title="Icône du portail des femmes et du féminisme"><img alt="Icône du portail des femmes et du féminisme" src="../../../../images/shared/thumb/5/51/Girl_silhouette.svg/12px-Girl_silhouette.svg.png" width="12" height="24" border="0" /></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="../../../../articles/l/e/s/Portail%7ELes_Femmes_84b7.html" title="Portail:Les Femmes">Portail des femmes et du féminisme</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 585/1000000
Post-expand include size: 12026/2048000 bytes
Template argument size: 840/2048000 bytes
Expensive parser function count: 1/500
-->
<div class="printfooter">
</div>
	    <div id="catlinks"><div id='catlinks' class='catlinks'><div id="mw-normal-catlinks"><a href="../../../../articles/a/c/c/Cat%C3%A9gorie%7EAccueil_1aae.html" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a>&nbsp;:&#32;<span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/n/a/Cat%C3%A9gorie%7EAnarchiste_09a9.html" title="Catégorie:Anarchiste">Anarchiste</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/a/n/t/Cat%C3%A9gorie%7EAntiesclavagiste_4b9f.html" title="Catégorie:Antiesclavagiste">Antiesclavagiste</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/c/l/u/Cat%C3%A9gorie%7EClub_des_femmes_ec79.html" title="Catégorie:Club des femmes">Club des femmes</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/f/%C3%A9/m/Cat%C3%A9gorie%7EF%C3%A9ministe_1880.html" title="Catégorie:Féministe">Féministe</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/h/o/m/Cat%C3%A9gorie%7EHomme_f%C3%A9ministe_71b3.html" title="Catégorie:Homme féministe">Homme féministe</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/l/e/_/Cat%C3%A9gorie%7ELe_Libertaire_041c.html" title="Catégorie:Le Libertaire">Le Libertaire</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/n/a/i/Cat%C3%A9gorie%7ENaissance_en_1821_67d2.html" title="Catégorie:Naissance en 1821">Naissance en 1821</a></span> | <span dir='ltr'><a href="../../../../articles/d/%C3%A9/c/Cat%C3%A9gorie%7ED%C3%A9c%C3%A8s_en_1864_58e0.html" title="Catégorie:Décès en 1864">Décès en 1864</a></span></div></div></div>	    <!-- end content -->
	    <div class="visualClear"></div>
	  </div>
	</div>
      </div>
      <div id="column-one">
	<div id="p-cactions" class="portlet">
	  <h5>Views</h5>
	  <ul>
	    <li id="ca-nstab-main"
	       class="selected"	       ><a href="../../../../articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html">Article</a></li><li id="ca-talk"
	       class="new"	       ><a href="../../../../articles/j/o/s/Discuter%7EJoseph_D%C3%A9jacque_30f0.html">Discussion</a></li><li id="ca-current"
	       	       ><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_D%C3%A9jacque">Version actuelle</a></li>	  </ul>
	</div>
	<div class="portlet" id="p-logo">
	  <a style="background-image: url(../../../../misc/Wiki.png);"
	    href="../../../../index.html"
	    title="Accueil"></a>
	</div>
	<script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		<div class='portlet' id='p-navigation'>
	  <h5>Navigation</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-mainpage"><a href="../../../../index.html">Accueil</a></li>
	     	      <li id="n-thema"><a href="../../../../articles/a/c/c/Portail%7EAccueil_bcc9.html">Portails thématiques</a></li>
	     	      <li id="n-alphindex"><a href="../../../../articles/t/o/u/Special%7EToutes_les_pages_fabc.html">Index alphabétique</a></li>
	     	      <li id="n-randompage"><a href="../../../../articles/p/a/g/Special%7EPage_au_hasard_9c81.html">Un article au hasard</a></li>
	     	      <li id="n-contact"><a href="../../../../articles/c/o/n/Wikip%C3%A9dia%7EContact_929e.html">Contacter Wikipédia</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div class='portlet' id='p-Contribuer'>
	  <h5>Contribuer</h5>
	  <div class='pBody'>
	    <ul>
	    	      <li id="n-help"><a href="../../../../articles/s/o/m/Aide%7ESommaire_c9f0.html">Aide</a></li>
	     	      <li id="n-portal"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_5272.html">Communauté</a></li>
	     	      <li id="n-recentchanges"><a href="../../../../articles/m/o/d/Special%7EModifications_r%C3%A9centes_b222.html">Modifications récentes</a></li>
	     	      <li id="n-aboutwp"><a href="../../../../articles/a/c/c/Wikip%C3%A9dia%7EAccueil_des_nouveaux_arrivants_0784.html">Accueil des nouveaux arrivants</a></li>
	     	      <li id="n-sitesupport"><a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Faire_un_don:_explication">Faire un don</a></li>
	     	    </ul>
	  </div>
	</div>
		<div id="p-search" class="portlet">
	  <h5><label for="searchInput">Rechercher</label></h5>
	  <div id="searchBody" class="pBody">
	    <form action="javascript:goToStatic(3)" id="searchform"><div>
	      <input id="searchInput" name="search" type="text"
	        accesskey="C" value="" />
	      <input type='submit' name="go" class="searchButton" id="searchGoButton"
	        value="Aller" />
	    </div></form>
	  </div>
	</div>
	<div id="p-lang" class="portlet">
	  <h5>Autres langues</h5>
	  <div class="pBody">
	    <ul>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../da/articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html">Dansk</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../en/articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html">English</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../es/articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html">Español</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../gl/articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html">Galego</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../pl/articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html">Polski</a>
	      </li>
	      	      <li>
	      <a href="../../../../../sv/articles/j/o/s/Joseph_D%C3%A9jacque_edc6.html">Svenska</a>
	      </li>
	      	    </ul>
	  </div>
	</div>
	      </div><!-- end of the left (by default at least) column -->
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
    <div id="f-poweredbyico"><a href="http://www.mediawiki.org/"><img src="../../../../skins/common/images/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" /></a></div>	<div id="f-copyrightico"><a href="http://wikimediafoundation.org/"><img src="../../../../misc/wikimedia-button.png" border="0" alt="Wikimedia Foundation"/></a></div>	<ul id="f-list">
	  	  	  <li id="f-credits">Cette page a été modifiée pour la dernière fois le 24 mai 2008 à 04:44 par Utilisateur <a href="../../../../articles/s/i/e/Utilisateur%7ESieBot_a9a8.html" title="Utilisateur:SieBot">SieBot</a>. Basé sur le travail de Utilisateur(s) <a href="../../../../articles/b/e/n/Utilisateur%7EBenjiBot_8d76.html" title="Utilisateur:BenjiBot">BenjiBot</a>, <a href="../../../../articles/b/a/d/Utilisateur%7EBadmood_4dbf.html" title="Utilisateur:Badmood">Badmood</a>, <a href="../../../../articles/z/o/r/Utilisateur%7EZorrobot_585e.html" title="Utilisateur:Zorrobot">Zorrobot</a>, <a href="../../../../articles/b/o/m/Utilisateur%7EBombastus_c995.html" title="Utilisateur:Bombastus">Bombastus</a>, <a href="../../../../articles/a/n/t/Utilisateur%7EAnthena_d892.html" title="Utilisateur:Anthena">Anthena</a>, <a href="../../../../articles/j/o/r/Utilisateur%7EJordan_Girardin_8346.html" title="Utilisateur:Jordan Girardin">Jordan Girardin</a>, <a href="../../../../articles/e/s/t/Utilisateur%7EEstevoaei_9777.html" title="Utilisateur:Estevoaei">Estevoaei</a>, <a href="../../../../articles/l/e/_/Utilisateur%7ELe_Pied-bot_aba6.html" title="Utilisateur:Le Pied-bot">Le Pied-bot</a>, <a href="../../../../articles/t/h/i/Utilisateur%7EThijs%21bot_c2d6.html" title="Utilisateur:Thijs!bot">Thijs!bot</a>, <a href="../../../../articles/c/h/i/Utilisateur%7EChicobot_8e22.html" title="Utilisateur:Chicobot">Chicobot</a>, <a href="../../../../articles/l/i/q/Utilisateur%7ELiquid-aim-bot_78e0.html" title="Utilisateur:Liquid-aim-bot">Liquid-aim-bot</a>, <a href="../../../../articles/j/e/f/Utilisateur%7EJef-Infojef_b31d.html" title="Utilisateur:Jef-Infojef">Jef-Infojef</a>, <a href="../../../../articles/k/e/l/Utilisateur%7EKelson_c689.html" title="Utilisateur:Kelson">Kelson</a>, <a href="../../../../articles/c/h/r/Utilisateur%7EChris93_f10d.html" title="Utilisateur:Chris93">Chris93</a>, <a href="../../../../articles/f/l/a/Utilisateur%7EFlaBot_bc06.html" title="Utilisateur:FlaBot">FlaBot</a>, <a href="../../../../articles/k/o/y/Utilisateur%7EKoyuki_0284.html" title="Utilisateur:Koyuki">Koyuki</a>, <a href="../../../../articles/p/r/o/Utilisateur%7EProbot_1ba4.html" title="Utilisateur:Probot">Probot</a>, <a href="../../../../articles/j/o/k/Utilisateur%7EJoker-x_04cb.html" title="Utilisateur:Joker-x">Joker-x</a>, <a href="../../../../articles/a/d/%C3%A8/Utilisateur%7EAd%C3%A8le_3ca7.html" title="Utilisateur:Adèle">Adèle</a> et <a href="../../../../articles/p/h/e/Utilisateur%7EPhe_0278.html" title="Utilisateur:Phe">Phe</a> et Utilisateur(s) non enregistré(s) de Wikipédia.</li>	  <li id="f-copyright"><span style="white-space:normal"><a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Droit_d'auteur" title="Droit d'auteur">Droit d'auteur</a> : Tous les textes sont disponibles sous les termes de la <a class="internal" href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Licence_de_documentation_libre_GNU" title="GFDL">licence de documentation libre GNU</a> (GFDL).<br/>
Wikipedia® est une marque déposée de la <a href="http://wikimediafoundation.org/wiki/Accueil" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/501(c)" title="501(c)">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br/></li>	  <li id="f-about"><a href="../../../../articles/%C3%A0/_/p/Wikip%C3%A9dia%7E%C3%80_propos_5de1.html" title="Wikipédia:À propos">À propos de Wikipédia</a></li>	  <li id="f-disclaimer"><a href="../../../../articles/a/v/e/Wikip%C3%A9dia%7EAvertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux_fef1.html" title="Wikipédia:Avertissements généraux">Avertissements</a></li>	  	</ul>
      </div>
    </div>
  </body>
</html>

SAMX